CAÙc trieäu chöÙng taâm thaàn bs ckii nguyeãn Vaên Nuoâi
tải về 196.49 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- Trí nhôù gaàn
- Trí nhôù xa
- Caùc roái loaïn trí nhôù Giaûm nhôù
- Queân
- Queân trong côn
- CAÙC ROÁI LOAÏN TRÍ NAÊNG
- Chaäm phaùt trieån taâm thaàn
- GIAÛI THEÅ NHAÂN CAÙCH VAØ TRI GIAÙC SAI THÖÏC TAÏI Giaûi theå nhaân caùch
- Tri giaùc sai thöïc taïi
Trí nhôù laäp töùc (immediate memory) lieân quan ñeán söï baûo toàn thoâng tin trong thôøi gian raát ngaén töø 10 ñeán 20 giaây, thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch baûo beänh nhaân laëp laïi caùc daõy soá xuoâi vaø ngöôïc hoaëc laëp laïi teân vaø ñòa chæ cuûa moät ngöôøi naøo ñoù. Tuy nhieân, caàn löu yù laø ôû caùc beänh nhaân traàm caûm hoaëc lo aâu, do khaû naêng taäp trung keùm, vieäc thöïc hieän caùc nghieäm phaùp treân coù theå gaëp khoù khaên maëc duø beänh nhaân khoâng bò giaûm trí nhôù. Trí nhôù gaàn (recent memory) coøn ñöôïc goïi laø trí nhôù ngaén haïn (short-term memory) keùo daøi töø nhieàu phuùt ñeán 2 ngaøy laø thôøi gian caàn ñeå ghi nhaän vaø cuûng coá moät thoâng tin môùi, thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch baûo beänh nhaân laëp laïi teân cuûa 3 ñoà vaät khoâng lieân quan sau 5 phuùt hoaëc hoûi beänh nhaân veà moät soá söï kieän môùi xaûy ra trong ngaøy. Trí nhôù xa (remote memory) coøn ñöôïc goïi laø trí nhôù daøi haïn (long-term memory) lieân quan ñeán nhöõng söï kieän trong nhöõng khoaûng thôøi gian daøi, thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù baèng caùch hoûi beänh nhaân nhöõng söï kieän quan troïng ñaõ xaûy ra trong quaù khöù cuûa hoï. Coù nhieàu quaù trình sinh lyù khaùc nhau laøm trung gian cho moãi gian ñoaïn naøy cuûa trí nhôù; do ñoù, caùc quaù trình taùc ñoäng ñeán trí nhôù laäp töùc hoaëc gaàn laïi khoâng aûnh höôûng ñeán trí nhôù xa vaø hieän nay caùc quaù trình chuyeån trí nhôù gaàn thaønh trí nhôù xa vaãn chöa ñöôïc bieát roõ.
Giaûm nhôù (hypomnesia) laø keùm nhôù nhöõng söï vieäc môùi xaûy ra hay nhöõng söï vieäc cuõ, gaëp trong caùc roái loaïn thöïc theå naõo. Taêng nhôù (hypermnesia) laø nhôù laïi nhöõng söï vieäc raát cuõ, caû nhöõng söï vieäc khoâng quan troïng vôùi ñaày ñuû chi tieát töôûng nhö khoâng theå naøo nhôù ñöôïc, gaëp trong traïng thaùi höng caûm, roái loaïn nhaân caùch. Queân (amnesia)
Loaïn nhôù (paramnesia)
Ñaõ töøng thaáy (deùjaø vu) Ngöôøi beänh coù caûm giaùc quen thuoäc vôùi nhöõng gì hoï ñang nhìn thaáy maëc duø ñaây laø laàn ñaàu tieân hoï coù nhöõng traûi nghieäm nhö vaäy, thöôøng keát hôïp vôùi caùc hieän töôïng ñaõ töøng nghe (deùjaø entendu) vaø ñaõ töøng nghó (deùjaø penseù). Chöa töøng thaáy (jamais vu), chöa töøng nghe (jamais entendu), vaø chöa töøng nghó (jamais penseù) Ngöôøi beänh coù caûm giaùc hoï chöa töøng thaáy, nghe, hoaëc nghó nhöõng ñieàu maø hoï ñaõ thöïc söï traûi nghieäm trong quaù khöù. Caùc hieän töôïng treân coù theå gaëp trong ñôøi soáng haøng ngaøy nhöng gia taêng trong caùc traïng thaùi meät moûi hoaëc nhieãm ñoäc vaø thöôøng keát hôïp vôùi ñoäng kinh cuïc boä phöùc taïp vaø caùc roái loaïn taâm thaàn khaùc.
Trí naêng laø khaû naêng hieåu, nhôù laïi vaø söû duïng caùc kinh nghieäm, kieán thöùc veà töï nhieân vaø xaõ hoäi ñaõ tích luyõ ñöôïc ñeå hình thaønh nhöõng nhaän thöùc, phaùn ñoaùn môùi giuùp ta hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Caùc roái loaïn trí naêng goàm: Chaäm phaùt trieån taâm thaàn (mental retardation) laø söï thieáu soùt trí naêng thöôøng do nguyeân nhaân baåm sinh hoaëc maéc phaûi trong nhöõng naêm ñaàu cuûa thôøi thô aáu, gaây aûnh höôûng ñeán khaû naêng thích öùng, hoïc taäp vaø quan heä xaõ hoäi cuûa ngöôøi beänh. Hieän nay, döïa vaøo caùc bieåu hieän laâm saøng vaø thöông soá trí tueä IQ, ngöôøi ta chia chaäm phaùt trieån taâm thaàn thaønh caùc möùc ñoä nheï, trung bình, naëng vaø nghieâm troïng. Sa suùt taâm thaàn (dementia) laø moät hoäi chöùng ñaëc tröng bôûi roái loaïn trí nhôù gaàn vaø trí nhôù xa keát hôïp vôùi giaûm khaû naêng tö duy tröøu töôïng vaø khaû naêng phaùn ñoaùn, bieán ñoåi nhaân caùch vaø caùc roái loaïn nhaän thöùc khaùc. Sa suùt taâm thaàn coù nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau, moät soá coù theå phuïc hoài nhö suy giaùp vaø tuï maùu döôùi maøng cöùng; moät soá khaùc khoâng phuïc hoài nhö sa suùt taâm thaàn kieåu Alzheimer vaø sa suùt taâm thaàn do beänh maïch maùu naõo. Sa suùt giaû (pseudodementia) coù caùc bieåu hieän laâm saøng gioáng sa suùt taâm thaàn nhöng khoâng do nguyeân nhaân thöïc theå; gaëp chuû yeáu trong traàm caûm, ñaëc bieät ôû ngöôøi giaø.
Giaûi theå nhaân caùch (depersonalization) laø caùc traûi nghieäm dai daúng, taùi dieãn ñaëc tröng bôûi söï bieán ñoåi trong nhaän thöùc veà baûn thaân, ngöôøi beänh coù caûm thaáy thôø ô, xa laï vôùi chính mình, hoï coù caûm giaùc nhö mình laø moät ngöôøi maùy, maát heát moïi tình caûm vôùi ngöôøi thaân, khoâng coøn bieát vui, buoàn, hôøn, giaän. Ngöôøi beänh caûm thaáy mình nhö khoâng coù thaät, hoaëc thaáy nhö mình ñang soáng trong moät giaác mô hoaëc trong moät cuoán phim… Tri giaùc sai thöïc taïi (derealization) laø moät thay ñoåi töông töï nhöng lieân quan ñeán moâi tröôøng xung quanh, ngöôøi beänh caûm thaáy moïi söï vaät nhö khoâng coù thaät, nhöõng ngöôøi xung quanh nhö khoâng coù söï soáng, hoï nhö nhöõng hình ngöôøi ñöôïc laøm baèng giaáy. Tri giaùc sai thöïc taïi thöôøng, nhöng khoâng phaûi luoân luoân, ñi keøm vôùi giaûi theå nhaân caùch. Caùc giai ñoaïn giaûi theå nhaân caùch vaø tri giaùc sai thöïc taïi nhaát thôøi coù theå xaûy ra ôû ngöôøi bình thöôøng, ñaëc bieät khi meät moûi, thieáu nguû, hoaëc trong caùc tình huoáng stress. Trong nhöõng tröôøng hôïp naøy, caùc traûi nghieäm treân thöôøng khôûi ñaàu ñoät ngoät vaø ít khi keùo daøi quaù vaøi phuùt. Giaûi theå nhaân caùch vaø tri giaùc sai thöïc taïi coù theå gaëp trong caùc roái loaïn lo aâu, traàm caûm, taâm thaàn phaân lieät, vaø ñoäng kinh cuïc boä phöùc taïp, cuõng nhö trong roái loaïn giaûi theå nhaân caùch. Do giaûi theå nhaân caùch vaø tri giaùc sai thöïc taïi xaûy ra trong raát nhieàu roái loaïn taâm thaàn neân chuùng ít coù giaù trò veà chaån ñoaùn. Каталог: yds2 -> upload -> tainguyen tainguyen -> Đa thai mở đầu tainguyen -> Ức chế men chuyển giảm biến cố tim mạch trên bệnh nhân nguy cơ tim mạch cao pgs. Ts. Nguyễn văn trí i-hành chính tainguyen -> ĐIỀu trị TĂng huyếT ÁP Ở ngưỜi cao tuổI 2014 tainguyen -> Tên vị thuốc (tên vn) : Bá tử nhân tải về 196.49 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|