Ths bs phan Quốc Hùng Bs Nguyễn Đình Long Hải Khoa Phẫu thuật Lồng ngực bv chợ Rẫy, tphcm tóm tắT

From May, 2009 to April, 2010, 45 palmar hyperhidrosis patients were operated by T4 endoscopic thoracic sympathectomy (ETS4) at Choray Hospital. We evaluated for symptom resolution, severity of compensatory sweating and levels of satisfaction.

There were 20 men, 25 women. Mean age was 24.9 ( range 14 to 45 ), mean operating time was 31.1 minutes. Single incision was used in 43 cases, double incisions in 2 cases because of lung adhesion. The rate of symptom resolution was 97.8%, the satisfaction rate was 100%, the incidence of mild, moderate compensatory sweating were 17.7% and 11.1%. No patient was regrettable from operation.

ETS4 for palmar hyperhidrosis treatment was very effective, high rate of satisfaction, low degree of compensatory sweating.

Tăng tiết mồ hôi tay là tình trạng rối loạn hệ thần kinh giao cảm. Vấn đề này không đe dọa đến sức khỏe mà ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, sinh hoạt hàng ngày và giao tiếp xã hội. Phẫu thuật cắt thần kinh giao cảm ngực qua nội soi là phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả. Tại Việt Nam, phẫu thuật này được thực hiện từ năm 1996 tại bệnh viện Bình Dân, Chợ Rẫy. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn còn nhiều tranh luận của các phẫu thuật viên lồng ngực về lựa chọn vị trí hạch giao cảm nào để kết quả điều trị là tốt nhất. Mối liên hệ giữa tăng tiết mồ hôi bù trừ với vị trí và số lượng hạch giao cảm được cắt là một vấn đề còn tranh cãi. Baungartner^[4] cắt N2,3 tăng tiết bù trừ là 45%. Neumayer^[12] nghiên cứu 2 nhóm cắt N2, N3, N4 và N4 thì tỷ lệ lần lượt là 55.6% và 8.5%. Năm 2001, Lin CC và Telaranta^[10] công bố phương pháp cắt N4 điều trị tăng tiết mồ hôi tay.

Nghiên cứu này của chúng tôi nhằm đánh giá kết quả bước đầu ứng dụng cắt giao cảm ngực N4 điều trị tăng tiết mồ hôi tay tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh.

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

Chúng tôi thực hiện nghiên cứu tiền cứu trên 45 bệnh nhân tăng tiết mồ hôi tay được phẫu thuật nội soi cắt hạch giao cảm ngực N4 tại bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 5 năm 2009 đến tháng 4 năm 2010. Các vấn đề được đánh giá : phân độ tăng tiết mồ hôi tay, kết quả điều trị, thời gian phẫu thuật, vấn đề tăng tiết mồ hôi bù trừ, sự hài lòng của bệnh nhân bằng cách trả lời bảng câu hỏi qua điện thoại.

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:

Mức độ hài lòng của bệnh nhân đối với phẫu thuật: 22/45 rất hài lòng, 23/45 hài lòng, không có trường hợp nào lấy làm tiếc vì đã tiến hành phẫu thuật.

45 bệnh nhân của chúng tôi gồm 20 nam và 25 nữ trong độ tuổi từ 14 – 45 ( tuổi trung bình là 24.9). Một số tác giả như Doolabh^[7], Gossot^[9] tỷ lệ nữ nhiều hơn nam, tuổi trung bình của Hồ Nam^[1] là 24.47 tuổi^[7].

Về phân bố vị trí như trình bày ở bảng 1, phần lớn các trường hợp là tăng tiết phối hợp chiếm 77.8%, chỉ có 10/45 (22.2%) là tăng tiết đơn thuần ở tay. Báo cáo của Gossot^[9] có 92% là tăng tiết phối hợp nhiều vị trí.

36/45(80%) bệnh nhân trong nghiên cứu của chúng tôi nhập viện phẫu thuật vì ra mồ hôi nhiều, cảm thấy suy nhược hay sợ hãi khi ra xã hội (Bảng 2).

Về kỹ thuật mổ, chúng tôi dùng 1 ngõ vào (ống kính và móc đốt) cho 43/45 (95.6%) bệnh nhân, chỉ có 2 trường hợp phải dùng ngã vào thứ 2 để gỡ dính vì phổi dính nhiều. Thời gian mổ trung bình là 31.1 phút. So sánh với một số tác giả khác: Bảng 6

Tác giả	Kỹ thuật mổ	Thời gian mổ
Reisfeld[13]	1 ngõ vào, dùng Trocar 2 kênh	30-45 phút
Dumont[8]	2 ngõ vào	36 phút
Nguyễn Hoài Nam[2]	2 ngõ vào	22 phút
Phan Quốc Hùng&cs	1 ngõ vào	31.1 phút

Dùng 1 hay 2 ngõ vào là tùy theo quan niệm của từng phẫu thuật viên. Chúng tôi không gặp khó khăn gì với 1 ngõ vào, biểu hiện bằng thời gian mổ của chúng tôi cũng tương tự như các tác giả khác.

Về kết quả điều trị, trong nghiên cứu của chúng tôi có 1/45(2.2%) thất bại, bệnh nhân chỉ cải thiện khoảng 40% ở tay. Wolosker^[14] giải thích tình trạng này có thể do bất thường về giải phẫu của hệ thần kinh tự chủ, có những nhánh phụ qua hạch. Kết quả phẫu thuật của chúng tôi so sánh với một số các tác giả khác:

Một trong những tác dụng không mong muốn và gây nhiều phiền toái cho bệnh nhân nhất là tăng tiết mồ hôi bù trừ. Tỷ lệ này trong nghiên cứu của chúng tôi là 28.8% (Bảng 5). So sánh với các tác giả khác:

100% bệnh nhân trong nghiên cứu của chúng tôi đều hài lòng, không có trường hợp nào lấy làm tiếc vì đã phẫu thuật. Mặc dù có 1 trường hợp tay chỉ cải thiện khoảng 40% nhưng bệnh nhân cảm thấy hài lòng vì chất lượng cuộc sống khá lên nhiều so với trước mổ. Tỷ lệ hài lòng của Doolabh^[7] là 94%. Nhìn chung, sự hài lòng của bệnh nhân sau mổ liên quan đến tăng tiết mồ hôi bù trừ nhiều hay ít. Những trường hợp bệnh nhân không hài lòng và lấy làm tiếc vì đã phẫu thuật liên quan tới tăng tiết bù trừ trầm trọng.

4. KẾT LUẬN:

Qua kết quả bước đầu điều trị 45 trường hợp tăng tiết mồ hôi tay tại bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh bằng phẫu thuật nội soi cắt giao cảm ngực N4, chúng tôi nhận thấy đây là phương pháp điều trị khá hiệu quả, tỷ lệ thành công cao 97.8%, tăng tiết mồ hôi bù trừ thấp 28.8%, sự hài lòng của bệnh nhân với phẫu thuật cao 100%, không có trường hợp nào lấy làm tiếc vì đã tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên, đây cũng chỉ mới là những kết quả bước đầu, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để có một số liệu lớn hơn nhằm chia xẻ kinh nghiệm với quý đồng nghiệp trong lĩnh vực điều trị này.

1. 
   Hồ Nam. Điều trị tăng tiết mồ hôi tay bằng phẫu thuật cắt hạch thần kinh giao cảm ngực qua ngã nội soi. Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ y học, 1999.
   
2. 
   Nguyễn Hoài Nam. Những cải tiến trong điều trị chứng tăng tiết mồ hôi tay bằng phẫu thuật nội soi lồng ngực. Y học TP.Hồ Chí Minh, tập 7, phụ bản số 1-2003: 26-30
   
3. 
   Văn Tần. Cải tiến phẫu thuật nội soi lồng ngực để điều trị chảy mồ hôi tay. Toàn văn báo cáo tổng kết nghiên cứu khoa học và cải tiến kỹ thuật 10 năm tại bệnh viện Bình Dân, 2000: 157-62.
   
4. 
   Baumgartner FJ, Toh Y. Severe hyperhidrosis: clinical features and current thoracoscopic surgical management. Ann Thorac Surg 2003;76:1878–83.
   
5. 
   Chou SH, Kao EL, Li HP, et al. N4 sympathectomy for palmar hyperhidrosis: an effective approach that simultaneously minimizes compensatory hyperhidrosis. Kaohsiung J Med Sci. 2005;21:310 –3.
   
6. 
   Dewey TM, Herbert MA, Hill SL, et al. One-year follow-up after thoracoscopic sympathectomy for hyperhidrosis: outcomes and consequences. Ann Thorac Surg. 2006;81:1227–32.
   
7. 
   Doolabh N, Horswell S, Williams M, et al. Thoracoscopic sympathectomy for hyperhidrosis: indications and results. Ann Thorac Surg 2004;77:410–4.
   
8. 
   Dumont P, Denoyer A, Robin P. Long-term results of thoracoscopic sympathectomy for hyperhidrosis. Ann Thorac Surg. 2004;78:1801– 7.
   
9. 
   Gossot D, Galetta D, Pascal A, et al. Long-term results of endoscopic thoracic sympathectomy for upper limb hyperhidrosis. Ann Thorac Surg 2003;75:1075–9.
   
10. 
    Lin CC, Telaranta T. Lin-Telaranta classification: the importance of different procedures for different indications in sympathetic surgery. Annal Chir Gynaecol 2001;90:161–6.
    
11. 
    Montessi J, De Almeida EP, Vieira JP, Abreu MM, De Souza LP, Montessi OD. Video-assisted thoracic sympathectomy in the treatment of primary hyperhidrosis: a retrospective study of 521 cases comparing different levels of ablation. J Bras Pneumol. 2007;33(3):248-54
    
12. 
    Neumayer , Zacherl J, Holak G, et al. Limited endoscopic thoracic sympathetic block of hyperhidrosis of the upper limb reduction of compensatory sweating by clipping N4. Surg Endosc 2004;18:152–6.
    
13. 
    Reisfeld R. Sympathectomy for hyperhidrosis: should we place the clamps at N2–N3 or N3–N4? Clin Auton Res. 2006;16:384 –9.
    
14. 
    Wolosker N, Yazbek G, Ishy A, De Campos JR, Kauffman P and Puech-leão P. Is sympathectomy at N4 level better than at N3 level for treating palmar hyperhidrosis? Journal of Laparoendoscopic & Advanced surgical techniques, 2008; 18(1): 102-6
    
15. 
    Zacherl J, Imhof M, Huber ER, Plas EG, Herbst F, Jaskesz R, et al. Video assistance reduces complication rate of thoracoscopic sympathicotomy for hyperhidrosis. Ann Thorac Surg 1999; 68(4): 1177-81