GS. ts. Lê Quang Cường Đồng chủ biên ts. Nguyễn Ngô Quang gs ts. Phạm Thanh Kỳ ban biên soạN


CHƯƠNG IV. HƯỚNG DẪN THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG THUỐC ĐÔNG Y, THUỐC TỪ DƯỢC LIỆU



tải về 259.59 Kb.
trang5/5
Chuyển đổi dữ liệu01.10.2016
Kích259.59 Kb.
#32502
1   2   3   4   5

CHƯƠNG IV. HƯỚNG DẪN THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG THUỐC ĐÔNG Y, THUỐC TỪ DƯỢC LIỆU

1. Các giai đoạn đánh giá hiệu quả lâm sàng


Được tiến hành sau khi đã xác minh quy cách chất lượng thuốc và xác định được độc tính và tác dụng của thuốc.

Giai đoạn 1:

a. Nghiên cứu được tiến hành trên người tình nguyện đáp ứng đủ tiêu chuẩn thử nghiệm lâm sàng với mục đích xác định liều an toàn (là liều tối đa mà với liều đó không gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng).

b. Liều đầu tiên bằng 1/5 – 1/3 liều dự kiến từ nghiên cứu phi lâm sàng. Từ liều đầu tiên tới liều tối đa có thể chia làm nhiều liều. Giai đoạn này kết thúc khi xác định được liều an toàn.

c. Tiến hành trên một số đối tượng hạn chế (10 – 30 đối tượng dựa trên kết quả nghiên cứu phi lâm sàng).



Giai đoạn 2:

Xác định hiệu lực và khẳng định thêm tính an toàn của thuốc đưa đánh giá:

- Có phác đồ điều trị thích hợp.

- Tiến hành trên một số bệnh nhân hạn chế (30 – 50 bệnh nhân) và chia làm 2 nhóm: nhóm thuốc đánh giá và nhóm đối chứng (Cũng có thể chỉ có nhóm bệnh nhân dùng thuốc cần đánh giá). Các bệnh nhân này phải được theo dõi nột trú (Trường hợp ngoại trú phải có ý kiến hợp đồng).

- Phân nhóm: Nếu là hai nhóm thì có thể chia ngẫu nhiên hoặc ghép cặp trên cơ sở bảo đảm sự tương đồng giữa hai nhóm về số lượng, giới tính và mức độ bệnh. Thuốc dùng để so sánh phải loại thuốc đã được xác định hiệu quả hoặc dùng placebo. Nếu chỉ có một nhóm dùng thuốc đưa đánh giá thì dùng phương pháp tự đối chiếu.

- Liều lượng thuốc hàng ngày và thời gian điều trị phải xác định rõ và tuân thủ đúng phác đồ.

- Theo dõi ghi chép đúng không sai, không sót các biến đổi lâm sàng. Kiểm tra cận lâm sàng, tác dụng xấu hoặc tác dụng phụ của thuốc trên người nếu có.

- Đánh giá tác dụng điều trị theo 4 mức:

+ Khỏi hẳn

+ Có tiến bộ rõ

+ Có tiến bộ

+ Không tiến bộ

- Xử lý số liệu bằng xác suất thống kê.

- Báo cáo kết quả.



Giai đoạn 3:

Triển khai đánh giá lâm sàng trên phạm vi rộng hơn, để xác định kết quả của giai đoạn 2.

- Đề cương đánh giá như ở giai đoạn 2.

- Số lượng bệnh nhân khoảng 100 – 120. Phương pháp đánh giá tốt nhất là thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng mù kép. Còn tùy điều kiện cụ thể chọn phương pháp thích hợp nhưng đảm bảo tính chất khoa học.

- Cách tiến hành giống như giai đoạn 2. Thực hiện ít nhất ở 2 trung tâm có điều kiện trang thiết bị kỹ thuật và cán bộ có năng lực.

- Theo dõi, ghi chép, đánh giá tác dụng điều trị và báo cáo kết quả như giai đoạn 2.



Giai đoạn 4:

Khi thuốc đã được sản xuất và sử dụng rộng rãi, nếu cần phải phát hiện những trường hợp độc hại, mà các giai đoạn nêu trên không phát hiện được thì tiến hành tiếp giai đoạn 4. Số lượng bệnh nhân khoảng 100 bệnh nhân trở lên và được thực hiện ít nhất ở 3 trung tâm của nhiều vùng trong cả nước. Cách tiến hành như ở giai đoạn 2 và 3.


2. Các yêu cầu về lâm sàng cho các sản phẩm thuốc từ dược liệu


Thực hành tốt lâm sàng cần được áp dụng cho tất cả các bước trong thử nghiệm lâm sàng để đảm bảo chất lượng và những yêu cầu về đạo đức. Do đó những thầy thuốc y học cổ truyền, những người đã quen thuộc với sản phẩm thảo dược đồng thời là người đề xuất nghiên cứu nên tham gia vào nhóm phát triển đề cương. Đối với tất cả các thử nghiệm lâm sàng, các thống kê viên cũng nên được tư vấn để đảm bảo cỡ mẫu đủ cho đánh giá hiệu quả/ mục tiêu đề ra.

2.1 Thông tin cần thiết cho nghiên cứu can thiệp chuẩn.


Nghiên cứu pha 1 được thực hiện để đánh giá tính an toàn của thuốc trên người tình nguyện khỏe mạnh ở các liều tăng dần, từ đó làm tiền đề cho pha 2 và pha 3. Ngoài ra, các thử nghiệm pha 1 sẽ nghiên cứu độc tính và nồng độ thuốc tại các trạng thái khác nhau mà tại đó nồng độ thuốc có thể bị thay đổi: ví dụ trạng thái lúc no và lúc đói, người bị suy thận, suy gan. Các cơ chế phản ứng cũng được khảo sát ở nghiên cứu pha 1.

Nghiên cứu pha 2 đánh giá hiệu lực của các dạng bào chế đối với bệnh trên các cá thể khác nhau. Các thử nghiệm pha 2 cơ bản bắt đầu bởi đánh giá liều dung nạp tối đa đã được đưa ra trong nghiên cứu pha 1 trên người tình nguyện khỏe mạnh. Nếu liều này có hiệu quả, khoảng liều giảm dần sẽ được khảo sát. Nếu liều theo nghiên cứu pha I không có hiệu quả, một liều cao hơn có thể được sử dụng để đánh giá hiệu lực tác dụng với khả năng không dung nạp ở mức độ nhẹ, do đó có thể cần khảo sát liều tăng dần. Khảo sát liều trong pha 2 thực hiện trên số lượng nhỏ bệnh nhân mỗi nhóm. Có thể thực hiện trên cả nhóm dùng giả dược và nhóm can thiệp. Nếu dấu ghi đại diện được sử dụng thay thế cho kết quả mục tiêu trong thử nghiệm pha 2 thì việc lặp lại khảo sát liều trong nghiên cứu pha 3 với các kết quả mục tiêu hợp lý hơn là cần thiết.

Nghiên cứu pha 3 được thực hiện để mở rộng việc đánh giá tính an toàn và hiệu lực. Nghiên cứu này được tiến hành sau khi có các bằng chứng sơ bộ về hiệu lực điều trị của sản phẩm và tập hợp các thông tin về tính hiệu lực và an toàn cần thiết để đánh giá tỉ lệ lợi ích – nguy cơ của điều trị can thiệp, cung cấp các kiến thức cơ bản về liều sử dụng. Nghiên cứu pha 3 được thực hiện trên một số lượng lớn bệnh nhân (từ vài trăm đến vài nghìn), bao gồm những tập hợp đối tượng có đặc tính tuyển chọn rộng hơn so với thử nghiệm pha 2, và kết quả so sánh trên thông kê giữa nhóm can thiệp chuẩn và nhóm giả dược.

Các chú ý quan trọng về nghiên cứu pha 1, 2, 3

Nghiên cứu pha 1 trên người tình nguyện khỏe mạnh thường không cần thiết cho các liệu pháp y học cổ truyền dùng thảo dược. Các liệu pháp này đã được sử dụng trên người trước và chứng tỏ rằng chúng an toàn trên một số lượng nhỏ bệnh nhân được theo dõi cẩn thận giống như trong thử nghiệm pha 2.

Các liệu pháp chăm sóc trong nghiên cứu pha 3 không được kết luận vội vã, mà chỉ được đưa ra sau khi có dữ liệu về khảo sát liều trong nghiên cứu pha 2. Mục đích của thử nghiệm lâm sàng là đánh giá tác dụng của can thiệp trong những điều kiện lâm sàng nhất định. Dữ liệu tích cực (không tích cực) sẽ đưa ra các khuyến nghị để sử dụng (hoặc không sử dụng) sản phẩm. Việc sử dụng liều không tối ưu, liều an toàn nhưng không hiệu quả, sẽ không phục vụ cho lợi ích của cộng đồng. Mặc dù thử nghiệm chỉ chứng minh rằng liệu liều thử nghiệm của điều trị can thiệp có hiệu quả hay không, cộng đồng có thể kết luận tất cả các liều điều trị đều không hiệu quả, và từ đó bệnh nhân sẽ từ chối những lợi ích có thể của điều trị can thiệp. Sự từ chối này đối với một liệu pháp điều trị can thiệp là khá phổ biến với sản phẩm thảo dược.

Đối với các sản phẩm thảo dược, có thể đã có một số nghiên cứu trước đó đưa ra được liều tối ưu trong điều trị. Trong trường hợp khác, việc khảo sát liều trong pha 2 sẽ cần thiết trước khi bắt đầu ở nghiên cứu pha 3. Do đó, nếu các tài liệu khoa học chưa bao gồm các dữ liệu về khảo sát liều, thì nghiên cứu viên nên thực hiện nghiên cứu pha 2 để đưa ra chúng.

Trong các nghiên cứu khảo sát liều, nghiên cứu viên cần tư vấn cho các thống kê viên các ví dụ về kế hoach khảo sát liều và quyết định kế hoach nào phù hợp với các yêu cầu đặc biệt của thử nghiệm.


2.2. Thông tin cần thiết để hỗ trợ cho thử nghiệm lâm sàng pha 2


Mặc dù dữ liệu từ các kinh nghiệm sử dụng trên người có thể chứng tỏ sản phẩm an toàn trên lâm sàng, tuy nhiên việc xác minh lại liều dung nạp tối ưu ở thử nghiệm pha 2 vẫn rất quan trọng. Cả việc xem xét các tài liệu và các điều khoản trong đề cương cần đều nên tập trung vào việc hoàn thành các việc xem xét các thông số an toàn. Ví dụ về các thông số an toàn như:

Các bộ phận

Thông số an toàn

Hệ thần kinh

Không cố các triệu chứng trên thần kinh

Da

Không có các phản ứng dị ứng

Hệ cơ xương

Không có viêm khớp, đau cơ, các giá trị CPK bình thường

Hệ tiêu hóa

Tính dung nạp

Gan

Giá trị SGOT, SGPT, photphatase kiềm, tổng bilirubin bình thường

Thận

Giá trị BUN hoặc creatinin bình thường

Hệ nội tiết và chuyển hóa

Giá trị albumin hoặc tổng protein, acid uric, glucose, cholesterol, amylase hoặc lipase, Na/K, Ca bình thường

Hệ tim mạch

Điện tâm đồ và huyết áp bình thường

Hệ tạo máu

Các giá trị bình thường của công thức máu

Các hệ khác

Khảo sát kĩ hơn các hệ mà sản phẩm tập trung tác dụng

2.3. Các thông tin cần thiết để hỗ trợ các thử nghiệm lâm sàng pha 3


Dữ liệu an toàn như trong mục 2.2. Nếu tập hợp đối tượng có các đặc tính rộng hơn so với tập hợp ở nghiên cứu trước, các dữ liệu an toàn trên tập hợp bệnh nhân nhỏ hơn có thể hoặc không dẫn tới thử nghiệm pha 3. Tranh cãi về việc sản phẩm có an toàn trên tập hợp đối tượng rộng hơn nên được nêu ra, và các nghiên cứu pha 3 nên bao gồm cả việc kiểm tra lại các thông số an toàn. Lý do khác cần kiểm tra lại các thông số an toàn trong thử nghiệm pha 3 là sẽ cơ hội lớn hơn trong việc tìm ra các biến cố bất lợi hiếm gặp trên số lương lớn bệnh nhân tham gia pha 3.

Dữ liệu sơ bộ về hiệu lực từ thử nghiệm pha 2



Bằng chứng từ thử nghiệm khảo sát liều chứng minh liều được chọn là liều tối đa về an toàn và hiệu lực.





tải về 259.59 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương