MÀu xanh ấy trong tôI

Tôi có dịp đến Lào Cai, đến với tuyến biên phòng huyện Bát Xát, được thăm 3 Đồn BP A Mú Sung, Trịnh Tường, Bát Xát. Tôi sững sờ trước vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng. Những ruộng bậc thang xanh màu lúa đang thì con gái trải dài mênh mông, những cung đường bó núi với khúc cua gập là ấn tượng lớn nhất trên chuyến xe đưa tôi từ Hà Nội lên vùng đất biên cương này. Và bây giờ, khi trở lại Hà Nội, cảm xúc của 4 ngày làm việc với BĐBP vừa qua vẫn còn hiển hiện. Tôi nhớ những con người ấy, hiền hậu, mộc mạc và rất quý trọng tình người.

Lần đầu tiên trong hành trình vào nghề báo, tôi đi xa đến vậy, đến những nơi núi rừng trùng điệp và khó khăn nhất. Ánh mắt của những đứa trẻ người dân tộc thiểu số nhìn chúng tôi lạ lẫm và cười rất tươi khi tôi vẫy tay chào. Tôi ấn tượng mạnh với Đồn BP A Mú Sung. Đồn khá xa trung tâm tỉnh Lào Cai. Lắc lư trên chiếc xe Uaz từ thành phố về đến A Mú Sung, chúng tôi được cán bộ biên phòng đi cùng xe giới thiệu sơ qua về đặc điểm địa hình của vùng đất này. Dường như cái nóng nực đầu hè dịu bớt đi ở nơi này. Tôi cũng mong như vậy để các anh bộ đội, bà con ở đây đỡ vất vả khi làm nhiệm vụ tuần tra biên giới hay tăng gia sản xuất...

Đi theo các anh lên nương thăm những mô hình sản xuất mới, xem những thửa rộng mướt xanh của đủ loại rau: Su hào, bắp cải, su su, được các anh thiết đãi những món ăn dân dã “cây nhà lá vườn” với rau vườn, cá ao, gà đồi, rượu bản... Nhấp chén rượu nồng, tôi say trời đất, say cả con người nơi đây. Các anh, có người còn rất trẻ, mới nhập ngũ làm nghĩa vụ quân sự, nhưng cũng có cán bộ đã gắn bó với biên giới hơn 20 năm, từ miền xuôi như Nam Định, Thái Bình, Hưng Yên, Hà Nội lên đây. Cả năm các anh làm bạn với núi rừng, chuyện gia đình, vợ con gác lại để hoàn thành nhiệm vụ được giao phó. Quả thực, biên giới là quê hương thứ hai của các anh. Sự chân tình, hiếu khách của các anh khiến một cô gái trẻ như tôi vô cùng xúc động. Các anh nói chuyện thoải mái, ân tình, coi chúng tôi như anh em một nhà.

Tôi đặt chân đến Lũng Pô – “nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt” vào buổi chiều tà khi hoàng hôn buông xuống. Lúc này, tôi mới đồng cảm hết cảm giác của người lính trong bài hát “Chiều biên giới”. Mặt trời vừa khuất sau ngọn núi, mây mù bảng lảng, con sông Hồng mùa nước cạn thật bình yên, êm ả. Tôi trầm tư nhìn trời, nhìn nước, nhìn núi rừng, cảm nhận không gian bao la nơi đây, lẩm nhẩm theo khúc hát “Chiều biên giới em ơi có nơi nào xanh hơn, như chồi non cỏ biếc, như rừng cây của lá , như tình yêu đôi ta”.

Chiều biên giới buồn man mác, cảnh vật cô tịch, người chiến sĩ có những giây phút tạm ngơi nghỉ, gác ngọn súng bên cạnh, anh nhớ về quê nhà, nhớ người vợ tần tảo phương xa. Vậy mà ngờ đâu con sông Hồng êm ả, dịu dàng, mềm mại như một dải lụa thế này lại có lúc gầm thét, dữ dội vào mùa lũ. Những lúc như vậy, nhiệm vụ bảo vệ biên giới của chiến sĩ biên phòng lại càng khó khăn hơn. Không quản ngại thời tiết, địa hình, các anh vẫn ngày đêm tuần tra. Có những người lính biên phòng đã anh dũng hy sinh bảo vệ bình yên cho biên giới.

Tôi được biết Trung úy Trần Văn Duẩn (mới 29 tuổi), quê Nam Định đã ngã xuống ngay tại ngã ba suối Lũng Pô đổ vào sông Hồng vào tháng 2-2011 khi chặn thuyền lạ trên khúc sông này. Trong đêm tối, nước sông Hồng chảy xiết, anh ngã xuống rồi bị cuốn theo dòng nước. Tất cả đồng đội của anh tìm kiếm khắp đoạn sông nhưng vô vọng. Anh ra đi để lại người vợ trẻ hiền dịu, xinh đẹp và cậu con trai kháu khỉnh lúc ấy chưa đầy một tuổi. Tôi thắp nén hương để tưởng niệm hương hồn các anh, những người chiến sĩ để lại tuổi xanh của mình, tô thắm thêm màu xanh biên cương. Lặng đi vì xúc động, sống mũi cay cay, tất cả những người cùng đi trong đoàn cùng chung cảm xúc.

Thiếu tá Đỗ Thanh Hải, Chính trị viên phó Đồn BP A Mú Sung, người cùng chúng tôi đi trong chuyến công tác này khi nghe tôi nhắc đến câu chuyện của liệt sĩ Trần Văn Duẩn đã chợt nhớ điều gì đó. Anh nói to, thông báo cho các chiến sĩ đang tăng gia gần đó: “Bố của liệt sĩ Duẩn ở đồn ta mới mất tối qua, chiều nay chỉ huy đồn sẽ cử một đoàn về Nam Định phúng viếng hương hồn bác”. Quả thực, tình cảm với đồng đội, với gia đình, người thân đối với các chiến sĩ rất thiêng liêng, đặc biệt là những liệt sĩ đã ngã xuống. Họ vẫn luôn sẻ chia, thay người đã khuất hoàn thành nghĩa vụ với gia đình, với Tổ quốc.

“Thầy giáo quân hàm xanh” – tên gọi thân thương mà đồng bào vẫn thường dùng khi nhắc đến những chiến sĩ biên phòng tham gia công tác xóa mù chữ. Họ chẳng màng đến danh lợi, cũng chẳng có ngày tôn vinh. Ngày đêm họ say mê nhiệm vụ, động viên con em các dân tộc đến lớp, đem cái chữ đến với đồng bào. Có những lớp học như các anh nói, nếu đến đó bằng xe máy thì mỗi xe cũng chỉ đi được một người bởi đường quá dốc không thể tải nặng.

Những hôm trời mưa, đường núi lầy lội, không thể đi xe, các anh phải mất cả ngày trời leo núi mới đến được lớp. Ở trên đó thiếu thốn đủ bề, chưa có điện, nhà tranh vách lá dựng tạm, nhưng các anh vẫn làm hết sức mình, tận tụy từng tối lên lớp bên ngọn đèn dầu, uốn từng con chữ để các em dễ thuộc, nhớ lâu. Nhìn những gương mặt lam lũ, vất vả của các cô, các bác sau cả ngày làm nương cũng đến tham dự lớp để “biết mặt cái chữ, biết đánh vần tên mình”, rất lóng ngóng khi cầm viên phấn, cây bút, rất “khó nhọc” khi ê a đánh vần... Niềm vui nhỏ nhoi của các anh bừng lên từ những ánh đèn dầu, nó thắp lên niềm hy vọng cho dân bản nơi đây.

Cảm xúc khó viết nên lời, tôi bịn rịn xa các anh, xa núi rừng nơi đây, vẫn mong có ngày trở lại. Sau chuyến đi, tôi hiểu thêm về công việc của các anh, những khó khăn, nguy hiểm các anh phải đối mặt; cả những thiếu thốn về vật chất, tinh thần của các anh và người dân nơi này. Xa các anh, tôi càng thêm yêu người lính biên phòng, yêu màu xanh bạt ngàn, ấm áp nơi biên cương.