ÐẠI ÐẠo tam kỳ phổ ÐỘ TÒa thánh tây ninh đẠI ĐẠo căn nguyêN

LỜI KỈNH BẠCH

Hôm nay, muốn tìm cho đủ những quyển sách do tiên phụ soạn thảo để in lại là điều không phải dễ, vì phần lớn sách được phát hành trong những năm 1927-1930, cách đây hơn bảy mươi năm. Chúng tôi tìm trong tủ sách gia đình, mượn ở bè bạn, và may mắn lắm, mới kết hợp đủ chín quyển sách do tiên phụ soạn, nhưng phần nhiều là quyển photocopie.

Quyển "Ðại Ðạo Căn Nguyên" được soạn xong vào tháng 3-1930, nhưng ấn bản mà chúng tôi có là ấn bản do Thánh Thất An Hội, Kiến Hòa, Bến Tre tái bản năm 1957 với sự đồng ý của tác giả. Ngày 05-2 Kỷ Dậu (dl. 22-3-1969), Ngài Hiến Pháp Chưởng Quản Bộ Pháp Chánh, kiêm Trưởng Ban Ðạo Sử cho in lại quyển ÐÐCN bằng Ronéo, trong đó, ở phần cuối, đã bỏ "Việc xây bàn" trích từ quyển Ðạo Mạch Truy Nguyên của ông Huệ Chương.

Những quyển sách của Tiên phụ soạn được ghi tên tác giả là NGUYỄN TRUNG HẬU tự THUẦN ÐỨC. Có hai quyển Ăn Chay và Ðức Tin được ký dưới bút hiệu THUẦN ÐỨC. Không có quyển nào ký tên dưới Thánh danh BẢO PHÁP cả.Sau khi Tiên phụ thoát xác, ngày 27-6 Quý Sửu (dl. 26-7-1973), bào huynh, cố  Hiền Tài Nguyễn Trung Ngôn (bút hiệu Tam Ðức) đã thay mặt gia đình có văn thơ hiến dâng toàn bộ bản quyền những sách do Tiên phụ soạn thảo cho Hội Thánh. Sách được in trên nhiều khổ giấy khác nhau. Nay chúng tôi sưu tập lại bằng vi  tính, theo khổ giấy đồng nhứt A5 (14,8 x 21 cm). Bìa được phục chế và thực hiện photocopie cũng theo khổ A5. Do đó chúng tôi xin sơ lược lại lý lịch gốc của các quyển sách như trang bên.

Hôm nay, ý nguyện của chúng tôi là kết hợp lại những sách do tiên phụ soạn thảo gồm tám quyển (trừ quyển Thiên Ðạo) và lấy tên chung cho tám quyển là "ÐẠI ÐẠO CHƠN LÝ YẾU LUẬN" để lưu lại hầu tránh thất lạc. Việc sao lục được thực hiện nguyên văn theo sách đã ấn hành từ trước, chỉ chỉnh lại chánh tả theo năm sao lục (2001).

Thánh địa Tòa Thánh Tây Ninh, năm Tân Tỵ (2001) Thứ nam NGUYỄN TRUNG NHƠN
(Giáo Hữu NGỌC NHƠN THANH)

Cẩn bút

 Nên Thánh Thất New South Wales tái ấn hành quyển ÐẠI ÐẠO CĂN NGUYÊN, và lần lượt sẽ ấn hành toàn bộ kết tập ÐẠI ÐẠO CHƠN LÝ YẾU LUẬN để phổ thông Chơn Ðạo. Xin trân trọng giới thiệu cùng toàn thể Ðạo hữu, Ðạo tâm cùng Chư Thiện Tín gần xa khắp nơi trên Thế Giới.

Không dám bạo gan như thế, nên tôi đáp lại như vầy: "Tôi sở dĩ ký thuật sự tích Ðạo lại một cách sơ lược cho mọi người rõ thấu vậy thôi, chớ đâu dám tự gọi là nhà làm sử?". Phương chi, Ðạo còn đương ở trong thời kỳ phổ độ, tôi vẫn nhắc nhở công lao của mấy vị hành đạo trong năm Bính Dần là năm khai Ðạo vậy thôi. Muốn làm Sử Ðạo, tất phải đợi nhiều năm sau nầy mới được.

Sau khi dọn thành quyển "Ðại Ðạo Căn Nguyên", tôi có cầu kiểm duyệt ở nhiều vị có chưn trong Ðạo từ buổi phôi thai; hư thiệt lẽ nào, xin mời chư quí độc giả xem qua mấy lời tựa sau đây thì rõ.

Ngày 20 tháng hai, năm Canh Ngũ NguyễnTrungHậu Tự Thuần Đức


LỜI TỰA CỦA ÔNG ĐOÀN VĂN BẢN
Tôi rất hân hạnh được ông Nguyễn Trung Hậu trao cho tôi lược duyệt quyển "Ðại Ðạo Căn Nguyên" của ông sắp xuất bản.

Ðứng về phương diện người có chưn trong Ðạo Cao Ðài từ ban sơ, tôi có thể nhìn nhận rằng sự tích lược thuật trong quyển sách nầy đều đúng với sự thật; lời ký thuật như chuyện đã qua, không vụ ngã mà cũng không tư vị. Vậy tôi có mấy lời giới thiệu quyển sách nầy cho quí ông, quí bà để xem cho rõ sơ lược cái căn nguyên của một nền Tôn giáo, mà ai là người Việt Nam không nên không để ý đến.

Tôn giáo ấy, ai sáng lập ra? Những tay tế thế là ai? Câu hỏi đó, tưởng ai ai cũng đều mong mỏi cho có câu trả lời. Nhưng, câu trả lời phải ở đâu mà ra, cho đủ bằng cớ chơn thật?

Chắc là phải tự nơi những người đầu công sáng lập, có nghe thấy rõ ràng từ lúc ban sơ. Nhưng người ấy cũng phải cho có đủ tư cách một người đạo nhơn, thì câu trả lời mới là chơn thật và có giá trị.

Nếu lịch sử của một nền Tôn giáo mà mất sự thật hay là còn một điểm tư vị, thì sao đáng gọi là lịch sử, sao đáng gọi là căn nguyên của nền chánh giáo? Tôi sở dĩ phải nói mấy câu nầy ra, là vì có lòng mừng chung với anh em, chị em mà đặng thấy cuốn "ÐẠI ÐẠO CĂN NGUYÊN" ra đời, mà tác giả là một người trong mấy vị đầu công, lại có lòng vô tư, vô ngã. Như vậy thì từ đây mới có một quyển lịch sử của Ðạo rất đúng đắn, không tư vị và không mất sự thật.

Saigon, le 15 Mars 1930. Trương Hữu Ðức tự Hòa Dân




LỜI TỰA CỦA ÔNG LÊ VĂN GIẢNG
Duyệt suốt quyển "Ðại Ðạo Căn Nguyên", tôi bất giác đặng hồi tưởng công việc Ðạo đã trải qua trong năm Bính Dần như chuyện trước mắt bây giờ. Thật tôi rất hữu hạnh đặng thấy quyển sách nầy ra đời, và sự tích trong đấy đều đúng với sự thật. Ông Nguyễn Trung Hậu lại đứng về địa vị ký giả mà thôi, chớ không hạ một lời bình phẩm. Cái giá trị quyển "Ð.Ð.C.N." là ở nơi đó. Vậy xin có mấy lời thành thật gọi là giới thiệu quyển "Ð.Ð.C.N." cho anh em, chị em.

Vũng Liêm, le 20 Mars 1930 Lê Văn Giảng


ĐẠO VẪN CÓ MỘT
Từ xưa đến nay, người trong các Tôn giáo đều cho Ðạo mình là tối cao, tối trọng. Về Ðạo Nho, Thầy Tử Tư tán dương rằng: "Ðạo Thánh Nhơn lớn vậy thay! Minh mông như biển, phát sanh dưỡng dục cho muôn loài. Cao thì cùng cực tận Trời. Rộng rãi vô cùng, bao gồm cả ba trăm điều lễ nghĩa, ba ngàn phép oai nghi!". (Ðại tai Thánh Nhơn chi Ðạo! Dương dương hồ! Phát dục vạn vật, tuấn cực vu Thiên, ưu ưu đại tai! Lễ nghi tam bách, oai nghi tam thiên!).  Về Ðạo Lão, lại có câu: "Ðạo vô vi ở trước ngôi Thái Cực". (Vô vi cư Thái Cực chi tiền).

Ðạo Phật thì có câu: "Phép mầu nhiệm cao sâu tột bực". (Vô thượng thậm thâm vi diệu pháp).

Ðạo Thiên Chúa thì có câu: "Ngoài Hội Thánh ra, thì không đâu là nơi cứu độ". (Hors l'Église, point de salut).

Môn đồ mỗi Ðạo vịn theo đó mà cho Ðạo mình là tối cao tối trọng, cho Ðạo mình là chơn chánh, xem các Ðạo khác như mị tà; vì vậy mà ít hay quan sát đến các Tôn giáo khác đặng sưu tầm những chơn lý, những chỗ cao siêu của Ðạo người. Nay, nếu lấy công tâm mà quan sát đến các Tôn giáo ở cõi Á Ðông nầy, thì ta thấy rõ ràng các Tôn giáo, tuy bề ngoài khác nhau ở nơi lễ nghi tế tự, chớ tựu trung cũng đồng tín ngưỡng có một Ðấng Chúa Tể cả Càn Khôn, Thế Giái mà thôi. Cho hay, các giáo lý, các giáo điều sở dĩ có chỗ khác nhau đi nữa, thì bất quá ở nơi tiểu dị mà thôi, chớ cũng đều giống nhau ở chỗ đại đồng.

Ðạo Nho dạy về Nhơn đạo, cai trị phần đời, chủ trương ở sự sống mà thôi, nên không nói đến chuyện Quỉ Thần; nhưng cứ bằng cớ ở câu sau nầy tự Ðức Khổng Tử nói ra, thì ta đủ quyết đoán rằng Ngài vẫn tin tưởng có Trời, tức là Ðấng Chúa Tể vạn vật. Ðức Phu Tử nói: "Làm lành, Trời lấy phước mà trả lại. Làm chẳng lành, Trời lấy họa mà trả lại". (Tử viết: Vi thiện dã, Thiên báo chi dĩ phước. Vi bất thiện dã, Thiên báo chi dĩ họa).

Về Ðạo Lão, thì Ðức Thái Thượng có nói ở kinh "Cảm Ứng" như vầy: "Vậy nên Trời Ðất có đặt mấy vị Thần coi việc tội lỗi của người, tùy chỗ nặng nhẹ mà bớt lộc". ( . Thị dĩ Thiên Ðịa hữu tư quá chư Thần, y nhơn sở phạm khinh trọng, dĩ đoạt nhơn toán).

Kỳ Hội quốc tế Thần linh học (Congrès Spirite International) nhóm tại thành Luân Ðôn (kinh đô nước Anh) từ ngày 7 đến ngày 11 Septembre 1928, 26 nước đều công nhận rằng Thượng Ðế là Ðấng Toàn Tri và nguyên nhân tối cao của vạn vật. (Existence de Dieu, Intelligence et Cause suprême de toutes choses).

Do theo lý luận và bằng cớ trước đây, ta quyết đoán rằng, về phương diện tín ngưỡng, Ðạo vẫn có MỘT mà thôi. Ngày nay, Ðạo Trời mở tại Nam bang, chỉ cái lẽ "ÐẠO VẪN CÓ MỘT" ấy cho mọi người rõ thấu, hầu qui Tam Giáo và hiệp Ngũ Chi làm một, cho nhơn loại cùng chung một mối tín ngưỡng, cùng thương yêu lẫn nhau; ấy chẳng phải là một sự đại vinh diệu và đại hạnh phúc cho nước Nam ta mà từ xưa nay chưa từng có đó sao?

(1) Ông H. Durville diễn lại ở quyển sách "Ðạo huyền bí" (La Science secrète) như vầy: "Il y a, dit Lao Tseu, sur la terre et surdessus de la terre, des forces intelligentes qui éprouvent le mouvement des actions, des hommes; suivant la faible ou la grande influence issue de ces actions, elles diminuent d'un nogibre périodique le total de l'existence sur la terre ... ".

Ở nhằm đời mạt kiếp nầy, đương buổi thiên hạ xu hướng về lối văn minh vật chất, đeo đuổi theo cái chủ nghĩa kim tiền, mà dựng được một nền Ðạo, lấy đức chí thành, lòng bác ái làm tôn chỉ đối phó với nhơn quần xã hội, lấy việc tồn tâm dưỡng tánh để đào luyện tinh thần cao siêu tục lự, lại là một việc khó làm hơn nữa.

Vậy, chúng tôi dám quyết đoán rằng từ xưa đến nay không có cái phong trào tôn giáo nào được thiên hạ hoan nghinh như Ðại Ðạo Tam Kỳ Phổ Ðộ. Tam Kỳ Phổ Ðộ là gì? Là phổ độ lần thứ ba bên cõi Á Ðông (3è Amnistie de Dieu en Orient). Nguyên có ba Ngươn hội: Thượng Ngươn, Trung Ngươn, và Hạ Ngươn. Thượng Ngươn là Ngươn Tạo Hóa (Cycle de Création). Nhơn loại ở nhằm Thượng Ngươn vẫn còn giữ vẹn Thánh đức của Thượng Ðế ban cho; tuy ăn cây ở lổ mà giữ tánh thiên nhiên không sát sanh hại vật, không giành giựt lẫn nhau; tuy hình vóc xấu xa mà tánh tình chất phác, không gạt gẫm nhau, không mưu phản bạn. Ấy là thời đợi thái bình, tức là Ngươn vô tội (Cycle de l'innocence).

Cuối kỳ Thượng Nguơn, con người vì nhiễm bụi trần mà lu Thánh đức, bỏ đường Thiên lý mà sa vào đường nhơn dục. Vì vậy Thượng Ðế mới lập ra Tam Giáo để cứu độ nhơn sanh, tức là Nhứt Kỳ Phổ Ðộ. Nhơn Ðạo có Văn Xương Thánh Quân mở dạy. Tiên Ðạo có Hồng Quân Lão Tổ lập thành. Phật Ðạo có Nhiên Ðăng Cổ Phật giáo truyền. Ðược tạo hóa ra rồi, nhơn loại tất phải có tấn hóa. Tấn hóa tất phải phấn đấu. Phấn đấu tất phải tiêu diệt. Ấy là thời kỳ Trung Ngươn (Cycle de progrès, c'est à dire de lutte ou de destruction).

Vì muốn giải thoát cho nhơn sanh cái nạn tiêu diệt ấy, nên cuối kỳ Trung Ngươn, Thượng Ðế lập ra Nhị Kỳ Phổ Ðộ. Nhơn Ðạo có Khổng Tử cảnh tỉnh nhơn tâm để duy trì đạo đức (1). Tiên Ðạo có Lão Tử dìu dẫn nhơn sanh ra khỏi vòng thấp hèn vật chất mà xu hướng về lối cao thượng tinh thần. Phật Ðạo có Thích Ca truyền bá cái chủ nghĩa từ bi bác ái cho sanh linh khỏi tiêu diệt lẫn nhau. Nhờ có Nhị Kỳ Phổ Ðộ, nên nhơn loại ở cõi Á Ðông nầy mới tránh khỏi cái nạn tự diệt; không tự diệt tất bảo tồn. Hạ Ngươn tức là Ngươn bảo tồn vậy (Cycle de Conservation). Nay Hạ Ngươn hầu mãn, Thiên Ðịa tuần hườn. Thượng Ðế mới lập ra Tam Kỳ Phổ Ðộ hiệp Tam Giáo làm một mà qui hồi căn bổn, tức là thời kỳ qui cổ (Retour à l'origine).

Ấy Tam Giáo hiệp nhứt là cái chủ nghĩa của Ðại Ðạo Tam Kỳ Phổ Ðộ đó vậy.

Ngoại trừ những kẻ chú trọng về chủ nghĩa vô thần, thì chẳng nói chi, ngoại trừ những người vì một lẽ riêng mà bài bác mối Ðạo thì tự lòng người, còn những bậc tu hành trong Cửu Lưu Tam Giáo, tưởng cũng nên thừa cơ hội nầy, hiệp cùng chúng tôi mà lo cho Ðạo Trời ngày một hoằng khai, nhơn tâm ngày một hướng thiện, thì cái công đức ấy tưởng có lẽ cao gấp mấy cái công phu tự tu, tự giác vậy. Vì mình độ được một người tu niệm tức là độ được một linh hồn khỏi đọa lạc; mình độ được nhiều người tu, tức là mình tu cho mình đó.

---------------------------------------------------------

(1) Luận Ngữ có câu: "Thiên hạ chi vô đạo giả cửu hỉ. Thiên tương dĩ Khổng Tử vi mộc đạc". Nghĩa là: Thiên hạ không đạo đã lâu rồi. Trời cho Khổng Tử ra làm cái mõ khuya để cảnh tỉnh nhơn tâm.

Như đàn tại Miễu Nổi (Bến Cát, Gò vấp, Gia định), đêm 17 tháng sáu, năm Quí Hợi (30 Juillet 1923), Tào Quốc Cựu Ðại Tiên giáng cơ dạy như vầy: "Khá rán luyện cho nên Ðạo kẻo uổng nên mới gặp Ðạo mở kỳ nầy là kỳ thứ ba. Thiệt chư nhu có đại căn mới gặp trước thiên hạ đó. "Hữu duyên đắc ngộ Tam Kỳ độ". Tiên Thánh đều lâm phàm mà độ kẻ nguyên nhân. Chư nhu là kẻ nguyên nhân. Hễ thành tâm làm Ðạo thì tự nhiên đặng".

Ðàn tại Ðất Hộ (Chùa Ngọc Hoàng) đêm 22 tháng 7 năm Quí Hợi (2 Septembre 1923), Huê Quang Ðại Ðế giáng cơ như vầy:
"Huê phát Tam Kỳ Ðạo dĩ khai,
Quang minh tứ hướng thượng tam tài.
Ðại phước kim đơn thân đắc ngộ,
Ðế quân giáng hạ nhữ vô tai".

Ngày 13 Juillet 1923, Tây Phương Giáo Chủ giáng cơ cho một bài Thánh ngôn chữ Tây như vầy:

"Le monde est comme une grande foire où l'on mène des bêtes de somme et des boufs pour les vendre, où la plupart des gens viennent pour acheter ou pour vendre; bien peu pour se donner le spectacle de la foire; pour voir comment les choses s'y passent, en vue de quoi elles se font, quels sont ceux qui l'ont établie et pourquoi ils l'ont faite.

Ainsi, il en est de même de la grande foire de la vie. Bon nombre de gens semblables aux bêtes de somme ne s'y occupent d'autre chose que du fourrage, car vous tous, vous ne vous occupez que d'argent, de terre et de magistrature. Il n'y a dans tout celà que du fourrage. Bien peu, parmi les hommes qui sont assemblés  ici, ont la curiosité d'examiner ce qu'est le monde et qui le gouverne. N'y-a-t-il donc personne qui le gouverne? Comment serait-il possible qu'une ville ou une maison puissent subsister un seul instant sans quelqu'un qui les administrait et que ce grand et magnifique ensemble fut maintenu dans un si bel ordre par les caprices du hasard? Il y a donc quelqu'un qui le régit. Quel est ce quelqu'un? Et comment le régit-il? Qui sommes nous, nous qui sommes nés de Lui. Y-a-t?il un lien entre Lui et nous et qu'avons nous à faire? Sommes-nous ou non en rapport avec Lui? Voilà les pensées de ce petit nombre qui ne songe d'ailleurs qu'à une chose, à quitter la foire après l'avoir bien regardée. Mais quoi? Le vulgaire se moque d'eux. C'est qu'en effet, à la foire, les marchands se moquent des simples spectateurs, et que les bêtes de somme, si elles avaient l'intelligence, se moqueraient de ceux qui attachent du prix à autre chose qu'au fourrage.

Le but de toutes les religions comme celui de tous les centres initiatiques mystérieux, est essentiellement le même, malgré la différence des moyens: ne tendre qu'à alléger l'âme du poids de la matière, à l'épurer, à l'éclairer par l'irridiation de l'intelligence, afin que, désireuse de Biens spirituels et s'élancant hors du Cercle des Générations, elle puisse s'élever jusqu'à la source de son existence.

Les moyens d'ascension pour parvenir à un but si noble sont également communs aux religions, aux centres initiatiques. Ils comportent une partie exotérique (se dit de la doctrine enseignée publiquement par les anciens philosophes) et en premier lieu, la connaissance de Soi. Vous ne pourrez rien faire pour parcourir la voie initiatique, si vous ne connaissez votre être en soi-même et dans ses rapports avec Dieu (Qui y Phật), avec la Nature (Qui y Pháp), avec l'Humanité (Qui y Tăng) dont vous dépendez et qui attendent votre action.

1.- Vous devez épurer le corps par une vie saine et régulière, par une hygiène bien comprise qui ne puisse ni alourdir la partie spitituelle par des joies trop animales, ni détruire le bon fonctionnement des organes par des privations inconsidérées. Une direction est utile pour atteindre ce juste milieu.

2.- L'esprit a besoin aussi d'éducation. Vous devez cultiver ses facultés sans lui laisser dessécher la vie sentimentale, ne lui permettre que des pensées dont les vibrations soient bienfaisantes autant en vous qu'autour de vous.

3.- Le cour a besoin d'épanouissement: mais ce n'est pas l'epanouir que de vous faire un Dieu de votre personne. Seul l'altruisme lui donnera la paix et la joie nécessaire à son évolution. Enfin pour répondre au besoin le plus élevé de notre nature, il est necessaire d'admirer Dieu, de lui rendre dans notre cour dans notre pensée un culte que nous parerons de toute la beauté possible, car l'amour et la reconnaissance se complaisent dans ces devoirs".

Lại ngày 11 Septembre 1926, Ðức Giê-Giu giáng cơ cho một bài Thánh ngôn chữ Tây như vầy:

Hỉ hiền sanh đẳng đẳng

Je viens, moi, votre Sauveur et votre Juge. Je viens, comme autrefois, parmi les fils égarés d'Israel. Je viens apporter la vérité et dissiper les ténèbres. Ecoutez-moi: Le Spiritisme, comme autrefois ma parole doit rappeler aux matérialistes qu'au-dessus d'eux règne l'Immuable Vérité: Dieu Bon, le Dieu grand qui fait germer la plante et qui soulève les flots. J'ai révélé la doctrine divine; j'ai comme un moissonneur, lié en gerbes le bien épars dans l'humanité, et j'ai dit: "Venez à moi vous tous qui souffrez".

Mais les hommes ingrats se sont détournés de la voie droite et large qui conduit au Royaume de mon Père, et ils se sont égarés dans les âpres sentiers de l'Impiété. Mon Père ne veut pas anéantir la race humaine; il veut, non plus par des prophètes, non plus par des apôtres, il veut que, vous aidant les uns les autres, morts et vivants, c'est-à-dire selon la chair, (car la mort n'existe pas) vous vous secouriez et que la voix de ceux qui ne sont plus se fasse entendre encore pour vous crier: "Priez et Croyez"; car la mort est la résurrection, et la vie, l'épreuve choisie pendant laquelle vos vertus cultivées doivent grandir et se développer comme le cèdre.

Croyez aux voix qui vous répondent; ce sont les âmes elles-mêmes de ceux que vous évoquez. Je ne me communique que rarement mes amis, ceux qui ont assisté à ma vie et à ma mort, sont les interprètes divins des volontés de mon Père. Hommes faibles qui croyez à l'erreur de vos obscures intelligences, n'éteignez pas le flambeau que la Clémence divine place entre vos mains pour éclairer votre route et vous ramener, enfants perdus, dans le giron de votre Père. Je vous le dis en vérité, croyez à la diversité à la multiplicité des esprits qui vous entourent. Je suis trop touché de compassion pour vos misères, pour votre immense faiblesse, pour ne pas tendre une main secourable aux malleureux égares qui voyant le ciel, tombent dans l'abime de l'erreur. Croyez, aimez, comprenez les vérités qui vous sont révélées; ne mêlez pas l'ivraie au bon grain, les systèmes aux vérités.

Spirites, aimez-vous voilà le premier enseignement. Instruisez-vous, voilà le second. Toutes vérités se trouvent dans le Dao (Christianisme, Taoisme, Boudhisme, Confucianisme). Les erreurs qui y ont pris racine sont d'origine humaine. Et voilà qu'au-delà du tombeau que vous croyez le néant, des voix vous crient: "Frères, rien ne périt, Jésus Christ est le vainqueur du Mal, soyez les vainqueurs de l'Impiété".

Kịp khi ông Chiêu thiên nhậm về Saigon, ông lựa trong bạn đồng chí những vị nào có ít nhiều đạo đức mà khuyên thờ Ðức Cao Ðài và chuyên việc tu tâm dưỡng tánh. Chư vị ấy là: Quan phủ Vương Quan Kỳ, ông phán Nguyễn Văn Hoài, ông phán Võ Văn Sang, ông đốc học Ðoàn Văn Bản. Ðó là mối Ðạo mới bắt đầu phăn ra, song ông Chiêu vẫn là người rất nên dè dặt, nếu không phải là bạn đồng tâm mật thiết thì không bao giờ ông khuyên việc tu hành; vì vậy mà mối Ðạo ít người biết rõ.

Thấy vậy, ông Hậu cũng còn nửa tin, nửa nghi, ông bèn nói rằng: "Tôi sẵn có làm một bài thi đem theo đây, xin đọc cho anh nghe và xin anh họa lại chơi cho vui". Ông Quí Cao bèn gõ bàn hai cái, nghĩa là ưng chịu. Bài thi ông Hậu như vầy:

Một hôm khác, ông Hậu bạch cùng Ðức "A Ă Â" như vầy: "Tôi còn nhớ hai câu đối thuở nay chưa ai đối được. Xin đem ra cho Ngài đối chơi". Ðức "A Ă Â" bèn đáp: "Bần Ðạo xin hầu đối, nhưng nếu đối ra không chững, quí vị chớ cười và niệm tình Bần Ðạo mà chấn chỉnh lại cho". Câu đối ông Hậu ra: "Ngồi trên ngựa đừng bò con nghé!"

Ðức "A Ă Â" đối lại: "Cỡi lưng trâu chớ khỉ thằng tê!"

Câu đối ông Hậu ra: "Ngựa chạy mang lạc".

Ðức "A Ă Â" đối lại: "Cò bay le bè". Từ đây ông Hậu mới phục tài Ðức "A Ă Â" và hết lòng tin tưởng có người khuất mặt. Không bao lâu, người đến hầu đàn tại nhà ông Cao Quỳnh Cư càng ngày, càng đông; trong ấy có ông Trương Hữu Ðức, làm việc ở sở Hỏa xa, và ông Bồng Dinh, tục kêu là Giáo Sỏi làm việc tại dinh Hiệp lý Saigon. Một hôm khác, ông Bồng Dinh bạch cùng Ðức "A Ă Â" rằng: "Trong Kiều có câu: Sửa san níp tử, xe châu, Vùi nông một nắm mặc dầu cỏ hoa.  Chẳng hay níp tử, xe châu là gì, xin Ngài chỉ giáo".

Ðức "A Ă Â" đáp: "Níp Tử là cái rương của thầy Khổng Tử, xe Châu là cái xe của Châu Võ Vương ngồi đi phạt Trụ. Cái rương của Thầy Khổng Tử dùng đựng sách vở, tức là văn chương. Người văn sĩ thác rồi, thì bao nhiêu học thức văn chương cùng theo xác thịt mà chôn vào quan cửu. Nên Nguyễn Du mới dùng hai chữ níp tử để gọi cái quan tài của bực văn chương tài tử là nàng Ðạm Tiên. Vua Châu Võ Vương ngồi long xa đi phạt Trụ, tức là gồm thâu giang san nhà Trụ vào đấy. Còn người ở đời làm được bao nhiêu sự nghiệp, khi thác rồi cũng phủi tay không, thì chẳng khác nào bao nhiêu sự nghiệp tự mình gầy dựng ra trong buổi sanh tiền, sau khi nhắm mắt rồi, thảy đều thâu vào trong linh xa vậy. Cho nên Nguyễn Du mới dùng hai chữ xe Châu để gọi cái linh xa của bực tài tình bạc mạng.."  Một hôm khác, ông Cư bàn với các bạn rằng: "Bình sanh tôi lấy làm phục thi văn ông Lý Bạch. Vậy chúng ta cầu thử Ngài coi".

Ðoạn các bạn mới thắp nhang ra giữa trời khấn vái. Quả nhiên có Lý Ðại Tiên đến cho một bài thi bát cú như vầy:
Ðường trào hạ thế hưởng tam quan,
Chẳng quản công danh, chỉ vị nhàn.
Ly rượu trăm thi lời vẫn nhắc,
Tánh Tiên muôn kiếp vốn chưa tàn.
Một bầu phong nguyệt say ngơ ngáo,
Ðầy túi thơ văn đổ chứa chan.
Bồng Ðảo còn mơ ngày bút múa,
Tả tình thế sự, vẽ giang san".
Ðoạn thỉnh ông Ðỗ Phủ đến họa vận, Ngài họa như vầy:  
Chẳng nể công khanh, bỏ ấn quan,
Bồng Lai riêng thú hưởng thanh nhàn.
Thi Thần vui vịnh ngoài rừng Trước,
Rượu Thánh buồn say dưới cội tàn.
Nắng hạ Trời thương đưa gió quạt,
Nồng thu Ðất cảm đổ mưa chan.
Vân du thế giái vui mùi đạo,
Sớm dạo Kỳ san, tối Cẩm san". (*1)
Từ đây, các bạn "xây bàn" lấy làm đắc chí, vì hễ cầu thỉnh vị Tiên Thánh nào thì được nấy. Ấy là cách Thượng Ðế sắp đặt để thâu phục mấy vị phò loan hầu ngày sau chấp cơ truyền Ðạo. Nhưng ông Cư thường than phiền rằng thông công cùng chư Thần Thánh bằng cách xây bàn lấy làm bất tiện, nên vào lối thượng tuần tháng tám, năm Ất Sửu, một vị Tiên Cô xưng là Thất Nương nhập bàn dạy phải kiếm Ngọc Cơ mà dùng. Ông Cư hỏi thăm mượn được cơ của ông ký Tý (cũng ở đường Bourdais) và cậy ông đến nhà chỉ giùm cách chấp cơ thế cho bàn. Từ đây có cơ rồi, mỗi đêm đều có Thần Tiên giáng cơ dạy đạo. Khi ấy, Ðức "A Ă Â" mới phân với mấy ông Cư, Tắc, Sang rằng: "Muốn cho Ta tận tâm truyền Ðạo, phải kêu Ta bằng Thầy cho tiện bề đối đãi". Ba ông ấy vui lòng vưng chịu, từ đây giữ nghĩa thầy trò, tình giao thiệp càng thêm mật thiết.

Mãi đến đêm Noel (24 Décembre 1925), Thất Nương giáng cơ truyền phải chỉnh đàn cho nghiêm trang hầu tiếp giá. Nghe vậy, mấy ông Cư, Tắc, Sang nửa mừng, nửa sợ, lật đật sắm đủ hương đăng trà quả, chỉnh đàn cho có nghi tiết, đoạn hai ông Cư, Tắc mới ngồi lại chấp cơ. Cơ giáng như vầy:

Ðến đêm 1er Janvier 1926, có một người phụ nữ bên Ðạo Thiên Chúa đến nhà ông Cao Quỳnh Cư mà phân như vầy: "Xin cho tôi để thử trên bàn cầu cơ hình Ðức Chúa  Giê Giu và một cây Thánh Giá. Nếu Ðức Cao Ðài là Thượng Ðế thiệt, thì mới giáng cơ được, bằng là Quỉ Vương, thấy hai vật báu ấy tự nhiên phải tránh".

Ông Cư bằng lòng cho thử, đoạn cùng ông Tắc ngồi lại cầu cơ. Ðức Cao Ðài giáng cơ như vầy: "Các con hiểu Jésus là ai chăng? Trước Ta đổ máu cho loài người vì thương yêu. Nay ta đến cứu loài người cũng vì thương yêu. Bây đủ thương yêu Ta dường ấy chăng? Ta cầu bây biết ăn năn. Ta trông thấy bây biết ăn năn hầu cứu chữa bây".

Từ đây mấy ông Cư, Tắc, Sang, Hậu, Ðức đều hết lòng thờ phượng tin tưởng Ðức Cao Ðài và lo dưỡng tánh tu tâm để chuyên bề đạo đức. 

--------------------------------------------------------

(*1) Phụ ghi: Trong TNHT bài thơ ấy như sau:

Hỏi thăm tìm đến ông Trung, ông Cư thuật rõ đầu đuôi, thì ông Trung lòng rất hoan nghinh, lật đật sắm sửa thiết đàn, Thượng Ðế giáng cơ dạy Ðạo và khuyên việc tu hành. Ngài lại phán rằng Ngài đã sai Lý Thái Bạch dìu dắt ông Trung nơi đàn Chợ Gạo đã lâu rồi. Ngài lại dạy: “Trung, nhứt tâm nghe con. Sống cũng nơi Thầy, thác cũng nơi Thầy, thành cũng nơi Thầy, mà đọa cũng nơi Thầy. Con lấy sự sáng của con mà suy lấy.

THĂNG
Tái cầu lại (nhằm 11 giờ khuya, giờ Tý năm Bính Dần) Thượng Ðế dạy rằng: "Chư đệ tử nghe: Chiêu buổi trước hứa lời truyền Ðạo, cứu vớt chúng sanh, nay phải y lời mà làm chủ, dìu dắt cả môn đệ Ta vào đường đạo đức đến buổi chúng nó thành công, chẳng nên tháo trút. Phải thay mặt cho Ta mà dạy dỗ chúng nó.

Trung, Kỳ, Hoài, ba con phải lo thay mặt cho Chiêu đi độ người. Nghe và tuân theo. Bản, Sang, Giảng, Quí, lo dọn mình đạo đức đặng truyền bá cho chúng sanh. Nghe và tuân theo. Ðức, tập cơ, Hậu, tập cơ, sau theo mấy anh đặng độ người. Nghe và tuân theo".

Ấy là lời Thánh giáo đầu tiên. Ấy là kỷ niệm ngày khai Ðạo mồng một giờ Tý năm Bính Dần vậy. Qua đến đêm mồng 9, nhằm ngày Vía Trời, quan phủ Vương Quan Kỳ thiết đại đàn tại nhà ông ở đường Lagrandière. Ðêm ấy có mời chư nhu và mấy vị đạo hữu kia hầu đàn.

Thượng Ðế giáng cơ dạy như vầy:

"Bửu tòa thơ thới trổ thêm hoa,
Mấy nhánh rồi sau cũng một nhà.
Chung hiệp rán vun nền đạo đức,
Bền lòng son sắt đến cùng Ta".
"Cái nhánh các con là nhánh chính mình Thầy làm chủ, sau các con sẽ hiểu. Thầy vui muốn cho các con thuận hòa nhau hoài; ấy là lễ hiến cho Thầy rất trân trọng. Phải chung lo cho danh Ðạo Thầy. Ðạo Thầy tức là các con; các con tức là Thầy. Phải làm cho nhau đặng thế lực, đừng ganh gổ nghe. Các con giữ phận làm tùy ý Thầy muốn. Ngày kia sẽ rõ ý muốn của Thầy".

Khi ấy quan phủ Ngô Văn Chiêu xin Thượng Ðế lấy tên mấy người đệ tử mà làm cho một bài thi kỷ niệm. Thượng Ðế bèn cho một bài thi tứ tuyệt:

Thượng Ðế lại phán: “Quờn, Minh, Mân sau sẽ rõ”.

(Nguyên 12 chữ lớn trong ba câu trên là tên của 13 vị môn đệ trước hết của Thượng Ðế, (có hai tên Sang: Võ Văn Sang và Cao Hoài Sang). Còn ba chữ lớn ở câu chót vẫn là tên của ba vị hầu đàn.)

(*1) Ðêm ấy hai ông Cao Hoài Sang và ông Trương Hữu Ðức vắng mặt.
(*) Phụ ghi: Trong TNHT chữ Hườn.



ÔNG NGÔ VĂN CHIÊU TÁCH RIÊNG
Ông Trung vẫn vâng Thánh ý lo thiết đàn giảng Ðạo. Ông Chiêu lại ở nhà lo bề tự giác. Ý ông không muốn truyền bá mối Ðạo ra cho nhiều người. Ông vẫn lấy câu: "Ngô thân bất độ hà thân độ?" mà làm tôn chỉ. Vì vậy mà ông tách riêng ra kể từ ngày 14 tháng ba, năm Bính Dần (24 Avril 1926). Ðồng một ý kiến ấy thì có mấy ông: Nguyễn Văn Hoài, Võ Văn Sang, Lý Trọng Quí.

Từ đây, tuy đôi bên chủ nghĩa khác nhau vì một đàng (ông Lê Văn Trung) thì lo phổ thông mối Ðạo, một đàng (ông Ngô Văn Chiêu) lại chuyên bề tự giác, nhưng về phương diện tín ngưỡng, thì cũng đồng thờ kỉnh Ðức Cao Ðài Thượng Ðế.

Cách không bao lâu, Thượng Ðế dạy lập thêm năm cái đàn lệ nữa, kể chung với đàn Cầu kho là sáu cái:

1.- Một cái đàn ở Cầu kho do quan phủ Vương Quan Kỳ chứng đàn, sau lại có mấy ông Ngô Tường Vân, Nguyễn Văn Mùi, Nguyễn Văn Ðạt, Nguyễn Văn Kinh cùng với quan phủ Kỳ để luân phiên nhau mà lo việc cúng kiếng. Ông Nguyễn Trung Hậu và ông Trương Hữu Ðức phò loan. Lo sắp đặt việc lễ, có mấy ông: Ðoàn Văn Bản, Huỳnh Văn Giỏi, Lê Văn Giảng, Nguyễn Văn Tường.

2.- Một cái đàn ở Cholon, tại nhà quan cựu Nghị viên Lê Văn Trung. Ông nầy cùng quan phủ Lê Bá Trang chứng đàn. Còn hai ông Cao Quỳnh Diêu và Cao Hoài Sang thì phò loan. 3.- Một cái đàn ở Tân Kim (Cần Giuộc), tại nhà ông cựu hội đồng địa hạt Nguyễn Văn Lai. Quan phủ Nguyễn Ngọc Tương và ông Lê Văn Lịch chứng đàn. Hai ông Ca Minh Chương, Phạm Văn Tươi phò loan. Lo sắp đặt việc lễ có mấy ông: Lê Văn Tiếp, Nguyễn Văn Nhơn, Phạm Văn Tỉ, Võ Văn Kỉnh.

4.- Một cái đàn ở Lộc Giang (Cholon) tại chùa "Phước Long" của ông Yết Ma Giống. Chứng đàn là quan phủ Mạc Văn Nghĩa, ông Yết Ma Giống. Phò loan: hai ông Trần Duy Nghĩa, Trương Văn Tràng.

5.- Một cái đàn ở Tân Ðịnh, tại nhà quan huyện Nguyễn Ngọc Thơ. Ông nầy chứng đàn. Còn phò loan là hai ông Cao Quỳnh Cư, Phạm Công Tắc.

6.- Một cái đàn nữa ở Thủ Ðức, tại nhà ông Ngô Văn Ðiều. Ông nầy chứng đàn. Phò loan: ông Huỳnh Văn Mai, ông Võ Văn Nguyên. Ngoài đàn lệ, lại còn thiết đại đàn ở nhiều chỗ khác để giúp vào cuộc phổ thông Thiên Ðạo. Thượng Ðế lại dạy lập một cái đàn riêng nơi nhà ông Ðội Trần Văn Tạ để cứu chữa bịnh nhơn. Công quả ấy về phần ông Trần Văn Tạ và con ông là Trần Văn Hoằng lo lắng.

(*1) Trang rường cột trong Ðạo còn nhiều vị rất xứng đáng nữa như quan Ðốc phủ Nguyễn Văn Ca, quan cựu Hội Ðồng Quản Hạt Nguyễn Văn Hoài, quan Huyện Lê Văn Hộ, nhưng nhập môn sau ngày khai Ðạo.




KHAI ĐẠO NƠI CHÁNH PHỦ
Ngày 23 tháng 8 năm Bính Dần (29-9-1926) ông cựu Thượng nghị viên Lê Văn Trung vâng Thánh ý hiệp với chư Ðạo hữu hết thảy là 247 người, tại nhà ông Nguyễn Văn Tường đứng tên vào Tịch Ðạo để khai Ðạo với Chánh Phủ. Tờ Khai Ðạo đến mùng một tháng chín (7-10-1926) mới gởi lên Chánh Phủ cho Quan Nguyên Soái Nam Kỳ là ông Le Fol. Trong tờ ấy có 28 người ký tên thay mặt cho cả chư Ðạo hữu có tên trong Tịch Ðạo.

Tờ khai Ðạo ấy, làm bằng chữ Langsa, phiên dịch ra như sau nầy:

1.-Những người tu hành đều phân chia ra nhiều phe, nhiều phái mà kích bác lẫn nhau, chớ tôn chỉ của Tam Giáo đều như một là làm lành lánh dữ và kỉnh thờ Ðấng Tạo Hóa. 2.- Lại canh cải mối chánh truyền của các Ðạo ấy làm cho thất chân truyền.

3.- Những dư luận phản đối nhau về Tôn giáo, mà ta thấy hằng ngày cũng tại bã vinh hoa và lòng tham lam của nhơn loại mà ra. Nên chi người Annam bây giờ đều bỏ hết những tục lệ tận thiện, tận mỹ ngày xưa. Thấy tình thế như vậy mà đau lòng, cho nên nhiều người Annam, vì căn bổn, vì Tôn giáo, đã tìm phương thế hiệp Tam Giáo lại làm một (qui nguyên phục nhứt) gọi là Ðạo Cao Ðài hay là Ðại Ðạo.

May mắn thay cho chúng sanh, Thiên tùng nhơn nguyện, Ðức Ngọc Hoàng Thượng Ðế hằng giáng đàn dạy Ðạo và hiệp Tam Giáo lập Ðại Ðạo Tam Kỳ Phổ Ðộ tại cõi Nam nầy. Tam Kỳ Phổ Ðộ nghĩa là Ðại ân xá lần thứ ba, những lời của Ðức Ngọc Hoàng Thượng Ðế hằng giáng cơ dạy Ðạo dạy chúng tôi đều cốt để truyền bá tôn chỉ Tam Giáo. Ðạo Cao Ðài dạy cho biết:

1.- Luân lý cao thượng của Ðức Khổng Phu Tử. 2.- Ðạo đức của Phật giáo và Tiên giáo là làm lành lánh dữ, thương yêu nhơn loại cư xử thuận hòa, mà lánh cuộc loạn ly giặc giả.

Chúng tôi gởi theo đây cho Quan lớn nghiệm xét: 1.- Một bổn sao lục Thánh Ngôn của Ðức Ngọc Hoàng Thượng Ðế.

2.- Một bổn phiên dịch Thánh Kinh. Chủ ý của chúng tôi là muốn làm sao cho nhơn loại được cộng hưởng cuộc hòa bình như buổi trước. Ðược như vậy, chúng sanh sẽ thấy đặng thời kỳ mới mẻ, cực kỳ hạnh phúc không thể nào tả ra đặng. Chúng tôi thay mặt cho nhiều người Annam mà đã nhìn nhận sở hành của chúng tôi, và đã ký tên vào tờ Ðạo Tịch ghim theo đây, đến khai cho Quan lớn biết rằng: Kể từ ngày nay, chúng tôi đi phổ thông Ðại Ðạo khắp cả hoàn cầu.

Chúng tôi xin Quan lớn công nhận Tờ Khai Ðạo của chúng tôi.