TuyÓn tËp tiªu chuÈn b¶o vÖ thùc vËt
| 10 TCN 585 - 2003 |
tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 585 - 2003
|
Quy tr×nh
qu¶n lý tæng hîp c«n trïng h¹i n«ng s¶n ®ãng bao, b¶o qu¶n trong kho, t¹i c¸c tØnh miÒn nam ViÖt Nam
Integrated Stored Insect Management for Bagged Commodities
in the South of Vietnam
|
1. Ph¹m vi vµ ®èi tîng ¸p dông
Quy tr×nh nµy ¸p dông cho viÖc qu¶n lý tæng hîp c«n trïng h¹i trªn hµng n«ng s¶n d¹ng h¹t vµ bét, nguyªn liÖu thuèc l¸, dîc liÖu vµ thøc ¨n gia sóc, trong c¸c d¹ng kho dïng ®Ó b¶o qu¶n hµng ®ãng bao trªn ph¹m vi c¸c tØnh phÝa Nam tõ Ninh ThuËn trë vµo.
2. Môc tiªu
Gi¶m tæn thÊt n«ng s¶n b¶o qu¶n trong kho do c«n trïng g©y ra nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, kü thuËt, m«i trêng vµ x· héi.
3. ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa
Trong quy tr×nh nµy c¸c thuËt ng÷ díi ®©y ®îc hiÓu nh sau:
3.1. Qu¶n lý dÞch h¹i tæng hîp lµ kiÓm sãat vµ duy tr× sè lîng dÞch h¹i díi ngìng b»ng viÖc ¸p dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p nh sinh häc, kü thuËt canh t¸c, c¬ giíi, vËt lý vµ hãa häc.
3.2. C«n trïng h¹i kho chñ yÕu: lµ nh÷ng loµi s©u kho, cã mËt ®é vµ tÇn suÊt xuÊt hiÖn cao, g©y h¹i cã ý nghÜa kinh tÕ (xem phô lôc 1).
3.3. C«n trïng h¹i kho thø yÕu: lµ lo¹i s©u kho g©y h¹i kh«ng ®¸ng kÓ trong ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n b×nh thêng, thêng xuÊt hiÖn trªn nhiÒu lo¹i hµng hãa víi mËt ®é thÊp hoÆc chØ xuÊt hiÖn víi mËt ®é cao trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh trong n¨m (xem phô lôc 1).
3.4. Khö trïng x«ng h¬i: lµ ph¬ng ph¸p diÖt trõ c¸c c«n trïng g©y h¹i b»ng hãa chÊt ®éc tån t¹i ë d¹ng h¬i trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt th«ng thêng trong mét kh«ng gian kÝn.
3.5. LiÒu lîng thuèc khö trïng: lµ lîng thuèc khö trïng tÝnh b»ng khèi lîng (gam) häat chÊt, dïng cho 1 ®¬n vÞ khèi lîng (tÊn) hoÆc mét ®¬n vÞ thÓ tÝch (m3) vËt thÓ hoÆc kh«ng gian khö trïng.
3.6. KiÓm tra tæng qu¸t: lµ h×nh thøc kiÓm tra thêng xuyªn vµ ®Þnh kú hµng tuÇn nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng kho, phÈm chÊt hµng hãa vµ c«n trïng trong kho.
3.7. KiÓm tra chi tiÕt: lµ h×nh thøc kiÓm tra ®Þnh kú hµng th¸ng vÒ t×nh tr¹ng c«n trïng h¹i kho b»ng c¸ch lÊy mÉu ®Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn, mËt ®é s©u h¹i.
4. Néi dung quy tr×nh
4.1. TËp huÊn
4.1.1. §èi tîng:
-
C¸n bé qu¶n lý nhµ níc vÒ kiÓm dÞch vµ b¶o vÖ thùc vËt
-
C¸n bé qu¶n lý kho
-
C«ng nh©n trùc tiÕp lµm c«ng t¸c b¶o qu¶n trong kho.
4.1.2. Néi dung
-
TËp huÊn tiªu chuÈn vµ quy tr×nh phßng trõ c«n trïng trong kho.
-
S©u h¹i kho vµ sù thiÖt h¹i cña chóng.
-
Lîi Ých cña viÖc qu¶n lý phßng trõ tæng hîp c«n trïng h¹i kho.
-
C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, theo dâi sè liÖu vµ ph©n tÝch, lu tr÷ sè liÖu ®iÒu tra vÒ sù ph¸t sinh ph¸t triÓn cña c«n trïng.
4.2. C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa
4.2.1. §iÒu kiÖn kho
-
§¶m b¶o c¸ch Èm, c¸ch nhiÖt tèt, ng¨n chÆn ®êng x©m nhËp cña c«n trïng vµ c¸c sinh vËt kh¸c vµo kho.
-
VÖ sinh kho thêng xuyªn
-
ThiÕt kÕ, bè trÝ trang thiÕt bÞ trong kho hîp lý ®Ó dÔ kiÓm tra vµ vÖ sinh kho.
4.2.2. VÖ sinh kho
-
Thêng xuyªn s¸t trïng kho tríc khi b¶o qu¶n n«ng s¶n: gåm nÒn, têng, m¸i trÇn vµ vËt dông tríc khi chøa hµng.
-
Hµng tuÇn vÖ sinh c¸c m¸y mãc, trang thiÕt bÞ trong kho.
-
Lo¹i bá ra khái kho nh÷ng vËt liÖu kh«ng cßn dïng ®Õn hoÆc l©y nhiÔm dÞch h¹i.
-
Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra nÕu cã vÊn ®Ò ®ét xuÊt kÞp thêi b¸o c¸o ngêi qu¶n lý kho vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý.
4.2.3. §¶m b¶o thñy phÇn n«ng s¶n theo tiªu chuÈn nh»m h¹n chÕ sù x©m nhËp cña c«n trïng h¹i n«ng s¶n.
KiÓm tra thñy phÇn n«ng s¶n tríc khi nhËp kho ®Ó quyÕt ®Þnh thêi gian vµ h×nh thøc b¶o qu¶n.
Trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n cÇn ®¶m b¶o nhiÖt ®é, Èm ®é thÝch hîp nh»m h¹n chÕ sù ph¸t sinh, ph¸t triÓn cña c«n trïng h¹i kho.
4.2.4. Bao b× ph¶i nguyªn vÑn, kh«ng bÞ nhiÔm c«n trïng g©y h¹i. Bao b× sö dông l¹i ph¶i ®îc khö trïng.
4.2.5. S¾p xÕp c©y hµng (theo phô lôc 2) ®¶m b¶o an toµn, th«ng tho¸ng, dÔ lµm vÖ sinh, dÔ phun thuèc, dÔ khö trïng vµ dÔ ®¹t hiÖu suÊt dö dông cña kho cao.
4.3. KiÓm tra
4.3.1. KiÓm tra tæng qu¸t
4.3.1.1. KiÓm tra vÖ sinh kho
ViÖc kiÓm tra vÖ sinh nh»m môc ®Ých h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña c«n trïng. ViÖc kiÓm tra ph¶i ®¹t ®îc c¸c yªu cÇu sau ®©y:
-
§¸nh gi¸ ®îc chÕ ®é vÖ sinh kho hiÖn hµnh.
-
Ph¸t hiÖn kÞp thêi t×nh tr¹ng dÞch h¹i.
-
X¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n x©m nhËp cña c«n trïng.
-
X¸c nhËn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña bÊt cø biÖn ph¸p phßng trõ dÞch h¹i ®· ®îc ¸p dông (xem mÉu biªn b¶n kiÓm tra vÖ sinh t¹i phô lôc 3)
4.3.1.2. KiÓm tra t×nh tr¹ng kü thuËt kho
- Ph¸t hiÖn khe hë ë sµn, têng trÇn n¬i c«n trïng cã thÓ th©m nhËp vµ Èn nÊp.
-
KiÓm tra m¸i kho nh»m tr¸nh dét
-
KiÓm tra cöa xuÊt nhËp, cöa th«ng giã ®Ó ®¶m b¶o ng¨n ngõa chuét, chim x©m nhËp vµo kho.
4.3.1.3. KiÓm tra thñy phÇn n«ng s¶n
§Þnh kú hµng tuÇn thñy phÇn n«ng s¶n ®Þnh kú b»ng m¸y ®o ®é Èm nhanh vµ ®èi chiÕu víi møc thñy phÇn an toµn ®Ó b¶o qu¶n tõng lo¹i n«ng s¶n(xem phô lôc 4)
4.3.1.4. KiÓm tra nhiÖt ®é l« hµng
Hµng tuÇn cïng víi viÖc kiÓm tra thñy phÇn th× tiÕn hµnh kiÓm tra nhiÖt ®é l« hµng. Trêng hîp nhiÖt ®é trung b×nh cao h¬n 45oC ph¶i cã biÖn ph¸p lµm m¸t (®¶o l« hµng, dïng qu¹t th«ng gÝo…).
4.3.1.5. KiÓm tra nång ®é CO2 trong kho
Trong trêng hîp c©y hµng ®Ó trong kho ®îc b¶o qu¶n dµi h¹n b»ng CO2 xem s¬ ®å t¹i phô lôc sè 10, lÞch kiÓm tra ph¶i ®îc tu©n thñ cña quy tr×nh b¶o qu¶n n«ng s¶n b»ng CO2 theo QuyÕt ®Þnh sè 03/2000/Q§ - DTQG ngµy 12/1/2000 cña Côc dù tr÷ quèc gia b»ng m¸y ®o nång ®é CO2.
4.3.1.6. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nhiÔm c«n trïng g©y h¹i ë mÆt ngoµi c©y hµng
KiÓm tra b»ng m¾t t¹i c©y hµng vµ ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm sau:
-
Hµng s¹ch: kh«ng ph¸t hiÖn s©u mät.
-
NhiÔm nhÑ: thØnh tho¶ng nh×n thÊy1-2 con mät/m2 diÖn tÝch bÒ mÆt c©y hµng.
-
NhiÔm trung b×nh: lu«n nh×n thÊy 3-5 con mät/m2 diÖn tÝch bÒ mÆt c©y hµng.
-
NhiÔm nÆng: nh×n thÊy 10 con mät/m2 diÖn tÝch bÒ mÆt c©y hµng.
-
NhiÔm rÊt nÆng: nh×n thÊy trªn 10 con mät/m2 diÖn tÝch bÒ mÆt c©y hµng.
Trêng hîp c©y hµng bÞ nhiÔm nÆng hoÆc rÊt nÆng ë phÝa mÆt ngoµi th× ph¶i tæ chøc kiÓm tra l¹i ngay chØ tiªu mät (b»ng ph¬ng ph¸p lÊy mÉu hµng vµ ph©n tÝch thµnh phÇn vµ mËt ®é mät) ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý trõ diÖt kÞp thêi.
4.3.2. KiÓm tra chi tiÕt
§Þnh kú hµng th¸ng kiÓm tra c«n trïng g©y h¹i b»ng biÖn ph¸p lÊy mÉu ®Ó x¸c ®Þnh thñy phÇn mËt ®é c«n trïng.
ThiÕt bÞ dïng ®Ó kiÓm tra: kÝnh lóp, kÑp g¾p, c©n ®ång hå ®Õn 5 kg, bé sµng vµ thiÕt bÞ ph©n chia mÉu. Ph¬ng ph¸p lÊy mÉu kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ theo TCVN 4731-89: kiÓm dÞch thùc vËt ph¬ng ph¸p kiÓm tra, lÊy mÉu.
4.3.3. LÞch kiÓm tra, b¸o c¸o vµ xö lý
LÞch kiÓm tra ®îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh t¹i Phô lôc 5A.
KÕt qu¶ kiÓm tra ph¶i ®îc b¸o c¸o hµng th¸ng vÒ thµnh phÇn, mËt ®é, t×nh tr¹ng kho, hµng hãa vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc b¶o qu¶n n«ng s¶n (mÉu b¸o c¸o phô lôc 5B).
- QuyÕt ®Þnh xö lý, t¸i chÕ, ph¬i sÊy hay thay ®æi thêi gian vµ h×nh thøc b¶o qu¶n, thay ®æi môc ®Ých sö dông hoÆc xuÊt kho ®Òu tïy thuéc vµo c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra ë trªn.
4.4. §¸nh gi¸ bét ph¸t dÞch h¹i thø yÕu
§Þnh kú hµng n¨m c¬ quan kiÓm dÞch thùc vËt ph¶i ®¸nh gi¸ t×nh h×nh bét ph¸t cña c«n trïng thø yÕu ë c¸c kho ®Ó kÞp thêi cã biÖn ph¸p xö lý.
Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸:
-
TÝnh kh¸ng ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p FAO sè 16 (cho thuèc x«ng h¬i) FAO sè 14 (cho thuèc phun).
-
TÝnh bét ph¸t dÞch h¹i thø yÕu theo ph¬ng ph¸p cña Chi côc kiÓm dÞch thùc vËt vïng II (trong tµi liÖu tham kh¶o sè 2).
4.5. Trõ c«n trïng h¹i kho
4.5.1. Khö trïng x«ng h¬i
4.5.1.1. Chän ngìng kinh tÕ
§Ó quyÕt ®Þnh sö dông biÖn ph¸p khö trïng cho n«ng s¶n trong kho ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ngìng kinh tÕ, khö trïng ph¶i hîp lý c¨n cø vµo gi¸ trÞ hµng hãa, chi phÝ khö trïng, møc thiÖt h¹i do c«n trïng g©y ra vµ môc ®Ých sö dông hµng hãa.
§èi víi c¸c kho cha thÓ x©y dùng ngìng kinh tÕ cho riªng m×nh cã thÓ tham kh¶o t¹i phô lôc 6.
4.5.1.2. Lùa chän lo¹i khö trïng thÝch hîp c¨n cø vµo:
-
Gi¸ thµnh.
-
Ngìng kinh tÕ.
-
Thêi gian xö lý cho phÐp.
-
T¸c ®éng cña thuèc ®èi víi dÞch h¹i.
-
T¸c ®éng cña thuèc ®èi víi vËt liÖu kh«ng lµ ®èi tîng xö lý.
-
¶nh hëng ®Õn chÊt lîng vµ qu¸ tr×nh chÕ biÕn cña hµng hãa sau xö lý.
Xem thªm híng dÉn ë phô lôc 7, 8 vµ 9.
4.5.1.3. LiÒu lîng thuèc vµ thêi gian khö trïng c¸c lo¹i c«n trïng kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng kiÓm dÞch thùc vËt, xem phô lôc 10.
4.5.1.4. Thêi gian c¸ch ly sau khö trïng:
+ Víi Metyl bromide (CH3Br): nÕu ®Ò xuÊt kho th× thêi gian c¸ch ly tèi thiÓu sau khi kÕt thóc khö trïng (kÕt thóc giai ®o¹n th«ng thãang) ph¶i lµ 3 ngµy, nÕu ®Ó nh»m môc ®Ých sö dông cho ngêi vµ gia sóc th× ph¶i lµ 7 ngµy.
+ Víi Photphin (PH3): nÕu ®Ó xuÊt kho th× thêi gian c¸ch ly tèi thiÓu sau khi kÕt thóc khö trïng (kÕt thóc giai ®o¹n th«ng thãang) ph¶i 1 ngµy, nÕu ®Ó nh»m môc ®Ých sö dông cho ngêi vµ gia sóc th× ph¶i 2 ngµy.
4.5.2. Phun thuèc hãa häc
4.5.2.1. Lo¹i thuèc
Nh÷ng lo¹i thuèc trõ s©u d¹ng tiÕp xóc, vÞ ®éc vµ x«ng h¬i trong danh môc thuèc ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam ®îc dïng phèi hîp ®Ó phun trõ diÖt c«n trïng trªn têng, sµn vµ trÇn víi møc liÒu lîng phï hîp, ®îc ®Ò xuÊt thay thÕ cho c¸c lo¹i thuèc ®ang phæ biÕn sö dông nhng n»m trong danh môc thuèc h¹n chÕ sö dông ë ViÖt Nam cã híng dÉn trong phô lôc 12.
4.5.2.2. §Þnh kú phun
LÇn ®Çu tiªn xö lý phun lµ thêi ®iÓm tríc vµ ngay sau khi chÊt xÕp c©y hµng khi thÊy cã 5-10 con/m2 th× tiÕn hµnh phun thuèc. LÇn cuèi xö lý lµ ngay sau khi xuÊt hµng khái kho vµ lµm vÖ sinh kho ®Ó chê nhËp l« hµng míi tïy tõng ®èi tîng, tõng mïa.
4.5.2.3. Thêi gian c¸ch ly tríc khi sö dông: 2 tuÇn.
Phô lôc 1
Mét sè c«n trïng chñ yÕu vµ thø yÕu trong kho
ë mét sè tØnh miÒn Nam.
-
C«n trïng chñ yÕu:
-
Trªn lóa: Rhyzopertha dominica, Sitophilus spp., Sitotroga cerealella.
-
Trªn g¹o: Tribolium castaneum, Sitophilus spp., Ephestia spp., Corcyra cephalonica
-
B¾p : Sitophilus spp.
-
Lóa m× : Rhizopertha dominica, Dinoderus minutus, Sitophilus spp., Sitotroga cerealella.
-
Bét m×: : Tribolium castaneum, Ephestia spp.
-
C¸m, thøc ¨n gia sóc : Tribolium castaneum, Lasioderma serricorne.
-
§Ëu c¸c lo¹i: Callosobruchus spp., Bruchus spp., Acanthoscelides obtectus.
-
S¾n l¸t: Araecerus fasciculatus, Rhizopertha dominica, Dinoderus minutus.
-
Dîc liÖu : Rhizopertha dominica, Lasioderma serricorne.
-
Thuèc l¸: Lasioderma serricorne.
-
C«n trïng thø yÕu:
Lophocateres pusillus, Palorus spp. , Carpophilus spp., Liposcelis spp., Cryptolestes minutus, Ahasverus advena, Oryzaephilus surinamensis , Typhea stercorea.
Phô lôc 2
KhuyÕn c¸o c¸ch s¾p xÕp c©y hµng n«ng s¶n ®ãng bao
Tïy thuéc vµo kÝch cì vµ d¹ng bao b×, sè c©y hµng trong kho vµ mÆt b»ng s½n cã cã thÓ xÕp theo c¸c kiÓu sau:
- Kh«ng nªn xÕp cao h¬n 20 líp.
- Thêng th× xÕp theo tû lÖ dµi / réng lµ 2: 1 , hoÆc 3: 2 vµ theo kiÓu ®Çu ®èi ®Çu, c¹nh kÒ c¹nh.
- N¬i ph¶i xÕp cao th× xÕp theo kiÓu bËc thang.
- Hµng ho¸ chøa b»ng bao ®ay nªn xÕp theo kiÓu h×nh sau:
+ XÕp theo ®¬n vÞ 3 bao hoÆc 5 bao:
®¬n vÞ 3 bao ®¬n vÞ 5 bao
+ C¸ch s¾p xÕp l« hµng theo ®¬n vÞ 3 bao:
Líp 1 Líp 2 Líp 3
+ C¸ch s¾p xÕp l« hµng theo ®¬n vÞ 5 bao:
Líp 1 Líp 2 Líp 3
+ XÕp theo ®¬n vÞ 3 bao hoÆc 5 bao vµ ®Çu bao quay vµo trong:
C¸ch s¾p xÕp theo ®¬n vÞ 3 bao:
Líp 1 Líp 2 Líp 3
C¸ch s¾p xÕp theo ®¬n vÞ 5 bao:
Líp 1 líp 2 líp 3
V× hiÖn nay kho ë miÒn Nam cã kÝch thíc rÊt kh¸c nhau, ®Ó b¶o qu¶n ®îc an toµn (kh«ng bÞ bèc nãng) vµ tËn dông ®îc søc chøa cña kho nªn nªn chÊt xÕp c©y hµng cã:
-
ChiÒu réng tèi ®a 4,5 – 5 m.
-
Khèi lîng tèi ®a 200 tÊn.
-
Nªn ®Ó lç th«ng giã kÝch thíc 1 m x 1 m (c¸ch nµy ®· ®îc ¸p dông nhiÒu n¨m vµ vÉn ®îc nhiÕu n¬i ¸p dông tèt).
-
Hµng chøa b»ng bao giÊy hoÆc PP (tr¬n) nªn xÕp theo kiÓu h×nh sau:
Líp 1 vµ líp 3
Líp 2
Phô lôc 3
MÉu b¸o c¸o kiÓm tra vÖ sinh
Tªn nhµ kho / « kho: Lo¹i h×nh kho (A1, sil«, TiÖp, cuèn…):
Qu¶n lý viªn kho:
§Þa ®iÓm vÞ trÝ kho / « kho:
Ngµy kiÓm tra:
1. Khu bªn ngoµi nhµ kho.
Khu nµy cã ®îc b¶o qu¶n tèt, s¹ch sÏ kh«ng?
- Cã cá d¹i mäc kh«ng?
- Cã tÝch tô m¶nh vôn, t¹p chÊt kh«ng?
- Cã h¹t v¬ng v·i kh«ng?
- Cã nguån gèc nhiÔm c«n trïng kh«ng?
- Cã chç Èn nÊp vµ ®êng lèi x©m nhËp cho loµi gÆm nhÊm kh«ng?
2. Häa ®å
Trªn mÉu biªn b¶n ®îc cÊp, ph¸c häa s¬ ®åi nhµ kho / « kho ®Ó cho thÊy:
- N¬i tr÷ h¹t ®èng bao
- Trang thiÕt bÞ, bao ®· dïng råi
- N¬i bÞ nhiÔm dÞch h¹i
- §iÓm x©m nhËp cña loµi gÆm nhÊm
- N¬i rß rØ trªn m¸i vµ têng
3. CÊu tróc c¬ së (vÝ dô nh m¸i, têng, sµn) cã tháa ®¸ng ®Ó tån tr÷ h¹t kh«ng?
- Cã kh¶ n¨ng che chë b¶o vÖ khái ¶nh hëng thêi tiÕt bªn ngoµi.
- Cã thÊy lç / vÕt thñng trªn m¸i.
- Sµn vµ têng v¸ch cã tèt kh«ng? NÕu kh«ng cho biÕt lý do vµ ®¸nh dÊu nh÷ng n¬i ®¸ng lo ng¹i trªn häa ®å.
4. Phßng chèng chim chuét
C«ng t¸c phßng chèng chim chuét cã tèt kh«ng? Chuét cã thÓ chui vµo kho ®îc kh«ng?
- Chui qua khung cöa / lèi cöa vµo?
- Chui qua mãng, têng vµ kÏ hë th«ng thãang kh«ng che líi
- Tõ c¸c t¸n c©y ch¹m vµo m¸i / têng, tõ ®êng d©y ®iÖn chui vµo.
- Tõ èng níc vµ èng (m¸ng) xèi vµo.
- Chim cã bay vµo kho ®îc kh«ng?
- Cã thÓ lµm g× ®Ó t¨ng cêng chèng chim chuét.
5. VÖ sinh bªn trong
5.1. C¸c bao cã ®îc xÕp ®óng c¸ch kh«ng?
- XÕp trªn ba - let
- Cã ®ñ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c c©y hµng vµ têng ®Ó ®i vµo kiÓm tra dÔ dµng vµ an toµn, ®Ó dän dÑp vÖ sinh vµ phßng trõ dÞch h¹i (vÝ nh x«ng h¬i khö trïng)
5.2. Cã dän dÑp vÖ sinh trong kho kh«ng ?
- Cã ngêi phô tr¸ch dän dÑp vÖ sinh ®Òu ®Æn kh«ng ?
- Sµn kho cã ®îc quÐt kh«ng ?
- §å vun v·i cã ®îc th©u gom vµ ®em ®i kh«ng ?
- Cã ®Æt thïng ®ùng r¸c kh«ng ?
- NÕu cã th× cã ®em thïng r¸c ®i ®æ kh«ng ?
5.3. Cã nh÷ng n¬i ®©u trong kho kh«ng ®Ó ý ®Õn vÖ sinh kh«ng ?
- Bôi vµ m¶nh vôn cã tÝch tô ë gê têng, c¸c vÕt nøt hay khe hë kh«ng ?
- Trang thiÕt bÞ kh«ng cßn dïng n÷a ®Ó ®©u ?
- Cã vøt bõa b·i bao vµ ba-lÐt ®· qua sö dông kh«ng ?
- Sau khi lÊy hÕt hµng ra khái bao, bao cã ®îc lµm s¹ch vµ ®îc x«ng h¬i kh«ng ?
- Cã tiÕn hµnh xö lý bao b× kh«ng ?
5.4. Ph©n bãn vµ thuèc trõ dÞch h¹i
- Trong kho cã chøa ph©n bãn hay thuèc trõ dÞch h¹i kh«ng ?
- NÕu cã th× ®Ó ë ®©u ?
- Cã an toµn kh«ng ? Cã x¶y ra rñi ro ®Ó nhiÔm bÈn vµo h¹t cÊt tr÷ trong kho kh«ng?
Ghi tªn häa ®å n¬i ®Ó thuèc trõ dÞch h¹i vµ ph©n bãn.
5.5. Xö lý vun v·i thÕ nµo ?
- §å quÐt dän trªn sµn kho cã bá trë l¹i vµo thµnh phÇn hµng tån tr÷ kh«ng ?
- NÕu lµm nh vËy th× c¸c ®å nµy cã ®îc lµm s¹ch kh«ng ?
- Cã ®îc tÈy nhiÔm / x«ng h¬i khö trïng kh«ng ?
- §å quÐt dän trªn sµn kho ®îc xö lý, vøt bá b»ng c¸ch nµo ?
6. NhiÔm c«n trïng
6.1. Cã chøng cí g× râ rµng vÒ ho¹t ®éng c«n trïng trong kho ?
- Mµng t¬ do Êu trïng cña bím ?
- Trªn bao cã s©u chÕt ?
- Da lét cña s©u, nhéng ?
- Cã mïi mèc Èm kh«ng ?
- Cã nghe thÊy tiÕng s©u chuyÓn ®éng trong l« hµng tr÷ kh«ng ?
Ghi trªn häa ®å n¬i ®©u cã l« hµng nhiÔm c«n trïng
6.2. BiÖn ph¸p phßng trõ
- Cã b»ng chøng g× lµ kho cã ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng trõ
- Sµn, têng v¸ch, c¸c mãc gi÷ m¸i vµ kho¶ng trèng trªn cao cã s¹ch sÏ kh«ng?
- Cã s½n trang thiÕt bÞ vµ b¹t ®Ó x«ng h¬i kh«ng ?
- Hµng tr÷ trong kho cã ®îc x«ng h¬i ®Òu ®Æn kh«ng ?
- Cã trang thiÕt bÞ phun xÞt thuèc trõ s©u kh«ng ? b×nh xÞt – m¸y phun s¬ng mï, phun khãi?
- Cã ¸p dông xö lý thuèc trõ s©u trªn bÒ mÆt vµ cÊu tróc kho kh«ng ?
- C¸c hãa chÊt sö dông lµ g× ?
- T×nh tr¹ng vÖ sinh cã tháa ®¸ng kh«ng ?
7. NhiÔm chuét
- Cã chøng cí g× lµ kho cã lo¹i gËm nhÊm ho¹t ®éng kh«ng ?
- Cã cøt chuét, c¸c hang ®µo, vÕt ®êng chuét ch¹y, bao b× gËm nhÊm, mïi, tiÕng ®éng vµ vÕt ch©n chuét trªn c¸t bôi vµ h¹t v¬ng v·i kh«ng ?
- Cã n¬i ®Æt b¶ gµi bÈy kh«ng ?
8. Kho cã chim:
Cã chøng tÝch g× lµ cã chim trong kho ? N¬i ®©u trong kho (®¸nh dÊu vµo häa ®å)
9. H¹t ®ãng b¸nh vµ bÞ nÊm mèc:
Cã chøng cí g× tõ phi¸ ngoµi bao lµ h¹t bÞ ®ãng b¸nh hay mèc
NÕu cã, th× ë n¬i ®©u (®¸nh dÊu vµo häa ®å).
10. §Ò nghÞ:
B¹n cã ®Ò nghÞ g× vÒ chiÕn lîc phßng trõ ?
B¹n ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vÖ sinh tæng qu¸t cña nhµ kho thÕ nµo ?
- TuyÖt h¶o.
- Tèt.
- Võa ph¶i.
- KÐm.
B¹n ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nhiÔm dÞch h¹i tæng qu¸t cña h¹t tån tr÷ trong kho thÕ nµo ?
- TuyÖt h¶o.
- Tèt.
- Võa ph¶i.
- KÐm.
Phô lôc 4
KhuyÕn c¸o vÒ ®iÒu kiÖn vµ thêi gian b¶o qu¶n t¬ng øng víi møc thñy phÇn hµng hãa
Lo¹i hµng
|
Thñy phÇn (%)
|
§iÒu kiÖn b¶o qu¶n
|
Thêi gian b¶o qu¶n an toµn (cã t¸c ®éng IPM)
|
Lóa
|
13
|
B¶o qu¶n rêi
§ãng bao
|
6 th¸ng
12 th¸ng
|
Trªn 13 - 14
|
B¶o qu¶n rêi
§ãng bao
|
4 th¸ng
6 th¸ng
|
Trªn 14 - 15
|
§ãng bao
|
2 th¸ng
|
Trªn 15 - 16
|
§ãng bao
|
15 ngµy
|
G¹o
|
14
Trªn 14 - 15
|
ChØ ®îc ®ãng bao
ChØ ®îc ®ãng bao
|
6 th¸ng
1 th¸ng
|
B¾p
|
12,5
Trªn 12,5 – 13,5
|
§ãng bao
§ãng bao
|
12 th¸ng
6 th¸ng
|
S¾n l¸t
Cµ phª h¹t
|
10
13
|
§ãng bao, ®æ x¸
§ãng bao
|
6 th¸ng
|
Tiªu ®en
|
13
|
§ãng bao
|
|
Lóa m×
|
9 - 9,5
trªn 9,5 - 12
> 12
|
B¶o qu¶n rêi
§ãng bao
XuÊt kho ®Ó xay
|
§Ó l©u dµi trong silo
Dïng ngay ®Ó xay
|
Bét m×
|
13 - 13,5
14 - 14,5
|
§ãng bao
§ãng bao
|
6 th¸ng
3 th¸ng
|
Phô lôc 5A
LÞch kiÓm tra
Thêi gian tån tr÷
| ChØ tiªu kiÓm tra | NhiÖt ®é |
Thñy phÇn
|
C«n trïng
|
ChÊt lîng
| Ngoµi bao b× |
LÊy mÉu trong c©y hµng
|
10-30 ngµy
|
3 ngµy/1 lÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng th¸ng
|
Hµng th¸ng
|
1-3 th¸ng
3-6 th¸ng
|
Hµng tuÇn
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
Hµng tuÇn
|
Hµng th¸ng
Hµng th¸ng
|
Hµng th¸ng
Hµng th¸ng
|
6-12 th¸ng
|
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng th¸ng
|
Hµng th¸ng
|
H¬n 12 th¸ng
|
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng tuÇn
|
Hµng th¸ng
|
Hµng th¸ng
|
Phô lôc 5B
MÉu b¸o c¸o
- §Þa ®iÓm kho:
- Lo¹i h×nh kho:
- Tªn hµng n«ng s¶n b¶o qu¶n: Khèi lîng: tÊn
- Thêi gian nhËp hµng n«ng s¶n ®Ó b¶o qu¶n: Ngµy th¸ng n¨m
- Thµnh phÇn s©u mät:
- MËt ®é:
- T×nh tr¹ng kho:
- T×nh tr¹ng hµng n«ng s¶n
- NhiÖt ®é, Èm ®é kho
- Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan ®Õn b¶o qu¶n:
- §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p:
Ngêi b¸o c¸o
Phô lôc 6
§Ò xuÊt ngìng khö trïng
Víi thøc ¨n gia sóc: NÕu mËt ®é c«n trïng trong c©y hµng lµ h¬n hoÆc b»ng 5 con mät g©y h¹i chñ yÕu (hay h¬n hoÆc b»ng 50 con mät thø yÕu- bao gåm c¶ Liposcelis spp.) th× ph¶i tiÕn hµnh khö trïng ngay trong vßng 1 tuÇn lÔ. NÕu mËt ®é Ýt h¬n th× ®îc ®Ó l¹i ®Õn lÇn kiÓm tra kÕ tiÕp.
Víi l¬ng thùc d¹ng h¹t, bét vµ c¸c s¶n phÈm cßn l¹i: NÕu mËt ®é c«n trïng trong c©y hµng lµ h¬n hoÆc b»ng 2 con mät g©y h¹i chñ yÕu (hay h¬n hoÆc b»ng 30 con mät thø yÕu bao gåm c¶ Liposcelis spp.) th× ph¶i tiÕn hµnh khö trïng ngay trong vßng 1 tuÇn lÔ. NÕu mËt ®é Ýt h¬n th× ®îc ®Ó l¹i ®Õn lÇn kiÓm tra c«n trïng kÕ tiÕp.
Lu ý: Møc ngìng kinh tÕ trªn cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ ë tõng kho vµ ®Æc biÖt lµ môc ®Ých sö dông. NÕu g¹o b¶o qu¶n ®Ó xuÊt khÈu cã thÓ ®ßi hái møc ngìng thÊp h¬n møc ®Ò xuÊt ë trªn cho phï hîp víi yªu cÇu níc mua hµng hoÆc hîp ®ång ®· ký.
Phô lôc 7
PH¬NG PH¸P QUYÕT §ÞNH VIÖC KHö TRïNG X«NG H¬I
Vµ VIÖC CHäN THUèC X«NG H¬I
C©Y Sè 1
|
C©Y Sè 2
|
Cã cÇn khö trïng x«ng h¬i ?
Hµng cã cÇn sö dông tríc 24 giê kh«ng?
Hµng cã cÇn sö dông tríc 5 ngµy
YÕu tè nÈy mÇm cã quan träng kh«ng ?
Hµng cã lîng dÇu cao ?
VÊn ®Ò d lîng CH3Br cã quan träng kh«ng ?
Kh«ng TiÕp tôc theo dâi
Cã
Cã
Kh«ng thÓ khö trïng
Kh«ng
Kh«ng TiÕp c©y sè 3
Cã
TiÕp c©y sè 2
|
Cã
Kh«ng
Cã
Kh«ng
Cã
Kh«ng
Dïng CH3Br
TiÕp c©y sè 3
|
|
|
C©Y Sè 3
Cã sù hiÖn diÖn cña
Trogoderma granarium kh«ng ?
Cã
Kh«ng
Hµng ho¸ cã cÇn sö dông trong thêi gian 15 ngµy tíi kh«ng ?
Cã
ThÞ trêng cã chÊp nhËn hµng khö trïng b»ng Phosphine kh«ng ?
Kh«ng
Kh«ng
Cã
Dïng CO2 cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ kh«ng ?
Cã
Kh«ng
Dïng PH3 cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ kh«ng?
Cã
kh«ng
Dïng PH3 Dïng PH3 hoÆc CO2 Dïng CO2
Phô lôc 8
KHUYÕN C¸O C¸CH THøC Xö Lý N«NG S¶N NHËP Vµ TåN KHO
Hµng nhËp kho
KiÓm tra lÊy mÉu
B¶o qu¶n ng¾n h¹n
(< 6 th¸ng)
B¶o qu¶n dµi h¹n
(6-12 th¸ng)
Khö trïng b¶o qu¶n b»ng CO2
Theo dâi nång ®é CO2 trong qu¸ tr×nh ñ thuèc
Khö trïng Phosphine theo ngìng kinh tÕ
NÕu tèt th× chØ dì b¹t khi cÇn sö dông
NÕu rß rØ hoÆc thÊt b¹i
Ph©n phèi lËp tøc
Phô lôc 9
LiÒu lîng vµ thêi gian khuyÕn c¸o cho viÖc
trõ diÖt c«n trïng h¹i kho th«ng thêng
Methyl Bromide
- Víi lóa , g¹o xay , = 36 g/m3 víi thêi gian xö lý lµ 24 giê
- lóa m× , lóa m¹ch , b¾p = 50 g/m3 víi thêi gian xö lý lµ 24 giê
- H¹t kª = 50 g/m3 víi thêi gian xö lý lµ 48 giê
- Bét , h¹t cã dÇu , c¸m g¹o = 70 g/m3 víi thêi gian xö lý lµ 48 giê (tuy nhiªn ë møc liÒu lîng vµ thêi gian xö lý nµy sÏ ®Ó l¹i nguy c¬ cã d lîng cao vµ h h¹i phÈm chÊt hµng hãa, v× thÕ kh«ng nªn dïng methyl bromide trong trêng hîp nµy).
- B¸nh cake, thùc phÈm = 130 g/m3 víi thêi gian xö lý lµ 48 giê (tuy nhiªn ë møc liÒu lîng vµ thêi gian xö lý nµy sÏ ®Ó l¹i nguy c¬ cã d lîng cao vµ h h¹i phÈm chÊt hµng hãa, v× thÕ kh«ng nªn dïng methyl bromide trong trêng hîp nµy).
*** Tãm l¹i kh«ng dïng methyl bromide ®Ó xö lý cho h¹t gièng , cao su , l«ng vò vµ c¸c lo¹i hµng hãa cã chøa thµnh phÇn dÇu cao.
Phosphine
NhiÖt ®é hµng ho¸ (0C)
|
LiÒu lîng (g a.i /m3)
|
LiÒu lîng t¬ng ®¬ng (g a.i /ton)
|
Thêi gian xö lý (ngµy)
|
Theo dâi nång ®é trong qu¸ tr×nh ñ thuèc 15 –25
|
2.0
|
3
|
7- 10
|
Trªn 25
|
1.5
|
2
|
7- 10
|
§èi víi c¸c lo¹i hµng cã bÒ mÆt tiÕp xóc cao vµ chÊt bÐo cao ( h¹t nhá, dÑp), nh bét, b· dÇu, mÌ ... th× khuyÕn cao nªn nh©n ®«i liÒu lîng trªn (tøc lµ dïng møc 4 g a.i / m3 / 10 ngµy).
Kh«ng dïng Phosphine khi nhiÖt ®é kh«ng gian khö trïng thÊp h¬n 150C
Ghi nhí: ®Ó khö trïng cã hiÖu qu¶ b»ng Phosphine, ph¶i gi÷ h¬i ®éc trong thêi gian ®ñ dµi ®Ó cho c¸c pha chèng chÞu thuèc nh trøng, nhéng ®ñ ph¸t triÓn thµnh s©u non vµ trëng thµnh vµ chÕt v× thuèc.
Carbon dioxide
ChØ dïng C02 ®Ó xö lý cho l« hµng hãa dù tr÷ dµi h¹n (> 6 th¸ng), cã ®Æc tÝnh ®ång nhÊt vÒ chÊt lîng vµ cã thuû phÇn b¶o qu¶n ®¹t yªu cÇu qui ®Þnh.
-Víi c©y hµng ®ãng bao trïm b¹t, sö dông liÒu lîng C02 = 2 kg x ( sè tÊn hµng ).
- Víi l« hµng ®ç x¸ hoÆc cÊt trong silo, sö dông liÒu lîng C02 = 2,8 kg x (sè tÊn hµng ).
Thêi gian xö lý Ýt nhÊt lµ 15 ngµy. Lu ý C02 kh«ng cã kh¶ n¨ng diÖt Trogoderma granarium.
Phô lôc 10
+ Phun xÞt cÊu tróc kho (sµn, têng):
Thuèc trõ s©u
|
Nång ®é
|
Fenitrothion (Sumithion )
Céng víi
Carbaryl (sevin)
|
10 g cho 1 lÝt níc
10 g cho 1 lÝt níc
|
Chlorpyrifos- methyl (l©n h÷u c¬ )
Céng víi Carbaryl
|
10 g cho 1 lÝt níc
10 g cho 1 lÝt níc
|
Pirimiphos-methyl (Actellic)
Céng víi Carbaryl |
10 g cho 1 lÝt níc
10 g cho 1 lÝt níc
|
Dung dÞch ®îc phun cø mçi 5 lÝt xÞt cho 100 m2 bÒ mÆt.
+ Phun xÞt cho kho trèng:
-
Thuèc trõ s©u
|
Nång ®é
|
Malathion
|
3,5 g cho 1 lÝt níc
| Pyrethrins Céng víi Piperonyl butoxide |
3 g cho 1 lÝt níc
24 g cho 1 lÝt níc
|
Dung dÞch ®îc phun 1 lÝt cho 100 m3 kh«ng gian.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |