2. Loài Striga densiflora (Benth.) Benth.
2.1. Phân bố
Châu Phi: Nigieria, South Africa, Zimbabwe
Châu Á: Bangladesh, Trung Quốc, Yunnan, Ấn Độ, Gujarat, Karnataka, Maharashtra, Rajasthan, Tamil Nadu, Uttar Pradesh, Indonesia, Oman, Pakistan
2.2. Tên khoa học và vị trí phân loại
- Tên khoa học
- Tên tiếng Việt
- Tên khác
|
: Striga densifiora (Benth.) Benth.
: Cỏ ma ký sinh S.d
: Buchnera densiflora Benth.
|
- Vị trí phân loại:
Giới
Ngành
Lớp
Bộ
Họ
Chi
|
: Viridiplantae
: Spermatophyta
: Dicotyledonae
: Scrophulariales
: Scrophulariaceae
: Striga
|
2.3. Phương thức gây hại
Sau khi nảy mầm, rễ ký sinh hình thành các lông hút để tiếp xúc và xâm nhập vào rễ ký chủ, hình thành các rễ mút (đỉnh rễ) phát triển tiến dần vào tới mô mạch của ký chủ. Cây ký sinh hút đường, nước, các amino axít và muối khoáng từ ký chủ để phát triển thông qua hệ thống rễ. Khi còn ở dưới mặt đất, việc hấp thụ dinh dưỡng của cây ký sinh hoàn toàn phụ thuộc vào cây ký chủ. Khi cây ký sinh mọc lên khỏi mặt đất, có ánh sáng mặt trời, diệp lục được hình thành (lá xanh phát triển), quá trình quang hợp bắt đầu xảy ra, nhưng hiệu quả chỉ bằng khoảng 20%, do đó cây ký sinh vẫn sống dựa vào ký chủ trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển của nó.
2.4. Ký chủ
- Ký chủ gồm các loài: cỏ, kê, mía, ngô, lúa miến.
2.5. Đặc điểm nhận dạng cỏ ma ký sinh S.d [Striga densiflora (Benth.) Benth.] - dịch hại kiểm dịch thực vật nhóm I của Việt Nam
- Rễ kém phát triển, hình thành các vòi hút, giác bám ăn sâu vào rễ ký chủ.
- Thân cao khoảng 30 cm, thẳng, ít phân nhánh.
- Lá hẹp (rộng hơn lá của loài S. asiatica), có lông, cong ở phía dưới.
- Hoa tập trung ở đầu nhánh; lá bắc dài hơn đài. Đài dài 5 - 6 cm, có 5 gân; thùy đài dài gần bằng ống đài. Hoa màu trắng hơi xanh, dài khoảng 1 cm. Bao phấn màu xanh đen. Đài dài 6 mm, có 5 gân.
- Quả nang thuôn dài, dài khoảng 5 mm, chứa vài trăm hạt.
- Hạt có kích thước 0,2 x 0,3 mm.
Hình 4: Cây cỏ ma Striga densiflora (Benth.) Benth. (bên trái)
(Nguồn: CABI, Crop Protection Compendium, 2007)
Hình 5 : Phần ngọn cỏ ma Striga densiflora mang hoa
(Nguồn: CABI, Crop Protection Compendium, 2007)
3. Loài Striga angustifolia (Don.) Saldanha
3.1. Phân bố
Châu Á: Bangladesh, Bhutan, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Myanmar, Nepal, Oman, Pakistan, Sri Lanka, Việt Nam.
Châu Phi: Ethiopia, Malawi, Mozambique, Nam Phi, Swaziland, Tazania, Zambia, Zimbabwe.
3.2. Tên khoa học và vị trí phân loại
- Tên khoa học
- Tên tiếng Việt
- Tên khác
|
: Striga angustifolia (Don.) Saldanha
: Cỏ ma ký sinh S.a
: Buchnera angustifolia Benth.
Buchnera euphrasioides Benth.
Striga euphrasioides (Benth) Benth.
|
- Vị trí phân loại:
Giới
Ngành
Lớp
Bộ
Họ
Chi
|
: Viridiplantae
: Spermatophyta
: Dicotyledonae
: Scrophulariales
: Scrophulariaceae
: Striga
|
3.3. Phương thức gây hại
Sau khi nảy mầm, rễ ký sinh hình thành các lông hút để tiếp xúc và xâm nhập vào rễ ký chủ, hình thành các rễ mút (đỉnh rễ) phát triển tiến dần vào tới mô mạch của ký chủ. Cây ký sinh hút đường, nước, các amino axít và muối khoáng từ ký chủ để phát triển thông qua hệ thống rễ. Khi còn ở dưới mặt đất, việc hấp thụ dinh dưỡng của cây ký sinh hoàn toàn phụ thuộc vào cây ký chủ. Khi cây ký sinh mọc lên khỏi mặt đất, có ánh sáng mặt trời, diệp lục được hình thành (lá xanh phát triển), quá trình quang hợp bắt đầu xảy ra, nhưng hiệu quả chỉ bằng khoảng 20%, do đó cây ký sinh vẫn sống dựa vào ký chủ trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển của nó.
3.4. Ký chủ
- Ký chủ gồm các loài: lúa gạo, mía, lúa miến.
3.5. Đặc điểm nhận dạng cỏ ma ký sinh S.a [Striga angustifolia (Don.) Saldanha] - dịch hại kiểm dịch thực vật nhóm II của Việt Nam
- Thân thảo, thẳng, gần vuông, có gai (ráp), cao từ 15 - 45 cm, phân nhánh hoặc không phân nhánh ở nửa trên của cây.
- Lá không cuống, mọc đối xứng thẳng, kích thước 1 - 5 cm x 2 - 5 mm. Lá ở dưới nhỏ hơn. Lá hình mác hẹp, ráp, dài đến 4 cm.
- Hoa mọc ở nách lá trong cuống lá bắc, cuống hoa dài khoảng 1 mm, lá bắc tương tự như lá nhưng ngắn hơn; tràng hoa màu trắng, màu kem hoặc màu xanh nhạt. Loài này rất giống với loài S. asiatica nhưng khác ở chỗ đài của nó dài hơn và có 15 gân
- Quả nang mở dài 5 - 6 mm, ngắn hơn đài.
- Hạt dài 0,5 mm (to hơn hạt của loài S. asiatica), có những nét khía.
Hình 6: Phân biệt 03 loài cỏ ma
a. S. asiatica; b. S.angustifolia; c. S.densiflora
(Nguồn: CABI, Crop Protection Compendium, 2007)
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |