TRƯỜng thpt huỳnh thúc kháng đỀ thi tốt nghiệp thpt năm họC 2009-2010

Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Câu1 (2,0 điểm)

Nêu cuộc đời và sự nghiệp văn học của nhà văn Lỗ Tấn.

Câu 2( 3,0 điểm)

Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của em về quan niệm sau:

“ Hỏi một câu, chỉ dốt trong chốc lát, không hỏi sẽ dốt nát cả đời”.

Hình tượng rừng xà nu trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành.

Giá trị nhân đạo sâu sắc trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân

- Lỗ Tấn ( 1881-1936), tên khai sinh là Chu Chương Thọ sau đổi thành Chu Thụ Nhân, quê ở huyện Thiệu Hưng, tỉnh chiết Giang, trung Quốc.

Năm 13 tuổi, chứng kiến cảnh người cha lâm bệnh, vì không thuốc mà mất, Lỗ Tấn ôm ấp mộng học y từ đó.

Chọn nghề Y và sang Nhật học, Lỗ Tấn mong muốn có thể chữa bệnh cho những người nghèo. Khi đang học ở Nhật, một lần xem phim, thấy người Trung Quốc hăm hở đi xem người Nhật chém đầu một người Trung Quốc làm gián điệp cho quân Nga, Lỗ Tấn nhận thấy chữa bệnh về tinh thần quan trọng hơn chữa bệnh về thể xác. Từ đó, ông chuyển sang làm văn nghệ.

Làm văn nghệ, Lỗ Tấn chủ trương dùng ngòi bút của mình phanh phui các căn bệnh tinh thần cho quốc dân và lưu ý mọi người tìm cách chạy chữa.

- Tác phẩm chính: Các tập truyện ngắn Gào thét, Bàng hoàng, Chuyện cũ viết lại; truyện vừa AQ chính truyện và các tập tản văn, tạp văn như: Nấm mồ, Cỏ dại…

- Điểm 2: Đáp ứng yêu cầu trên, có thể mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt.

- Điểm 1: Trình bày được một nửa yêu cầu trên, còn mắc một số lỗi về diễn đạt.

- Điểm 0: Sai hoàn toàn về kiến thức hoặc chưa làm được gì.

- Nêu vấn đề cần bàn luận.

- Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận:

Khi gặp khó khăn trở ngại trong công việc mà bản thân không thể giải quyết được thì cần hỏi để có được sự trợ giúp. Nhưng do tâm lí sợ bị người khác chê cười, đánh giá thấp nên im lặng, dấu dốt. Nếu kéo dài tình trạng này thì mình trở thành người dốt nát. Câu nói này nhằm nhắc nhở chúng ta thường xuyên học hỏi để bổ sung kiến thức kịp thời.

- Đánh giá vấn đề:

Đây là quan niệm đúng đắn vì:

+ không ai hiểu biết tất cả mọi lĩnh vực nên cần giao lưu học hỏi lẫn nhau để nâng cao kiến thức.

+ Không biết chỗ nào cần hỏi ngay chỗ ấy để kiến thức được bổ sung kịp thời, thường xuyên.

- Bàn luận:

+ Hỏi không có gì xấu hổ mà biểu hiện của tính ham học, ham hiểu biết. Tuy nhiên cần chịu khó suy nghĩ, tự học.

+ Nên lựa chọn người đáng tin cậy để hỏi và tiếp thu có chọn lọc.

- Nêu ý nghĩa vấn đề: (bài học nhận thức, hành động của tư tưởng đạo lí)

Khi đã cố gắng hết sức mà không nghĩ ra, không giải quyết được thì cần hỏi người đáng tin cậy để bổ sung ý kiến kịp thời và tránh tâm lí ngại hỏi, dấu dốt để rốt cuộc trở thành người dốt nát.

C. Cách cho điểm:

-Điểm 3: Đáp ứng các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt.

-Điểm 2: Trình bày được một nửa các yêu cầu trên, có thể mắc một số lỗi về diễn đạt.

-Điểm 1: Nội dung sơ sài, diễn đạt yếu hoặc bài chưa hợp lí, tối nghĩa.

-Điểm 0: Chưa làm được gì hoặc hoàn toàn lạc đề.
II. Phần riêng:

Câu 3a : theo chương trình Chuẩn ( 5.0 điểm)

a.Yêu cầu kĩ năng:

- Vận dụng kĩ năng làm văn nghị luận để phân tích hình tượng cây xà nu.

- Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

b. Yêu cầu về kiến thức:

Trên cơ sở hiểu biết chuyện ngắn Rừng xà nu, học sinh phân tích hình tượng cây xà nu theo cách riêng của mình nhưng cần đáp ứng các ý cơ bản sau:

- Cây xà nu là loại cây đặc thù tiêu biểu của miền đất Tây Nguyên và gần gũi với đời sống người dân Xô Man, là chứng nhân những sự kiện quan trọng của họ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.

- Cây xà nu tượng trưng cho số phận và phẩm chất người dân Tây Nguyên trong chiến tranh.

+ Thương tích, mất mát mà rừng xà nu gánh chịu do đại bác kẻ thù gợi những mất mát đau thương vô bờ mà đồng bào ta trải qua trong thời kì cách mạng miền Nam bị khủng bố.

+ Sức sống kì diệu của Rừng xà nu trong đau thương chiến tranh thể hiện sự khao khát tự do, kiên cường, bất khuất vươn lên mạnh mẽ của con người Tây Nguyên, đồng bào miền Nam trong cuộc chiến đấu một mất một còn với kẻ thù.

- Khả năng sinh sôi mãnh liệt của các thế hệ cây xà nu cùng sự rộng lớn bạt ngàn của rừng xà nu gợi sự nối tiếp của nhiều thế hệ người dân Tây Nguyên đoàn kết bên nhau kháng chiến.

- Nhận xét đánh giá: Cảm nhận bằng nhiều giác quan, miêu tả vừa bao quát vừa cụ thể trong sự so sánh, đối chiếu với con người, rừng xà nu được khắc họa thành công tiêu biểu cho vẻ đẹp hào hùng, đầy sức sống của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.

-Điểm 5: Đáp ứng các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt.

-Điểm 3: Trình bày được khoảng nửa số ý, có chú ý đến nghệ thuật, còn mắc một số lỗi về diễn đạt.

-Điểm 1: Phân tích sơ sài, mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

Biết cách làm bài văn nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi; phân tích các giá trị tư tưởng của một tác phẩm; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

Trên cơ sở hiểu biết về nhà văn Kim Lân, truyện ngắn Vợ nhặt ( chủ yếu phần trích trong sách ngữ văn 12) và giá trị nhân đạo của văn học, học sinh trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ các ý sau:

- Nêu được vấn đề cần nghị luận.

-Bộc lộ niềm xót xa thương cảm đối với cuộc sống bi đát của người dân nghèo trong nạn đói, qua đó tố cáo tội ác tày trời của thực dân, phát xít đối với nhân dân ta.

-Phát hiện và trân trọng hạnh phúc, khát vọng sống của con người.

-Thể hiện niềm tin sâu sắc vào phẩm giá, lòng nhân hậu của con người.

- Đánh giá chung về giá trị nhân đạo của tác phẩm:

Điểm nổi bật về giá trị nhân đạo trong tác phẩm là niềm tin tưởng sâu sắc vào người lao động, vào bản năng sống, khát vọng sống mạnh mẽ của họ. Tình cảm nhân đạo ở đây có nét mới mẻ hơn so với nhiều tác phẩm của văn học hiện thực trước cách mạng.

-Điểm 5: Đáp ứng các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt.