NGỮ PHÁP HỌC TIẾNG VIỆT Grammar of Vietnamese Language

NGỮ PHÁP HỌC TIẾNG VIỆT

Grammar of Vietnamese Language

1. 
   Mã học phần: LIT1159
   
2. 
   Số tín chỉ: 03
   
3. 
   Học phần tiên quyết: LIN2033 Dẫn luận ngôn ngữ học
   
4. 
   Ngôn ngữ giảng dạy: tiếng Việt
   
5. 
   Giảng viên
   

Chức danh: Giảng viên

Học vị: Cử nhân

Đơn vị công tác: Khoa Văn học – Trường ĐH KHXH&NV – ĐH Quốc gia Hà Nội

6. 
   Mục tiêu của học phần
   

Nắm được các ý nghĩa, phương thức, phạm trù và quan hệ ngữ pháp, đặc biệt là các phương thức được dùng trong tiếng Việt, các phạm trù được ngữ pháp hoá trong tiếng Việt; nhận diện được các tiêu chuẩn phân định và các từ loại có trong tiếng Việt; nhận diện được các đơn vị ngữ pháp (hình vị, từ, cụm từ, đoản ngữ, câu); phân loại được các câu theo các tiêu chí khác nhau; làm quen với ngữ pháp thành tố trực tiếp và ngữ pháp chức năng.

3.2. Kĩ năng:

Sau khi học, sinh viên có thể:

Xác định được từ loại trong các văn bản cụ thể; xác định được các kiểu câu theo các tiêu chí khác nhau, nhất là theo cấu tạo ngữ pháp; thành thạo phân tích câu theo ngữ pháp truyền thống; bước đầu có thể phân tích câu theo ngữ pháp thành tố trực tiếp và ngữ pháp chức năng.

3.3. Thái độ:

- Trân trọng vốn từ ngữ và các quy tắc ngữ pháp mà qua hàng ngàn năm lịch sử mới xây dựng được.

- Tôn trọng thực tiễn nói năng của người Việt để có quan điểm khách quan trong khi miêu tả ngữ pháp, tránh cách nhìn phiến diện, sùng ngoại khi xây dựng một hệ thống quy tắc ngữ pháp phù hợp với tiếng Việt.

7. 
   Chuẩn đầu ra của học phần (kiến thức, kĩ năng, thái độ):
   

Nắm được các ý nghĩa, phương thức, phạm trù và quan hệ ngữ pháp, đặc biệt là các phương thức được dùng trong tiếng Việt, các phạm trù được ngữ pháp hoá trong tiếng Việt; nhận diện được các tiêu chuẩn phân định và các từ loại có trong tiếng Việt; nhận diện được các đơn vị ngữ pháp (hình vị, từ, cụm từ, đoản ngữ, câu); phân loại được các câu theo các tiêu chí khác nhau; làm quen với ngữ pháp thành tố trực tiếp và ngữ pháp chức năng.

3.2. Kĩ năng:

Sau khi học, sinh viên có thể:

Xác định được từ loại trong các văn bản cụ thể; xác định được các kiểu câu theo các tiêu chí khác nhau, nhất là theo cấu tạo ngữ pháp; thành thạo phân tích câu theo ngữ pháp truyền thống; bước đầu có thể phân tích câu theo ngữ pháp thành tố trực tiếp và ngữ pháp chức năng.

3.3. Thái độ:

- Trân trọng vốn từ ngữ và các quy tắc ngữ pháp mà qua hàng ngàn năm lịch sử mới xây dựng được.

- Tôn trọng thực tiễn nói năng của người Việt để có quan điểm khách quan trong khi miêu tả ngữ pháp, tránh cách nhìn phiến diện, sùng ngoại khi xây dựng một hệ thống quy tắc ngữ pháp phù hợp với tiếng Việt.

8. 
   Phương pháp kiểm tra, đánh giá:
   

Nội dung kiểm tra, đánh giá	Hình thức kiểm tra, đánh giá	Phần trăm điểm
Kiểm tra - đánh giá thường xuyên
Tinh thần, thái độ học tập (đi học, chuẩn bị bài, nghe giảng…)	- Điểm danh - Kiểm tra chuẩn bị bài - Quan sát trên lớp	10% (1 điểm)
Kiểm tra đánh giá giữa kỳ
Kiểm tra giữa môn	Bài viết 120 phút tại lớp	30% (3điểm)
Thi hết môn	Có 1 trong 3 hình thức: thi vấn đáp, thi viết, tiểu luận cuối kì.	60% (6 điểm)
Kết quả môn học		100% (10 điểm)

9. 
   Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
   

7.1.2. Trần Đình Sử. Lý luận phê bình văn học, NXB Hội Nhà văn, H, 1996.

7.1.3. Nhiều tác giả. Một số vấn đề lý luận và lịch sử văn học, NXB Hội Nhà văn, H, 1999.

7.1.4. Nguyễn Nghĩa Trọng. Văn hóa, văn nghệ trong đổi mới, những vấn đề lý luận và thực tiễn, NXB Đại học Sư phạm, H, 2002.

7.1.5. Cao Hồng. Một chặng đường đổi mới lý luận văn học (1986 - 2011), NXB Hội Nhà văn, H, 2012.

10. 
    Tóm tắt nội dung học phần (mỗi học phần tóm tắt khoảng 120 từ
    

11. 
    Nội dung chi tiết học phần :
    

1.1.Ý nghĩa ngữ pháp

1.1.1. Ý nghĩa tự thân và ý nghĩa quan hệ

i) Ý nghĩa tự thân

ii) Ý nghĩa quan hệ

1.1.2. Ý nghĩa thường trực và ý nghĩa lâm thời

i) Ý nghĩa thường trực

ii) Ý nghĩa lâm thời

1.2. Phương thức ngữ pháp và các phương thức dùng trong tiếng Việt

1.2.1. Khái niệm

1.2.2. Các phương thức phổ biến

i) Phương thức phụ tố

ii) Phương thức thay căn tố

iii) Phương thức trọng âm

iv) Phương thức luân phiên âm vị

v) Phương thức ngữ điệu

vi) Phương thức lặp

vii) Phương thức trật tự từ

viii) Phương thức hư từ

1.3. Phạm trù ngữ pháp và các phạm trù có trong tiếng Việt

1.3.1. Khái niệm

1.3.2. Các phạm trù phổ biến

i) Phạm trù số

ii) Phạm trù giống

iii) Phạm trù cách

iv) Phạm trù ngôi

v) Phạm trù thời

vi) Phạm trù thức

vii) Phạm trù dạng

1.4. Phạm trù từ vựng - ngữ pháp và các từ loại có trong tiếng Việt

1.4.1. Khái niệm

1.4.2. Phân loại

i) Các thực từ (danh từ, vị từ, đại từ, số từ)

ii) Các hư từ (phó từ, kết từ, trợ từ)

1.5. Quan hệ ngữ pháp và cách phân tích câu theo thành tố trực tiếp

1.5.1. Khái niệm

1.5.2. Phân loại

i) Quan hệ đẳng lập

ii) Quan hệ chính - phụ

iii) Quan hệ chủ - vị

2.1. Đoản ngữ danh từ

2.1.1. Khái niệm

2.1.2. Thành tố chính

2.1.3. Thành tố phụ

2.2. Đoản ngữ động từ

2.1.1. Khái niệm

2.1.2. Thành tố chính

2.1.3. Thành tố phụ

2.3. Đoản ngữ tính từ và các đoản ngữ khác

3.1. Phân loại câu

3.1.1. Theo cấu tạo ngữ pháp

i) Câu đơn

ii) Câu đơn đặc biệt

iii) Câu ghép

3.1.2. Theo mục đích nói

i) Câu tường thuật

ii) Câu nghi vấn

iii) Câu mệnh lệnh

iv) Câu cảm thán

3.1.3. Theo quan hệ với hiện thực

i) Câu khẳng định

ii) Câu phủ định

3.1.4. Theo nghĩa biểu hiện của vị ngữ

i) Câu hành động

ii) Câu tình hình, quá trình

iii) Câu tồn tại

3.2. Thành phần câu

3.2.1. Thành phần nòng cốt

i) Vị ngữ

ii) Chủ ngữ

iii) Bổ ngữ

3.2.2. Thành phần phụ trong nòng cốt

i) Định ngữ

ii) Trạng ngữ

3.2.3. Thành phần ngoài nòng cốt

i) Khởi ngữ

ii) Tình thái ngữ

iii) Định ngữ

iv) Trạng ngữ

Chương IV. Sơ lược về ngữ pháp chức năng

4.1. Tổng quan

4.1.1. Khái niệm

4.1.2. Đề, Thuyết và ranh giới giữa chúng

4.2. Phân tích câu theo cấu trúc Đề - Thuyết

4.2.1. Câu không đề trên bề mặt

4.2.2. Câu đơn

i) Câu đơn 1 bậc

ii) Câu đơn 2 bậc

4.2.3. Câu đặc biệt

i) Câu đặc biệt dùng thán từ

ii) Câu đặc biệt dùng hô ngữ, ứng ngữ

iii) Câu đặc biệt dùng từ tượng thanh

iv) Câu đặc biệt dùng tiêu đề

4.2.4. Câu ghép

4.3. Câu khẳng định và câu phủ định

4.3.1. Câu khẳng định

4.3.2. Câu phủ định

4.4. Câu nghi vấn

4.4.1. Nghi vấn trung hoà

4.4.2. Nghi vấn siêu ngôn ngữ


ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN

NHẬP MÔN NGHỆ THUẬT ĐIỆN ẢNH

Film Art – an Introduction

5.1. Họ và Tên: Phạm Xuân Thạch

Chức danh: Giảng viên

Học vị: Tiến sĩ

Nơi công tác: Khoa Văn học - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội

5.2. Họ và Tên: Hoàng Cẩm Giang

Chức danh: Giảng viên

Học vị: Tiến sĩ

Nơi công tác: Khoa Văn học - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội

6. Mục tiêu của học phần:

Môn học cung cấp kiến thức nền tảng mang tính nhập môn cơ bản nhất để sinh viên có thể thâm nhập vào lĩnh vực nghiên cứu và thực hành điện ảnh. Sinh viên sau khi hoàn thành môn học được cung cấp một hê thống kiến thức cơ bản và hoàn chỉnh về nghệ thuật điên để có thể tiếp tục tiếp thu kiến thức trong những môn hoc chuyên sâu hơn về điện ảnh, có thể tham gia ở môt mức độ nhất định vào môt số khâu của nền công nghiệp điện ảnh (sản xuất phim, tổ chức truyền thông về phim, viết về phim). Người học sẽ có khả năng tiếp nhận một cách khách quan, khoa học, phi giáo điều các hiện tượng đa dạng của đời sống điện ảnh, có khả năng phân tích phim ở cấp độ đơn giản đáp ứng nhu cầu của các cơ quan truyền thông đại chúng, đồng thời có thái độ cởi mở, biết phân tích và đánh giá một cách khách quan các hiện tượng của đời sống điện ảnh trong nước và thế giới.

- Nắm được các thành tố cấu thành và cấu trúc của ngành công nghiệp điện ảnh, quy trình sản xuất dẫn đến sự ra đời của một bộ phim.

- Nắm được những vấn đề cơ bản của trần thuật điện ảnh (câu chuyện/cốt truyện, vấn đề không thời gian, nhân vật).

- Nắm được những vấn đề cơ bản của phong cách phim (dàn cảnh, nghệ thuật quay phim, dựng phim, âm thanh trong điện ảnh).

- Nắm được các loại hình cơ bản của điện ảnh.

7.2. Kỹ năng:

- Hiếu được chức năng, nhiệm vụ của từng vị trí công tác trong quy trình sản xuất phim và có thể tham gia được vào những vị trí này ở vị trí tập sự hoặc trợ lí.

- Hiểu được những khái niệm cơ bản của phân tích phim, ứng dụng được những khái niệm đó để phân tích phim một cách khoa học.

- Áp dụng được những kết quả phân tích đó để viết một số dạng đơn giản trong các dạng bài viết về phim (film review).

- Ứng dụng kiến thức vào một số lĩnh vực nghề nghiệp liên quan đến điện ảnh (sản xuất phim, làm phim, phát hành phim, viết về điện ảnh, bảo tồn di sản điện ảnh, đặc biệt là điện ảnh dân tộc).

7.3. Thái độ:

- Có hứng thú, yêu thích các cong việc liên quan đến điện ảnh và ngành nghiên cứu điện ảnh.

- Biết trân trọng, giữ gìn và phát huy gía trị của di sản điện ảnh Việt Nam và thế giới.

8. Phương pháp kiểm tra đánh giá:

9.1. Kiểm tra - đánh giá thường xuyên

Điểm chuyên cần trên lớp được đánh giá qua các hoạt động làm bài tập, thuyết trình theo nhóm, tham gia vào các hoạt động thảo luận trên lớp (10%).

Điểm viết bài luận giữa kì theo chủ đề do giảng viên lựa chọn (30%).

Điểm viết bài tiểu luận cuối kỳ (60%).

1. Định nghĩa và sơ lược quá trình hình thành và phát triển của điện ảnh, các nền điện ảnh chủ yếu trên thế giới.

2. Nêu các thành phần tham gia vào quy trình sản xuất phim

3. Các vấn đề về trần thuật điện ảnh: bản chất của trần thuật điện ảnh; không thời gian; nhân vật; điểm nhìn và các phương thức trần thuật; các vấn đề về nghĩa.

4. Các vấn đề về phong cách phim: dàn cảnh; nghệ thuật quay; nghệ thuật dựng; âm thanh trong điện ảnh.

5. Các vấn đề về phim tài liệu. Định nghĩa và các dạng cơ bản

6. Các vấn đề về phim hoạt hình. Định nghĩa và các dạng cơ bản.

7. Các thể loại phim hư cấu.

8. Các dạng bài viết về phim.

9. Giáo trình bắt buộc:

Học liệu bắt buộc

1. David Bordwell và Kristin Thompson, Nghệ thuật điện ảnh, NXB Giáo dục, 2008.

2. David Bordwell và Kristin Thompson, Lịch sử điện ảnh (Tập 1 và tập 2), NXB Đại học Quốc gia, 2007.

3. Ray Frensham, Tự học viết kịch bản phim, NXB Tri thức, 2011.

4. Timothy Corrigan, Hướng dẫn viết về phim, NXB Tri thức, 2011.

5. Warren Buckland, Nghiên cứu phim, NXB Tri thức, 2011.

Địa điểm có thể tra cứu và sử dụng học liệu

- Phòng Tư liệu Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), 336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội

- Trung tâm Thông tin Thư viện Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), 336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội

10. Tóm tắt nội dung học phần:

Nội dung môn học được xoay quanh năm khối kiến thức. Trong khối kiến thức thứ nhất, người học sẽ được hướng dẫn để có được một cái nhìn sơ giản nhưng đầy đủ về lịch sử hình thành và phát triển của điện ảnh, đồng thời, nắm được các thành phần của quy trình sản xuất phim, từ khi ý tưởng được hình thành cho đến khi được công chúng đón nhận. Trong khối kiến thức thứ 2 và 3, người học sẽ được cung cấp các kiến thức có tính nền tảng để phân tích phim về phương diện nội dung cũng như hình thức. Khối kiến thức thứ 4 sẽ hướng dẫn người học hiểu được các loại hình phim và các thể loại chính của phim hư cấu (phim truyện). Trong phần cuối cùng, người học sẽ được làm quen với các dạng bài viết về điện ảnh và thực hành một số dạng đơn giản nhất.

1.1.1 Giai đoạn phim câm

1.1.2 Các bước tiến triển của công nghệ điện ảnh, từ phim có tiếng đến phim 3D

1.1.3 Các nền điện ảnh trên thế giới. Quá khứ và hiện tại

1.2.1 Giai đoạn trước khi bấm máy

1.2.2 Giai đoạn quay phim

1.2.3 Hậu kì

1.2.4 Phát hành

1.2.5 Tiếp nhận

2.1.1 Bản chất của trần thuật

2.1.2 Câu chuyện/Cốt truyện

2.1.3 Các loại quan hệ cơ bản của trần thuật

2.3.1 Bản chất của nhân vật điện ảnh

2. 3.2 Mối quan hệ giữa các nhân vật, các sơ đồ hành động

2.4. Điểm nhìn và các phương thức trần thuật điện ảnh.

3.2.1 Các đặc tính nhiếp ảnh của cảnh quay

3. 2.2 Sự di chuyển của máy quay – tái tại khuôn hình

3.2.3 Độ dài của cú bấm máy

4.1.1 Thế nào là phim tài liệu

4. 1.2 Các dạng phim tài liệu

4. 2. Phim hoạt hình.

4.2.1 Thế nào là phim hoạt hình

4.2.2 Các dạng phim hoạt hình.

4.3. Các thể loại phim hư cấu

4.3.1 Định nghĩa thể loại

4.3.2 Một số thể loại tiêu biểu.

Chương 5. Viết về điện ảnh như thế nào?
ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN