Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây a. Quá trình sơ xâm nhiễm và tái xâm nhiễm Khái niệm: Vào mùa sinh trưởng của cây VGB sau khi đã qua đông (Trong đất, cành khô lá rụng) tiến hành xâm nhiễm lên cây lần thứ nhất đây gọi là quá trình sơ xâm nhiễm. Sau đó nó tiếp tục lây lan và xâm nhiễm đến các cơ quan mới, bộ phận mới…, từ lần xâm nhiễm thứ hai trở đi người ta gọi đó là quá trình tái xâm nhiễm. Quá trình tái xâm nhiễm có thể lặp đi lặp lại nhiều lần tuỳ thuộc vào từng loài bệnh. VD: Bệnh phấn trắng lá keo, rơm lá thông tái xâm nhiễm từ 15-20 lần/ năm. Cây ký sinh chỉ tái xâm nhiễm 1 lần (ra hoa kết quả 1 lần/năm,...) Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây Thời kỳ tiếp xúc: được tính từ khi VGB tiếp xúc được với cây chủ (bám được vào cây) cho đến trước khi xâm nhập được vào cây chủ thì giai đoạn đó gọi được gọi là thời kỳ tiếp xúc. + Cơ hội tiếp xúc: không phải bào tử nấm nào bay ra cũng có thể tiếp xúc được với vật khác. - Cơ hội tiếp xúc phụ thuộc vào đường lây lan (nhờ gió) côn trùng, động vật khác con người, nước.v.v.) Gió có thể làm cho VGB có cơ hội tiếp xúc và ngược lại cũng có thể làm mất cơ hội tiếp xúc. Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây + ánh sáng mạnh và thời gian chiếu sáng dài có thể dễ dàng tiêu diệt hoặc ức chế sự nảy mầm của bào tử - Nếu ánh sáng vừa phải thì bào tử sống lâu + Nước mưa, giọt sương đọng lại làm cho vô số các bào tử nấm nảy mầm. + ẩm độ không khí cao, á/s yếu -> vật gây bệnh, nấm có khả năng hoàn thành thời kỳ tiếp xúc. + Nhiệt độ, ẩm độ, á/s là nhân tố tổng hợp + Mật độ bào tử, cây rừng, tổ thành rừng đều có thể làm tăng hay giảm có hội tiếp xúc. Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây * Thời kỳ xâm nhập Khái niệm:Thời kỳ xâm nhập được tính từ khi VGB xâm nhập được vào cây chủ cho đến khi bắt đầu thiết lập được quan hệ ký sinh ổn định trên cây chủ Thời kỳ này phụ thuộc vào các ĐK sau: + Đường xâm nhập - Lợi dụng các lỗ tự nhiên - Vết thương cơ giới - Xâm nhập trực tiếp + ĐK môi trường: T0, A0, á/s. Nếu A0 thích hợp, a/s yếu thì VGB dễ dàng xâm nhập được vào cây. + Cây chủ: - Đặc tính sinh học (Những cây vỏ dày, cây tiết ra các chất độc trên bề mặt làm cho những VGB không có khả năng xâm nhập) - Tuổi cây - Tình trạng sinh trưởng phát triển - Loại VGB (loại nấm, cây ký sinh dễ dàng có khả năng xâm nhập) Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây * Thời kỳ ủ bệnh Khái niệm: Thời kỳ này được tính từ khi VGB thiết lập được quan hệ ký sinh ổn định trên cây chủ cho đến trước khi xuất hiện triệu chứng. (thay đổi về hình thái giải phẫu). Đây là thời kỳ đấu tranh gay gắt giữa VGB và cây chủ. Thời kỳ ủ bệnh chịu ảnh hưởng sâu sắc của các ĐK + Loại vật gây bệnh: Khả năng tiêu hao dinh dưỡng, Tiết ra các chất độc, Tiết ra các chất kích thích sinh trưởng... Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây + Cây chủ: - Đặc tính sinh học của cây (khả năng tiết ra chất độc, nhựa độc) - Tầng Cutin, hàm lượng xenlulô trong tế bào. - Sức đề kháng - Tình trạng ST phát triển - Các ĐK về khí tượng: T0, A0, ánh sáng, dinh dưỡng đất.v.v. Đối với các bệnh hại lá trong ĐK T0, A0, ánh sáng thích hợp thì thời gian ủ bệnh của nó dưới 10 ngày Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây VD: Bệnh phấn trắng lá keo trong điều kiện T0 từ 18 – 220 thì thời gian ủ bệnh từ 4-5 ngày. T0 cao từ 25-280, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 15-20 ngày Khi T0 <10 0 thì thời gian ủ bệnh từ 12-20 ngày A0 không khí cao => sẽ rút ngắn thời gian ủ bệnh Trong đất mà thừa Nitơ (nhiều đạm) => rút ngắn thời gian ủ bệnh do virut (nồng độ virut) Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây * Thời kỳ phát bệnh: là thời kỳ cuối cùng của quá trình xâm nhiễm bệnh cây trải qua hàng loạt những thay đổi sinh lý sinh hoá, thay đổi về hình thái giải phẫu của cây bệnh đó là kết quả của cuộc đấu tranh giữa VGB và cây chủ. Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây 2. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình phát sinh, sinh trưởng phát triển và xâm nhiễm bệnh cây a. Nhân tố phi sinh vật: T0, A0 ánh sáng tác động đến VGB (ở phần n/c về vi khuẩn, virut, nấm... và các giai đoạn của quá trình xâm nhiễm bệnh cây (TX – XN – UB – PB) b. Các nhân tố sinh vật: - Côn trùng - Động vật khác - Cây ký sinh - Con người: thông qua vận chuyển, lai ghép… (Con người có biện pháp kìm hãm các quá trình sinh trưởng: lai ghép, chặt phá, bón phân). Chương II
Sinh thái và biến động bệnh cây - Con người áp dụng các biện pháp phòng trừ như trồng rừng hỗn giao: chọn giống kháng bệnh, phun thuốc... + Cây chủ: - Đặc tính sinh học - Khả năng kháng bệnh - Tuổi cây - Tình trạng sinh trưởng - Mật độ - Tổ thành rừng (Câu hỏi KT viết tiểu luận) Chương III
Điều tra, dự tính – dự báo bệnh cây Tự học trong giao trỡnh đó đýợc đýa Chương IV
Các phương pháp phòng trừ bệnh cây 3.1. Khái niệm và mục đích yêu cầu chung của việc phòng trừ bệnh cây K/n: Phòng trừ bệnh cây là sử dụng các biện pháp khác nhau, tác động từ nhiều phía lên nhiều mặt khác nhau đối với cây trồng để hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại do bệnh hại gây ra. Mục đích: góp phần vào việc tăng năng suất, chất lượng cây trồng.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
