Vazirligi jizzax davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti
Suv resurslaridan foydalanish samaradorligini yanada oshirish yoʻllari
tải về 0.71 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- Iqtisodiyot tarmoqlarining suvdan foydalanish ulushi
| 2.2.Suv resurslaridan foydalanish samaradorligini yanada oshirish yoʻllari.Bozor munosabatlariga o‗tish natijasida O‗zbekistonda suv resurslarini boshqarishning yangi tarkiblari ham paydo bo‗ldi. Lekin shuni ta‘kidlab o‗tish kerakki, suv resurslarini boshqarish borasida hali yechilmagan muammolarning ko‗pligini ham aytib o‗tish mumkin. Ular ichida muhimlari quyidagilar:
1. Suv resurslarini boshqarishning yagona davlatlararo organiki tashkil etishning zarurligi. Mutaxassislarning hisoblariga qaraganda bunday organ maxsus maqomga, tarkibga, havzada suv resurslardan foydalanish va uning holatini baholash borasidagi ma‘lumot markaziga ega «Sirdaryo», «Amudaryo» havzaviy suv birlashmalarini o‗z ichiga oluvchi Xalqaro suv — energetika konsorsiumi bo‗lishi lozim. 2. Mamlakatimizning yirik daryolari va suv manbalari (Amudaryo, Sirdaryo, Arnasoy, Orol dengizi)ning ijtimoiy — iqtisodiy maqomini belgilash; 3. Suv resurslarini boshqarish masalalariga oid qonuniy va huquqiy hujjatlarni takomillashtirish, bu masala bo‗yicha yagona davlatlararo konsepsiyani ishlab chiqish; 4. Respublikalarning manfaatlarini hisobga olgan holda, suv sifati va miqdori monitoringi tizimini rivojlantirish; 5.Gidroekologik jihatdan «xavfli» hududlarni batafsil o‗rganish; 6. Orol dengizi havzasi suv resurslarining yagona ma‘lumotlar manbaini yaratish, bunda ulardagi tadrijiy o‗zgarishlarni hisobga olish. aligida foydalanadi. O‗zbekistoniqlimidan kelib chiqqan holda 1 ga yerga 1yilda sarf qilinishi kerak bo‗lgan suv 1200 m3 qilibbelgilangan lekin sarf qilinayotgan suv miqdori 1600-1800 m3 ni toshkil qilmoqda. O‗zbekistonsuv resurslaridan norma bo‗yicha foydalanilsa 4,2 mln. ga o‗rniga 4,8 mln ga yerga dexqonchilikqilish mumkin. Agar ilg‗or sug‗orish texnologiyalaridan va tajribalaridan foydalansak. mavjudsuv resurslari bilan 7-8 mln ga yerni sug‗orish mumkin bo‗lar edi..
foydalaniladi.Foydalanilgan suvni tozalash, berk havzalar tashkil qilish sanoat korxonalarini
nisbatan bir necha marotaba past e‘tibor beriladi. Kommunal xo‗jaligida Yevropa mamlakatlari bir sutkada 300-350 l suv sarflasalar, bizdaesa 600-550 l ni tashkil etadi. [280-285] Shuning uchun mustaqillikni dastlabki yillaridan boshlab suv resurslaridan foydalanishnitakomillashtirish va samaradorligini oshirish maqsadida quyidagilar e‘tibor berildi. 1). Ishlatilayotgan suvni hisobga olish. (qishloq xo‗jaligi, sanoat va kommunal xo‗jaligida ham) 2). Suvdan foydalanishni iqtisodiy mexanizmini yaratish.(normadan kam foydalanilganda vakam ifloslantirganda rag‗batlantirish,aksi bo‗lganda jarima solish, suvning tannarxini belgilashva baholash va hokazo). 3). Suvdan foydalanganlik uchun haq to‗lashni tashkil etish.(suv o‗lchagichlar o‗rnatish,foydalanish normalarini belgilash). 4). Suv resurslarini nazorat qilish va foydalanishni rejalashtirish. 5). Qo‗shni davlatlar bilan tranzit suv resurlaridan foydalanishni xuquqiy asosini yaratish. 6). Suv resurslaridan foydalanishning jahon tajriba va texnologiyalarini o‗rganish va o‗zimizdaqo‗llash. jadvalIqtisodiyot tarmoqlarining suvdan foydalanish ulushi
tải về 0.71 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|