Vụ Thị trường Châu Phi, Tây Á, Nam Á TÀi liệu cơ BẢn cộng hoà DÂn chủ liên bang ethiopia

• 
  Tên nước: Cộng hoà dân chủ Liên bang Ethiopia
  
• 
  Thủ đô: Addis Ababa
  
• 
  Ngày quốc khánh: 28/5/1991
  
• 
  Vị trí địa lý: Nằm ở phía đông châu Phi, phía Tây của Xômali.
  
• 
  Diện tích: 1.104.300 km²
  
• 
  Khí hậu: thay đổi theo vùng, vùng ven biển khí có hậu nhiệt đới, vùng nội địa có khí hậu khô cằn
  
• 
  Dân số: 96,6 triệu (ước tính đến 7/2014)
  
• 
  Ðịa hình: Cao nguyên và vùng núi trung tâm được chia cắt bởi thung lũng Great Rift.
  
• 
  Tài nguyên thiên nhiên: : Vàng (trữ lượng nhỏ), platinum, đồng, khí tự nhiên,..
  
• 
  Ngôn ngữ: Oromo (chính thức tại một số khu vực) 33,8%, tiếng Amharic (chính thức) 29.3%, Somali 6,2%, Tigrayan (chính thứct ại một số khu vực) 5,9%, Sidamo 4%, Wolaytta 2,2%, Guragiegna 2%, Afar 1,7%, Hadiyya 1,7%, Gamo 1,5% , khác 11,7%, tiếng Anh (chính thức - ngoại ngữ chính được giảng dạy trong các trường học), tiếng Ả Rập (chính thức)
  
• 
  Tôn giáo: Thiên chúa giáo 50%, Hồi giáo 35%, đạo Cổ truyền 15%
  
• 
  Đơn vị tiền tệ: Đồng Birr (ETB), 1USD = 19,4 ETB (4/2014)
  
• 
  Tổng thống: MULATU Teshome Wirtu (từ 07/10/2013)
  
• 
  Thủ tướng: HAILEMARIAM Desalegn (từ 21/9/2012);
  
• 
  Thành viên của các tổ chức: ACP, AfDB, AU, COMESA, FAO, G-24, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IGAD, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC (NGO), MIGA, NAM, OPCW, PCA, UN, UNAMID, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNISFA, UNMIL, UNOCI, UNWTO, UPU, WCO, WFTU (NGO), WHO, WIPO, WMO, WTO (quan sát viên)
  

• 
  GDP: 47,34 tỷ USD (tính theo tỷ giá hối đoái chính thức)
  
• 
  Tăng trưởng GDP: 7%
  
• 
  GDP bình quân đầu người: 504 USD
  
• 
  Cơ cấu kinh tế: nông nghiệp 47%, công nghiệp 10,8%, dịch vụ 42,2%
  
• 
  Kim ngạch xuất khẩu: 3,2 tỷ
  
• 
  Các mặt hàng xuất khẩu chính: cà phê, vàng, sản phẩm da, động vật sống, hạt có dầu
  
• 
  Các thị trường xuất khẩu chính: Trung Quốc 13%, Đức 10,8%, Mỹ 8%, Bỉ 7,7%, Ả rập Xê út 7,6% (2012)
  
• 
  Kim ngạch nhập khẩu: 10,68 tỷ USD
  
• 
  Các mặt hàng nhập khẩu chính: thực phẩm và động vật sống, dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ, hóa chất, máy móc, xe có động cơ, ngũ cốc, dệt may
  
• 
  Các thị trường Kenya nhập khẩu chính: Trung Quốc 13,1%, Mỹ 11%, Ả rập Xê út 8,4%, Ấn Độ 5,4% (2012)
  

Ethiopia là một trong những vương quốc lâu đời nhất ở châu Phi. Cuối thế kỷ 19 (1896), quốc vương Menelic đã thống nhất lãnh thổ trong một nhà nước phong kiến tập quyền với tên gọi Ethiopia. Đây cũng là lúc các đế quốc phương Tây bắt đầu xâm nhập vùng đất này.

         Dưới sự chỉ huy của Menelic và thủ lĩnh Makonnen, trong gần bốn thập kỷ tiếp theo, Ethiopia được hưởng hoà bình và mở rộng bờ cõi về phía Tây và Nam. Năm 1913, Menelic qua đời, các thế lực trong nước trỗi dậy tranh giành quyền bính. Thủ lĩnh Tafari lúc này là nhiếp chính thâu tóm quyền lực, và năm 1930, đã xưng vương dưới danh hiệu Hailé Selassie. Tháng 5/1935, phát xít Ý xâm lược Ethiopia. Nhân dân Ethiopia đã tiến hành kháng chiến anh dũng chống ngoại xâm. Năm 1941, lực lượng đồng minh Anh, Pháp với sự phối hợp của các chiến sĩ du kích Ethiopia đã đánh bại phát xít Ý, giải phóng Ethiopia nhưng Vùng Eritrea vẫn bị Hội quốc liên đặt dưới sự uỷ trị của Anh. H.Selassie từ nước ngoài trở về, tiếp tục duy trì nền quân chủ ở Ethiopia.

            Đầu năm 1974, nhân dân Ethiopia do Mengistu H. Mariam cầm đầu đã nổi dậy làm cách mạng lật đổ chế độ H.Selassie. Ngày 12/9/1974, Chính phủ mới ra đời. Năm 1984, Đảng Lao động Ethiopia được thành lập. Năm 1987, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Ethiopia ra đời và Chính quyền Mengistu tuyên bố đi theo hướng XHCN. Đầu 1989, Ethiopia bắt đầu tiếp xúc với Mỹ, đối thoại với EPLF (Mặt trận Nhân dân Giải phóng Eritrea) và EPRDF (Mặt trận Cách mạng Dân chủ Nhân dân Ethiopia) nhưng vẫn giữ chủ trương nhà nước Ethiopia thống nhất và chỉ đồng ý cho Eritrea tự trị.

          Đối nội: 

- Sau khi lên nắm quyền, Mặt trận Cách mạng Dân chủ nhân dân Ethiopia (EPRDF) chủ trương hoà giải dân tộc nhằm tạo sự ổn định, xây dựng lại đất nước và đã để cho Eritrea tuyên bố độc lập. Chính phủ Ethiopia đã thông qua chính sách kinh tế chuyển tiếp (TEP) với nội dung chính là: hạn chế vai trò của nhà nước, đề cao vai trò của tư bản tư nhân, khuyến khích viện trợ của bên ngoài. Chính sách này bước đầu đã gây được sự chú ý của các công ty nước ngoài, các nước EC đã quyết định tăng viện trợ cho Ethiopia. Tuy nhiên, kinh tế Ethiopia vẫn ở trong tình trạng rất khó khăn.

        Đối ngoại:

            - Ethiopia thực hiện đường lối đối ngoại hoà bình, hữu nghị, hợp tác với tất cả các nước, không phân biệt chế độ chính trị. Ethiopia tranh thủ tối đa viện trợ của các nước phục hồi và phát triển kinh tế.

   - Hiện Ethiopia đang có tranh chấp về biên giới với Eritrea. Chiến tranh biên giới giữa hai nước kết thúc bằng một hiệp định hoà bình tháng 12/2000. Mặc dù uỷ ban quốc tế về phân giới cắm mốc đã xác định được các điểm giới, Ethiopia vẫn phản đối kết quả này, cho rằng có nhiều điểm thuộc về lãnh thổ Ethiopia.

• 
  Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: 23/3/1976. Ethiopia hiện có Đại sứ quán tại Hàn Quốc kiêm nhiệm Việt Nam, Việt Nam có Đại sứ quán tại Tanzania kiêm nhiệm Ethiopia.
  
• 
  Các đoàn Việt Nam thăm Kenya: năm 2004, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Ethiopia đã sang thăm Việt Nam; tháng 6/2006, Đoàn Bộ Ngoại giao do Tổng Vụ trưởng Vụ Thanh tra và Kiểm toán Ethiopia thăm làm việc tại Việt Nam. Tháng 2/2009, đoàn Phòng Thương mại và Công nghiệp Ethiopia thăm Việt Nam và ký MOU với VCCI về hợp tác. Tháng 4/2012, Đoàn công tác liên ngành do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Lương Minh dẫn đầu đã có chuyến công tác tại Ethiopia. Nhân dịp này, phía Việt Nam đã đề xuất hai bên ký kết MOU về thương mại gạo với quốc gia Đông Phi này.
  
• 
  Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Ethiopia còn khiêm tốn do doanh nghiệp hai bên còn thiếu thông tin và thiếu các cuộc tiếp xúc trực tiếp. Trong vòng 5 năm trở lại đây, trao đổi thương mại hai chiều đạt con số lớn nhất vào năm 2010 – đạt 34,8 triệu USD, trong đó chủ yếu là xuất khẩu do trong năm này, Việt Nam xuất khẩu trên 29 triệu USD hàng dệt may. Năm 2011, trao đổi thương mại giữa hai nước giảm mạnh xuống 11,4 triệu USD rồi tăng dần. Năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 33,9 triệu USD – tăng 31% so với năm 2012, trong đó xuất khẩu đạt 25,6 triệu USD – tăng 14%, nhập khẩu đạt 8,3 triệu USD – tăng 151%.
  

Về diện mặt hàng xuất khẩu, mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường Ethiopia 5 năm trở lại đây là hàng dệt may. Năm 2013, Việt Nam xuất khẩu khoảng 17,8 triệu USD hàng dệt may sang Ethiopia, tiếp tục tăng 33% so với cùng kì năm trước. Ngoài mặt hàng dệt may, diện mặt hàng xuất sang Ethiopia cũng ngày càng đa dạng với khoảng 20 sản phẩm trong đó chủ yếu là dệt may, các sản phẩm chất dẻo, cao su, máy tính sản phẩm điện tử, bánh, kẹo, sản phẩm từ ngũ cốc,…

Về nhập khẩu, Việt Nam mua từ Ethiopia các mặt hàng nguyên phụ liệu dệt may, da giày, cà phê, thức ăn gia súc và nguyên liệu, bông...Đáng chú ý là năm 2013, Việt Nam lần đầu tiên nhập đậu tương từ Ethiopia với giá trị lên tới 7,4 triệu USD – chiếm 89% tổng kim ngạch nhập khẩu từ thị trường này.