Vazirligi jizzax davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti
Mamlakatimizda suv xoʻjaligining boshqarish tizim
tải về 0.71 Mb.
|
| 1.2. Mamlakatimizda suv xoʻjaligining boshqarish tizim
Suv resurslaridan samarali foydalanish uchun ularning qaysi yo‗llar bilan sarflanishini bilish zarur. Ma‘lumki, suv resurslariikki yo‗lbilan tabiiy va inson xo‗jalik faoliyati, ya‘ni antropogen omillar ta‘sirida sarflanadi. Suv resurslarining tabiiy sarflanishi quyidagi yo‗llar bilan ro‗y beradi: daryolar o‗zanidan, ko‗llar kosasidan bo‗ladigan shimilish ko‗rinishida, suv yuzasidan bo‗ladigan bug’‘lanish, namsevar yovvoyi o‗simliklar tanasidan transpiratsiya yo‗li bilan bug‘‗lanish, daryoda suv toshgan davrda uning ma‘lum bir qismining qayirda qolishi va hokazolar. Davlat Gidrologiya instituti ma‘lumotlariga ko‗ra o‗tgan asrning 70yillarida daryo oqimining tabiiy sarflanishi Sirdaryo va Amudaryo havzalarida mos ravishda yiliga o‗rtacha 1,7 va 3,3 km3 ni tashkil etgan. Tabiiy sarflanish miqdori daryoning suvliligiga bog‗liq, ya‘ni daryoda suv qancha ko‗p bo‗lsa, sarflanish ham shuncha katta miqdorda kuzatiladi.
sarflanishi ularning irrigatsiya, maishiykommunal va sanoat tarmoqlarida ishlatilishi bilan bog‗liq. Suv resurslarining antropogen omillar ta‘sirida sarflanish jarayoni yaxshi o‗rganilmagan. Afsuski, bu muammoning yechimi ustida olib borilayotgan tadqiqotlar hozirgi kunda ham talab darajasida emas. [349] 8 Oʼlkamiz sharoitida suv resurslarining katta qismi90 foizdan ortiqrog‗i irrigatsiya maqsadlarida sarflanadi. Bu sarflanish ekin maydonlari, suv omborlari, sug‗orish kanallari, kollektorzovurlar yuzasidan bo‗ladigan bug’‘lanish dan, yangi o‗zlashtirilgan yerlardagi, yangi
tải về 0.71 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|