ThÞ trêng thÕ giíi
HÇu hÕt s¶n lîng chÌ thÕ giíi ®îc mua b¸n qua ®Êu gi¸ trùc tiÕp (84% tæng lîng chÌ th¬ng m¹i n¨m 1997). ThÞ trêng kú h¹n rÊt h¹n chÕ, míi chØ cã d¹ng mua tr¶ chËm (forward contract), cha cã future contracts, option contracts.
ChÌ chÊt lîng cao ®îc tr¶ gi¸ cao h¬n h¼n so víi chÌ chÊt lîng thÊp vµ Ýt bÞ c¹nh tranh h¬n. C¸c nhµ s¶n xuÊt chÌ chÊt lîng cao tõ Darjeeling (ë Ên §é), Assam, Sri Lanka, Kenya vµ Rwanda nhËn ®îc gi¸ cao nhng n¨ng suÊt ë Darjeeling kh«ng cao vµ v× thÕ lîi nhuËn cho nhµ s¶n xuÊt còng kh«ng cao. C¸c trang tr¹i ë Assam vµ Kenya cho chÌ chÊt lîng tèt vµ n¨ng suÊt cao nªn cã lîi nhuËn cao. ChÌ cña Argentina, Cameroon vµ Mocambique cã chÊt lîng thÊp vµ mang l¹i Ýt lîi nhuËn cho ngêi s¶n xuÊt. Nh×n chung, c¸c níc s¶n xuÊt chÌ chÊt lîng cao vµ n¨ng suÊt cao th× sÏ cã lîi nhuËn cao.
Bªn c¹nh thÞ trêng chÌ chÊt lîng cao, xu híng tiªu thô chÌ ®Æc s¶n nh chÌ h÷u c¬ ®ang h×nh thµnh, hiÖn ®ang lµ mét híng s¶n xuÊt míi cã lîi nhuËn cao ®èi víi ngêi trång chÌ.
CÇu
Ên §é lµ níc tiªu thô chÌ lín nhÊt thÕ giíi (chiÕm 33% tæng sè), theo sau lµ c¸c níc Liªn X« cò (9%), Anh (6%), Parkistan (6%) vµ Mü (4%). Tiªu thô chÌ thÕ giíi mçi n¨m chØ t¨ng víi tèc ®é chËm ch¹p, kho¶ng 2,2%/n¨m, thÊp h¬n so víi tèc ®é ph¸t triÓn cña cung thÕ giíi (Kithching 2002).
i. CÇu chÌ ®en
NhËp khÈu chÌ ®en
Trong hai lo¹i chÌ chÝnh (chÌ xanh vµ chÌ ®en), chÌ ®en lµ lo¹i ®îc a chuéng h¬n nhiÒu, chiÕm 84% tæng lîng chÌ nhËp khÈu. Theo sè liÖu cña tæ chøc FAO (2001), n¨m 2000, nhËp khÈu chÌ ®en thÕ giíi ®¹t 1.077 ngh×n tÊn, trong ®ã c¸c níc Liªn X« cò nhËp khÈu nhiÒu chÌ ®en nhÊt (22% tæng s¶n lîng), tiÕp theo lµ níc Anh (13,3%), Pakistan (10,81%), Mü (8%), NhËt B¶n (1,79%).
HÇu hÕt c¸c níc Ch©u ¢u vµ c¸c níc ph¬ng T©y rÊt a chuéng chÌ ®en cña Ch©u ¸ v× chÌ Ch©u ¸ cã vÞ m¹nh.
|
Nguån: Sè liÖu cña FAO, 2001
|
Theo dù b¸o cña tæ chøc FAO, tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2010 cÇu chÌ ®en sÏ t¨ng chËm. NhËp khÈu dßng cña chÌ ®en thÕ giíi n¨m 2010 sÏ ®¹t 1.17 triÖu tÊn, t¨ng 0.8%/n¨m tõ 1.08 triÖu tÊn n¨m 2000.
Dù b¸o c¸c níc Liªn bang X« viÕt, Pakistan, Mü, NhËt B¶n, Anh sÏ chiÕm kho¶ng 60% tæng nhËp khÈu dßng chÌ ®en thÕ giíi. NhËp khÈu dßng tõ c¸c níc Liªn bang X« viÕt cò sÏ t¨ng trung b×nh 3%/n¨m, tõ 223,6 ngh×n tÊn lªn 315,2 ngh×n tÊn. Pakistan sÏ t¨ng lªn 2,9%/n¨m, ®¹t 150 ngh×n tÊn n¨m 2010. Dù b¸o nhËp khÈu dßng cña Mü sÏ t¨ng 1,4%/n¨m lªn 94,3 ngh×n tÊn, trong khi NhËt b¶n t¨ng tõ 18 ngh×n lªn 22 ngh×n tÊn (1.8%/n¨m). Ngîc l¹i, Anh sÏ gi¶m nhËp khÈu dßng 0,6%/n¨m xuèng 125,5 ngh×n tÊn.
Tiªu thô chÌ ®en t¹i c¸c níc xuÊt khÈu
Trong c¸c níc xuÊt khÈu chÌ ®en, cã Ên §é lµ níc tiªu thô chÌ ®en nhiÒu nhÊt. N¨m 2000, lîng chÌ ®en tiªu thô t¹i Ên §é t¬ng ®¬ng víi 61% tæng lîng chÌ ®en nhËp khÈu cña thÕ giíi, vµ 28,76% s¶n lîng chÌ ®en thÕ giíi. C¸c níc kh¸c nh Trung Quèc, In®«nªsia, Bangladesh, Kenya, Sri Lanka tiªu thô Ýt h¬n nhiÒu, b»ng kho¶ng 2-4% tæng lîng nhËp khÈu cña thÕ giíi. N¨m 2010, tiªu thô néi ®Þa cña c¸c níc xuÊt khÈu chÌ ®en dù b¸o sÏ ®¹t 1,32 triÖu tÊn, chiÕm 54% tæng s¶n lîng chÌ ®en thÕ giíi (so víi lîng tiªu thô n¨m 2000 lµ 1,14 triÖu tÊn). ChÌ ®en tiªu thô t¹i Ên §é dù b¸o sÏ t¨ng nhanh víi tèc ®é trung b×nh 3,7%/n¨m lªn tíi 919,3 ngh×n tÊn n¨m 2010, chiÕm 86% s¶n lîng chÌ ®en níc nµy s¶n xuÊt ra. Trong cïng thêi kú ®ã, In®«nªsia sÏ t¨ng tiªu thô chÌ ®en víi tèc ®é nhanh h¬n, 5,6%/n¨m, tõ 33,1 ngh×n tÊÆinm 2000 lªn 60 ngh×n tÊn n¨m 2010. Tiªu thô néi ®Þa cña B¨ngla®et vµ Sri Lan ka sÏ t¨ng 2% vµ 3,8% lªn 45 ngh×n tÊn vµ 36 ngh×n tÊn n¨m 2010.
ii. CÇu chÌ xanh
HÇu hÕt lîng chÌ xanh s¶n xuÊt ra ®îc tiªu thô ngay trªn níc s¶n xuÊt (Trung Quèc vµ NhËt B¶n). PhÇn xuÊt khÈu ra ngoµi lµ rÊt Ýt, chØ chiÕm 37,3%. N¨m 2000, nhËp khÈu chÌ xanh thÕ giíi lµ 187 ngh×n tÊn (b»ng 17% lîng nhËp khÈu chÌ ®en). Níc nhËp khÈu nhiÒu chÌ xanh nhÊt thÕ giíi lµ Morocco, n¨m 2000 nhËp 35,2 ngh×n tÊn. Dù b¸o Morocco sÏ t¨ng nhËp khÈu lªn 57,1 ngh×n tÊn n¨m 2010, trung b×nh 4,5%/n¨m.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |