Cơ sở cho sự hình thành văn minh phương Đông
tải về 72.05 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- 4) Cơ sở chính trị-xã hội: - Ở phương Đông ra đời và tồn tại một hình thức nhà nước đặc thù, nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền
- Vấn đề thứ 2 Trình độ sản xuất và chinh phục tự nhiên của các quốc gia phương Đông
| 3) Cơ sở kinh tế:
- Về kinh tế, các quốc gia cổ đại phương Đông ra đời ở thời kì mà sức sản xuất xã hội đang ở trình độ hết sức thấp kém. Với một trình độ sản xuất như vậy không cho phép các quốc gia cổ đại phương Đông phát triển chế độ chiếm hữu nô lệ của mình một cách thuần thục và điển hình. - Sự phát triển rất yếu ớt chế độ tư hữu ruộng đất và sự tồn tại dai dẳng những tổ chức công xã nông thôn, tàn tích của xã hội thị tộc nguyên thủy có thể coi là những nguyên nhân gây nên tình trạng trì trệ, yếu kém của các nền văn minh cổ đại phương Đông. 4) Cơ sở chính trị-xã hội: - Ở phương Đông ra đời và tồn tại một hình thức nhà nước đặc thù, nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền mà mọi quyền lực đều ở trong tay nhà vua và một bộ máy quan lại cồng kềnh, quan liêu. - Các quốc gia cổ đại phương Đông đã duy trì lâu dài chế độ nô lệ gia trưởng và các hình thức áp bức bóc lột kiểu gia trưởng nên vai trò của nô lệ trong xã hội chưa nổi bật. Chính trên cơ sở như vậy mà nền văn minh phương Đông ra đời và phát triển và cũng chính các yếu tố đó đã ảnh hưởng, chi phối tạo nên những nét đặc thù của nền văn minh phương Đông. Vấn đề thứ 2 Trình độ sản xuất và chinh phục tự nhiên của các quốc gia phương Đông Trên cơ sở điều kiện tự nhiên thuận lợi, cư dân phương Đông cổ đại đã sớm biết lợi dụng điều kiện tự nhiên để sản xuất, chế tạo công cụ lao động, chinh phục tự nhiên xây dựng những nền văn minh đầu tiên trên thế giới. - Muốn chinh phục được tự nhiên, con người phải có công cụ lao động, bởi công cụ lao động là tiêu chí để đánh giá trình độ sản xuất của một xã hội. Ngay từ thời nguyên thủy con người đã biết chế tạo công cụ lao động, từ những công cụ thô sơ bằng đá, gốm đến những công cụ bằng đồng, sắt… đã cho phép con người tạo ra một năng suất lao động ngày càng cao. Người Ai Cập ngay từ thời Cổ vương quốc đã biết dùng cuốc bằng đá hoặc bằng gỗ để trồng trọt, dùng liềm bằng đá để gặt lúa, dùng trâu bò để đập lúa. Thời Trung vương quốc, người ta đã biết mở rộng các công trình thủy lợi thành một hệ thống rộng lớn với nhiều công dụng khác nhau như điều tiết thủy lượng, dẫn, tháo nước để chống hạn và chống úng… người Ai Cập còn biết xây hồ Mơrit thành một bể chứa nước lớn ăn thông với sông Nile, có khả năng cung cấp nước cho một vùng rộng lớn có thể gieo trông hai vụ trong năm. Ở Lưỡng Hà người ta đã xây dựng một hệ thống đê điều hoàn chỉnh gồm đập nước, mương dẫn… như mạng nhện.Từ đầu thiên niên kỉ II, người Ấn Độ đã biết dùng lưỡi cày bằng đá để cày ruộng.Còn ở Trung Quốc, thời Ân-Thương người ta dùng liềm bằng đá hoặc vỏ ngao để gặt lúa, dùng lưỡi cày bằng gỗ. Sang thời Xuân Thu, người ta đã biết dùng những công cụ bằng sát, có những lò luyện sắt có trên 300 công nhân. Những công cụ bằng kim loại đã cho phép con người nâng cao năng suất lao động. - Bên cạnh việc sáng tạo ra những công cụ lao động, cư dân cổ đại phương Đông cũng đã đạt một trình độ tổ chức sản xuất tương đối cao. Do yêu cầu phải hợp sức với nhau để xây dựng các công trình thủy lợi nên việc tổ chức sản xuất là một công việc rất cần thiết để thống nhất kế hoạch, và tập trung sức sản xuất. Ở Ai Cập vào thời Tân vương quốc, sản xuất đã được chuyên môn hóa và được phân công tỉ mỉ. Có Thừa tướng là (Vidia) chịu trách nhiệm quan sát, điều hành sản xuất nông nghiệp trong toàn quốc. việc tổ chức điều hành sản xuất trong toàn quốc có ý nghĩa sống càn đối với các quốc gia phương Đông cổ đại, bởi vì nền văn minh phương Đông chủ yếu hình thành trên lưu vực của những con sông lớn. Nhà nước đã đứng ra huy động sức người sức của để xây dựng và bảo vệ các công trình thủy lợi. - Các quốc gia cổ đại phương Đông cũng đã biết thuần dưỡng súc vật làm vật nuôi phục vụ sản xuất và cung cấp thực phẩm cho đời sống hằng ngày. - Nhờ quan tâm đến sản xuất nông nghiệp mà trình độ tổ chức sản xuất của nhà nước và công xã nông thôn được nâng cao đem lại hiệu quả đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cư dân. Trong những ngành thủ công nghiệp người ta cũng đã biết làm đồ gốm, đồ thủy tinh, thuộc da, dệt …. ở Ấn Độ người ta đã biết làm đồ trang sức tinh xảo và chạm trổ trên đá. - Nhờ sản phẩm của nông nghiệp và thủ công nghiệp phát triển đã thúc đẩy việc giao lưu buôn bán với các nước. Từ chổ chỉ dùng vật trung gian để trao đổi, người ta đã biết chế ra tiền bằng đồng và bằng vàng thuận tiện cho việc buôn bán. Việc mở rộng giao lưu buôn bán giữa các quốc gia đã tạo điều kiện để giao lưu văn hóa và thúc đẩy sản xuất làm cho xã hội phương Đông cổ đại phát triển ngày càng cao hơn. tải về 72.05 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|