Sù ph¸t triÓn cña c©y mÇm trong thêi gian thö nghiÖm

§¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm b×nh th­êng vµ kh«ng b×nh th­êng

- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh­ c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ.

- HÖ chåi: Trô d­íi l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh­ c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ; vÆn xo¾n láng. C¸c l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh­ d­íi 50% m« bÞ háng; cã 3 l¸ mÇm. Chåi ®Ønh nguyªn vÑn.

- Toµn bé c©y mÇm: tÊt c¶ c¸c cÊu tróc c¬ b¶n b×nh th­êng nh­ ®­îc liÖt kª ë trªn

b) C¸c c©y mÇm kh«ng b×nh th­êng:

- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt nh­ bÞ cßi cäc hoÆc chïn ng¾n; ph¸t triÓn chËm hoÆc bÞ mÊt; chØ cã mét hoÆc hoµn toµn bÞ mÊt; bÞ gÉy; bÞ xÎ tõ chãp; c»n cçi; kh¼ng khiu; bÞ m¾c kÑt ë trong vá h¹t; cã tÝnh h­íng ®Êt ng­îc; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp

- HÖ chåi: Trô d­íi l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt nh­ ng¾n vµ dÇy hoÆc mÊt; bÞ nøt s©u hoÆc bÞ gÉy; bÞ t¸ch xuyªn qua; c»n cçi; uèn cong nhiÒu hoÆc uèn thµnh vßng trßn; vÆn xo¾n chÆt hoÆc t¹o thµnh vßng xo¾n; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. C¸c l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt ®Õn møc h¬n 50% m« bÞ háng nh­ bÞ phång hoÆc qu¨n hoÆc biÕn d¹ng; bÞ tæn th­¬ng; bÞ t¸ch rêi ra hoÆc bÞ mÊt; bÞ biÕn mµu hoÆc bÞ thèi; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. Chåi ®Ønh hoÆc c¸c m« xung quanh bÞ khuyÕt tËt.

- Toµn bé c©y mÇm: Mét hoÆc nhiÒu cÊu tróc c¬ b¶n kh«ng b×nh th­êng nh­ trªn, hoÆc sù ph¸t triÓn b×nh th­êng bÞ ng¨n c¶n do toµn bé c©y mÇm bÞ khuyÕt tËt nh­ bÞ biÕn d¹ng; bÞ gÉy; c¸c l¸ mÇm mäc tråi lªn tr­íc rÔ; hai c©y dÝnh nhau; cã mµu vµng hoÆc mµu tr¾ng; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
C¸c chó thÝch riªng

Cñ c¶i ®­êng (Beta): Khã kh¨n lín trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm ë cñ c¶i ®­êng, vµ c¸c kÕt qu¶ ë c¸c phßng kiÓm nghiÖm th­êng kh¸c nhau lµ do c¸c c©y mÇm bÞ nhiÔm nÊm bÖnh. §iÒu quyÕt ®Þnh lµ ph¶i ph©n biÖt râ rµng gi÷a sù nhiÔm bÖnh s¬ cÊp (tù h¹t gièng mang nguån bÖnh) vµ nhiÔm bÖnh thø cÊp (bÖnh l©y lan tõ nguån ë bªn ngoµi h¹t gièng, th­êng lµ tõ c¸c cÊu tróc cña hoa tù chïm ë xung quanh h¹t gièng).

§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n c¸c c©y mÇm ë cñ c¶i ®­êng, cã thÓ tiÕn hµnh theo c¸ch sau ®©y dùa trªn nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ tõng c©y mÇm ë hai thêi ®iÓm kh¸c nhau:

1. 
   Vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn sím cña c©y mÇm, chó ý ®Õn sù nhiÔm bÖnh s¬ cÊp hoÆc thø cÊp;
   
2. 
   Vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn muén h¬n, chó ý ®Õn c¸c cÊu tróc b×nh th­êng hoÆc kh«ng b×nh th­êng cña c©y mÇm.
   

• 
  Gi¸ thÓ tèt nhÊt ®Ó tiÕn hµnh phÐp thö lµ lo¹i giÊy läc ®­îc gÊp thµnh giÊy gÊp. C¸c chïm h¹t ®­îc röa tr­íc vµ ®­îc sÊy kh« theo qui ®Þnh ë B¶ng 5A.
  
• 
  LÇn ®Õm ®Çu tiªn (th­êng lµ 4 ngµy): C¸c c©y mÇm chØ míi cã mét phÇn rÔ vµ cßn qu¸ nhá so víi lÇn ®¸nh gi¸ cuèi cïng. ë giai ®o¹n ph¸t triÓn sím nµy cña c©y mÇm, sù nhiÔm nÊm bÖnh s¬ cÊp vµ thø cÊp lµ dÔ ph©n biÖt nhÊt; bÊt kú c©y mÇm nµo cã rÔ s¬ cÊp mäc ra tõ chïm h¹t mµ kháe m¹nh (cã mµu tr¾ng) th× ®­îc coi lµ b×nh th­êng vµ sÏ ®­îc ®¸nh dÊu, kh«ng quan t©m ®Õn c¸c phÇn kh¸c cña rÔ cã bÞ nhiÔm bÖnh hay kh«ng (cã mµu n©u). BÊt kú c©y mÇm nµo cã rÔ s¬ cÊp mäc ra tõ chïm h¹t mµ bÞ nhiÔm bÖnh (cã mµu n©u hoÆc mµu ®en) lµ kh«ng b×nh th­êng vµ sÏ ®­îc ®¸nh dÊu b»ng mét ký hiÖu kh¸c, kh«ng quan t©m ®Õn c¸c phÇn kh¸c cña rÔ (ch¼ng h¹n, chãp rÔ) cã kháe m¹nh hay kh«ng (cã mµu tr¾ng). C¸c c©y mÇm bÞ nhiÔm bÖnh ph¶i lo¹i bá ra khái phÐp thö ®Ó tr¸nh sù l©y lan cña bÖnh, nh­ng chïm h¹t th× ph¶i gi÷ l¹i ë trong phÐp thö, bëi v× c¸c c©y mÇm kh¸c cã thÓ mäc ra. Nh÷ng rÔ râ rµng kh«ng b×nh th­êng do c¸c nguyªn nh©n kh¸c ®­îc ®¸nh dÊu b»ng ch÷ A.
  
• 
  LÇn ®Õm thø hai (th­êng lµ 7 ngµy): HÇu hÕt c¸c c©y mÇm b©y giê ®· ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c bé phËn c¬ b¶n cña chóng cÇn cho sù ®¸nh gi¸ cuèi cïng. NÕu mét c©y mÇm lµ b×nh th­êng vÒ c¸c bé phËn c¬ b¶n cña chóng, vµ nÕu ë lÇn ®Õm tr­íc nã ®· ®­îc ®¸nh dÊu lµ kháe m¹nh (hoÆc chØ bÞ nhiÔm bÖnh thø cÊp), th× nã sÏ ®­îc coi lµ b×nh th­êng vµ chïm h¹t sÏ ®­îc lo¹i ra vµ ghi chÐp l¹i, ngay c¶ nÕu nã bÞ thèi hoµn toµn vµo thêi gian cña lÇn ®Õm thø hai vµ sù nhiÔm bÖnh cã vÎ nh­ lµ tõ bªn trong chïm h¹t. Nh÷ng c©y mÇm râ rµng lµ kh«ng b×nh th­êng vµ bÞ thèi còng sÏ ®­îc lo¹i bá ra khái phÐp thö vµ ®­îc ghi chÐp l¹i, nh­ng c¸c chïm h¹t cña chóng ph¶i ®Ó l¹i cho ®Õn lÇn ®Õm cuèi cïng.
  
• 
  C¸ch tiÕn hµnh t­¬ng tù ¸p dông cho c¸c lÇn ®Õm tiÕp theo vµ lÇn ®Õm cuèi cïng.
  
• 
  NÕu bªn c¹nh sù nÈy mÇm, ph¶i x¸c ®Þnh thªm c¶ tÝnh ®¬n mÇm, th× c¸ch tiÕn hµnh ph¶i ®­îc söa ®æi cho phï hîp, nh­ng nguyªn t¾c th× vÉn gi÷ nh­ vËy.
  

C¶i b¾p (Brassica): CÇn ph¶i l­u ý lµ c¸c c©y mÇm kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ tr­íc khi tÊt c¶ c¸c bé phËn c¬ b¶n ®· ph¸t triÓn, vµ ®Æc biÖt lµ tr­íc khi c¸c l¸ mÇm ®· hoµn toµn tho¸t ra khái vá h¹t vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c, cã nh­ vËy nh÷ng ®Æc ®iÓm kh«ng b×nh th­êng míi ®­îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch dÔ dµng.

Sù ®¸nh gi¸ c¸c l¸ mÇm ®Æc biÖt quan träng ë c¸c loµi c¶i (Brassica), kh«ng chØ vÒ c¸c vïng bÞ chÕt vµ thèi, mµ cßn vÒ sù thiÕu hôt chÊt diÖp lôc (c¸c vïng cã mµu tr¾ng hoÆc mµu vµng). §Ó nhËn ra sù thiÕu hôt nµy, ph¶i ®Ó cho c¸c c©y mÇm mäc d­íi ¸nh s¸ng ®Çy ®ñ. Nãi chung, c¸ch lµm lµ ¸p dông luËt 50%, nh­ng nÕu phÇn gèc cña c¸c l¸ mÇm (vïng ë xung quanh cuèng l¸ vµ ®iÓm ®Ýnh cña c¸c l¸ mÇm vµo trô d­íi l¸ mÇm) bÞ biÕn mµu, chÕt hoÆc thèi, th× c©y mÇm coi lµ kh«ng b×nh th­êng.

CÇn ph¶i n¾m v÷ng nguyªn t¾c ë c¸c loµi c¶i (Brassica vµ Raphanus) th× rÔ s¬ cÊp lµ c¬ b¶n, ngay c¶ c©y mÇm cã rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt cã thÓ sinh ra mét sè rÔ thø cÊp. NÕu cã nhiÒu c©y mÇm cã rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt (ch¼ng h¹n, bÞ cßi cäc) trong phÐp thö, th× nªn thö nghiÖm l¹i mÉu ë trong c¸t hoÆc trong ®Êt ®Ó kiÓm tra l¹i kÕt qu¶.

Chi ®¹i diÖn : D­a chuét (Cucumis), b«ng (Gossypium).

HÖ chåi gåm trô d­íi l¸ mÇm kÐo dµi vµ hai l¸ mÇm cã ®iÓm sinh tr­ëng n»m ë gi÷a; trô trªn l¸ mÇm kh«ng kÐo dµi trong thêi gian thö nghiÖm; trô trªn l¸ mÇm vµ chåi ®Ønh th­êng kh«ng thÊy râ.

HÖ rÔ gåm cã mét rÔ s¬ cÊp, th­êng cã l«ng hót vµ th­êng cã c¸c rÔ thø cÊp ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm, nÕu rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt.