VĂN HỌC VIỆT NAM NỬA CUỐI THẾ KỈ 18 – THẾ KỈ 19 Vietnammese Literature from the Late Half of 18thCentury to 19th Century
Mã học phần: LIT3050
Số tín chỉ: 04
Học phần tiên quyết: LIT3005 – Văn học Việt Nam từ thế kỉ 10 đến giữa thế kỉ 18
Ngôn ngữ giảng dạy: tiếng Việt
Giảng viên (họ và tên, chức danh, học vị, đơn vị công tác):
Họ và tên: Phạm Văn Hưng
Chức danh: Giảng viên
Học vị: Thạc sĩ
Đơn vị công tác: Khoa Văn học – Trường ĐH KHXH&NV – ĐH Quốc gia Hà Nội
Họ và tên: Đỗ Thu Hiền
Chức danh: Giảng viên
Học vị: Tiến sĩ
Đơn vị công tác: Khoa Văn học – Trường ĐH KHXH&NV – ĐH Quốc gia Hà Nội
Mục tiêu của học phần (kiến thức, kĩ năng, thái độ):
Môn học nhằm góp phần đào tạo cử nhân làm công tác nghiên cứu văn học và những lĩnh vực có liên quan đến văn học (giảng dạy văn học ở các bậc học THPT, cao đẳng, đại học; theo dõi và quản lí hoạt động văn hóa, văn học nghệ thuật…). Sinh viên hoàn thiện Môn học được cung cấp khả năng nghiên cứu, bảo tồn di sản văn học dân tộc; có thể tham gia giới thiệu văn học Việt Nam ra nước ngoài; đồng thời, có thể tham gia trực tiếp vào việc phân tích, đánh giá các vấn đề của văn hóa - văn học truyền thống trong đời sống văn hóa - văn học đương đại…
Chuẩn đầu ra của học phần (kiến thức, kĩ năng, thái độ):
KIẾN THỨC
|
KĨ NĂNG
|
THÁI ĐỘ
|
-Trình bày được kiến thức chuyên sâu, cơ bản về văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - thế kỉ XIX, so với văn học Việt Nam thế kỉ X - nửa trước thế kỉ XVIII để thấy được những biến đổi quan trọng của giai đoạn văn học này.
|
-Phân tích, so sánh để thấy được sự vận động của văn học trung đại Việt Nam từ giai đoạn thế kỉ X - nửa trước thế kỉ XVIII sang giai đoạn nửa sau thế kỉ XVIII - thế kỉ XIX, đồng thời chỉ ra được sự kiến tạo của giai đoạn văn học này cho giai đoạn 1900 - 1945
|
-Trân trọng giữ gìn và phát huy những giá trị văn chương tốt đẹp trong lịch sử văn học giai đoạn này.
|
-Trình bày được những đặc điểm chính và đóng góp chính của các tác giả, tác phẩm tiêu biểu trong giai đoạn văn học này.
|
-Giảng dạy được về các tác gia, tác phẩm, trào lưu chính trong giai đoạn này ở bậc phổ thông và đại học. Định vị được vị trí và giá trị văn học sử của các hiện tượng văn học đó.
|
-Có hứng thú, yêu thích với công việc liên quan tới môn học, chuyên ngành và ngành được đào tạo.
|
-Hệ thống hóa được những vấn đề lí luận về chủ nghĩa nhân đạo và chủ nghĩa yêu nước, khái quát được những kinh nghiệm nghệ thuật và nêu được vấn đề ảnh hưởng của văn học Trung Quốc đối với văn học giai đoạn này cũng như suốt mười thế kỉ văn học trung đại.
|
-Vận dụng được những vấn đề lí luận của văn học - văn hóa giai đoạn này vào nghiên cứu, đánh giá văn học trung đại Việt Nam thế kỉ X - XIX và văn học Việt Nam cận đại; đánh giá những vấn đề của văn hóa truyền thống trong đời sống đương đại.
|
- Nỗ lực để nhận thức khách quan đối với lịch sử văn học Việt Nam trung đại và các yếu tố của văn hóa truyền thống của dân tộc.
|
Phương pháp kiểm tra, đánh giá:
Kiểm tra - đánh giá thường xuyên
- Trọng số: 10%
- Dựa vào việc tham gia đầy đủ hay không các giờ học và việc tham gia xây dựng bài của sinh viên.
Kiểm tra - đánh giá giữa kỳ và cuối kỳ
Kiểm tra - đánh giá giữa kì
- Trọng số: 30%
- Dựa theo kết quả bài Thi VIẾT cá nhân ở nhà được giao vào Tuần 6.
- Câu hỏi thi nằm trong phần kiến thức học từ Tuần 1 đến Tuần 6.
- Dạng thức đề thi:
+ Loại đề: Đề mở.
+ Số lượng câu hỏi: 01
Kiểm tra - đánh giá cuối kì
- Trọng số: 60%
- Dựa theo kết quả Thi VIẾT cuối kì theo sự xếp lịch của Nhà trường
- Câu hỏi thi nằm trong phần kiến thức học từ Tuần 1 đến Tuần 15.
- Dạng thức đề thi:
+ Thời gian: 120 phút
+ Loại đề: Không sử dụng tài liệu
+ Số lượng câu hỏi: 01
Đề chẵn (lẻ): Nội dung liên quan đến phần kiến thức học từ Tuần 1 đến Tuần 7.
Đề lẻ (chẵn): Nội dung liên quan đến phần kiến thức học từ Tuần 8 đến Tuần 15.
Tiêu chí đánh giá các loại bài tập
- Kiểm tra - đánh giá thường xuyên: Sinh viên thể hiện được thái độ học tập tích cực, tham gia đầy đủ các buổi học và tích cực xây dựng bài học.
- Kiểm tra - đánh giá giữa kỳ: Sinh viên trình bày được kiến thức cơ bản về một vấn đề đã học từ Tuần 1 đến Tuần 6, đưa ra phân tích, so sánh, đánh giá vấn đề đó trong tương quan với văn học Việt Nam thế kỉ X - nửa trước thế kỉ XVIII.
- Kiểm tra - đánh giá cuối kỳ: Sinh viên hệ thống hóa được những tri thức lí luận về chủ nghĩa nhân đạo và chủ nghĩa yêu nước, vận dụng các khái niệm đó giải quyết những vấn đề đặt ra đối với văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - thế kỉ XIX, đánh giá một cách khách quan những giá trị và hạn chế của văn học giai đoạn này, đồng thời có thể liên hệ và lí giải được một số vấn đề của văn hóa - văn học truyền thống trong xã hội đương đại thông qua một số tri thức và kĩ năng tạo lập được sau khi hoàn thành môn học này.
Giáo trình bắt buộc (tác giả, tên giáo trình, nhà xuất bản, năm xuất bản):
1. Tác phẩm của các tác giả, trào lưu… chính trong văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - thế kỉ XIX: Chinh phụ ngâm khúc, Cung oán ngâm khúc, Hoàng Lê nhất thống chí, Thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương, Truyện Hoa Tiên, Truyện Sơ kính tân trang, Thơ văn Nguyễn Du, Thơ văn Nguyễn Công Trứ, Thơ văn Cao Bá Quát, Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, Thơ văn Nguyễn Khuyến, Thơ văn Trần Tế Xương, Thơ văn Tự Đức.
2. Nguyễn Lộc, Văn học Việt Nam (nửa cuối thế kỉ XVIII - hết thế kỉ XIX), NXB Giáo dục, 2005.
3. Trần Ngọc Vương (chủ biên), Văn học Việt Nam thế kỉ X - XIX: Những vấn đề lí luận và lịch sử, NXB Giáo dục, 2007.
4. Trần Nho Thìn, Văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỷ XIX, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012.
5. Nguyễn Kim Sơn, Những xu hướng của Nho học Việt Nam nửa cuối thế kỉ XVIII nửa đầu thế kỉ XIX và sự tác động của nó tới văn học (Luận án Phó Tiến sĩ Ngữ văn), Phòng Tư liệu khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, 1996.
Tóm tắt nội dung học phần
Từ nửa sau thế kỉ XVIII - nửa trước thế kỉ XIX, văn học chuyển dần ra khỏi đường ray của văn học Nho giáo trong việc quan niệm về con người và xã hội cũng như thay đổi khá lớn quan niệm thẩm mĩ so với văn học Việt Nam thế kỉ X - nửa trước thế kỉ XVIII, cùng những thành tựu lớn về ngôn ngữ, thể loại dựa trên sự biến động về lực lượng sáng tác. Sang nửa sau thế kỉ XIX, đời sống văn học chuyển mình theo sự vận động của biến cố năm 1858 khi dân tộc bị một kẻ thù mới và hoàn toàn xa lạ đô hộ trong bối cảnh xung đột và giao thoa văn hóa Đông - Tây và tạo một số tiền đề xóa bỏ nền văn học nhà nho ở Việt Nam, mở đường cho quá trình hiện đại hóa của văn học dân tộc trong giai đoạn 1900 - 1945.
Nội dung chi tiết học phần :
Chương 1: Mở đầu môn học - Các tiền đề và đặc điểm của văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - nửa trước thế kỉ XIX
Giới thiệu chung về Giảng viên và Môn học
Các tiền đề của văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - nửa trước thế kỉ XIX
Các tiền đề khách quan
Các tiền đề chủ quan
1.3 Các đặc điểm của văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - nửa trước thế kỉ XIX
1.3.1 Lực lượng sáng tác
1. 3.2 Quan niệm thẩm mĩ
1. 3.3 Chủ đề - Đề tài - Hình tượng trung tâm
1. 3.4 Ngôn ngữ và Thể loại
Chương 2: Thể ngâm khúc và hai khúc ngâm tiêu biểu
Thể ngâm khúc
Thể thơ song thất lục bát
Lịch sử phát triển của thể ngâm khúc
Hai khúc ngâm tiêu biểu
Chinh phụ ngâm khúc
Cung oán ngâm khúc
Chương 3: Ngô gia văn phái và Hoàng Lê nhất thống chí
Ngô gia văn phái
Việc hình thành văn phái trong văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - nửa trước thế kỉ XIX
Thành phần và đóng góp của Ngô gia văn phái
Hoàng Lê nhất thống chí
Văn bản - Tác giả của Hoàng Lê nhất thống chí
Vấn đề thể loại của Hoàng Lê nhất thống chí
Phương thức thể hiện hiện thực xã hội trong Hoàng Lê nhất thống chí
Chương 4: Thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương
Tiểu sử tác giả và văn bản Thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương
Tiểu sử tác giả Hồ Xuân Hương
Văn bản Thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương
Thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương
4.2.1 Thơ tự tình
4.2.2 Thơ xướng họa
4.2.3 Thơ đề vịnh
4.3 Kiểu sáng tác Hồ Xuân Hương trong bối cảnh văn hóa trung đại
Chương 5: Nguyễn Du và Truyện Kiều
Thân thế và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du
Thân thế của Nguyễn Du
Sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du
Truyện Kiều của Nguyễn Du
Vấn đề nguyên truyện và văn bản Truyện Kiều
Lịch sử tiếp nhận Truyện Kiều
Chương 6: Thân thế và thơ văn Nguyễn Công Trứ
Thân thế Nguyễn Công Trứ
Thời đại lịch sử
Điều kiện gia đình
Thơ văn Nguyễn Công Trứ
Thơ Nôm Đường luật của Nguyễn Công Trứ
Câu đối của Nguyễn Công Trứ
Hát nói của Nguyễn Công Trứ
Chương 7: Bối cảnh lịch sử - xã hội Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX
Chế độ chuyên chế nhà Nguyễn rơi vào khủng hoảng
Sự lớn mạnh của chủ nghĩa thực dân và hai loại người “từ xa đến”
Diễn biến cuộc xâm lược của thực dân Pháp và cuộc đấu tranh chống xâm lược của nhân dân ta
Chương 8: Trạng thái tinh thần xã hội Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX
Diễn biến các sự kiện trong triều đình nhà Nguyễn
Các tỉnh thần và tầng lớp thân sĩ ở các địa phương
Những nhà tư tưởng cải cách và phái chủ chiến
Khủng hoảng ý thức hệ và khủng hoảng đường lối cầm quyền trị nước.
Những đánh giá mới về vương triều Nguyễn
Chương 9: Đặc điểm và diện mạo giai đoạn văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX
Sự vận động của lực lượng sáng tác: Cách thế ứng xử của nhà nho
Sự tiếp biến của quan niệm văn học
Sự thay đổi của chủ đề, đề tài, hình tượng trung tâm: Nhà nho trung nghĩa
Những biến động về thể loại và ngôn ngữ
Chương 10: Thân thế và sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu
Thân thế Nguyễn Đình Chiểu
Sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu
Nhận thức chung về vùng văn học Nam Kì
Nội dung sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu
Nghệ thuật sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu
Vị trí văn học sử của Nguyễn Đình Chiểu
Vị trí văn học sử của Nguyễn Đình Chiểu trong văn học dân tộc
Vị trí văn học sử của Nguyễn Đình Chiểu trong văn học thế giới
Chương 11: Thân thế và sáng tác của Nguyễn Khuyến
Thân thế của Nguyễn Khuyến
Sáng tác của Nguyễn Khuyến
Nội dung sáng tác của Nguyễn Khuyến
Nghệ thuật sáng tác của Nguyễn Khuyến
Vị trí văn học sử của Nguyễn Khuyến
Nhà nho ẩn dật cuối cùng trong lịch sử Việt Nam
Người định vị cho văn học trào phúng nửa sau thế kỉ XIX
Chương 12: Thân thế và sáng tác của Trần Tế Xương
Thân thế của Trần Tế Xương
Sáng tác của Trần Tế Xương
Nội dung sáng tác của Trần Tế Xương
Nghệ thuật sáng tác của Trần Tế Xương
Vị trí văn học sử của Trần Tế Xương
Trần Tế Xương và sự hình thành kiểu tác giả mới
12.3.2 Trần Tế Xương và văn học trào phúng dân tộc
Chương 13: Giới thiệu văn học Quốc ngữ Nam Bộ nửa sau thế kỉ XIX - Tổng kết Môn học
Giới thiệu văn học Quốc ngữ Nam Bộ
Tổng kết văn học Việt Nam nửa sau thế kỉ XVIII - thế kỉ XIX
So sánh với văn học Việt Nam thế kỉ X - nửa trước thế kỉ XVIII
Lí giải việc phân kì văn học được sử dụng trong những thập niên gần đây
Những dấu hiệu báo trước cho một quá trình hiện đại hóa văn học dân tộc
Giải đáp thắc mắc và Tổng kết môn học
ĐỀ CƯƠNG HỌC PHẦN
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |