TuyÓn tËp tiªu chuÈn b¶o vÖ thùc vËt
10 TCN 522 - 2002
Tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 522- 2002
|
Quy ph¹m
KH¶O NGHIÖM TR£N §åNG RUéNG
HIÖU LùC PHßNG Trõ NhÖn l«ng nhung
h¹i NH·N, V¶I Cña c¸c thuèc trõ nhÖn
Bio-test of miticides against erinse mite
on litchi and longan in the field
|
-
Quy ®Þnh chung:
-
Qui ph¹m nµy qui ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc phßng trõ nhÖn l«ng nhung (Eriophyes litchii Keifer) h¹i nh·n, v¶i cña c¸c thuèc trõ nhÖn ®· cã vµ cha cã trong danh môc c¸c lo¹i thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam.
-
C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ së cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh ®iÒu 11 cña Quy ®Þnh vÒ kiÓm ®Þnh chÊt lîng, d lîng thuèc BVTV vµ kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi nh»m môc ®Ých ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam ban hµnh kÌm theo Q§ sè 193/1998/Q§/BNN-BVTV ngµy 02 th¸ng 12 n¨m 1998 cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT.
-
Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm: C¸c kh¶o nghiÖm ®îc bè trÝ trªn nh÷ng vên nh·n, v¶i thêng bÞ nhÖn l«ng nhung g©y h¹i; trong c¸c vô cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nhÖn l«ng nhung ph¸t triÓn vµ t¹i c¸c ®Þa ®iÓm ®¹i diÖn cho vïng sinh th¸i.
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (®Êt, ph©n bãn, gièng c©y trång, mËt ®é trång, c¸ch ch¨m sãc kh¸c...) ph¶i ®ång ®Òu trªn mçi « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph¬ng.
-
C¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng ph¶i ®îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 vïng sinh th¸i ®¹i diÖn cho khu vùc s¶n xuÊt nh·n, v¶i, nhng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tríc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp ®¹t yªu cÇu th× míi ®îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
-
Bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia thµnh 3 nhãm:
- Nhãm 1: C«ng thøc kh¶o nghiÖm lµ c¸c lo¹i thuèc ®Þnh kh¶o nghiÖm ®îc dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau hoÆc theo c¸ch dïng kh¸c nhau.
- Nhãm 2: C«ng thøc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ nhÖn ®· ®îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ®îc sö dông ë ViÖt Nam vµ ®ang ®îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph¬ng ®Ó trõ nhÖn l«ng nhung h¹i c©y nh·n, v¶i
- Nhãm 3: C«ng thøc ®èi chøng lµ c«ng thøc kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc nµo ®Ó trõ nhÖn vµ ®îc phun b»ng níc l· (nÕu lµ thuèc phun)
Kh¶o nghiÖm ®îc bè trÝ theo ph¬ng ph¸p khèi ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c ®· ®îc quy ®Þnh trong thèng kª to¸n häc.
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm vµ sè lÇn nh¾c l¹i:
- Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: kÝch thãc « tõ 3 - 5 c©y. Sè lÇn nh¾c l¹i tõ 3 - 4 lÇn.
- Kh¶o nghiÖm diÖn réng: kÝch thíc tõ 10- 15 c©y, kh«ng nh¾c l¹i.
- Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp vµ diÖn réng ®Òu bè trÝ trªn vên nh·n, v¶i kinh doanh (Vên c©y ®¹t trªn 4 tuæi).
-
TiÕn hµnh phun, r¶i thuèc:
-
Thuèc ph¶i ®îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.
-
Lîng thuèc dïng ®îc tÝnh b»ng nång ®é % cña chÕ phÈm hay b»ng kg hoÆc lÝt chÕ phÈm hoÆc g ho¹t chÊt t¬ng øng trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.
Víi d¹ng thuèc pha víi níc ®Ó phun:
Lîng níc dïng ph¶i theo híng dÉn cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh trëng cña c©y còng nh c¸ch thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc. Lîng níc thuèc ph¶i phun ít ®Òu toµn bé t¸n c©y, th«ng thêng lµ 600 - 800 l/ha.
C¸c sè liÖu vÒ lîng thuèc thµnh phÈm vµ lîng níc thuèc dïng (l/ha) cÇn ®îc ghi râ.
Chó ý kh«ng ®Ó thuèc ë « nµy t¹t sang « kh¸c.
2.3.3. Trong thêi gian ®ang kh¶o nghiÖm kh«ng ®îc sö dông bÊt kú lo¹i thuèc trõ nhÖn nµo kh¸c trªn toµn khu kh¶o nghiÖm. NÕu khu kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi tîng g©y h¹i kh¸c nh: S©u, bÖnh, cá d¹i... th× thuèc ®îc dïng ®Ó trõ c¸c ®èi tîng nµy ph¶i kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn thuèc cÇn kh¶o nghiÖm, kh«ng ¶nh hëng tíi nhÖn vµ ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ « ®èi chøng. C¸c trêng hîp trªn (nÕu cã) ph¶i ®îc ghi chÐp l¹i.
2.3.4. Khi xö lý thuèc, cÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc ®¶m b¶o yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm, ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc. Trong c¸c kh¶o nghiÖm cã thÓ dïng b×nh b¬m tay ®eo vai hay b¬m ®éng c¬ ®Ó phun.
2.3.5. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:
- Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®îc thùc hiÖn ®óng theo híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi môc ®Ých kh¶o nghiÖm.
- NÕu trªn nh·n thuèc kh«ng khuyÕn c¸o cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tuú theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm, c¸c ®Æc tÝnh ho¸ häc vµ ph¬ng thøc t¸c ®éng cña thuèc mµ x¸c ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp.
- Thuèc trõ nhÖn l«ng nhung thêng ®îc xö lý 2 lÇn, lÇn 1 khi b¾t ®Çu ph¸t léc, lÇn 2 khi léc ra ré. C¸c lÇn phun thuèc kh¸c (nÕu cã) phô thuéc vµo yªu cÇu cô thÓ cña tõng lo¹i thuèc. Sè lÇn vµ thêi ®iÓm xö lý thuèc ph¶i ®îc ghi chÐp l¹i.
2.4. §iÒu tra, thu thËp sè liÖu
-
§iÒu tra t¸c ®éng cña thuèc ®èi víi nhÖn l«ng nhung h¹i c©y nh·n, v¶i:
2.4.1.1. Sè ®iÓm ®iÒu tra:
-
Víi kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: Mçi « kh¶o nghiÖm ®iÒu tra 1 c©y, mçi c©y ®iÒu tra theo 4 híng, mçi híng ®iÒu tra toµn bé l¸ (hoa, qu¶) trªn 3 cµnh léc hay 3 chïm qu¶ ë tÇm gi÷a t¸n c©y. CÇn chän cè ®Þnh c¸c cµnh léc t¬ng ®èi ®Òu nhau.
-
Víi kh¶o nghiÖm diÖn réng: Mçi « kh¶o nghiÖm ®iÒu tra 3 c©y, mçi c©y ®iÒu tra toµn bé l¸ (hoa, qu¶) trªn 4 cµnh theo 4 híng, mçi híng ®iÒu tra toµn bé l¸ (hoa, qu¶) trªn 3 cµnh léc hay 3 chïm qu¶ ë tÇm gi÷a t¸n c©y. CÇn chän cè ®Þnh c¸c cµnh léc t¬ng ®èi ®Òu nhau.
2.4.1.2. Thêi ®iÓm ®iÒu tra:
§iÒu tra hiÖn tîng l¸ bÞ l«ng nhung vµo c¸c thêi ®iÓm 7, 14, 21 ngµy sau khi xö lý thuèc. NÕu kh¶o nghiÖm bè trÝ vµo thêi ®iÓm nh·n, v¶i ra hoa, qu¶ th× ®iÒu tra c¶ møc ®é l«ng nhung trªn hoa, qu¶.
Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tuú thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tuú theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.
-
ChØ tiªu ®iÒu tra: HiÖu lùc trõ nhÖn l«ng nhung cña thuèc trõ nhÖn ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua møc ®é c©y nh·n, v¶i bÞ l«ng nhung trªn l¸, hoa, qu¶ nh sau:
* Trªn l¸:
- Tû lÖ h¹i (TLH) ®îc tÝnh:
Sè l¸ bÞ h¹i
TLH (%) = ----------------------------- .100
Tæng sè l¸ ®iÒu tra
- ChØ sè h¹i (CSH) ®îc tÝnh:
9n9 + 7n7 + 5n5 + 3n3 + n1
CSH (%) = -------------------------------------- . 100
9N
Trong ®ã:
N: Tæng sè l¸ ®iÒu tra
n1: sè l¸ bÞ h¹i cÊp 1: < 5 % diÖn tÝch l¸ bÞ h¹i
n3: sè l¸ bÞ h¹i cÊp 3: 5 - 15 % diÖn tÝch l¸ bÞ h¹i
n5: sè l¸ bÞ h¹i cÊp 5: >15 - 30% diÖn tÝch l¸ bÞ h¹i
n7: sè l¸ bÞ h¹i cÊp 7: >30 - 50% diÖn tÝch l¸ bÞ h¹i
n9: sè l¸ bÞ h¹i cÊp 9: > 50 % diÖn tÝch l¸ bÞ h¹i
Ngoµi ra, ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é h¹i trªn hoa vµ qu¶, xem phô lôc 1.
2.4.1.4. Xö lý sè liÖu:
-
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm diÖn hÑp cÇn ®îc xö lý b»ng c¸c ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ c¸c kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng ph¬ng ph¸p thèng kª ®ã.
2.4.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y trång:
CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh hëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y nh·n, v¶i theo thang ph©n cÊp (phÇn phô lôc).
Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸:
Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®îc (nh sè l¸ rông...) cÇn ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ theo c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra phï hîp.
C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t (nh ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸ ...) th× ph¶i m« t¶ tØ mØ.
NÕu thuèc lµm ¶nh hëng ®Õn c©y nh·n, v¶i cÇn theo dâi vµ ghi nhËn ngµy c©y phôc håi trë l¹i.
2.4.3. NhËn xÐt t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:
CÇn ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù thay ®æi cña c¸c lo¹i s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh sinh vËt cã Ých.
2.4.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt:
Ghi chÐp tØ mØ c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, lîng ma trong suèt thêi gian kh¶o nghiÖm, nÕu gÇn tr¹m khÝ tîng th× lÊy sè liÖu cña tr¹m.
-
B¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶:
-
Néi dung b¸o c¸o:
-
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiªm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm:
- C¬ quan kh¶o nghiÖm
- Thêi gian kh¶o nghiÖm
- C¸n bé kh¶o nghiÖm
- §Þa ®iÓm kh¶o nghiÖm
- Néi dung kh¶o nghiÖm
- §Æc ®iÓm kh¶o nghiÖm
- §Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng...
- §Æc ®iÓm thêi tiÕt trong qu¸ tr×nh kh¶o nghiÖm
- T×nh h×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña nhÖn l«ng nhung trong khu thÝ nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
- C«ng thøc kh¶o nghiÖm
- Ph¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
- Sè lÇn nh¾c l¹i
- KÝch thíc « kh¶o nghiÖm
- Dông cô phun r¶i
- Lîng thuèc dïng gr hay kg ho¹t chÊt/ha hoÆc kg, lÝt thuèc th¬ng phÈm/ha
- Lîng níc thuèc dïng (l/ha)
- Ngµy xö lý thuèc
- Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm
-
KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm:
- C¸c b¶ng sè liÖu
- §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
- NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh hëng kh¸c (xem phô lôc)
-
KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ.
3.2. C«ng bè kÕt qu¶:
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®a ra trong b¸o c¸o. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ nhÖn l«ng nhung h¹i c©y nh·n, v¶i cha cã trong danh môc thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc B¶o vÖ thùc vËt tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc 1
§¸nh gi¸ møc ®é h¹i trªn hoa vµ qu¶
§Õm tæng sè chïm hoa, qu¶ còng nh sè chïm hoa, qu¶ bÞ h¹i vµ tiÕn hµnh ph©n cÊp møc ®é h¹i.
§¸nh gi¸ møc ®é h¹i theo thang cÊp nh sau:
CÊp 0: Kh«ng bÞ bÖnh
CÊp 1: Chïm hoa (qu¶) cã 10 % sè nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 bÞ h¹i.
CÊp 2: Chïm hoa (qu¶) cã > 10 - 20 % sè nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 bÞ h¹i.
CÊp 3: Chïm hoa (qu¶) cã > 20 - 30 % sè nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 bÞ h¹i.
CÊp 4: Chïm hoa (qu¶) cã > 30 - 50 % sè nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 bÞ h¹i.
CÊp 5: Chïm hoa (qu¶) cã > 50 % sè nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 bÞ h¹i.
(Ghi chó: Nh¸nh hoa (qu¶) cÊp 1 - nh¸nh g¾n trùc tiÕp víi hoa, qu¶)
Tõ ®ã tÝnh tû lÖ h¹i (TLH) vµ chØ sè h¹i (CSH) nh sau:
Sè chïm hoa (hoÆc qu¶) bÞ h¹i
TLH (%) = --------------------------------------------- x 100
Tæng sè chïm hoa (hoÆc qu¶) ®iÒu tra
n1 + 2n2 + 3n3 + 4n4 + 5n5
CSH (%) = ---------------------------------------
5N
Trong ®ã: ni - Sè chïm hoa (hoÆc qu¶) bÞ h¹i cÊp i.
N - Tæng sè chïm hoa (hoÆc qu¶) ®iÒu tra.
Phô lôc 2
B¶ng ph©n cÊp møc ®é cña thuèc kh¶o nghiÖm
®èi víi c©y nh·n, v¶i
CÊp TriÖu chøng nhiÔm ®éc cña c©y nh·n, v¶i
1 C©y b×nh thêng
2 Ngé ®éc nhÑ, sinh trëng cña c©y gi¶m nhÑ
3 Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng nh×n thÊy b»ng m¾t
4 TriÖu chøng ngé ®éc nhng cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt
5 C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt
6 Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt
-
Thuèc g©y ¶nh hëng nhiÒu ®Õn n¨ng suÊt
8 TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y
9 C©y bÞ chÕt hoµn toµn
NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau c©y phôc håi
Tµi liÖu tham kh¶o
-
CIBA- GEIGY. Manual for Field Trials in Plant Protection. Switzerland 1992 p 84-88
-
Côc B¶o VÖ Thùc VËt. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh h¹i c©y trång. Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp. Hµ Néi 1998.
-
NguyÔn V¨n §Ünh. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh häc vµ kh¶ n¨ng phßng chèng mét sè loµi nhÖn h¹i c©y trång ë Hµ Néi vµ vïng phô cËn. LuËn ¸n Phã tiÕn sü khoa häc N«ng nghiÖp. Hµ Néi, 1994.
-
NguyÔn V¨n §Ünh. Søc t¨ng quÇn thÓ cña nhÖn ®á h¹i Cam chanh. T¹p chÝ BVTV. Th¸ng 4-1992, Tr 11 – 15.
-
NguyÔn V¨n §Ünh. NhÖn tr¾ng h¹i c©y trång. T¹p chÝ BVTV. Th¸ng 4 - 1992. TR 19 - 20.
-
NguyÔn ThÞ Ph¬ng. Nghiªn cøu thµnh phÇn c«n trïng vµ nhÖn h¹i cam, quÊt t¹i Hng Yªn, ®Æc ®iÓm sinh häc, sinh th¸i vµ biÖn ph¸p ho¸ häc phßng chèng nhÖn r¸m vµng (Phylocoptruta olevora Achmet). LuËn ¸n th¹c sü BVTV. Hµ Néi 1997.
-
ViÖn B¶o VÖ Thùc VËt. KÕt qu¶ ®iÒu tra c«n trïng ë c¸c tØnh phÝa Nam 1977-1978. Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp 1999.
-
ViÖn B¶o VÖ Thùc VËt. KÕt qu¶ ®iÒu tra c«n trïng ë MiÒn B¾c -Viªt Nam 1967-1968. Nhµ xuÊt b¶n N«ng ngiÖp 1976.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |