4
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. 2
CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................................... 3
MỤC LỤC ....................................................................................................................... 4
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 6
1. Đất ngập nước là gì?........................................................................................................... 7
2. Cấu trúc và chức năng của đất ngập nước ......................................................................... 8
2.1. Cấu trúc hệ sinh thái đầm lầy nước mặn .............................................................. 8
2.2. Cấu trúc của hệ sinh thái đầm nước ngọt nội địa ................................................ 10
3. Hiện trạng quản lý và bảo tồn đất ngập nước Việt Nam ................................................. 12
3.1. Quản lý đất ngập nước ở cấp trung ương ........................................................... 13
3.2. Quản lý đất ngập nước ở cấp tỉnh ....................................................................... 13
3.3. Bảo tồn đất ngập nước ở Việt Nam .................................................................... 13
3.4. Sử dụng đất ngập nước ....................................................................................... 14
3.5. Đề xuất khu Ramsar và các khu ĐNN ở Việt Nam ............................................ 14
PHẦN I. HIỆN TRẠNG PHÂN LOẠI ĐẤT NGẬP NƯỚC ....................................... 15
1.1. Phân loại đất ngập nước trên thế giới ........................................................................... 15
1.1.1. Phân loại hiện hành của Hoa Kỳ - Kiểm kê đất ngập nước quốc gia .............. 15
1.1.2. Phân loại đất ngập nước của bang New South Wales - Australia ................... 16
1.1.3. Phân loại đất ngập nước của Canada ............................................................... 16
1.1.4. Phân loại ĐNN của công ước Ramsar ............................................................. 17
1.1.5. Hệ thống phân loại đất ngập nước của tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế
(IUCN
wetland classification, Dugan, 1999) ............................................................ 17
1.1.6. Phân loại đất ngập nước của Uỷ hội Sông Mê Kông (MRC) .......................... 17
1.1.7. Phân loại ĐNN của Keddy (2000) ................................................................... 18
1.2. Phân loại đất ngập nước ở Việt Nam ............................................................................ 20
1.2.1. Công ước Ramsar và phân loại đất ngập nước của Việt Nam/ Cục Bảo vệ
Môi trường ................................................................................................................. 20
1.2.2. Phân loại/ Kiểm kê đất ngập nước của Lê Diên Dực (1989) ........................... 21
1.2.3. Phân loại đất ngập nước của Phan Nguyên Hồng và cộng sự (1996) ............. 22
1.2.4. Hệ thống phân loại phục vụ cho đo vẽ bản đồ đất ngập nước ở Đồng bằng
Sông Cửu Long của Safford và cộng sự (1996) ........................................................ 22
1.2.5. Phân loại ĐNN của Nguyễn Chu Hồi (1999) .................................................. 23
1.2.6. Phân loại đất ngập nước của Phan Liêu và những người khác ........................ 23
1.2.7. Phân loại đất ngập nước của Phân viện Điều tra Quy hoạch rừng Nam Bộ .... 24
1.2.8. Phân loại đất ngập nước của Vũ Trung Tạng (2004) ...................................... 25
5
PHẦN II. XÂY DỰNG HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN VIỆT NAM ....................... 28
2.1. Quan điểm tiếp cận ........................................................................................................ 28
2.1.1. Những tồn tại và khó khăn ............................................................................... 28
2.1.2. Quan điểm tiếp cận .......................................................................................... 30
2.2. Cơ sở phân loại/ Mục đích ............................................................................................ 30
2.2.1. Cơ sở pháp lý ................................................................................................... 30
2.2.2. Cơ sở quản lý và bảo tồn ................................................................................. 33
2.3. Đề xuất hệ thống phân loại đất ngập nước Việt Nam .................................................. 36
2.3.1. Mục đích .......................................................................................................... 36
2.3.2. Tiêu chí ............................................................................................................ 36
PHẦN III. MỘT SỐ LOẠI HÌNH ĐẤT NGẬP NƯỚC VIỆT NAM .......................... 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 51
PHỤ LỤC.
MỘT SỐ HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN TRÊN THẾ GIỚI VÀ
VIỆT NAM ......................................................................................... 53
PHỤ LỤC IA. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI CỦA COWARDIN VÀ CS & HOA KỲ ... 53
PHỤ LỤC IIA
1
. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI RAMSAR .................................................... 59
PHỤ LỤC IIA
2
. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN CỦA TỔ CHỨC BẢO TỒN ............ 62
THIÊN NHIÊN QUỐC TẾ ..........................................................................
(IUCN
WETLAND CLASSIFICATION, DUGAN, 1999) ................... 62
PHỤ LỤC IIIA. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN CỦA UỶ BAN SÔNG MÊKÔNG . 65
PHỤ LỤC IB. PHÂN LOẠI ĐNN CỦA VIỆT NAM .................................................... 67
PHỤ LỤC IIB. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN PHỤC VỤ CHO ĐO VẼ BẢN ĐỒ .....
ĐNN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG CỦA R.J SAFFORD, ........
DƯƠNG VĂN NI. E MALTBY, V.T XUÂN CHỦ BIÊN(1996) ....... 69
PHỤC LỤC IIIB. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN CỦA NGUYỄN CHU HỒI (1999) . 72
PHỤ LỤC IVB. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN CỦA VIỆN ĐIỀU TRA QUY ..........
HOẠCH RỪNG (1999) ........................................................................ 73
PHỤ LỤC VB. HỆ THỐNG PHÂN LOẠI ĐNN CỦA VŨ TRUNG TẠNG (2004) ... 77