ThÞ trêng
PhÇn lín chÌ ViÖt Nam s¶n xuÊt ra ®îc xuÊt khÈu. Trong sè 80 ngµn tÊn chÌ kh« n¨m 2001, 67 ngµn tÊn ®îc xuÊt khÈu, mang l¹i $US 78 triÖu.
ThÞ trêng trong níc Nhu cÇu
ChÌ tiªu thô trong thÞ trêng néi ®Þa chñ yÕu lµ chÌ xanh. ChÌ ®en hiÖn chØ ®îc tiªu thô ë c¸c thµnh phè lín, chiÕm mét phÇn nhá (1% thÞ phÇn). ChÌ míi ®îc tiªu thô díi d¹ng chÌ kh«. C¸c s¶n phÈm kh¸c chÕ biÕn tõ chÌ nh níc chÌ gi¶i kh¸t cã ga, kÑo chÌ, b¸nh chÌ cha cã ë ViÖt Nam.
ë n«ng th«n miÒn B¾c vµ B¾c Trung Bé, nh©n d©n cã tËp qu¸n uèng chÌ t¬i. Vïng Nam Trung Bé vµ Nam Bé l¹i quen dïng chÌ xanh s¬ chÕ uèng víi níc ®¸ l¹nh.
ChÌ Th¸i Nguyªn vµ chÌ vïng cao nh Méc Ch©u (S¬n La), Hµ Giang, Suèi Giµng (Yªn B¸i) ®îc a chuéng ë Hµ Néi vµ c¸c ®« thÞ miÒn B¾c.
ChÌ L©m §ång ®îc a thÝch ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ c¸c vïng ®« thÞ miÒn Nam.
ChÌ xanh íp h¬ng nhµi, sen, ng©u vµ pha trén c¸c lo¹i dîc th¶o kh¸c (cá ngät, hµ thæ «, linh chi…) lµ c¸c lo¹i cao cÊp ë ViÖt Nam, ®îc dïng nhiÒu trong c¸c dÞp lÔ tÕt, cíi hái vµ t¹i c¸c qu¸n gi¶i kh¸t, nhµ hµng, kh¸ch s¹n. Lo¹i chÌ nµy kh¸ phæ biÕn, chiÕm 20% thÞ phÇn (Vâ Ngäc Hoµi, 1998)
Tuy nhiªn, møc tiªu thô trªn ®Çu ngêi ë ViÖt Nam theo íc tÝnh cña FAO n¨m 1997 lµ 260gr/n¨m, thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c níc cã thãi quen uèng chÌ xanh (§µi Loan 1300 gr, NhËt B¶n 1050gr, Trung Quèc 340 gr, Hång K«ng 1400 gr).
Nhu cÇu tiªu dïng trong níc cã xu thÕ t¨ng dÇn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. V¨n ho¸ Èm thùc chÌ ®· h×nh thµnh trë l¹i vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. ChÌ xanh cao cÊp s¶n xuÊt t¹i Th¸i Nguyªn, Méc Ch©u, Hµ Giang, nhiÒu thêi ®iÓm ®· b¸n ®îc víi gi¸ cao h¬n gi¸ xuÊt khÈu.
thÞ trêng xuÊt khÈu cña chÌ viÖt Nam.
a. ThÞ trêng
|
Nguån: Tæng Côc Thèng Kª
|
Cho ®Õn n¨m 1991, ViÖt nam chñ yÕu xuÊt khÈu chÌ sang c¸c níc thuéc Liªn X« cò vµ §«ng ©u. Lîng chÌ xuÊt khÈu hµng n¨m ®¹t 12,000 – 14,000 tÊn. Toµn bé chÌ ®îc xuÊt khÈu díi d¹ng chÌ th« lµm nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y ®Êu trén vµ ®ãng gãi ë c¸c níc nhËp khÈu vµ ngêi tiªu dïng c¸c níc Ýt biÕt ®Õn chÌ ViÖt Nam.
Sau khi Liªn X« tan vì, c¸c hîp ®ång chÝnh phñ xuÊt khÈu sang c¸c níc nµy kh«ng cßn n÷a, chÌ ViÖt nam ®îc chuyÓn sang thÞ trêng Iraq, Lybia, Angeri, Singapore, Trung CËn §«ng, Anh, NhËt b¶n, §µi Loan, Mü...
Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, cïng víi qu¸ tr×nh ViÖt Nam më cöa quan hÖ réng r·i víi c¸c níc, thÞ trêng cña chÌ ViÖt Nam còng ®îc më réng. ChÌ ViÖt Nam ®· cã mÆt t¹i h¬n 40 níc trªn thÕ giíi. C¸c níc Trung §«ng lµ b¹n hµng lín nhÊt, chiÕm 40-50% tæng lîng xuÊt khÈu, riªng Iraq ®· chiÕm 15%. C¸c níc Liªn X« cò vµ §«ng ¢u vÉn lµ thÞ trêng nhËp khÈu lín cña chÌ ViÖt Nam (chiÕm 36%). ChÌ xuÊt khÈu chñ yÕu lµ chÌ ®en chÕ biÕn theo c«ng nghÖ Orthodox. ChÌ ViÖt Nam chÊt lîng cßn thÊp nªn uy tÝn trªn thÞ trêng quèc tÕ cha cao. HÇu hÕt chÌ ®îc b¸n x«, chÌ xuÊt khÈu cã bao b×, mÉu m· mang th¬ng hiÖu cßn rÊt h¹n chÕ. Cho ®Õn n¨m 1997, míi chØ cã 10% chÌ xuÊt khÈu ®îc ®ãng bao b× mang th¬ng hiÖu chÌ ViÖt Nam.
Tham gia xuÊt khÈu chÌ cã 130 c«ng ty, nhng chØ cã 40% c¸c c«ng ty nµy chuyªn xuÊt khÈu chÌ, c¸c c«ng ty cßn l¹i xuÊt khÈu nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau. Tæng c«ng ty chÌ ViÖt nam (Vinatea) lµ ®¬n vÞ xuÊt khÈu chÌ lín nhÊt (chiÕm kho¶ng 50-60% tæng lîng xuÊt khÈu). Tæng c«ng ty chñ yÕu xuÊt chÌ ®en c«ng nghÖ Orthodox (70,1%) cho c¸c níc vÒ ®Ó trén vµ ®ãng nh·n m¸c níc ngoµi, lîng chÌ xuÊt ®i mang nh·n Vina Tea chØ chiÕm 16,5%. Lîng cßn l¹i lµ sè Ýt chÌ xanh xuÊt cho NhËt B¶n, §µi Loan vµ Parkistan (chiÕm 9,76%) vµ chÌ ®en theo c«ng nghÖ CTC xuÊt cho BØ (3,05%). Ngoµi ra, 0,49% chÌ ®îc xuÊt khÈu díi d¹ng s¬ chÕ (TrÇn §øc Vui, 2001).
b. Xu híng gi¸ xuÊt khÈu
|
Nguån: Sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª vµ FAO
|
Gi¸ chÌ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã xu híng biÕn ®éng theo s¸t biÕn ®éng cña gi¸ thÕ giíi.
Do chÊt lîng chÌ thÊp, chªnh lÖch gi÷a gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ gi¸ trung b×nh cña thÕ giíi cßn rÊt xa. Trong 12 n¨m qua, gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ b»ng 68% gi¸ trung b×nh cña thÕ giíi.
Gi¸ chÌ thÕ giíi biÕn ®éng m¹nh, phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu ë c¸c níc s¶n xuÊt lín. Tuy nhiªn, do chÌ chÊt lîng thÊp vµ thÞ trêng kh«ng æn ®Þnh, nh÷ng n¨m gi¸ thÕ giíi gi¶m, gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam gi¶m m¹nh h¬n, cßn nh÷ng khi gi¸ thÕ giíi t¨ng th× gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam l¹i t¨ng Ýt h¬n.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |