356 |
C h ư ơ n g 0 6 : N g u y ễ n D u v à T r u y ệ n K i ề u
không có những phương pháp cụ thể để có thể đi tới tự do thực sự.
Trong đạo Bụt, tự do bắt đầu bằng chánh niệm. Bắt đầu bằng chánh
niệm rất nhỏ. Trầm trầy trầm trật. Nhưng một ngày nào đó nó sẽ trở
thành một hạt giống tốt. Và chánh niệm đó sẽ cho mình không gian,
từ từ lớn lên. Trong Thánh Kinh nói rằng hạt giống tuy nhỏ nhưng
trồng xuống thì sẽ trở thành cây lớn, chim chóc có thể bay về trên cây
đó mà nương tựa. Chánh niệm cũng vậy. Chánh niệm trong đạo Bụt
là Phật sẽ thành, là Phật. Nếu tiếp xúc được với chánh niệm trong bản
thân mình thì ta có thể tiếp xúc được với Bụt trong mình. Đó là một
Giác Duyên, một điều kiện của sự tỉnh thức.
Lời Cuối
Chúng ta chỉ cần nói một câu thôi để kết thúc. Đứng về phương diện
văn chương, tâm lý, tả tình, tả cảnh (nhất là tả tình) thì truyện Kiều
của Nguyễn Du là một tác phẩm tuyệt hảo, không chê vào đâu được.
Tác giả nói: Lời quê chấp chặt dông dài. Nhưng tác phẩm không dông
dài, không quê chút nào. Ngược lại, rất thanh tú, rất mỹ lệ. Chỉ có một
điều: quan niệm, kiến thức Phật học của Nguyễn Du lúc đó chưa uyên
bác lắm. Quan niệm về nghiệp còn mù mờ, chất phác. Có những học
giả viết về những đề tài như 'triết học Phật học trong truyện Kiều', thì
triết lý Phật học trong truyện Kiều rất mù mờ, chen lẫn với thuyết
Định Mệnh và quan niệm tài mệnh tương đố. Tuy nhiên điều đó
không có nghĩa là cụ Nguyễn Du không có tuệ giác đạo Bụt. Tuệ giác
của cụ lớn lắm, không phải là do cụ học Phật mà có, mà do cụ đã tiếp
nhận được từ các thế hệ tổ tiên, từ văn hóa dân tộc, và nhất là từ kinh
nghiệm sống và tiếp xúc của cụ. Tuệ giác này đã không được diễn tả
dưới hình thức Phật học và với từ ngữ Phật giáo, mà bằng những câu
thơ, như câu "Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao" hay "tan sương
đầu ngõ vén mây giữa trời" "ở không an ổn, ngồi không vững vàng"
"một mình mình biết, một mình mình hay," v.v...
Trong đời sống hàng ngày chúng ta có cảm tưởng bị bức bách, sống
trong tù ngục của mạng lưới Nhân Quả. Chúng ta không có không
gian để thở. Những nhà triết học cũng có cảm tưởng đó vì họ thường
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |