SỰ CẦN THIẾT CỦA XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG VIỆT NAM

1.4SỰ CẦN THIẾT CỦA XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG VIỆT NAM

Với tình trạng tốc độ phát triển nguồn lao động nêu trên, mâu thuẫn giữa lao động và việc làm ngày càng trở nên gay gắt đối với nền kinh tế. Nếu không giải quyết một cách hài hoà và có những bước đi thích hợp giữa mục tiêu kinh tế và xã hội sẽ dẫn tới mất ổn định nghiêm trọng về mặt xã hội. Cùng với hướng giải quyết việc làm trong nước là chính, xuất khẩu lao động là một định hướng chiến lược tích cực quan trọng, lâu dài, cần phải được phát triển lên một tầm cao mới, phù hợp với vai trò của nó. Đó cũng là xu hướng chung mà nhiều nước xuất khẩu lao động đã quan tâm phát triển từ nhiều thập kỷ trước đây.

Để giải quyết được vấn đề này, xuất khẩu lao động đã trở thành một lĩnh vực cứu cánh cho bài toán giải quyết việc làm không những của Việt Nam mà còn đối với cả hầu hết các nước xuất khẩu lao động trong khu vực và trên thế giới, vì đây là lĩnh vực đạt được liền lúc cả hai mục tiêu kinh tế – xã hội: vừa đảm bảo mục tiêu giải quyết công ăn việc làm, vừa tạo nguồn thu ngoại tệ mạnh để phát triển kinh tế xã hội trong nước

1.5MỘT SỐ VĂN BẢN PHÁP LÝ VỀ XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG

• 
  Bộ luật Lao động được Quốc hội thông qua ngày 23/6/1994 có hiệu lực từ ngày 01/01/1995.
  
• 
  Luật 35/2002/QH10 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số Điều của Bộ Luật Lao động
  
• 
  Luật 72/2006/QH11 của Quốc hội Luật người lao động ở Việt nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (có hiệu lực từ ngày 1/7/2007)
  
• 
  Nghị định số 126/2007/NĐ-CP ngày 01/8/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hư­ớng dẫn thi hành một số điều của Luật ng­ười Lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (có hiệu lực từ 29/8/2007, thay thế Nghị định 81/2003/NĐ-CP ngày 17/7/2003)
  
• 
  Thông tư liên tịch 09/2006/TTLT/BLĐTBXH-BCA-VKSNDTC-TANDTC của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân tối cao và Toà án nhân dân tối cao về hướng dẫn việc truy cứu trách nhiệm hình sự người có hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực xuất khẩu lao động ở nước ngoài
  
• 
  Quyết định số 20/2007/QĐ-LĐTBXH ngày 2/8/2007 của Bộ tr­ưởng Bộ Lao động - TBXH Ban hành chứng chỉ bồi dư­ỡng kiến thức cần thiết cho ng­ười lao động trước khi đi làm việc ở n­ước ngoài. (có hiệu lực từ ngày 11/9/2007).
  
• 
  Một số văn bản pháp lý khác.
  

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG VIỆT NAM

1.6THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG VIỆT NAM TỪ 1980 ĐẾN NAY

+ Giai đoạn từ 1980 đến 1990

+ Giai đoạn từ 1991 đến nay (2010)

Sở dĩ phân chia như trên vì xuất khẩu lao động trong hai giai đoạn trên có những đặc trưng cơ bản rất khác biệt. Giai đoạn từ 1980-1990: là giai đoạn xuất khẩu lao động được sự bao cấp hoàn toàn của nhà nước, do chính nhà nước tiến hành và hầu như không chịu sự tác động của thị trường. Giai đoạn 1991- nay (2010): là giai đoạn xuất khẩu lao động chịu sự tác động của thị trường, chủ thể tham gia chủ yếu trong việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài không phải nhà nước mà là các doanh nghiệp xuất khẩu lao động. Phân chia như vậy cho thấy con đường trưởng thành, phát triển của xuất khẩu lao động Việt Nam cũng đồng thời phản ánh bối cảnh kinh tế xã hội của Việt Nam và quan điểm chủ trương của Đảng, nhà nước ta trong từng thời kỳ.

1.6.1Giai đoạn 1980 đến 1990:

1.6.1.1Về quy mô thị trường:

Trong thời gian trước 1991, thị trường xuất khẩu lao động của Việt Nam chủ yếu là Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu, dưới hình thức lao động hợp pháp. Ngày 3/10/1980 Việt Nam ký hiệp định hợp tác lao động với Bulgaria với thời hạn và hiệu lực của hiệp định là 5 năm. Ngày 04/11/1980 Việt Nam ký hiệp định hợp tác lao động với CHDC Đức, thời hạn là 4 năm, hiệp lực của hiệp định là 5 năm. Ngày 27/11/1980 ký hiệp định với Tiệp Khắc, thời hạn là 4 năm, hiệu lực của hiệp định là 8 năm. Ngày 02/04/1981 Việt Nam ký với Liên Xô (cũ) với thời hạn 5 năm đối với lao động có tay nghề, 6 năm đối với lao động phổ thông, 4 năm đối với lao động nữ và hiệu lực của hiệp định là 10 năm. Năm 1987 Việt Nam ký hợp đồng lao động với Iraq, làm việc theo phương thức trả nợ cho Nhà nước, hiệu lực của hợp đồng là 2 năm.

1.6.1.2Về số lượng, cơ cấu lao động và hình thức

• 
  Về số lượng:
  

Trong thời gian từ 1980 đến 1990, tổng số lao động được đưa ra nước ngoài làm việc khoảng 256.173 người (trong đó; các nước XHCN là 236.872 người (chiếm 92,2%), TBCN là 19.301 người (chiếm 7,8%)

• 
  Về hình thức: Trong thời kỳ này lao động chủ yếu được đưa đi theo hiệp định của Chính phủ.
  

Hình 2: Số lượng lao động làm việc tại các nước XHCN

ĐVT: Người

Năm	Số lao động	Năm	Số lao động
1980	1.570	1986	9.042
1981	20.230	1987	46.098
1982	25.970	1988	71.535
1983	12.402	1989	40.618
1984	4.429	1990	24.733
1985	5.008	Tổng số	236.872

Nguồn: Cục Quản lý lao động ngoài nước – Bộ LĐTB&XH Việt Nam

• 
  Về cơ cấu ngành nghề: Trong giai đoạn này lao động phổ thông, chưa có tay nghề hoặc xó tay nghề thấp chiếm tỷ lệ lớn, từ 58% - 70%. Cụ thể: Lao động không nghề có 137.000 người, chiếm 58%; lao động có nghề có 99.853 người, chiếm 42% trên tổng số 236.872 người. Với cơ cấu ngành nghề như sau: xây dựng: 22,3%; công nghiệp: 69,6%; nông, lâm, ngư nghiệp: 2,1% và các nghề khác: 3,4%.
  

Ngành nghề	Tổng số	Quốc gia tiếp nhận lao động
		Liên Xô	CHDC Đức	Tiệp Khắc	Bungari
Công nghiệp	178.190	80.710	58.347	29.161	9.972
Cơ khí	63.206	20.945	18.862	16.812	6.587
Công nghiệp nhẹ	104.427	57.641	35.869	8.533	2.384
Hóa chất	7.407	2.123	3.516	1.588	180
Thực phẩm	3.150	0	99	2.229	822
Xây dựng và VLXD	45.597	19.469	5.548	5.096	15.484
Nông nghiệp	1.531	0	75	831	625
Lâm nghiệp	4.718	1.975	930	1683	130
Các ngành khác	10.265	2.934	5.115	794	1.422
Tổng	240.301	105.088	70.015	37.565	27.633

Nguồn: Cục Quản lý lao động ngoài nước – Bộ LĐTB&XH Việt Nam

1.6.1.3Về hiệu quả kinh tế - xã hội

Về hiệu quả kinh tế trong xuất khẩu sức lao động được xét dưới hai mặt; Thứ nhất, tăng thu nhập và cải thiện đời sống người lao động. Thứ hai, tăng nguồn thu ngoại tệ cho Nhà nước.

• 
  Đối với người lao động: Thu nhập là lợi ích kinh tế và là mục tiêu hàng đầu của người lao động. Người lao động đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao hơn lao động trong nước cùng ngành nghề, chưa kể các thu nhập khác như làm thêm giờ, tăng ca, hoặc làm dịch vụ ngoài giờ…Cụ thể: Ở Iraq sau hai năm làm việc, bình quân mỗi lao động tiết kiệm được 1500 – 2000 USD. Năm 1990 – 1991, tính trên 50.000 người về nước, Việt Nam có thêm 300 triệu USD, tương đương 2.000 tỷ (tỷ giá 1 USD = 6.000 VNĐ), chưa kể giá trị hàng hóa do người lao động gởi về.
  

Hình 3: Thu nhập bình quân hàng tháng của người lao động (1980 – 1990)

Nước	Giai đoạn 1981 - 1985	Giai đoạn 1986 – 1990
Liên Xô	150 – 170 Rúp	60 – 180 Rúp
CHDC Đức	700 – 800 Mác	800 – 900 Mác
Tiệp Khắc	1600 – 1800 Curon	1800 – 2000 Curon
Bulgaria	150 – 170 Leva	160 – 180 Leva

Nguồn: Cục quản lý lao động ngoài nước – Bộ LĐTB&XH Việt Nam

• 
  Đối với Nhà nước: Nhà nước có được nguồn thu ngân sách và ngoại tệ, bao gồm các khoản: 1) Khoản tiền xây dựng tổ quốc 12% mức thu nhập hàng tháng đối với người lao động ở Đức; ở Liên Xô, Tiệp Khắc, Bulgaria; 2) Khoản do phía tiếp nhận và sử dụng sức lao động trả cho Nhà nước ta, bao gồm tiền BHXH, phí tuyển chọn.
  

Nước	1980 - 1985		1986 - 1990
	Bản tệ/ năm	Quy Rúp/ năm	Bản tệ/ năm	Quy Rúp/ năm
Liên Xô	160 – 170 Rúp	170 Rúp	504 Rúp	504 Rúp
CHDC Đức	1.200 Mác	375 Rúp	2.160 Mác	675 Rúp
Tiệp Khắc	4.810 Curon	481 Rúp	6.000 Curon	600 Rúp
Bulgaria	300 Leva	300 Rúp	425 Leva	425 Rúp

Nguồn: Cục quản lý lao động ngoài nước – Bộ LĐTB&XH Việt Nam

Tổng ngoại lệ Nhà nước thu tiền xây dựng tổ quốc giai đoạn 1980 – 1990 là 482 triệu Rúp phi mậu dịch và theo giá quy đổi thời kỳ là 521,6 tỷ đồng.

Về hiệu quả xã hội. Qua hơn mười năm hợp tác lao động đã giải quyết cho gần 30 vạn lao động, trong đó, gần 60% là lao động phổ thông và gần 4 vạn lao động lực lượng vũ trang

1.6.2Giai đoạn 1990 đến nay:

Vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990, tại các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu, Châu Phi, Iraq có tiếp nhận lao động Việt Nam đều xảy ra những biến động chính trị và kinh tế. Vì vậy, phần lớn các nước này không còn nhu cầu nhận tiếp lao động và chuyên gia Việt Nam. Trước tình hình đó đặt ra yêu cầu bức xúc là phải đổi mới cơ chế xuất khẩu lao động và chuyên gia cho phù hợp với tình hình trong nước và quốc tế. Qua hơn 20 năm phát triển, đặc biệt là từ những năm 2000 đến nay, xuất khẩu lao động Việt Nam đã đạt được thành tựu đáng khích lệ, thể hiện ở những điểm sau:

1.6.2.1Hình thành các doanh nghiệp xuất khẩu lao động

Từ 1991 đến nay, Nhà nước chủ trương và tạo điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của các doanh nghiệp xuất khẩu lao động. Tính đến giữa năm 2010, Bộ lao động và Thương binh xã hội đã cấp giấy phép cho 171 doanh nghiệp

Các lĩnh vực mà doanh nghiệp nước ta tham gia chủ yếu là làm dịch vụ cung ứng lao động, nhận thầu, khoán xây dựng công trình, liên doanh liên kết chia sản phẩm ở nước ngoài và đầu tư ra nước ngoài hay đầu tư đưa lao động đi tu nghiệp ở nước ngoài sau một thời gian trở về làm việc cho các doanh nghiệp Việt Nam. Thời gian qua các Công ty như: VINACONEX, LOD, OLECO, TRANCO, Tổng Công ty Sông Đà, Công ty COALIMEX. INTERSERCO và TRAENCO... đã tích cực hoạt động và mang lại những thành quả đạt nhất định.

1.6.2.2Về thị trường:

So với thời kỳ trước, tốc độ phát triển, quy mô và diện mạo thị trường XKLĐ đã được khởi sắc. Theo báo cáo của Bộ Lao động - thương binh xã hội đến cuối năm 2009 lao động của ta đang làm việc tại hơn 40 nước và vùng lãnh thổ.

Lượng xuất khẩu lao động tại các thị trường

Đơn vị: người

	Nhật Bản	Hàn Quốc	Đài Loan	Malaysia	Cata	UAE	Ả Rập xê út	CH Séc	Ma Cao	Khác	Tổng
2006	5360	10577	14127	37941	3219	1760	98	423	869	5766	80140
2007	5517	12187	23640	26704	4685	2310	1620	1432	548	5982	84625
2008	6142	18141	31631	7810	10789	2845	2987	1871	1417	11355	94988
Tổng	17019	40905	69398	72455	18693	6915	4705	3726	2834	23103	259753

Nguồn: Cục Quản lý lao động ngoài nước

Năm 2008 tăng so với năm 2006 là 14848 người (tương đương với 119%), và so với 2007 tăng 10363 người (tương đương với 113%). Do chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tài chính của Mỹ, nên tốc độ tăng của năm 2008 chậm hơn 5,6% so với tốc độ tăng của năm 2007.

Tính đến 31/12/2009, ta đã đưa được gần 75.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, đạt gần 83% kế hoạch đề ra. Số lượng lao động đưa đi một số thị trường chính như sau: Đài Loan : 21.667 lao động, Hàn Quốc: 7.578 lao động (trong đó: 4.837 là số đi mới và 2.741 là đi lại), Nhật Bản : 5.456 tu nghiệp sinh và lao động, Lào: 9.070 lao động, Lybia: 5.241 lao động, UAE: 4.733 lao động, Malaysia : 2.792 lao động

Lao động xuất khẩu trong 8 tháng năm 2009

Đơn vị: người

	Nhật Bản	Hàn Quốc	Đài Loan	Malaysia	Nga	UAE	Li Bi	Ma Cao	Khác	Tổng
Lao động	3793	5549	13202	1666	1484	3051	2660	2349	11880	45634
Lao động nữ	999	785	4782	1015	658	2310	219	2144

Nguồn: Cục Quản lý lao động ngoài nước

Theo Cục Quản lý lao động (LĐ) ngoài nước, trong 10 tháng đầu năm 2010, VN đã đưa được 66.864 LĐ đi làm việc ở các nước. Riêng trong tháng 10 có trên 8.000 người đi xuất khẩu . Dẫn đầu vẫn là thị trường Đài Loan với 22.933 LĐ, tiếp đến là ba thị trường chủ lực: Hàn Quốc 5.658 LĐ, Nhật Bản 3.790 LĐ, Malaysia 7.610 LĐ. Các thị trường nhỏ lẻ như : Lào, UAE, Libi, Macau, Campuchia đạt từ 2.000-4.000 người/quốc gia.

Thị trường lao động của chúng ta chủ yếu tập trung vào một số thị trường cũ như Malaysia, Đài Loan, Hàn Quốc…; trong đó một loạt các thị trường tiềm năng có thu nhập cao khác như Mỹ, Anh, Pháp thì chúng ta vẫn chưa chạm tới được. Nếu có thì cũng chỉ là một vài doanh nghiệp ký kết hợp đồng trực tiếp, còn thực tế thì Việt Nam chưa có một cung chính thức nào. Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta mới chỉ đang tìm hiểu các thị trường đó một cách dè dặt, chưa có những chính sách mang tính chiến lược, bứt phá…

1.6.2.3Về hình thức, quy mô và cơ cấu lao động xuất khẩu

aVề hình thức

Trong giai đoạn 1991 – 2010 các hình thức xuất khẩu lao động được thực hiện rất đa dạng như: Người lao động được đi làm việc bên ngoài thông qua các doanh nghiệp xuất khẩu lao động, hoặc qua các doanh nghiệp nhận thầu công trình, hoặc thông qua các hợp đồng cá nhân...

bVề quy mô

Số lượng lao động xuất khẩu những năm gần đây cũng tăng lên với tốc độ nhanh chóng. So với năm 1995 thì số lượng lao động xuất khẩu năm 2000 tăng gấp 3,13 lần; năm 2009 tăng 2,4 lần so với 2000.

Số lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài 1991 – 2009

Đơn vị: Người

Năm	Số lượng	Năm	Số lượng
1991	1.022	2001	36.168
1992	810	2002	46.122
1993	3.960	2003	75.720
1994	9.230	2004	67.447
1995	10.050	2005	70.000
1996	12.661	2006	78.855
1997	18.469	2007	80.140
1998	12.000	2008	94.988
1999	20.700	2009	75.000
2000	31.460	Tổng	708.642

Cục quản lý lao động nhà nước – Bộ LĐTB&XH Việt Nam

Năm 2008 tăng so với năm 2006 là 14848 người (tương đương với 119%), và so với 2007 tăng 10363 người (tương đương với 113%). Do chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tài chính của Mỹ, nên tốc độ tăng của năm 2008 chậm hơn 5,6% so với tốc độ tăng của năm 2007. Năm 2009, tổng lao động xuất khẩu là 75.000 người, đạt gần 83% kế hoạch đề ra.Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều công ty phá sản, nền kinh tế đình trệ thì con số trên đã thể hiện những nỗ lực hết mình của chính phủ và các ban ngành đối với sự phát triển ngành xuất khẩu lao động.

cVề cơ cấu lao động

Cơ cấu lao động xuất khẩu dịch chuyển theo hướng lao động có tay nghề ngày càng tăng. Hiện có đến 30 nhóm nghề thuộc ba khu vực: nông lâm ngư nghiệp; công nghiệp, xây dựng và dịch vụ như: nông nghiệp, chế biến gỗ, hải sản, vận tải biển,đánh bắt hải sản,y tế, giúp việc nhà,… Theo bảng tổng hợp lao động và ngành nghề ( từ năm 2006 đến 2008) ta có thể thấy: Cơ cấu ngành nghề của lao động Việt Nam trong thời kỳ này chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực chính đó là Công nghiệp. Các ngành khác như: Dịch vụ, Lâm nghiệp, Nông nghiệp có số lượng lao động làm việc không đáng kể. Ngành có số lượng lao động tập trung ít nhất là lĩnh vực Nông nghiệp với số lượng không đáng kể, cho thấy đây là ngành kém hấp dẫn và nhu cầu tiếp nhận không nhiều. Lĩnh vực có số lượng lao động tập trung cao nhất phải nói đến là Công nghiệp, khoảng 164.178 lao động, chiếm 65% trong tổng số lao động các ngành nghề.

Tổng hợp lao động và ngành nghề

Đơn vị: người

Thị trường	Ngành nghề	Số LĐXK đã qua đào tạo			Tổng
		2006	2007	2008
Nhật Bản	Công nghiệp	3950	4158	4577	12685
	Vận tải biển	1211	1130	1078	3419
	Xây dựng	75	137	57	269
	Ngành nghề khác	124	92	430	646
	Lao động lành nghề (TDC)	4652	4373	5822	14847
	Cộng	5360	5517	6142	17019
Hàn Quốc	Công nghiệp	8205	10462	14219	32886
	Thuyền viên tàu cá	1219	1409	2380	5008
	Vận tải biển	90	82	68	240
	Xây dựng	1031	152	783	1966
	Ngành nghề khác	32	82	691	805
	Lao động lành nghề (TDC)	1255	1579	8428	11262
	Cộng	10577	12187	18141	40905
Đài Loan	Khán hộ công, giúp việc gia đình	1419	8734	7430	17583
	Công nghiệp	10980	12980	21492	45452
	Vận tải biển	252	71	55	378
	Thuyền viên tàu cá	1376	1812	1890	5078
	Xây dựng	12	15	21	48
	Ngành nghề khác	88	28	743	859
	Lao động lành nghề (TDC)	4325	8033	9534	21892
	Cộng	14127	23640	31631	69398
Malaysia	Công nghiệp	35237	26442	7337	69106
	Giúp việc gia đình	0	0	245	245
	Nông nghiệp và dịch vụ	2704	239	192	3135
	Lao động lành nghề (TDC)	3915	4705	2467	11087
	Cộng	37941	26704	7810	72455
Cata	Xây dựng	327	470	150	947
	Công nghiệp (SXCT)	0	3	0	3
	Dịch vụ (Nhà hàng, KS….)	27	20	0	47
	Lao động lành nghề (TDC)	2885	3019	1135	7039
	Cộng	3219	4685	2757	10661
UAE	Xây dựng	1420	1488	2341	5249
	Công nghiệp (SXCT)	302	667	477	1146
	Dịch vụ (Nhà hàng, KS….)	38	15	27	80
	Lao động lành nghề (TDC)	1585	1554	2389	5528
	Cộng	1760	2130	2845	6735
Ả rập xê út	Xây dựng	59	711	1232	2002
	Công nghiệp (SXCT)	22	457	708	1187
	Vận tải	17	41	61	119
	Giúp việc gia đình	0	452	986	1438
	Lao động lành nghề (TDC)	74	955	1293	2322
	Cộng	98	1620	2987	4705
CH Séc	Công nghiệp	0	338	1370	1708
	Dệt may	0	85	47	132
	Xây dựng	0	0	15	15
	Dịch vụ	7	0	0	7
	Lao động lành nghề (TDC)	0	406	1127	1533
	Cộng	7	423	1432	1862
Ma Cao	Giúp việc gia đình	0	1169	2474	3643
	Dịch vụ	0	836	446	1282
	Công nghiệp	0	2	3	5
	Khác	7	125	102	234
	Lao động lành nghề (TDC)	0	869	548	1417
	Cộng	0	2132	3025	5157
Khác	Cộng	5766	5982	11355	23103
Tổng cộng		57202	53268	42294	152764

Nguồn: Cục quản lý lao động ngoài nước

Каталог: file -> downloadfile6 -> 214
downloadfile6 -> NHÀ ĐẦu tư thông minh "Cuốn sách hay nhất về đầu tư từng được viết cho đến nay"
214 -> Họ và tên sinh viên: Trần Thị Mỹ Hằng Mã sinh viên: 0851015561
downloadfile6 -> Thế giới an ninh- thiết lập hệ thống camera quan sát với card ghi hình Hệ thống Demo bao gồm
downloadfile6 -> 1 Giới thiệu adc 0809
downloadfile6 -> BÀi giảng quản trị ngân hàng 2
downloadfile6 -> HUỲnh duy khánh các công thức tính thể TÍCH
downloadfile6 -> Dạng 1: Tính các đại lượng cơ bản (công thoát A, v0max, P, ibh, Uh, H…)
downloadfile6 -> Ách đỌc tên latinh đỗ Xuân Cẩm Giảng viên Đh huế
downloadfile6 -> I. TỔng quan về vqg tràm chim vị trí địa lý

tải về 430.13 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: