Giới thiệu học phần thực vật dưỢC – ĐỌc viết tên thuốC Đối tượng: Cao đẳng Dược Số tín chỉ

52
20 
Họ Long não - 
Lauraceae 
Cây Long não 
Cinnamomum camphora 
cây Quế 
Cinnamomum obtusifolium 
Nees
Cây Ô dược 
Lindera aggregata Kosterm 
21 
Họ Lựu - Punicaceae
Cây Lựu 
Punica granatum L. 
22 
Họ Lạc tiên - 
Passifloraceae 
cây Lạc tiên 
Passiflora foetida L.
Lạc tiên cảnh  
Passiflora caerulea 
Dưa Gang tây 
Passiflora quadrangularis L. 
23 
Họ Mã tiền -
Loganiaceae
Cây Mã tiền 
Strychnos nux-vomica 
24 
Họ Ngũ gia bì -
Araliaceae 
Cây Đinh lăng lá xẻ 
Polyscias fruticosa (L.) 
Harms 
Cây Ngũ gia bì chân 
chim 
Scheffera octophylla (Lour) 
Harms 
Cây Tam thất 
(Panax notoginseng 
(Burk.) F. H. Chen = Panax 
pseudo- ginseng Wall), 
Cây Nhân sâm 
Panax gingseng C.A.Mey 
25 
Họ Rau răm - 
Polygonaceae 
cây Hà thủ ô đỏ 
Polygonum multiflorum 
Thumb. 
Cây Cốt khí 
Fallopia japonica 
Cây Đại hoàng 
Rheum officinale Baill. 
26 
Họ Táo ta - 
Rhamnaceae 
cây Táo ta 
Zizyphus jujuba Lamk. 
27 
Họ Thầu dầu -
Euphorbiaceae
Cỏ sữa lá to 
Euphorbia hirta 
Chó đẻ răng cưa 
Phyllanthus urinaria 
Cây Thầu dầu 
Ricinus communis 
Cây Rau ngót 
Sauropus androgynus 
28 
Họ Trúc đào -
Apocynaceae 
Cây Trúc đào 
Nerium oleander L. 
Cây Thông thiên 
Thevetia neriifolia Juss 
cây Mộc hoa trắng 
Holarrhena 
antidysenterica Wall. 
Cây sừng dê hoa vàng 
Strophanthus divaricatus 
Cây Hoa sữa 
Alstonia scholaris L. R. Br 
Cây Dừa cạn 
Catharanthus roseus Don. 
29 
Họ Kim ngân - 
Caprifoliaceae 
cây Kim ngân 
Lonicera japonica Thunb. 

53
30 
Họ Cà - Solanaceae 
cây Cà độc dược 
Datura metel Lour.
31 
Họ Củ nâu -
Dioscoreaceae. 
cây Hoài sơn 
Dioscorea persimilis P. và 
B. 
32 
Họ Mạch môn - 
Haemodoraceae 
cây Mạch môn 
Ophiopogon japonicus 
Wall.
33 
Họ Tiết dê - 
Menispermaceae 
cây Bình vôi 
Stephania rotunda Lour. 
 
 
 
 

54
Chương 6 
ĐẠI CƯƠNG VỀ THỰC VẬT DƯỢC 
 
MỤC TIÊU: 
1. Trình bày được vai trò của thực vật đối với thiên nhiên và ngành Dược 
2. Trình bày được các phần của thực vật dược và ý nghĩa. 
 
 
NỘI DUNG 
1. Vai trò của thực vật 
1.1 
Với thiên nhiên và đời sống con người 
Thực vật là một bộ phận của sinh giới bao gồm nhiều cơ thể sống khác nhau 
nhưng có một đặc tính chung cơ bản là khả năng tự dưỡng của chúng. Đặc điểm này 
làm cho thực vật khác với các loài sinh vật khác như động vật, nấm và đa số vi khuẩn. 
Cũng chính nhờ có khả năng tự dưỡng mà thực vật có vai trò rất quan trọng trong thiên 
nhiên và trong đời sống con người. 
Thực vật đóng vai trò quan trọng trong hệ thống sinh giới, chúng vô cùng 
phong phú và đa dạng. Ở các môi trường khác nhau thì có các loài thực vật khác nhau 
sinh sống. Sự sống của con người được duy trì là phần lớn phụ thuộc vào sự tồn tại của 
các loài thực vật. Thực vật có vai trò cung cấp oxy cho sự sống của con người và động 
vật, đồng thời chúng cũng hấp thụ carbonic như một máy lọc không khí, tạo môi 
trường không khí trong lành.
Mỗi năm, tất cả các cây xanh trên Trái Đất lấy của khí quyển một lượng khí 
carbonic rất lớn khoảng 1,3 x 10
10
tấn, chiếm 1/5 của toàn bộ lượng carbonic có trong 
khí quyển. Như vậy, nếu lượng khí carbonic không được bổ sung thì chỉ sau 50 năm 
khí quyển sẽ hết lượng khí cacbonic và quang hợp sẽ bị đình chỉ. Trong thiên nhiên, 
lượng khí carbonic luôn luôn được bổ sung bởi sự hô hấp, sự đốt cháy, sự lên men và 
sự phun trào của núi lửa. Nhưng nếu khí carbonic đó không bị tiêu thụ trong quang 
hợp thì chẳng bao lâu các sinh vật trên Trái Đất sẽ bị thiếu oxy và chết. Nhờ có quang 
hợp của cây xanh mà oxy được trả lại cho khí quyển. 
Quang hợp của cây xanh còn tạo ra nhiều hợp chất hữu cơ như glucit, lipit và 
protein, cung cấp thức ăn cho người, động vật và là nguyên liệu cho công nghiệp. 
Thực vật còn cung cấp một số sản phẩm như tinh bột, đường, dầu béo, vitamin, các 
loại thuốc chữa bệnh, các nguyên liệu dùng trong công nghiệp như: cao su, nhựa, 
tanin, sợi, gỗ, thuốc nhuộm và nhiều vật liệu xây dựng, trang trí... 
Ngoài ra, thực vật còn đóng vai trò là sinh vật sản xuất cung cấp thức ăn cho 
các loài động vật, là mắc xích quan trọng trong chuỗi và lưới thức ăn, tạo sự cân bằng 
trong hệ sinh thái. 
1.2 
Đối với ngành Dược
Từ xưa loài người đã biết sử dụng các cây cỏ hoang dại để làm thuốc chữa 
bệnh. Người Neanderthan cổ ở Irap từ 60.000 năm trước đã biết sử dụng một số cây cỏ 
để chữa bệnh như: Cỏ thi(Achillea millefolium), Cúc bạc…Người Ai Cập cách đây 
3.600 năm trước đã biết dùng trên 700 cây thuốc: Lô hội(Aloe vera), Gai dầu 
(Cannabis sativa)…Trong y học cổ truyền dân tộc ta dùng nhiều vị thuốc có nguồn 
gốc thực vật như: ngải cứu, ích mẫu, mã đề, tía tô, kinh giới… 
Hiện nay, y học cổ truyền đóng vai trò to lớn trong chăm sóc sức khỏe, phòng 
chữa bệnh, đặc biệt là các nước nghèo, đang phát triển và có truyền thống sử dụng cây 
cỏ làm thuốc. 

55
Thực vật học giúp ta xác định tên cây, nghiên cứu cấu tạo, kiểm tra chất lượng 
của các nguyên liệu làm thuốc có nguồn gốc từ thực vật. Từ đó có kế hoạch trồng trọt, 
di thực và khai thác các cây dùng làm thuốc chữa bệnh và xuất khẩu. 
Như vậy, thực vật đóng vai trò hết sức quan trọng đối với sự sống của mọi sinh 
vật và hoạt động kinh tế của loài người nên chúng ta phải có trách nhiệm tích cực bảo 
vệ thiên nhiên nói chung và cây xanh nói riêng để đảm bảo cân bằng sinh thái môi 
trường. 

tải về 3.6 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: