VĂn phòng quốc hội trung tâm Tin học

Kính thưa Quốc hội!

Qua nghiên cứu Tờ trình của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra dự án Luật Quy hoạch đô thị của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cũng như nghe các ý kiến thảo luận của các đại biểu trước tôi, tôi bày tỏ sự đồng tình, nhưng cũng còn có những vấn đề băn khoăn.

Thưa Quốc hội, trong quy hoạch đô thị ở nước ta cả những nơi đã hình thành và những nơi đang trong quá trình quy hoạch đều thể hiện chất lượng quy hoạch chưa được cao, chưa mang tính đồng bộ, chiến lược lâu dài và thường chắp vá. Hiện nay quy hoạch đô thị nước ta còn bất cập trên nhiều khía cạnh, như khả năng cung cấp nước sạch cho sinh hoạt của dân cư, mạng lưới giao thông công cộng trong các đô thị, cũng như vấn đề giải quyết hệ thống giao thông tĩnh, như các bãi đỗ xe tĩnh, hệ thống thoát nước và hệ thống thoát nước thải, hệ thống dịch vụ phục vụ dân sinh và hệ thống các công trình cơ sở hạ tầng khác. Do đó Luật quy hoạch đô thị ra đời là cần thiết, nhưng cần phải nghiên cứu và thảo luận thật kỹ dự thảo luật này trước khi được Quốc hội thông qua. Xuất phát từ những bất cập nêu trên tôi xin được trao đổi thêm về 3 vấn đề sau.

Thứ nhất, quy hoạch đô thị phải có tầm nhìn xa trông rộng, phải có tầm chiến lược mang tính liên kết vùng và phù hợp với xu thế phát triển. Trước hết phải làm tốt quy hoạch tổng thể của từng đơn vị hành chính và vùng phụ cận. Điều này có nghĩa là việc lập quy hoạch một đô thị cần nằm trong quy hoạch tổng thể của quy hoạch hành chính mà đô thị đó trực thuộc cũng như các vùng xung quanh. Quy hoạch đô thị phải gắn với quy hoạch khác, như quy hoạch về giao thông, xây dựng, đất đai, kiến trúc và các quy hoạch cơ sở hạ tầng khác. Nếu thoát ly điều này thì quy hoạch đô thị sẽ bị phá vỡ như thực trạng nay đào mai lấp ở các đô thị nước ta, làm lãng phí tiền của, làm cho đất nước đã nghèo lại càng nghèo thêm. Phải xây dựng một hệ thống tiêu thoát nước khoa học, chính xác, phải xác định được cao trình của một đô thị theo một hướng nhất định, phù hợp với hệ thống tiêu thoát nước của cả vùng phụ cận, đồng thời cũng phải tính toán kỹ tới vấn đề xử lý vệ sinh môi trường của hệ thống tiêu thoát nước thải. Cần xác định các mối liên hệ với các khu vực xung quanh bảo đảm tính bền vững, chiến lược lâu dài, áp dụng cho cả các đô thị mới cũng như đối với các đô thị đã hình thành, đang được nâng cấp đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài, tránh tình trạng phá đi làm lại nhiều lần.

Ví dụ thành phố LêninGrat là một trong những thành phố đẹp trên thế giới, ngay từ khi xây dựng đã có quy định những cây cầu bắc qua dòng sông Vonga chảy qua thành phố này dù dài ngắn khác nhau nhưng đều có chuẩn chiều rộng không dưới 120m. Quy hoạch đô thị phải dựa trên cơ sở tính toán thận trọng, chuẩn xác, nghiêm túc, trên cơ sở tổ chức thực hiện công khai quy hoạch để nhân biết và giám sát. Vì liên quan đến việc triển khai thực hiện quy hoạch của các cơ quan chức năng và còn có sự quản lý chặt chẽ theo quy hoạch của các cơ quan công quyền, nếu không thì quy hoạch sẽ vẫn bị phá vỡ như trên thực tế chúng ta đã thấy. Khi quy hoạch đô thị để đảm bảo tính bền vững cần có các hộp xử lý kỹ thuật đủ lớn, hiện đại phục vụ cho các dịch vụ kỹ thuật hạ tầng để tránh phải đào bới, sửa chữa.

Vấn đề thứ hai, về phân loại đô thị Điều 5 trong dự thảo luật. Dự thảo luật có sự phân chia làm 6 loại đô thị, sự phân chia như vậy liệu có phức tạp quá không, đó cũng là một vấn đề Ban soạn thảo cần xem xét lại. Thứ hai trong Điều 5, theo tôi trong luật cũng cần có các quy định một cách rõ ràng, chuẩn xác, khoa học về các tiêu chuẩn, tiêu chí để phân loại đô thị hợp lý, tránh tình trạng vừa qua diễn ra ở nước ta có những nơi tiêu chí không đủ, nhưng vẫn được xét. Ví dụ những tiêu chí về tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, các tiêu chí cho các điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội chưa đạt mà vẫn được nâng cấp thành các đô thị loại này, loại kia, vừa lãng phí, vừa không mang lại hiệu quả cao.

Tôi thiết nghĩ việc quy định đô thị loại gì là phải căn cứ vào ý nghĩa kinh tế, văn hóa, chính trị và hiệu quả của chính đô thị đó, chứ không phụ thuộc vào ý chí chính trị của người này, người kia hoặc của địa phương này, địa phương khác. Vì thế các cơ quan chức năng cần phải căn cứ vào các tiêu chí để phân loại các đô thị một cách rõ ràng, nghiêm túc.

Vấn đề cuối cùng, về Hội đồng kiến trúc qui hoạch Điều 16 và Kiến trúc sư trưởng Điều 17 trong dự thảo luật tôi thống nhất là nên có Hội đồng kiến trúc qui hoạch và kiến trúc sư trưởng, nhưng chỉ có ở các thành phố trực thuộc Trung ương và đô thị loại 1 thôi.

Về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các tổ chức này phải được quy định rõ, cũng như mối quan hệ của các tổ chức này với các cơ quan chức năng hữu quan khác như Sở kiến trúc qui hoạch, Sở xây dựng, Sở kế hoạch đầu tư để từ đó các tổ chức này mới hoạt động có hiệu quả được.

Mấy năm qua ở nước ta đã thí điểm thành lập tổ chức Kiến trúc sư trưởng tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, mặc dù đây là một chủ trương đúng nhưng thực sự thì chưa phát huy được hiệu quả. Theo tôi chúng ta cần có sơ, tổng kết đánh giá những mặt đạt được, chưa được để tìm ra nguyên nhân có những giải pháp khắc phục những mặt chưa đạt được đó như ý kiến của đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh ở Hà Nội. Tôi xin hết ý kiến, cảm ơn Quốc hội.
Bùi Thị Lệ Phi  - TP Cần Thơ 

Kính thưa Quốc hội.

Trong quá trình phát triển và quản lý đô thị tuy có nhiều tiến bộ nhưng theo tôi vẫn còn tình trạng phát triển thiếu kiểm soát và bền vững. Tôi xin nêu một số vấn đề còn tồn tại trong quá trình phát triển đô thị như sau:

Thứ nhất, vấn đề bùng nổ dân nhập cư, có luồng dân số nông thôn di chuyển ra thành thị khá nhanh, năm 1995 dân số đô thị là 20%, chỉ 5 năm sau lên 28%. Tại các thành phố lớn, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội có luồng dân nhập cư mạnh nhất, gần 1/3 là dân nhập cư, gây sức ép cho sự phát triển của đô thị.

Vấn đề thứ hai, khai thác, sử dụng đất đai chưa theo định hướng quy hoạch. Theo định hướng quy hoạch tổng thể đến năm 2010 đất đô thị là 243.000 ha, nhưng thực trạng chỉ mới đến năm 2005 đã có 325.000 ha, tăng 82.000 ha so với dự báo năm 2010. Điều này dẫn đễn làm suy giảm nhanh chóng đất nông nghiệp, nếu không định hướng đúng sẽ dẫn đến mất an ninh lương thực sau này.

Vấn đề thứ ba, vấn đề phát triển nhà ở. Quỹ nhà ở do dân tự xây tại các đô thị chiếm 85-90%, tuy nhiên việc xây dựng này thiếu quản lý về quy hoạch và kiến trúc.

Vấn đề thứ tư, phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị bộc lộ còn nhiều yếu kém như tỷ lệ đất dành cho giao thông còn thấp chỉ đạt dưới 10% so với yêu cầu, trong khi đó yêu cầu phải từ 20-25%. Đường đô thị ngắn, hẹp tạo nhiều giao cắt là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông và đây là nỗi ám ảnh của người dân thành phố, vận tải công cộng chủ yếu là xe 2 bánh tạo nên hình ảnh đô thị lộn xộn và thiếu mỹ quan.

Về cấp nước sạch cho đô thị hiện nay còn 300/513 thị trấn trên cả nước nghĩa là hơn một nửa chưa có hệ thống nước máy và hệ thống thoát nước thải vào mùa mưa nước quá cũ kỹ, cống nghẹt, hư hỏng, xuống cấp khoảng 30%, gây nên tình trạng ngập úng, điển hình là trận ngập tại Hà Nội vừa qua.

Về vấn đề thu gom xử lý thải rác và vệ sinh môi trường hiện chỉ có 13/84 tỉnh thành có bãi chôn lấp rác được thiết kế xây dựng hợp vệ sinh, thu gom chất rắn khoảng 50%. Việc thải bỏ chất thải bừa bãi là nguồn gốc chính gây ô nhiễm môi trường, làm nảy sinh bệnh tật, phát sinh dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Do vậy, tôi xin góp ý một số vấn đề của Luật quản lý đô thị như sau.

Vấn đề thứ nhất về yêu cầu đối với quy hoạch đô thị tại Điều 7 nên bổ sung một số yêu cầu để đảm bảo quy hoạch đô thị có tính bền vững, chú trọng đến các yêu cầu như quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, giao thông, điện nước, nông thôn. Bốn việc này phải được làm đồng bộ và liên kết với nhau, định hướng kiến trúc phải mang bản sắc riêng của dân tộc Việt Nam. Quy định mật độ dân cư trung bình cho mỗi loại đô thị, đảm bảo nguồn tài nguyên đất đai, nhất là đất nông nghiệp trong quá trình mở rộng đô thị nhằm đảm bảo an ninh lương thực sau này, đảm bảo lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong quá trình cải tạo, mở rộng đô thị, nhất là việc đền bù cho người dân được thỏa đáng.

Vấn đề thứ hai, về điều kiện của tổ chức, cá nhân lập quy hoạch đô thị tại Điều 11, tôi thống nhất với đề xuất của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội là cần quy định cụ thể về điều kiện của tổ chức, cá nhân lập quy hoạch ngay trong luật mà không phải chờ quy định của Chính phủ.

Vấn đề thứ ba, về trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch chung đô thị tại Điều 20, theo tôi không nên giao cho Ủy ban nhân dân cấp huyện lập quy hoạch đô thị, vì như thế mỗi quận, huyện sẽ có một quy hoạch riêng và sẽ thành một mảnh vải chắp vá nhiều màu sắc. Để đô thị là một thể thống nhất có kết cấu hạ tầng kỹ thuật liên thông thì nên giao cho cấp tỉnh chịu trách nhiệm lập quy hoạch và có sự tham gia của Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Vấn đề thứ tư, khi quy hoạch đô thị phải đảm bảo tính giá trị, tính bền vững và tính liên tục. Khi người lãnh đạo của cơ quan quản lý đô thị thay thì người sau lên kế thừa tránh việc điều chỉnh quy hoạch nhiều lần gây tốn kém cho Chính phủ và dân thì nơm nớp nỗi lo. Khi đã phê duyệt quy hoạch rồi thì Chính phủ phải đảm bảo điều kiện đủ nguồn lực để thực hiện quy hoạch, tránh tình trạng quy hoạch treo hoặc tránh tình trạng khi công bố bản quy hoạch cho dân rồi thì chỉ trở thành bức tranh đầy mầu sắc để người dân ngắm.

Theo tôi nên có quy định bồi thường những thiệt hại cho người dân do dự án treo gây ra. Xin hết.

Kính thưa Quốc hội

Tôi thấy sự chuẩn bị của Ban soạn thảo rất tốt vì ngoài sự chuẩn bị luật theo quy định của Luật ban hành văn đã chuẩn bị thêm 3 văn bản:

Một là đánh giá về thực trạng phát triển đô thị Việt Nam và định hướng phát triển đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ hai, đánh giá về công tác qui hoạch và phát triển đô thị của nước ta kèm theo đó là 4 nghị định và tôi cho là những nội dung trong nghị định cũng là tương đối sát với nội dung được trình ở trong luật. Tuy nhiên chúng tôi cũng thấy những đánh giá về thực trạng cũng như là những đề xuất và định hướng cho chiến lược phát triển trong những năm tới về đô thị nước ta nhìn tổng thể thì chúng ta có thể nhìn thấy được nhưng mà các giải pháp và các chiến lược cũng như là các chế tài của chúng ta để đảm bảo cho qui hoạch đô thị phát triển theo mong muốn của các đại biểu Quốc hội phát biểu thì tôi thấy còn nhiều vấn đề, tôi xin tham gia một vài ý kiến sau:

Thứ nhất, về phạm vi điều chỉnh, tôi thống nhất điều chỉnh về công tác lập thẩm định phê duyệt.

Thứ hai, trong điều chỉnh thì điều chỉnh về qui hoạch đối với đô thị hiện có, còn công tác tổ chức thực hiện quản lý qui hoạch và được phê duyệt bao gồm đô thị mới, đô thị hiện có và công tác quản lý đô thị trong phạm vi đã được Quốc hội duyệt mới và phạm vi đô thị hiện có. Tuy nhiên chúng tôi thấy đối với qui hoạch thì bản thân luật này thì Ban soạn thảo nên có suy nghĩ là điều chỉnh cả cái chiến lược về qui hoạch phát triển đô thị Việt Nam không thể chiến lược đó nằm ngoài sự điều chỉnh của luật này được. Thứ hai, chúng ta thấy ngoài đô thị độc lập thì còn có các khu đô thị, các vùng đô thị, vậy luật này có điều chỉnh hay không, tôi đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu.

Thứ hai, về giải thích từ ngữ khái niệm về đô thị thì tôi thấy chưa ổn lắm, bởi vì thực ra giải thích ở đây đặt vào từng tiêu chí cũng như sự khác biệt giữa các đô thị khác nhau, chúng ta thấy rằng với định nghĩa mức độ hai cơ sở. Một là đặc trưng về mật độ dân cư. Thứ hai là về chức năng như trong định nghĩa này chúng tôi thấy còn nhiều vấn đề, cho nên tôi đề nghị xem đô thị của chúng ta có phải là một khu vực mà nó là trung tâm của kinh tế chính trị văn hóa, ngoài ra khoa học công nghệ có không, tài chính, giáo dục, du lịch y tế có phải là chức năng của các đô thị Việt Nam không hay chỉ là một số đô thị và khái niệm như trong định nghĩa này thì tôi thấy chưa hoàn toàn hợp lý lắm. Tôi đề nghị xem xét thêm để định nghĩa làm sao cho phù hợp.

Thứ hai, về vấn đề phân loại chúng tôi cho rằng chúng ta đã thực hiện việc phân loại các đô thị ở Việt Nam theo tinh thần Nghị định 72 của Chính phủ gồm 6 loại như hiện nay, nhưng khi chúng tôi đọc vào luật này và qua quá trình đánh giá, quá trình thực hiện những năm qua, chúng tôi đề nghị cần phải có đổi mới và có đột phá trong thực hiện luật này và cố gắng làm sao phân loại đô thị của chúng ta phải gắn với hành chính vì có gắn được với hành chính thì việc tổ chức thực hiện và quản lý để xây dựng quy hoạch là một chuyện rồi, nhưng tổ chức để thực hiện quy hoạch, đồng thời chúng ta phải có đầu tư phát triển quy hoạch đó theo cấp hành chính thì mới thực hiện được. Cho nên tôi đề nghị nước ta có thủ đô Hà Nội cần có một quy định riêng, tức là một loại đô thị riêng, ngoài ra có các đô thị trực thuộc, tức là các thành phố trực thuộc Trung ương là loại thứ hai, loại thứ ba là các thành phố trực thuộc tỉnh và thành phố trực thuộc thành phố (sau này nếu có) và trong khu này có thể sau này có cả đặc khu kinh tế, thứ tư là đối với thị trấn thuộc huyện. Có như vậy tôi nghĩ mới phù hợp được. Còn nếu như cách phân loại hiện nay chúng tôi thấy nhiều bất cập, dẫn đến việc một đô thị, đô thị loại 2 lại trực thuộc Trung ương, đô thị loại 1 lại trực thuộc tỉnh và như thế đã có nhiều đại biểu phát biểu, chúng tôi thấy không hợp với việc phân loại và cũng không phù hợp với việc thực hiện công tác xây dựng, cũng như công tác xây dựng quy hoạch và phát triển đô thị của nước chúng ta, nó sẽ dẫn đến tồn tại như các vị đại biểu Quốc hội vừa nêu.

Ý thứ ba, về điều kiện tổ chức, cá nhân lập quy hoạch. Tôi thấy trong quy định dự thảo đã thể hiện được yêu cầu đối với tổ chức và cá nhân trong việc lập quy hoạch. Nhưng chúng tôi thấy vị trí, vai trò của cơ quan này rất quan trọng, nó biến ý tưởng của nhân dân, của chính quyền khu đô thị hoặc của chính quyền vùng thành một bức tranh tổng thể về đô thị cho trước mắt và cho tương lai lâu dài. Tôi nghĩ nó có được hiện thực hóa và đô thị đó có mức độ sống được lâu dài hay không là phụ thuộc vào năng lực, khả năng của tổ chức này. Không phải chỉ vậy mà chính bản thân họ làm tư vấn cho chính cơ quan, tổ chức và chính quyền địa phương đặt ra những nhiệm vụ trong việc xây dựng quy hoạch, đặt ra nhiệm vụ cho đồ án quy hoạch.

Tôi nghĩ cần phải có quy định rất cụ thể trong luật về tiêu chuẩn của tổ chức và cá nhân, bao gồm quy định về người đứng đầu, quy định về số lượng và quy định về năng lực chuyên môn, quy định về bằng cấp và quy định về mức độ trừng trải hay kinh nghiệm của tổ chức này một cách cụ thể. Nếu không sẽ dẫn đến một tình trạng mang danh mà năng lực thực tế không có, sau này khi thực hiện hợp đồng hoặc các nhiệm vụ tư vấn chúng ta không xử lý, giải quyết được. Trong điều kiện này chúng tôi đề nghị Nhà nước nên khuyến khích cho các tổ chức và cá nhân nước ngoài có năng lực về lĩnh vực quy hoạch được liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân có năng lực, có trách nhiệm lập quy hoạch trong nước để thực hiện tổ chức lập quy hoạch trong nước ta, có làm như vậy tôi nghĩ vừa đảm bảo được tính truyền thống, hiện thực và tương lai, đồng thời tính hiện đại trong các đô thị. Xin hết.
Nguyễn Bá Thanh  - TP Đà Nẵng 

Kính thưa Quốc hội

Tôi xin phát biểu một số ý kiến mà mình quan tâm.

Về những ý kiến còn khác nhau thì về vấn đề hạ tầng kỹ thuật đô thị tôi thống nhất luật này chỉ quy định về quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị và quản lý xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị theo quy hoạch được duyệt. Nói theo cách thứ nhất nó hơi rộng cho nên sợ khó.

Trong vấn đề về nội dung thiết kế đô thị tôi thấy chỉ mới nói đến thoát nước thải, còn hệ thống thoát nước mưa không thấy đề cập tới, các bãi đỗ xe cả ngầm, cả nổi, kể cả những đô thị tương lai sẽ xây dựng tàu điện ngầm dưới lòng đất thì ngay bây giờ cũng phải được tính toán, nếu không những tòa nhà cao tầng chọc sâu xuống dưới, sau này rất khó thiết kế. Các công trình thờ tự, tôn giáo, công viên, nhà vệ sinh công cộng, các khu vực quảng cáo cũng không thấy đề cập đến.

Thứ hai, về kiến trúc sư trưởng đô thị thì tôi đề nghị luật nên thiết kế theo hướng mở. Đối với đô thị loại đặc biệt thì nên có thiết chế kiến trúc sư trưởng, các đô thị còn lại thì không nhất thiết phải có kiến trúc sư trưởng để các đô thị người ta có tính toán người ta làm nếu không thì sinh ra nhiều bộ máy rất chồng chéo. Bởi vì ông mà làm được chức năng kiến trúc sư trưởng này thường là ông làm Giám đốc Sở qui hoạch hoặc những nơi không có Sở qui hoạch thì người ta có Viện trưởng Viện qui hoạch, người ta có thể làm được chức năng để mà tư vấn, tham mưu, cũng là cơ quan tham mưu thôi chứ không phải là cơ quan quyết định.

Thứ ba, về trách nhiệm tổ chức lập qui hoạch đô thị, tôi tán đồng Bộ xây dựng giúp Chính phủ để tổ chức lập qui hoạch chung cho đô thị đặc biệt, còn qui hoạch thành phố trực thuộc Trung ương thì các Ủy ban nhân dân thành phố tự lo.

Một vấn đề nữa về tiêu chí, tiêu chí thì tôi đề nghị cần phải rõ hơn, tất nhiên là luật thì cũng không thể ghi rõ hết được bởi vì còn để dành cho Nghị định của Chính phủ nữa nhưng mà phải cho rõ hơn. Bây giờ nói cây xanh ở Đà Nẵng đang ít thì đúng rồi, nhưng mà tôi đang phát triển đô thị qua bên hướng Quận III cũ bên Bán đảo Sơn Trà và tôi cạp luôn Bán đảo Sơn Trà nó vào tôi tính cây xanh thì tiêu chí cây xanh dễ nhất Việt Nam lắm đấy, cho nên tiêu chí thì nhiều lúc nó không rõ.

Một trong những yêu cầu quan trọng của qui hoạch đô thị theo tôi phải đảm bảo sự đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật. Tình trạng ngập lụt ở một số tuyến phố khi có mưa lớn, thứ nhất là do không xác định được diện tích mặt nước cần thiết cho nhu cầu điều hòa nước mưa cho cả khu vực và các tuyến cống chính để thoát nước còn quá hẹp, đó là chưa nói đất cát còn lấp đầy dưới đó. Không xây dựng theo kiểu mu rùa, trước tiên là ở khu trung tâm bao giờ cũng phải cao hơn, lâu nay mình xây dựng những khu đô thị mới như Trung Hòa - Nhân Chính rất đẹp nhưng cốt chênh nhau không bao nhiêu cho nên xây dựng khu trung tâm bao giờ cũng cao hơn. Trước tiên phải coi thế đất nghiêng về phía nào đã rồi mới thiết kế thấp dần thấp dần thì mới thoát nước được, mình làm theo cách của mình rất dễ trong xây dựng cốt tương đương với nhau thì xây dựng nhà cửa, đặc biệt là xây dựng giao thông rất tốt nhưng lại ảnh hưởng lâu dài về sau. Tôi nghĩ việc này không phải mới, việc này đã có từ mấy trăm năm trước nhưng tại vì chúng ta không chịu làm chứ cũng không có gì ghê gớm lắm. Không xác định được hướng phân lũ, xả lũ khi có mưa lớn đặc biệt là khi có triều cường, cả lưu vực rộng lớn như thế mà chỉ có một trạm bơm thì tôi nghĩ làm sao đủ sức để thoát được.

Chúng ta đang phấn đấu để xây dựng một nền kiến trúc hiện đại và dân tộc hiện đại để chúng ta hội nhập với một thế giới đang phát triển và hết sức năng động, dân tộc là để chúng ta giữ gìn bản sắc riêng của mình. Khó nhất là làm sao chúng ta vừa khai thác được những tinh hoa kiến trúc của thế giới nhưng lại vừa kế thừa được truyền thống kiến trúc của Việt Nam để nhằm tạo nên những công trình hết sức độc đáo, trường tồn, để lại cho con cháu mai sau. Tôi nghĩ cái đó là cái cực kỳ khó hiện nay, nhất là cái hiện đại với truyền thống thường đối chọi nhau, hiện đại hôm nay nhưng nó phù hợp, nó lâu bền thì sau này nó trở thành truyền thống. Trong vấn đề quy hoạch đô thị thì cần xác định rõ loại đô thị nào là trung tâm kinh tế - xã hội của cả vùng, nói trung tâm ở đây là trung tâm kinh tế xã hội, trung tâm mang tính tổng thể chứ không nói trung tâm chuyên ngành, trung tâm theo lĩnh vực. Có thể anh có vài ba trung tâm theo chuyên ngành, theo lĩnh vực nhưng không hề có những yếu tố đó là anh trở thành trở thành trung tâm kinh tế - xã hội lớn. Muốn trở thành trung tâm kinh tế - xã hội của cả vùng thì phải xác định đô thị đó là đô thị loại mấy, trực thuộc tỉnh hay trực thuộc Trung ương, đô thị trung tâm cấp vùng từ bản thân nó phải có đẳng cấp, có tiêu chí quy định cụ thể chứ không phải cứ muốn là được. Xây dựng thành phố Đà Nẵng là một trong những thành phố lớn của cả nước; là trung tâm kinh tế - xã hội lớn của miền Trung với vai trò là trung tâm công nghiệp thương mại du lịch và dịch vụ; là thành phố cận biển, đầu mối giao thông quan trọng về trung chuyển vận tải trong nước và quốc tế; trung tâm bưu chính viễn thông và tài chính ngân hàng; một trong những trung tâm văn hóa thể thao, giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ của miền Trung; là địa bàn giữ vị trí chiến lược quan trọng về an ninh của cả khu vực miền Trung và cả nước. Tôi xin trích đó là tinh thần Nghị quyết 33 của Bộ Chính trị ra ngày 16/10/2003. Như vậy Đã Nẵng có mấy trung tâm, có 5 trung tâm:

Một là trung tâm công nghiệp.

Hai, trung tâm thương mại.

Ba, trung tâm du lịch và dịch vụ.

Bốn, trung tâm bưu chính viễn thông.

Năm, trung tâm tài chính ngân hàng.

Đó chưa kể là một trong những trung tâm văn hóa thể thao, giáo dục đào tạo và khoa học công nghệ của miền Trung, như vậy thêm 3 nữa là 8 trung tâm. Đây là Nghị quyết của Bộ Chính trị chúng ta phải tổ chức thực hiện, bây giờ đoạn này không cãi nữa. Lúc đầu thấy mình hướng tới có nhiều trung tâm tôi cũng phấn khởi, nhưng bây giờ lại thấy quá nhiều trung tâm. Điều tôi muốn nói ở đây là giao nhiệm vụ nặng nề thì phải giao quyền hạn tương xứng, phải đầu tư cho tương xứng. Đô thị loại 1 cấp quốc gia trực thuộc Trung ương mà hàng năm vốn Trung ương hỗ trợ theo mục tiêu và nguồn vốn trái phiếu Chính phủ về giao thông, y tế, giáo dục không năm nào quá 200 tỷ đồng thì làm sao phát triển mạnh được. Xin cảm ơn Quốc hội.

Kính thưa Quốc hội!

Về cơ bản tôi nhất trí với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về việc cần thiết phải ban hành Luật Quy hoạch đô thị với các căn cứ Chính phủ đã nêu trong Tờ trình, cũng như Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã trình bày trong Báo cáo thẩm tra. Theo tôi đáng lẽ Luật quy hoạch đô thị phải được ban hành sớm hơn, nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu quản lý và phát triển đô thị ở nước ta trong giai đoạn công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, bởi quy hoạch là phải đi trước một bước. Để góp phần hoàn thiện dự thảo luật tôi xin đóng góp một số vấn đề cụ thể để Ban soạn thảo cân nhắc thêm như sau.

Thứ nhất, có thể nói rằng từ trước đến nay chúng ta chưa có kế hoạch quy hoạch phát triển đô thị lâu dài, đồng bộ theo đúng nghĩa của nó. Vì vậy, dẫn đến một thực trạng mà tất cả chúng ta đều có thể nhận thấy đó là nhà cửa, các công trình được xây dựng một cách tùy tiện, không có quy hoạch tổng thể, có hiện tượng lấn chiếm lòng đường, không bảo đảm yêu cầu về kết cấu, thẩm mỹ, kiến trúc đô thị, không thể hiện được bản sắc văn hóa của Việt Nam, đường sá thì chật hẹp, hệ thống cống rãnh không đảm bảo yêu cầu, tình trạng giao thông đô thị yếu kém, quỹ đất dành cho giao thông đô thị quá ít, thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn, đặc biệt vào giờ tan tầm hoặc khi có mưa lớn xảy ra. Như đợt mưa lớn ở miền Bắc vừa qua, trong đó có Hà Nội đã cho chúng ta một bài học kinh nghiệm về vấn đề quy hoạch đô thị. Cụ thể là quy hoạch phát triển mạng lưới giao thông và hệ thống thoát nước của thành phố dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường xảy ra ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của nhân dân.

Công tác quản lý đô thị còn thiếu kinh nghiệm, thiếu tính nghiêm ngặt, thiếu tính thống nhất, vì vậy có nhiều quy hoạch treo, nhiều dự án đã nhiều năm không triển khai được gây bức xúc trong dư luận của nhân dân sống ở đô thị. Tôi hy vọng Quốc hội sẽ nghiên cứu và xem xét thật kỹ để Luật quy hoạch đô thị sớm được thông qua, nó sẽ là công cụ pháp lý hữu hiệu trong việc phát triển đô thị của nước ta, đồng thời khắc phục được những bất cập trong quản lý và phát triển quy hoạch đô thị mà từ trước đến nay chúng ta chưa làm được, để trong tương lai đất nước chúng ta có những đô thị có kiến trúc văn minh hơn, hiện đại hơn.

Thứ hai, về kiến trúc sư trưởng và Hội đồng kiến trúc quy hoạch được nêu ở Điều 16 và Điều 17 đã được rất nhiều đại biểu quan tâm. Bản thân tôi nhất trí như trong dự thảo luật, tuy nhiên Ban soạn thảo cần làm rõ đối tượng có tư cách pháp nhân chịu trách nhiệm chính khi thực hiện nhiệm vụ là cá nhân hay tổ chức. Theo tôi cần phải có một đội ngũ gồm các kiến trúc sư có đủ kinh nghiệm, đủ năng lực chuyên môn, có đủ trọng trách để tham gia thảo luận, bàn bạc và đi đến thống nhất, từ đó mới tư vấn, tham mưu cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố trong việc tổ chức lập và phê duyệt quy hoạch đô thị, xây dựng định hướng kiến trúc, xây dựng quy chế quản lý kiến trúc quy hoạch và các nhiệm vụ khác có liên quan đến quy hoạch.

Trong dự thảo luật cần làm rõ người chịu trách nhiệm pháp nhân chính đó là kiến trúc sư trưởng chứ không chỉ nêu kiến trúc sư trưởng là chức danh được áp dụng tại một số thành phố trực thuộc Trung ương và thành phố có tính chất đặc thù v.v... Nội dung này rất dài tôi không nhắc đến như đã đề cập ở Khoản 1, Điều 17. Ban soạn thảo cũng cần phải xem xét nên quy định rõ ràng, minh bạch về mối quan hệ giữa Hội đồng kiến trúc quy hoạch, Sở quy hoạch kiến trúc và kiến trúc sư trưởng. Đồng thời trong dự thảo luật cũng cần quy định rõ về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cũng như cơ chế hoạt động của kiến trúc sư trưởng và hội đồng kiến trúc quy hoạch, nếu không sẽ gây lúng túng, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm khi thực thi công việc.

Thứ ba, tôi nhận thấy rằng có nhiều đối tượng tham gia vào quá trình thực hiện quy hoạch liên quan đến công tác quy hoạch đô thị, ví dụ nhà đầu tư, tư vấn, chủ đầu tư, đặc biệt là quyền lợi của người dân nằm trong vùng quy hoạch hoặc vùng sẽ quy hoạch thì chưa được làm rõ trong dự thảo luật. Tôi nhận thấy nội dung chủ yếu của dự thảo luật có vẻ gần giống một quy chế hướng dẫn cách thức lập quy hoạch dành cho người làm công tác quy hoạch như Nghị định số 08 năm 2005 của Chính phủ ngày 24/1/2005 hướng dẫn thi hành Luật Xây dựng về quy hoạch xây dựng. Tôi rất mong trong dự thảo luật cũng cần nêu rõ trách nhiệm của các đối tượng này trong việc tham gia thực hiện quy hoạch đô thị, đồng thời quan tâm đến quyền lợi của người dân khi họ có liên quan đến công tác quy hoạch đô thị. Trên đây là một số ý kiến tôi tham gia để Ban soạn thảo cân nhắc thêm, ngoài ra những đóng góp ý kiến về câu chữ tôi sẽ gửi lại cho Đoàn Thư ký kỳ họp, xin hết, xin cảm ơn Quốc hội.

Kính thưa Quốc hội!

Tôi cơ bản nhất trí với đánh giá những tình trạng yếu kém của quy hoạch đô thị trong thời gian qua của nước ta, cũng như những định hướng và một số cơ sở để xây dựng Luật Quy hoạch đô thị như các đại biểu trước đã phát biểu. Tôi chỉ xin tham gia một số ý kiến cụ thể vào các điều luật như sau:

Ý kiến thứ nhất, về yêu cầu đối với quy hoạch đô thị tại Điều 7. Theo tôi đề nghị Ban soạn thảo nên gộp Điều 6, Điều 7 và sửa tên điều thành "nguyên tắc quy hoạch đô thị". Bởi vì nội dung quy định tại Điều 7, xét cho đến cùng nó cũng chính là nguyên tắc bắt buộc các chủ thể khi tham gia vào quan hệ của quy hoạch đô thị phải tuân thủ. Nếu chúng ta gộp 2 điều này lại và đổi tên như trên thì sẽ đáp ứng được tính thống nhất trong hệ thống pháp luật hiện hành. Vì hầu hết các luật hiện nay đều có một điều quy định chung về nguyên tắc tham gia các quan hệ mà luật đó điều chỉnh. Khi gộp hai điều này lại với nhau thì đề nghị Ban soạn thảo nên chỉnh sửa quy định theo các nhóm hành vi điều chỉnh, chứ không nên đi theo hướng liệt kê như dự thảo hiện nay để tránh sự trùng lắp và không bao quát được tất cả các nguyên tắc trong điều luật. Tôi thấy như hiện nay ở dự thảo luật nếu quy định như vậy sẽ không thể hiện rõ được quy định, trong quy hoạch đô thị chúng ta cần phải xây dựng dựa trên cơ sở quy hoạch nào và cũng chưa thể hiện được quy hoạch đô thị nằm ở vị trí trong hệ thống của các quy hoạch, vì vậy nó sẽ dẫn đến không khắc phục được những tình trạng chồng chéo hoặc quy hoạch kém hiệu quả như trong thời gian qua. Bên cạnh những vấn đề trên, đề nghị trong điều này cần bổ sung thêm một nguyên tắc nữa đó là nguyên tắc về công khai, minh bạch trong quy hoạch đô thị để làm cơ sở cho việc kiểm tra cũng như giám sát những quy định mà các điều khoản trong nội dung của Chương V đã quy định tại dự thảo luật này.

Ý kiến thứ hai về vấn đề cung cấp thông tin quy hoạch, tại Khoản 5, Điều 56 của dự thảo luật có quy định các tổ chức, cá nhân được cung cấp thông tin về quy hoạch đô thị thì phải nộp thuế theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên theo tôi nếu như quy định như thế này thì cũng chưa hợp lý, bởi 2 nguyên nhân như sau.

Nếu như xếp theo quy định của các luật như Luật giám sát, Luật thanh tra, Luật khiếu nại, tố cáo hay Luật tố tụng hình sự thì đối với các trường hợp tổ chức, cá nhân yêu cầu cung cấp các thông tin quy hoạch để phục vụ cho mục đích an ninh, quốc phòng hay thực hiện quyền giám sát của các cơ quan có thẩm quyền giám sát cũng như các cá nhân, ví dụ như đại biểu Quốc hội hay đại biểu Hội đồng nhân dân có thẩm quyền giám sát hoặc phục vụ các hoạt động của các cơ quan tố tụng, thì họ được phép yêu cầu cung cấp thông tin mà không cần phải đóng phí như quy định trong Khoản 5, Điều 56 này. Vì vậy đề nghị Ban soạn thảo nên xem xét để loại trừ những trường hợp nêu trên trong Khoản 5, Điều 56 để phù hợp với các quy định trong các luật đã nêu trên.

Mặt khác nếu theo Pháp lệnh phí và lệ phí thì chưa có quy định thu phí cung cấp thông tin về quy hoạch đô thị. Tuy nhiên tại Khoản 5, Điều 56 lại quy định nộp phí thì theo quy định của pháp luật, nhưng khi xem xét lại Điều 81 về hướng dẫn thi hành luật nhưng lại không giao cho Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành điều này. Vì vậy tôi đề nghị cần phải bổ sung Chính phủ phải quy định hướng dẫn thi hành thêm Điều 56 này.

Thứ ba, đó là các hành vi bị cấm và các hành vi vi phạm pháp luật về quy hoạch đô thị tại Điều 76, đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét có thể bỏ Điều 76 này, bởi vì đây là luật chuyên ngành, đồng thời phạm vi và nhất là đối tượng điều chỉnh được quy định tại Điều 1 và Điều 2 của dự thảo luật này thì không bao gồm các quy định về hành vi, vi phạm cũng như là các hành vi xử lý vi phạm và nếu quy định như dự thảo, Điều 76 của dự thảo thì dẫn đến sẽ không có sự thống nhất trong các luật chuyên ngành. Mặt khác các hành vi mà được quy định tại Điều 76 này là những hành vi vi phạm pháp luật đô thị mà mọi hành vi vi phạm các quy định trong Luật qui hoạch đô thị thì đều vi phạm, đều là hành vi vi phạm pháp luật qui hoạch đô thị dẫn đến nếu như quy định như vậy thì sẽ không đầy đủ các hành vi vi phạm.

Mặt khác tại Điều 77 của dự thảo thì các hành vi vi phạm về qui hoạch đô thị thì quy định là tùy theo mức độ mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Nghĩa là các hành vi vi phạm pháp luật về qui hoạch đô thị thì có thể tùy theo mức độ mà nó có thể vi phạm hành chính hoặc là cũng có thể vi phạm pháp luật hình sự. Vậy trong qui hoạch theo quy định tại Điều 2 của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính thì lại thẩm quyền về quy định hành vi vi phạm hành chính và chế độ áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác thì thuộc của Chính phủ. Nếu quy định hành vi vi phạm hành chính trong dự thảo luật này sẽ không phù hợp với Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính. Do đó tôi đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét để bỏ điều luật này. Xin hết.
Phạm Quốc Anh  - Đồng Nai 

Kính thưa Quốc hội.

Tôi xin có 3 ý kiến:

Ý kiến thứ nhất, chúng tôi thấy qua các tài liệu chúng tôi được nghiên cứu thì chúng tôi thấy qua 20 năm đổi mới từ năm 1986 đến nay phát triển đô thị ở nước ta diễn ra nhanh chóng. Tỷ lệ dân cư vào các đô thị năm 1986 là 19,3% nhưng đến năm 2008 thời điểm hiện nay là 28,5% với dân số hơn 23 triệu người đã vào sống, làm việc ở các đô thị, tôi thấy tỷ lệ phát triển như thế là khá nhanh. Trong khi đó công tác quy hoạch phát triển các đô thị chúng tôi thấy về mặt thực tế Ủy ban nhân dân các địa phương dưới sự chỉ đạo của Chính phủ đã quan tâm làm quy hoạch đô thị.

Ví dụ như tại Thành phố Hà Nội thì quy hoạch đô thị, lập bản đồ tỷ lệ 1/2000 đạt được yêu cầu là 100% đã có tỷ lệ 1/2000, còn tỷ lệ 1/500 thì đạt được tỷ lệ là trên 15%. Ở Thành phố Hồ Chí Minh tỷ lệ quy hoạch 1/2000 đạt thấp hơn là 60%, nhưng tỷ lệ 1/500 đạt được tỷ lệ từ 15% đến 20%. Tôi thấy quy hoạch đã được chú ý, nhưng vấn đề thực hiện quy hoạch đó như thế nào và những sai phạm xử lý ra sao thì tôi thấy đây còn là một điểm yếu nói chung ở cả Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Hiện tượng ngập lụt vừa qua một điểm mà tôi thấy từ các cơ quan của Nhà nước đến nhân dân người ta kêu rất nhiều, đặc biệt là số người nước ngoài người ta cũng có ý kiến. Chỗ này theo tôi trước mắt đề nghị Chính phủ yêu cầu Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội và các cơ quan chức năng của các bộ, ngành ở Hà Nội phải làm rõ trách nhiệm việc quản lý quy hoạch, thực hiện lộ trình quy hoạch mà chúng ta làm đến đâu mà để xảy ra tình trạng như vừa qua, đó là một việc tôi cho là cần thiết phải làm. Một việc tôi thấy ở Thành phố Hồ Chí Minh phải làm là các đồng chí phải xem xét lại việc đào đường, như người ta gọi là các lô cốt hiện nay ở thành phố. Tôi thấy để kéo dài quá lâu gây rất nhiều bức xúc, vì thỉnh thoảng tôi cũng có dịp vào thành phố thấy tình hình này phải cố gắng sớm chấm dứt, càng sớm càng tốt, nếu không nó ảnh hưởng cản trở đến giao thông và dư luận xã hội nêu rất nhiều, báo chí cũng bắt đầu nói đến. Đấy là ý kiến thứ hai tôi đề nghị phải có một bước, trước khi triển khai Luật Quy hoạch đô thị phải có một bước kiểm tra lại việc đã lập các quy hoạch đô thị ở thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, cũng như ở các địa phương khác. Đã làm thiết kế chi tiết tốn kém rất nhiều rồi thì bây giờ thực hiện như thế nào, còn những vấn đề gì vướng mắc nữa để trên cơ sở đó ta lập một phương án thực thi hơn, có khả năng hơn. Tránh việc xây dựng các đô thị chỉ chú trọng đến khẩu hiệu mang tính động viên, khích lệ chính trị chung chung. Ví dụ, tôi nhớ thời kỳ những năm 1959, 1960 khẩu hiệu của chúng ta là phải làm thế nào xây dựng trường học, đường phố sạch như bệnh viện, đẹp như công viên, lúc đó với lứa tuổi như chúng tôi rất hào hứng, phấn khởi. Bây giờ khẩu hiệu thành phố vì hòa bình, xanh, sạch, đẹp thì mình cũng sợ thật cái xanh, sạch, đẹp như hiện nay. Bởi vì nó không xanh, không sạch, không đẹp, mà cây mình trồng cũng không phải nghiên cứu kỹ, toàn cây sấu cả nó đổ một cái thì nguy hiểm, nhiều cây sấu ăn nông, rễ nông, đi rất nguy hiểm, cho nên phải nghiên cứu kỹ trong qui hoạch mạng lưới cây xanh như thế nào để xanh quanh năm, nó sạch quanh năm và nó đẹp nữa chứ không có thì khẩu hiệu chính trị không thôi thì tôi thấy đấy là vấn đề mà chúng ta quá nặng về những khẩu hiệu nó chung chung và nó động viên được khích lệ lòng người, nhất là lớp trẻ trong thời kỳ nhất định nhưng mà không thực hiện đến nơi, đến chốn thì nó lại gây phản tác dụng lại. Đấy là ý kiến thứ hai tôi có ý kiến.

Ý kiến thứ ba, tôi cho rằng việc xây dựng qui hoạch đô thị nó phải quán triệt các quan điểm mà Đảng đã chỉ rõ nhất là trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX đã nêu rõ, tôi thấy có 3 vấn đề cần phải chú ý.

Một, phải hiện đại hóa dần các thành phố lớn theo hướng hiện đại hóa dần các thành phố lớn theo xu thế hiện nay, tức là làm tốn công một chút, tốn của một chút nhưng mà nó theo phương hướng hiện đại. Cho nên tôi rất tán thành quy định thí dụ chủ yếu các thành phố chúng ta cố gắng xây dựng các nhà cao tầng hiện đại.

Năm 1986, lúc đó vì chúng ta có rất nhiều khó khăn cho nên khẩu hiệu phải "tự cứu lấy mình trước khi trời cứu" là rất đúng, rất chính xác. Nhưng với tư tưởng "tự cứu lấy mình trước khi trời cứu" cho nên ta để kéo dài quá lâu do đó nó xảy ra những mái nhà, những nhà cửa tức là mạnh ai nấy làm, mạnh ai nấy chiếm rồi không có qui hoạch, không có kế hoạch gì cả, giấy dầu, giấy phủ đủ các loại miễn là nó không dột, diện tích chiều rộng 1 m cũng làm miễn là có chỗ ở, giai đoạn ấy chúng ta để quá lâu. Nhưng sau khi có điều kiện cần thiết hiện đại hóa đô thị từ khu trung tâm thành phố cho đến bên ngoài, chúng ta thiếu bám vào các quy hoạch theo đúng phương hướng đã nêu lên, vì vậy tình trạng đó hiện nay vẫn còn rơi rớt. Tôi cho rằng phải kiên quyết áp dụng theo quy hoạch để hiện đại hóa dần các đô thị lớn nhất là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn.

Thứ hai, tôi tán thành ý kiến của đại biểu Nguyễn Bá Thanh đã nêu lên, phải xây dựng đồng bộ theo phương hướng hiện đại hóa và quan trọng nhất là kết cấu hạ tầng, đường giao thông, điện lực, thủy lợi, cấp thoát nước. Tôi thấy hiện nay cấp thoát nước ở Hà Nội là một vấn đề, như trận mưa vừa qua là một minh chứng rõ rệt. Bây giờ đi đến khu tập thể nào hay dọc đường người ta đều sợ hệ thống dây điện của Hà Nội, hệ thống dây điện của Hà Nội bây giờ đủ kiểu, cả điện lực, điện thoại, để tình trạng như thế không thể được. Như thế vẫn còn may, tôi cho rằng nếu điện xuống ngầm cả thì trận lụt vừa rồi còn chết nữa, còn tốn kém không biết bao nhiêu. Nhưng với tư tưởng như thế thì khó có thể chúng ta xây dựng được một thành phố hiện đại. Tôi thấy đó là những vấn đề về tư tưởng rất cần thiết.

Quan điểm tôi cho rằng kiến trúc sư trưởng của thành phố, tôi tán thành phương án nên có kiến trúc sư trưởng ở thành phố, nhưng kiến trúc sư trưởng ở thành phố với bộ máy hết sức tinh gọn và chủ yếu làm tham mưu, tư vấn cho Chủ tịch Uỷ ban. Tôi có dịp và cũng là bạn của đồng chí kiến trúc sư trưởng thành phố, anh Nguyễn Lân, anh cho rằng đã sa lầy quá nhiều công việc cho nên nhiệm vụ chính là rất khó thực hiện. Cho nên theo tôi kiến trúc sư trưởng thành phố là cần thiết nhưng bộ máy nên tinh gọn và chỉ làm nhiệm vụ tư vấn kiến trúc cho Chủ tịch Uỷ ban. Xin cảm ơn Quốc hội.

Kính thưa Quốc hội,

Tôi xin có một số ý kiến nhỏ liên quan đến lĩnh vực này.

Thứ nhất, chúng tôi thấy rằng hiệu lực của quy hoạch sẽ phát sinh quyền , nghĩa vụ của công dân và Nhà nước, cụ thể là quyền tài sản của công dân sẽ bị ảnh hưởng khi chúng ta quy hoạch như việc xây dựng nhà, mua bán nhà và cung cấp dịch vụ khác do đó vấn đề này cũng nằm trong đối tượng của luật này. Quy hoạch thì có "treo", tôi đồng ý nhưng chúng ta sẽ không "treo" quyền lợi của người dân, chúng ta cần có những quy định rõ ràng bởi luật này không quy định thì luật nào quy định cũng sẽ rất khó khăn. Thành phố Hồ Chí Minh có những khu quy hoạch người ta cũng chịu đựng "treo" đến hàng chục năm.

Vấn đề thứ hai là vấn đề điều chỉnh quy hoạch phải có những quy định, những điều kiện thật chặt chẽ, nếu không vấn đề này cũng dễ phát sinh tiêu cực và cũng dễ tùy tiện phá vỡ quy hoạch. Nếu cần thì chúng ta điều chỉnh quy hoạch rất cần thiết và phải có điều kiện chặt chẽ vấn đề này bởi vì liên quan đến điều chỉnh quy hoạch chúng ta thấy phát sinh tiêu cực rất nhiều, nên phải có những điều quy định chặt chẽ.

Vấn đề thứ ba là phân loại đô thị, chúng ta không chỉ phân loại đô thị theo thứ bậc hành chính, theo mật độ dân cư v.v.... Trong này quy định 6 loại đô thị, tôi thấy nên chú ý quan tâm đến việc phân loại theo tính chất đô thị như đô thị du lịch, đô thị sinh thái, đô thị khoa học v.v... Trên thế giới người ta có những thành phố đại học, chúng ta cũng nên phân loại theo tính chất của đô thị.

Vấn đề thứ tư, tôi thấy rằng kiến trúc sư trưởng là rất cần đối với đô thị, nhất là những đô thị lớn và đồng ý là chức năng của kiến trúc sư trưởng chỉ tư vấn là chính, không bị hành chính hóa.

Vấn đề thứ năm, về vấn đề quy hoạch tôi thấy phải gắn thật chặt quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, gắn với quy hoạch vùng, gắn với quy hoạch ngành, gắn với quy hoạch đất đai, xây dựng v.v... Nếu chúng ta không gắn với việc này thì cũng rất khó, vừa qua chúng ta chưa có quy hoạch vùng, nói như thế nhưng chưa rõ ràng, quy hoạch ngành cũng vậy. Ví dụ ở Thành phố Hồ Chí Minh bao nhiêu khu công nghiệp, khu chế xuất là vừa, nếu chúng ta có nhiều quá thì sẽ ảnh hưởng đến môi trường, bao nhiêu sân golf là vừa và đô thị của chúng ta cũng phải giữ một phần nông thôn, coi như đó là phần mềm áo giáp của đô thị, môi trường sống của đô thị. Nếu chúng ta đô thị hóa hết phần mềm của một đô thị thì cũng rất khó khăn. Tôi thấy hiện nay như Hà Nội, Cần Thơ là thành phố có phần nông thôn nhiều, ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng còn một phần nông thôn mà tôi thấy nên giữ một phần nông thôn của đô thị, coi như là phần mềm của đô thị, chứ như Tokyo thì bê tông quá nhiều, rất lớn mà người ta, muốn quay lại thì cũng rất khó khăn. Do đó tôi thấy đô thị hóa bao nhiêu là vừa và vấn đề này liên quan đến những quy hoạch khác.

Vấn đề thứ sáu, quy hoạch không gian ngầm ở đây có nói một vài nội dung, một vài điều trong quy hoạch đô thị của chúng ta nhưng tôi thấy chưa đủ và phần chuẩn bị của Chính phủ có chuẩn bị một văn bản dưới luật là Nghị định về không gian ngầm. Tôi thấy cần thiết phải đưa vào đây những điều luật đầy đủ hơn hoặc một chương riêng về quy hoạch không gian ngầm, bởi vì đối với thành phố rất cần, ở trên mặt đất rất có giá trị nhưng dưới mặt đất, ở những thành phố lớn thì cũng phải được quy hoạch.

Vừa qua ở thành phố Hồ Chí Minh không có quy hoạch này thành ra có sự cố xảy ra như chúng ta quy hoạch ở chỗ này, chỗ kia xây dựng bãi đỗ xe ngầm, nhưng khi xem lại thì nó đụng với những quy hoạch khác như quy hoạch giao thông, tàu điện ngầm cũng bị phá vỡ những dự án của những nhà đầu tư và những sự cố khác liên quan đến xây dựng công trình có phần ngầm mấy tầng ở dưới, mà chúng ta chưa có quy hoạch nên cũng bị ảnh hưởng, cũng bị khó khăn.

Tôi thấy phần quy hoạch không gian ngầm cũng cần phải xem xét đưa vào đây với những điều cụ thể. Xin hết.
Điểu K`Ré  - Đắk Nông 

Kính thưa Quốc hội.

Sau khi nghiên cứu dự thảo Luật quy hoạch đô thị và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban kinh tế Quốc hội, tôi tán thành với nội dung của dự thảo luật và bảy tỏ sự cần thiết để ban hành Luật qui hoạch đô thị để thống nhất các lĩnh vực khác nhau trong quản lý đô thị, khắc phục những chồng chéo không thống nhất giữa các Bộ, ngành và sự phối hợp trong quản lý giữa cơ quan Trung ương và địa phương tồn tại lâu nay trong công tác qui hoạch đô thị. Đồng thời các cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng phát triển đô thị nâng cao được hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong xây dựng và phát triển đô thị bảo đảm phát triển hệ thống các đô thị bền vững có bản sắc văn minh, hiện đại, đồng bộ phát triển kinh tế xã hội và bảo vê môi trường, vì thế tôi xin đóng góp vào dự thảo những vấn đề sau:

Vấn đề thứ nhất, tôi đề nghị cần phải đưa vào dự thảo luật những điều khoản quy định để thể chế hóa mối quan hệ giữa qui hoạch đô thị với qui hoạch sử dụng đất. Tôi cho rằng vấn đề này rất quan trọng trong quá trình thực thi luật này, vì hiện nay có những qui hoạch không thực hiện được là do quá trình làm lập qui hoạch chưa tốt, ảnh hưởng đến quyền sử dụng đất gây lãng phí rất lớn cho nên cần phải có những quy định để khắc phục những yếu kém trong sử dụng đất của các khu qui hoạch. Những qui hoạch nào bất hợp lý không có khả thi thì phải hủy bỏ và công bố cho nhân dân biết.

Vấn đề thứ hai, tại các điều luật quy hoạch đô thị chưa thể hiện vai trò của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong lĩnh vực này. Tại Khoản 1, Điều 11 Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân quy định: Hội đồng nhân dân tỉnh thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau: Quyết định quy hoạch, kế hoạch dài hạn và hàng năm về phát triển kinh tế - xã hội, sử dụng đất đai, phát triển ngành và quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị, nông thôn trong phạm vi quản lý lĩnh vực đầu tư và quy mô đầu tư theo phân cấp của Chính phủ. Tại Khoản 2, Điều 18 cũng quy định: Hội đồng nhân dân thành phố trực thuộc Trung ương có nhiệm vụ, quyền hạn thông qua kế hoạch xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị, quy hoạch tổng thể về xây dựng và phát triển đô thị để trình Chính phủ phê duyệt.

Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân quy định như vậy, tuy nhiên một trong những vấn đề hết sức quan trọng của địa phương là quy hoạch đó để phát triển kinh tế - xã hội, nhưng trong dự thảo Luật quy hoạch đô thị từ Điều 1 cho đến Điều 81 chưa có điều nào thể hiện vai trò của Hội đồng nhân dân tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương về lĩnh vực này. Vì vậy tôi đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu đưa vào dự thảo Luật quy hoạch đô thị những điều khoản cụ thể quy định chức năng của Hội đồng nhân dân trong việc quyết định quy hoạch đô thị của địa phương.

Vấn đề thứ ba, về trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch đô thị tại Khoản 1, Điều 20 quy định. Tôi tán thành Bộ Xây dựng tổ chức lập quy hoạch chung đô thị trực thuộc Trung ương loại đặc biệt, quy hoạch chung các đô thị mới và các quy hoạch khác do Thủ tướng Chính phủ giao. Nhưng vấn đề này theo tôi đề nghị phân cấp mạnh cho địa phương trong việc tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch đô thị, Bộ Xây dựng chỉ thẩm định, phê duyệt quy hoạch đô thị theo thẩm quyền, không tổ chức lập quy hoạch đô thị bởi lẽ thực tế phát triển đô thị và thực trạng công tác quy hoạch hiện nay đòi hỏi phải phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương. Vì thế tổ chức quy hoạch nên giao cho địa phương thực hiện, có như vậy mới nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc định hướng quy hoạch phát triển đô thị phù hợp với đặc thù của vùng miền, nhất là quản lý kiến trúc, cảnh quan, di tích, phong tục tập quán và bản sắc văn hóa dân tộc v.v...

Vấn đề thứ tư, về quy định lấy ý kiến đối với đồ án quy hoạch đô thị. Tại Khoản 2, Điều 23 quy định việc lấy ý kiến của cộng đồng dân cư đối với đồ án quy hoạch chung được thực hiện thông qua lấy ý kiến của đại diện cộng đồng dân cư bằng hình thức phát phiếu điều tra, phỏng vấn.

Khoản 3, Điều 23 quy định việc lấy ý kiến của cộng đồng dân cư đối với đồ án quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết được thực hiện bằng phiếu góp ý thông qua hình thức trưng bày, công khai hoặc giới thiệu phương án quy hoạch trên phương tiện thông tin đại chúng.

Về ý tưởng của dự luật rất trong sáng rõ ràng, công khai minh bạch, theo tôi như vậy có rộng lắm không. Nhưng theo tôi chỉ nên thực hiện lấy ý kiến đối với các tổ chức đại diện như Ủy ban nhân dân xã, Ủy ban Mặt trận tổ quốc xã, các tổ chức đoàn thể và các tổ chức chính quyền cơ sở thôn, buôn, bản, ấp, làng v.v...Vấn đề này tôi đề nghị Ban soản thảo cần phải nghiên cứu sâu sắc hơn với thực tế để luật này khi có hiệu lực được thực hiện một cách có hiệu quả và ổn định.

Cuối cùng tại Khoản 4, Điều 32 quy định đồ án quy hoạch chi tiết như dự luật quy định, quy hoạch chi tiết được duyệt là cơ sở để cấp giấy phép xây dựng và lập dự án đầu tư xây dựng. Quy định này cần phải nghiên cứu kỹ hơn vì quy định này có nghĩa rằng nếu chưa có quy hoạch chi tiết thì chưa có cơ sở để cấp giấy phép xây dựng. Đề nghị Ban soạn thảo phải giải trình thêm, trên thực tế nhiều tỉnh, nhiều đô thị trong cả nước hiện nay như tỉnh Đắk Nông chúng tôi đến bây giờ đô thị Gia Nghĩa chưa có đầy đủ quy hoạch chi tiết được duyệt thì cơ quan chức năng cấp giấy phép giải quyết như thế nào trước nhu cầu cấp thiết đòi hỏi cần phải có giấy phép xây dựng như dự luật quy định. Trên đây là một số ý kiến của tôi, xin hết ý kiến, xin trân trọng cám ơn Quốc hội.
Nguyễn Vinh Hà  - Kon Tum 

Kính thưa Quốc hội,

Tôi đã chuẩn bị bài phát biểu nhưng nhiều ý kiến của tôi đã trùng với các ý kiến trước, tôi chỉ xin phát biểu một số ý kiến mà các đại biểu khác chưa phát biểu hoặc tôi có ý kiến khác với các đại biểu trước.

Thứ nhất về kiến trúc sư trưởng của đô thị, tôi đề nghị không quy định chức danh này trong luật vì quan tìm hiểu tôi thấy chức danh này chỉ có ở một số nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu trước đây, hiện hay một số nước tư bản phát triển chức danh này, nhiệm vụ của chức danh này được giao cho ông thị trưởng thành phố. Ở nước ta trong giai đoạn từ năm 1992-2002, tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đã thành lập chức danh này, nhưng hoạt động không có hiệu quả, chồng chéo với chức năng của nhiều cơ quan khác.

Hơn nữa do thâu tóm nhiều đặc quyền như trong công tác làm tư vấn tham mưu về quy hoạch và xây dựng thì có một số trường hợp đã bị lợi dụng và có một số cán bộ của cơ quan văn phòng kiến trúc sư trưởng Hà Nội đã bị kỷ luật và bị khởi tố hình sự. Vì vậy tôi đề nghị không nên quy định chức danh này trong luật, theo tôi với đô thị hiện đại cần hướng tới trong tương lai thì phải có một sức mạnh tổng thể của bộ máy chính quyền với các cơ quan tham mưu, hoạt động đúng luật có hiệu quả. Vì vậy mà tôi đề nghị cần tổng kết, đánh giá chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan về xây dựng, về quy hoạch kiến trúc, về tài nguyên môi trường, đặc biệt là về đất đai và môi trường để có sự kiện toàn cần thiết và hợp lý, nhằm đảm bảo cho các cơ quan này thực hiện tốt nhiệm vụ theo luật định.

Ý kiến thứ hai của tôi về Hội đồng kiến trúc quy hoạch, tôi tán thành phải quy định Hội đồng kiến trúc quy hoạch trong luật, nhưng cũng phải quy định số lượng thành viên hội đồng ngay trong luật. Tôi cũng đề nghị cần phải quy định một chế tài ở mức cần thiết đối với hội đồng khi tham mưu phản biện không chính xác, gây hậu quả nghiêm trọng. Ngược lại tôi cũng thấy băn khoăn là khi việc tham mưu của hội đồng này đúng và chính xác mà không được chấp thuận thì có được bảo lưu không hay xử lý như thế nào.

Thứ ba, Chương IV về điều chỉnh quy hoạch đô thị, chương này gồm 8 điều với những quy trình và thủ tục điều chỉnh về quy hoạch đô thị. Tuy nhiên tôi đề nghị Ban soạn thảo cần rà soát, bổ sung những quy định về sự phối hợp giữa Bộ xây dựng với các bộ chuyên ngành. Ví dụ Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc điều chỉnh quy hoạch đô thị vì theo dự thảo luật này chỉ có mỗi Bộ xây dựng và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện công việc này, trong khi đó tôi nghĩ quy hoạch đô thị có liên quan rất nhiều đến quy hoạch khác như đê điều, thủy lợi hay chôn cất chất thải, quy hoạch về nghĩa trang.

Cuối cùng tôi có đề nghị là như nhiều đại biểu trước đã nói sự cần thiết phải ban hành sớm luật này và hơn nữa cũng có đại biểu nói là dự thảo luật này chuẩn bị tương đối tốt và Ban soạn thảo đã chuẩn bị rất cụ thể, nhiều tài liệu để tham khảo lẫn dự thảo Nghị định đi kèm. Tôi có thể đề nghị là sau khi luật này được Quốc hội cho ý kiến đợt này và đến kỳ họp sau Quốc hội thông qua có thể để thời hiệu của luật này bắt đầu từ ngày 01/ 07/2009 thay vì ngày 01/10/2010 như Chính phủ đã đề nghị. Xin hết, xin cảm ơn Quốc hội.

Kính thưa Quốc hội

Nghiên cứu ý kiến thảo luận tại tổ và các ý kiến thảo luận tại Hội trường, đoàn Chủ tọa nhận thấy ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội đã đề cập toàn diện, phân tích sâu sắc nhiều nội dung cả về tình hình hiện tại và những nội dung trong dự thảo luật về một vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Đoàn thư ký kỳ họp tổng hợp đầy đủ để chuyển đến các cơ quan hữu quan nghiên cứu nghiêm túc, tiếp thu xác đáng để hoàn chỉnh dự thảo luật trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp sau. Tôi xin có một số ý kiến về nội dung dự án luật để kết thúc phiên thảo luận chiều nay.

Một, đa số ý kiến nhất trí phạm vi điều chỉnh như dự thảo luật.

Hai, trách nhiệm lập quy hoạch đô thị, đa số ý kiến đề nghị đề cao vai trò, trách nhiệm và giao cho chính quyền địa phương, đặc biệt là chính quyền cấp tỉnh. Đối với đô thị đặc biệt thì cũng có ý kiến phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương với Bộ Xây dựng.

Ba, đối tượng quy hoạch đô thị, đa số nhất trí như dự thảo luật nhưng cần có bổ sung thêm cho toàn diện và lưu ý đến quy hoạch diện tích cây xanh, xử lý rác thải và tính đồng bộ của các công trình hạ tầng xã hội

Bốn, quy định rõ hơn trách nhiệm của tổ chức, cá nhân ở mọi khâu trong lập và quản lý việc thực hiện quy hoạch.

Năm, về Kiến trúc sư trưởng. Ý kiến còn khác nhau, nếu chấp nhận tồn tại cả mấy chủ thể: Hội đồng kiến trúc quy hoạch, Kiến trúc sư trưởng, Sở xây dựng kiến trúc thì phải thật rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm, tính độc lập trong mối quan hệ phối hợp cần thiết giữa các chủ thể.

Sáu, vấn đề công khai xin ý kiến về quy hoạch phải rõ nội dung, trân trọng lắng nghe, bảo đảm thực chất của vấn đề công khai xin ý kiến.

Bảy, quy hoạch đô thị với phạm vi và đối tượng quy hoạch như trong dự thảo luật và có bổ sung, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội yêu cầu phải có tầm nhìn xa hơn, quyết định kỳ hạn quy hoạch đô thị dài hơn thì sẽ hợp lý, không lãng phí.

Tám, phải rất quan tâm đến kiến trúc trong xây dựng theo hướng dân tộc và hiện đại.

Chín, tính cụ thể bảo đảm đến mức tối đa, hạn chế phạm vi và các văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Mười, phải rà soát bảo đảm tính ăn khớp, hợp lý giữa luật này với các luật có liên quan. Luật này khả thi cao thì kịp thời sửa đổi, điều chỉnh các luật khác.

Các đại biểu Quốc hội chưa được phát biểu do thời gian có hạn, xin thông cảm gửi ý kiến đến Đoàn thư ký kỳ họp hoặc trực tiếp tham gia trong quá trình hoàn chỉnh dự thảo luật sau kỳ họp này. Xin trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, xin mời Quốc hội nghỉ.