NHỮng lời dạy từ CÁc thiền sư việt nam xưa teachings From Ancient Vietnamese Zen Masters

24 Mind Teachings

Eternally dwelling in worlds, unborn and undying – that is called Buddha. Understanding the mind teachings of Buddha, attaining enlightenment along with interpreting scriptures – those are called Patriarchs.

24 Tâm Tông

Rõ biết tâm tông của Phật, hạnh và giải tương ưng gọi là Tổ.

25 The Moon Shining

to attain the complete enlightenment.

Gaining wisdom is the best way; anything else, the exhausted effort.

Having the jewel, the profound truth, is just like seeing the sun in the sky.

lightening all the realms endlessly.

If you need to know, just need to distinguish this:

Heavy fog blankets the high mountain in the afternoon.

25 Trăng Sáng

Được thành chánh giác ít nhờ tu,

Ấy chỉ nhọc nhằn, trí tuệ ưu.

Nhận được ma-ni lý huyền diệu,

Ví thể trên không hiện vầng hồng.

Chiếu soi khắp cõi sáng khôn ngần.

Nếu người cần biết, nên phân biệt,

Khói mù man mác phủ non chiều.

26 Illusory Body

just like images appearing in a mirror.

Realizing that all forms are all empty,

instantly in this illusory body you realize the true form.

Dường tợ trong gương hiện bóng hình.

Bóng hình giác rõ không tất cả,

Thân huyễn chớp mắt chứng tướng chân.

27 Inaction

A peaceful wind blows, and creates all the universe.

Wish all human beings know the bliss of inaction,

because attaining the inaction is coming home.

Gió hòa thổi dậy khắp ta-bà.

Người người nhận được vô vi lạc,

Nếu được vô vi mới là nhà.

Hòa phong xuy khởi biến ta-bà.

Nhân nhân tận thức vô vi lạc,

Nhược đắc vô vi thủy thị gia.)

28 Like an Echo

Only the morality is your duty.

If you want to say the good words, just insistingly tell others one saying:

When you see there is no self and others,

the dust stops blowing;

Day and night, up and down,

there is no form to settle;

Like a reflection, like an echo,

there is no trace to point out.
TRI
(COMMENT: All things are playing in your mind. But when you look around and you can not see the mind. You can not say there is no mind, because the consciousness arises and vanishes. You can not say there is something called mind, because there is no trace of it. Thoughts come and go just like illusions. Now try this: Keep silent for a day, or even one hour, and feel the environment around. You would feel that all the sounds you hear are not the normal sounds anymore; you feel that they are all echoes in your mind.)

28 Như Vang

Chỉ đức là vụ.

Hoặc nói lời lành

Tha thiết một câu:

Lòng không bỉ ngã, Đã dứt bụi mù,

Ngày đêm lên xuống, Không hình khá trụ,

Như bóng như vang, Không vết khá đến.
Thiền Sư TRÍ – Bản dịch HT Thanh Từ.
(BÌNH: Vạn pháp đang hiển lộng trong tâm bạn. Nhưng khi bạn nhìn quanh, và bạn không thể thấy được tâm. Bạn không thể nói không có tâm, vì thức vẫn sinh và diệt. Bạn không thể nói là có cái gì gọi là tâm, vì không có vết tích nào của nó. Các niệm đến và đi y hệt như ảo ảnh. Bây giờ hãy thử thế này: Hãy im lặng trong một ngày, hay ngay cả trong một giờ, và cảm nhận môi trừơng chung quanh. Bạn sẽ cảm thấy rằng tất cả các âm thanh bạn nghe sẽ không còn là các thanh âm thường nữa; bạn cảm nhận rằng chúng đều là các tiếng vang trong tâm bạn.)

29 Wordless

While you want liberation,

trying to untie only makes it tighter,

searching for Buddha deludes yourself more,

and asking for meditation also misleads you.

Don’t pursue Buddha and Zen.

Tighten your lips – be wordless.
DIEU NHAN (1041 – 1113)
(COMMENT: Dieu Nhan was a Zen nun. She had another way to express the truth. She made this poem before her death, saying that the truth should be said with no words. Don’t cling to whatsoever, even to the meditation.)

29 Không Lời

Xưa nay lẽ thường.

Muốn cầu thoát ra

Mở trói thêm ràng.

Mê đó tìm Phật,

Lầm đó cầu thiền.

Phật, thiền chẳng cầu,

Uổng miệng không lời.

30 Nowhere

Serenely, True Thusness appears clearly before your eyes.

Realizing that the mind is perfect in nature, you see nowhere to point it out.

Like a lake showing the moon underwater,

manifesting in every drop of water -- Keep your mind unmoved.
BAO GIAC (circa 12th century)
(COMMENT: All things are just like dreams, like echoes, like mirages, but we are still trapped in this world and burdened by suffering. Buddha said it was important to guard the mind carefully, just like thatching a roof for the rain of passions would not penetrate the house.)
30 Không Một Nơi
Muôn pháp về không không thể nương,

Chân như lặng lẽ hiện tỏ tường,

Thấu tột nguồn tâm không chỗ chỉ,

Nước tâm bóng nguyệt bặt nghĩ lường.

31 Zen
After seeing the mind essence, you have to keep the precepts purely. How is “keeping the precepts purely”? That means in twelve hours, stop all involvement outwardly, and still your mind inwardly. Because the mind is still, you are peaceful while seeing a scene.

That is called the Mahayana precepts, the unsurpassed precepts, also the unequalled precepts. All the monks, young or old, must keep the precepts purely like that.

While body and mind are emptiness, where did all things come from? All things don’t really exist, because while there was no existence [at the beginning], where did existence come from? That existence was nonexistence, so there is no existence. A thing is not really a thing, then where does each thing depend on? If there is no where to depend on, then a thing is not a thing. This thing is not real, but also not unreal.

31 Thiền
Sau khi thấy tánh, phải gìn giữ giới cho thanh tịnh. Thế nào là giới thanh tịnh? Nghĩa là trong mười hai giờ, ngoài dứt các duyên, trong tâm không loạn. Vì tâm không loạn động nên cảnh đến vẫn an nhàn.
Mắt không vì cái sở duyên của thức mà chạy ra, thức không vì cái sở duyên của cảnh mà chun vào. Ra, vào không giao thiệp nên gọi là ngăn chận. Tuy nói ngăn chận mà không phải ngăn chận. Tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng như thế. Đó gọi là giới đại thừa, là giới vô thượng cũng gọi là giới vô đẳng đẳng. Tịnh giới nầy, dù Tiểu tăng cho đến bậc Đại tăng đều phải gìn giữ.
Nhân giữ giới vững chắc không động, kế đó mới tập Thiền. Cái yếu chỉ của Thiền định là thân tâm đều xả. Trước tập định tâm, thường tự suy xét: Thân này từ đâu mà đến? Tâm này từ đâu mà có? Tâm không thật có thì từ đâu có thân? Thân tâm đều không thì pháp từ đâu mà có? Pháp không thật có, vì không có cái có, cái có có đó từ đâu mà có? Cái có có đó đã không thì không có pháp có. Mỗi pháp chẳng phải pháp, thì mỗi pháp nương vào đâu ? Không có chỗ dựa nương thì pháp không phải mỗi pháp. Pháp này không thật cũng chẳng phải không thật.

When you realize the true nature, that is when you enter meditation. Practitioner should not become attached to meditating; meditation without a trace of meditation is called the unsurpassed meditation.

Chứng được thật pháp, mới hay chứng nhập thiền.

Người tu tập thiền định không được chấp dụng công, dụng mà không có chỗ dụng, gọi là Thiền thượng thừa.
Ngoài tham thoại đầu không cho gián đoạn, miên mật liên tục không có kẽ hở, cũng không điên đảo, không trạo cử cũng không hôn trầm.
Phải trong trẻo như viên ngọc lăn trên mâm, phải sáng suốt như gương trên đài…
PHÁP LOA – Bản dịch HT Thanh Từ.
(BÌNH: Đừng sợ hãi vì các câu hỏi rắc rối. Thiền Sư Pháp Loa muốn khởi đại nghi tình trong bạn thôi. Đại nghi có thể giúp bạn đại ngộ. Vài công án sẽ đẩy bạn vào đại nghi, nhưng một số công án khác thì không. Một công án ngắn thường được gọi là thọai đầu. Bạn có thể tham thọai đầu như thế này: Hãy niệm tên của một vị Phật, và tự hỏi chính bạn rằng ai vừa thốt lên lời niệm đó, hãy nhìn vào tâm bạn để xem rằng ai vừa thốt lên danh hiệu đó, và bạn sẽ rơi vào đại nghi. Không có niệm nào xuất hiện được trong đại nghi. Chỉ có đại nghi hiện hữu trong khi bạn đang đi, đứng, nằm, ngồi thôi. Như thế sẽ giúp bạn thấy tánh của tâm.)

32 Be awakened

Blinded by ignorance, you are dead drunk all the times.

Hearing the bell, at dawns and dusks, you should be awakened and mindful. After purifying your lazy body, you will attain the transcendent body.
VIEN HOC (1073 – 1136)
(COMMENT: Don’t be lazy. We have been lazy and ignorant for millions of years, and we are now lucky to hear the bell of Buddha. Meditate all day and night while lying, sitting, standing and walking. Always be awakened and mindful -- That’s the message from Zen Master Vien Hoc. But, how can the lazy body be conquered? It’s a hard work, and only you can do it to save yourself. You should observe your body carefully. Eat healthy, eat little. Work and exercise everyday. Always remember that the law of impermanence is drifting us swiftly all day and night, and we have very little time in this life to practice Buddha Dharma to reach the shore. So, don’t be lazy. That doesn’t mean that you have to punish your body. The body is a raft, a vehicle; you have to take good care of it for a really hard trip.
Observe all your bodily movements; that’s a part of meditation. In a certain way, this kind of meditation might have originated some forms of martial arts. Also, you can have your own style Tai Chi Chuan for fun while meditating. Try this: breath in and out gently, move your body very slowly in any way you want while you observe and feel all the bodily movements.

The practitioner would some time see that the mind and body become one.)

32 Tỉnh Giác
Sáu thức tối tăm khổ đêm dài,

Vô minh che đậy mải mê say.

Sớm tối nghe chuông lòng tỉnh giác,

Thần lười dứt sạch, được thần thông.

33 Butterflies

Urged by timely passions, butterflies and flowers unite.

All butterflies and flowers, since infinite time, have been illusions.

You should keep your mind unmoved, despite all the butterflies and flowers.

33 Bướm
Xuân về hoa bướm gặp nhau đây,

Hoa bướm phải cần họp lúc này.

Hoa bướm xưa nay đều là huyễn,

Giữ tâm bền chặt bướm hoa thây.
GIÁC HẢI (Thế kỷ 11-12) – Bản dịch HT Thanh Từ
(BÌNH: Tất cả các say đắm buộc chúng ta vào thế giới này, y hệt như bướm lượn quanh hoa. Bạn gặp một thiếu nữ đẹp, nói chuyện vui đùa với nàng, và khuôn mặt dễ thương của nàng có thể đã in vào trí nhớ bạn trong nhiều thập niên về sau. Khi bạn già đi, trong khi bạn chờ chết trên giường bệnh, hình ảnh nàng trong trí nhớ bạn vẫn thơ trẻ và dễ thương cho dù trong đời thực, nàng hẳn phải là một bà cụ tóc bạc và da nhăn. Nếu bạn có một niệm chấp giữ lấy hình ảnh thơ trẻ và dễ thương đó, bạn không có cách nào giải thóat ra khỏi cõi đau khổ này. Nhưng bạn cũng đừng tìm cách xóa đi hình ảnh đó trong tâm bạn. Đừng tìm cách xóa đi bất cứ gì trong tâm bạn, bởi vì điều đó bất khả và không thích nghi. Và bởi vì hình ảnh đó trong bản chất lại là tánh không rỗng rang. Hãy nhận ra định luật duyên khởi, hãy nhìn thấy tánh không của vạn pháp – đó là thiền đạo. Hãy mở hai mắt bạn ra, và nhìn thấy nó.)

34 Be wise

Those who realize the Way are all foolish.

Be a guest, lay straight, stretch your legs,

and don’t mind about truth and untruth.

Also, meditation is the insight of the present realized. Don’t wait for whatever realization. In meditation, there is no eyes, ears, nose, tongue, body, and mind; also in meditation, there is no future to wait for, there is no past to treasure. Just relax, and be mindful. You don’t need to turn on anything, because the light of insight is already on.)

34 Hãy Có Trí Tuệ
Người trí không ngộ đạo,

Ngộ đạo tức kẻ ngu.

Khách nằm thẳng duỗi chân,

Nào biết ngụy và chơn.

Thêm nữa, thiền là cái nhìn quán chiếu vào cái hiện tiền hiển lộ. Đừng chờ bất cứ chứng ngộ gì. Trong thiền định, không có mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý; cũng trong thiền, không có tương lai nào để chờ đợi, không có quá khứ nào để trân quý. Hãy thỏai mái, và hãy tỉnh thức. Bạn không cần phải bật lên thứ gì cả, vì ánh sáng quán chiếu đã bật lâu rồi.)

35 Originally Emptiness
The four snakes hiding in your luggage are originally emptiness. The five aggregates forming this high mountain are also void.

See the true nature illuminating unhinderedly,

and don’t mind about the Nirvana and birth and death.
DAI XA (1120 – 1180)
(COMMENT: Observe your body and mind, and see the emptiness nature of the four snakes and five aggregates. The four snakes symbolize the four elements of which all things are made: earth, or characteristic of solidity; water, or fluidity; fire, or heating; and air, or motion. The four snakes are working in your body. Treat them carefully; otherwise, they would make you sick. The five aggregates symbolize the five groups making up a human being: form, feeling, perception, volition, and consciousness. The high mountain means your body and mind – all things you believe you are.

Just see the true nature of ‘this high mountain’ for all times, day and night, and don’t mind anything else. What is the true nature of ‘this high mountain’? It is void, it is originally emptiness. To see that, you don’t need to do any ritual. Everything is changing instantly, everything empties itself instantly, everything is empty in nature.

The Buddha once told his son, Rahula, that all things forming the body and mind should be seen with right discernment as “This is not mine, this is not me, this is not my self.”

Reading up to this page, you may get confused by so many meditation techniques we have discussed. If so, just remember only what Buddha taught Rahula here.)

35 Vốn Là Không
Bốn rắn chung rương trước giờ không,

Núi cao năm uẩn đâu chủ ông.

Chân tánh sáng ngời không chướng ngại,

Niết-bàn sanh tử mặc che lồng.

Hãy nhìn vào thực tánh của ‘núi cao này’ trong mọi thời, ngày và đêm, và đừng bận tâm gì khác. Cái gì là tánh thực của ‘ngọn núi cao này’? Nó là rỗng rang, nó vốn là không. Để thấy như thế, bạn không cần làm nghi lễ nào. Vạn pháp đang biến diệt chớp nhóang, vạn pháp tự làm rỗng rang chớp nhóang, vạn pháp trong tự tánh đã là không.

Đức Phật một lần nói với con ngài, Rahula, rằng mọi thứ hình thành thân và tâm cần được nhìn với chánh niệm như “Cái này không phải của tôi, cái này không phải tôi, cái này không phải ngã của tôi.”

Đọc tới trang này, bạn có thể bối rối giữa quá nhìêu kỹ thuật thiền định chúng ta đã nói tới. Nếu thế, chỉ cần nhớ lời Đức Phật dạy ngài Rahula nơi đây.)

36 The Iron Girl
In this world of light and dust,

it’s constantly free of light and dust.

When the mind is completely still,

it has no relation to anything in this world.

Its essence is originally spontaneous;

it reflects all things impartially.

It holds all heavens and earth,

reaches far beyond humankind,

nurtures all things,

helps all things bring forth the spring,

makes the iron girl dance,

and leads the wooden human to play a drum.

How can the iron girl dance? How can the wooden human drum? Some Zen masters like to ask their guests, “Hey, guest! What makes this corpse walking here?”

The unborn nature makes the iron girl dancing, leads the wooden human drumming, and induces a corpse walking. Because it is unborn, it is undying and non-self.)

36 Cô Gái Sắt

Thường lìa bóng trần,

Tâm phủ lóng tột,

Cùng vật không thân.

Thể vốn tự nhiên,

Hiện vật không thiên,

Tài bằng trời đất,

Vượt cả nhân luân.

Dưỡng nuôi muôn vật,

Cùng vật làm xuân,

Đứng múa gái sắt,

Đánh trống người cây.

Làm sao cô gái sắt múa? Làm sao người gỗ đánh trống? Một số vị thiền sư ưa thích hỏi khách tới thăm, “Chào ngài! Cái gì làm xác chết này đi tới đây?”

Tự tánh vô sanh làm cô gái sắt múa, làm người gỗ đánh trống, và làm xác chết đi bộ tới. Bởi vì bất sanh, nên cũng bất diệt và vô ngã.)

37 Birth and Death

Its inwardness is originally emptiness and stillness.

Not identical with birth and death,

it functions unhinderedly.

Thus birth comes from nowhere,

and death goes to nowhere.

Zen Master Thuong Chieu, my Dharma uncle, once was asked about the way of Zen. The old monk Thuong Chieu took a small pebble, threw it at a wall, and asked if the student heard the sound of the pebble hitting the wall. The student said, “Yes, Master. I heard it.” Zen Master Thuong Chieu said, “That’s the Way.”)

37 Sinh và Tử
Chân tánh diệu viên, thể tự không tịch,

vận dụng tự tại, chẳng đồng với sanh tử.

Thế nên, sanh không từ đâu đến, tử chẳng đi về đâu.
DAO HUE (~ 1190) – Bản dịch HT Thanh Từ
(BÌNH: Làm sao bạn có thể thấy và nghe tánh không tịch đó? Ngồi bất động và tắt hết mọi tiếng ồn? Tánh vắng lặng không rời khỏi sự chuyển động hay tiếng ồn. Bạn sẽ sờ chạm nó, cảm nhận nó, thấy nó, nghe nó khi bạn chứng ngộ tánh vô ngã của vạn pháp.

Thiền Sư Thường Chiếu, vị sư thúc của tôi, một lần được hỏi về Thiền. Vị sư già Thường Chiếu cầm lên một viên sỏi nhỏ, ném vào tường, và hỏi thiền sinh có nghe tiếng viên sỏi chạm tường hay không. Thiền sinh đáp, “Thưa thầy, con nghe tiếng đó.” Thiền Sư Thường Chiếu nói, “Đó là Đạo.”)

38 In Front of Your Eyes
The Way is formless,

in front of your eyes, not far away.

Reflect on yourself, and find the Way;

don’t expect elsewhere.

Even if prayers could give you something,

the given must be the untrue.

If [you think] you are given the truth,

then ask yourself which thing is that truth.

Thus the Buddhas of three periods,

the Patriarchs of successive generations,

who transmitted the mind seal, all said like that.
NGUYEN HOC (? – 1174)
(COMMENT: Buddha said the mind created these worlds; also, Buddha urged the hearers to practice the four foundations of mindfulness to liberate themselves. The Patriarchs said the Way is formless, and therefore pathless; also, the Patriarchs urged the Zen practitioners to realize the mind essence to liberate themselves. What is the difference?

Another way to put that question: What is the difference between being mindful of body, feelings, mind and dharmas, and being mindful of the mind essence?

We can answer like this: after realizing the mind essence, you see all things being manifested by the mind; in other words, you see the mind-seal on all things. Also, in other words, being mindful of body, feelings, mind and dharmas exactly is being mindful of the mind manifesting.)

38 Trước Mắt

Trước mắt chẳng xa,

Xoay lại tìm kiếm,

Chớ cầu nơi khác.

Dù cho cầu được,

Được tức chẳng chân.

Ví có được chân,

Chân ấy vật gì?

Vì thế,

Chư Phật ba đời,

Lịch đại Tổ sư,

Ấn thọ tâm truyền,

Cũng nói như thế.
Thiền Sư NGUYỆN HỌC (? - 1174) – Bản dịch HT Thanh Từ
(BÌNH: Phật nói, tâm đã hình thành ra thế giới; Phật thúc giục thính chúng tu tập tứ niệm xứ để tự giải thóat. Các Tổ nói, Đạo là vô tướng, và do vậy không lối để đi; rồi chư Tổ thúc giục thiền gia hãy chứng ngộ tự tánh của tâm để tự giải thóat. Cái gì là dị biệt giữa lời dạy của Phật và chư Tổ?

Hỏi một cách khác: Cái gì là dị biệt giữa pháp niệm thân thọ tâm pháp và pháp niệm tự tánh của tâm?

Chúng ta có thể trả lời thế này: sau khi Thấy Tánh, bạn thấy vạn pháp là tâm hiển lộng; nói cách khác, bạn thấy tâm ấn trên vạn pháp. Và nói cách khác, một cách chính xác, niệm thân thọ tâm pháp là chánh niệm về tâm đang hiển lộng.)

39 Echo in Sky

the underwater moon shines bright.

It has neither shadow nor shape.

Existence is just like that;

Emptiness, an echo in sky.
MINH TRI (? – 1196)
(COMMENT: The moon is a symbol of the mind. Just like the moon shining bright and helping us see all things, but the mind is not a thing you can point at; the mind has neither shadow nor shape. Existence is the mind manifesting; its true nature is the emptiness. How can you realize the true nature? Can you hear the sound of a pebble hitting a wall? That sound is the mind manifesting. Can you see a banner waving in the wind? The mind is flapping. Breathe in and out gently, be alert, and watch the mind.)

39 Tiếng Vang

Không bóng cũng không hình.

Sắc tướng chỉ thế ấy,

Trong không tìm tiếng vang.

40 Cessation

Arise from the unborn, then expound the way of the unborn.

Being a human being, you should have firm resolve as high as sky;

Don’t step on the old footprints of Buddha.

40 Tịch Diệt

Được vô sanh, sau nói vô sanh.

Làm trai có chí xông trời thẳm,

Chớ giẫm Như Lai vết đã qua.

41 At Home

The Way begins anew everyday.

Look at all the worlds outside:

You are at home everywhere.

A clean mirror calmly reflects, doesn’t hold anything; a liberated mind calmly reflects, doesn’t cling to anything. So, a liberated mind is always anew. Look around, see the birds flying, and hear them singing. Is your mind manifesting as the images of birds flying, and the sound of birds singing? Look around: are you at home now?)

41 Tại Nhà
Đạo vốn không nhan sắc,

Ngày ngày lại mới tươi,

Ngoài đại thiên sa giới,

Chỗ nào chẳng là nhà.

42 The True Body

Realizing the dharma body where all things were equal.

Whether you turn on your heel or not, the irises in your eyes shine bright.
The True Body becomes all phenomena;

All phenomena become the True Body.

The red cinnamon tree stands beautifully in the Palace of the Moon. In the one circle, the red cinnamon tree stands tall.
Y SON (? – 1213)
(COMMENT: You can turn a mirror any direction, and see it always reflects equally. After realizing the true mind, you see that all phenomena become one with you. All things are your mind manifested – you are what you think, you are what you feel, you are what you see, you are what you hear…

The moon here symbolizes for the mind; the red cinnamon tree, for the nature of the mind. Many Zen masters prefer using the symbol of a calm lake surface – serenely reflecting the sky. The latter symbol can be used to describe the two qualities of a meditative mind: serene, and awake. Buddha said meditation had two approaches: samatha, and vipassana. Samatha meditation, also known as concentration meditation, helps you calm the mind; Vipassana meditation, also known as insight meditation, helps you see things as they are. Both should be developed in tandem to help you to have a mind of serenity and luminosity.

If you get confused by so many words, you can just remember the image of a calm lake surface. Or just remember the two words “serene, awake… serene, serene, awake, awake… serene, awake … serene, serene, awake, awake…”)

42 Chân Thân

Tất cả lượng bằng thân.

Xoay lại chẳng xoay lại,

Trong mắt con ngươi nằm.

Chân thân thành vạn tượng,

Vạn tượng thành chân thân.

Cung trăng cành quế đỏ,

Quế đỏ tại một vầng.

Mặt trăng biểu tượng cho tâm; cây quế đỏ, để chỉ cho bản tánh của tâm. Nhiều Thiền Sư lạI thích dùng biểu tượng cho mặt hồ an tĩnh – lặng lẽ phản chiếu cả bầu trời. Biểu tượng sau có thể dùng mô tả hai phẩm chất của tâm thìên định: vắng lặng, và tỉnh thức. Đức Phật nói thiền định có hai lối tiếp cận: chỉ, và quán. Thiền chỉ, còn gọI là thiền tỉnh lặng, giúp bạn giữ tâm cho an; Thiền quán, còn gọi là thiền chánh niệm, giúp bạn thấy các pháp như nó là nó. Cả hai nên tu tập cùng lúc để giúp bạn có tâm vừa vắng lặng, vừa tỉnh thức.

Nếu bạn thấy nhiều chữ rắc rối, bạn có thể chỉ cần nhớ tới mặt hồ tỉnh lặng. Hay chỉ cần nhớ hai chữ “lặng, tỉnh… lặng, lặng, tỉnh, tỉnh… lặng, tỉnh… lặng, lặng, tỉnh, tỉnh…”)

43 Leaving the World

Seeing that constantly, you will soon attain enlightenment, gain freedom from the three periods, and become those who leave this world. It is important to you not to cling to anything.

Buddha once held up a flower before the monks. All the monks were silent, awaiting his word; except one, only Mahakasyapa smiled. Then Buddha said that he just gave the true dharma transmission to Mahakasyapa. That was the beginning of Zen tradition.

Why? Because the other monks saw the flower as flower, as something that the Buddha held up, as something was seen by them? Because only Mahakasyapa saw the flower as flower, as something that the Buddha held up, as something was seen by him, and as something his mind manifesting? Because Mahakasyapa became one with the flower? Watch your mind. Don’t say a word.)

43 Xuất Thế

Đại Sĩ THÔNG THIỀN (? - 1228)– Bản dịch HT Thanh Từ

Đức Phật một lần đưa cao một bông hoa trứơc các vị sư. Tất cả các sư đều im lặng, chờ Đức Phật nói; chỉ trừ một sư, Ngài Ma Ha Ca Diếp mỉm cười. Rồi Đức Phật nói rằng Phật mới trao truyền chánh pháp cho Ma Ha Ca Diếp. Đó là khởi đầu của Thiền Tông.

Tại sao? Có phải vì các sư khác thấy hoa như là hoa, như một vật mà Đức Phật cầm đưa lên, như một vật được họ nhìn thấy? Có phải vì chỉ duy ngài Ma Ha Ca Diếp thấy hoa như là hoa, như một vật mà Đức Phật cầm đưa lên, như một vật được Ma Ha Ca Diếp nhìn thấy, và như một vật mà tâm của Ma Ha Ca Diếp đang hiển lộng? Có phải vì Ma Ha Ca Diếp trở thành một với hoa? Hãy nhìn tâm của bạn. Đừng nói một lời.)

44 Illusions

Meditating in this world of illusion is all illusion.

Don’t cling to both kinds of illusions; thus you destroy all illusions.
HIEN QUANG (? – 1221)
(COMMENT: Everything is like a dream, a mirage, an echo, an illusion. Buddha said so. Then why do we have to meditate? Because we have to wake up from this dream. We should not stay longer in this suffering world. We have to cross the samsara river to reach the nirvana shore. Meditation is like crossing the river; however, if we think meditation is something ultimately real, then we still get stuck in the dream.

So, meditate like an ox, made out of mud, crossing a river. The more you meditate, the faster the ox vanishes. See that for yourself.)

44 Huyễn
Pháp huyễn đều là huyễn,

Tu huyễn đều là huyễn,

Hai huyễn đều chẳng nhận,

Tức là trừ các huyễn.

Do vậy, hãy tu thiền như một con trâu vượt sông, mà trâu này làm bằng bùn. Bạn càng thiền định, thì con trâu càng tan biến nhanh hơn. Hãy tự chứng ngộ như thế.)

45 Song of the Buddha Mind
Buddha! Buddha! Buddha! Impossible to be seen!

Mind! Mind! Mind! Impossible to be told!

When the mind arises, Buddha is born.

When Buddha is gone, the mind vanishes.

There is never a place where the mind is gone while Buddha remains. There is never a time when Buddha is gone while the mind remains.

If you want to understand the mind of Buddha and the mind of birth and death, just wait for Maitreya and ask him.

There was no mind anciently; there is no Buddha now.

All unenlightened beings, holy beings, human beings, heavenly beings are just like flashes of lightning.

The mind nature is neither right nor wrong.

The Buddha nature is neither real nor unreal.

Suddenly arising, suddenly ceasing, anciently leaving, now coming, you all waste your time with thinking and discussing.

In that way, you would bury the Vehicle of the Patriarchs

and cause the devils to hound in the house.

If you want to find the mind, stop searching outward.

The nature of the mind is naturally still and void.

Nirvana and the birth-death cycles are illusionary shackles.

The fetters and Enlightenment are hollow oppositions.

The mind is Buddha; Buddha is the mind.

That profound meaning shines bright since endless time.

When spring comes, the spring flowers blossom naturally.

When autumn comes, the autumn waters reflects the sorrow clearly. Removing the false mind, and keeping the true nature

is similar to a person who searches for the reflections and misses the mirror. He doesn’t know that reflections come from the mirror, and that the false appear from the truth.

That the false come is neither real nor unreal.

That the mirror reflects is neither wrong nor right.

45 Phật Tâm Ca
Phật! Phật! Phật! Không thể thấy

Tâm! Tâm! Tâm! Không thể nói.

Nếu khi tâm sanh là Phật sanh

Nếu khi Phật diệt là tâm diệt.

Diệt tâm còn Phật chuyện không đâu

Diệt Phật còn tâm khi nào hết?

Muốn biết Phật tâm, sanh diệt tâm

Đợi đến sau này Di-lặc quyết.

Xưa không tâm, nay không Phật

Phàm, Thánh, người, trời như điện chớp.

Tâm thể không thị cũng không phi

Phật tánh chẳng hư cũng chẳng thật.

Bỗng dưng dấy, bỗng dưng dừng

Xưa qua nay lại luống nghĩ bàn.

Đâu chỉ chôn vùi thừa Tổ tông

Lại khiến yêu ma nhà mình lộng.

Muốn tìm tâm, đừng tìm ngoài

Bản thể như nhiên tự rỗng lặng.

Niết-bàn sanh tử buộc ràng suông

Phiền não Bồ-đề đối địch rỗng.

Tâm tức Phật, Phật tức tâm

Diệu chỉ sáng ngời suốt cổ kim.

Xuân đến, tự nhiên hoa xuân nở

Thu về, hiện rõ nước thu sâu.

Bỏ vọng tâm, giữ chân tánh

Như người tìm bóng mà quên kính.

Đâu biết bóng có từ nơi gương

Chẳng rõ vọng từ trong chân hiện.

Vọng đến không thật cũng không hư

Gương nhận không cong cũng không thẳng.

Don’t mistake wish-fulfilling gem for white jewel.

Gems could have scratches; Jewels, defects.

The mind nature is neither rosy nor green, neither gained nor lost. Seven times seven is forty-nine.

The six perfections and the ten thousand conducts are waves on the ocean;

The three poisons and the nine kinds of sentient beings, suns in the sky.

Be still, be still, be still; Go down, go down, go down.

The essence of all phenomena is the Buddha mind.

The Buddha mind and your mind are one.

Such is, naturally, the profound meaning since endless time.

Walk in Zen, sit in Zen, then you will see the lotus blooming in fire.

When your will becomes weak, just strengthen it.

When your place is peaceful and suitable, just stay there.

Ah ah ah! Oh oh oh!

Sunken or floating, bubbles on the ocean are all empty.

All deeds are impermanent; All phenomena are void.

Where can you find the sacred bones of your late master?

Be mindful, be mindful, be awake; Be awake, be mindful, be mindful.

Keep four corners in contact with the ground; don’t let things tilt. If someone here trusts like that, he can start walking from the crown of Vairocana Buddha.

Shout!
TUE TRUNG THUONG SI (1230 – 1291)

Lầm sánh ma-ni cùng bạch ngọc.

Ngọc có vết chừ châu có tỳ

Tánh vốn không hồng cũng không lục.

Cũng không được, cũng không mất,

Bảy lần bảy là bốn mươi chín.

Tam độc cửu tình nhật trong không

Lục độ vạn hạnh sóng trên biển.

Lặng, lặng, lặng, chìm, chìm, chìm

Cái tâm muôn pháp là tâm Phật.

Tâm Phật lại cùng tâm ta hợp

Lẽ ấy như nhiên suốt cổ kim.

Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền

Trong lò lửa rực, một hoa sen.

Ý khí mất thì thêm ý khí

Được nơi an tiện hãy an tiện.

Chao! Chao! Chao! Ối! Ối! Ối!

Bọt trong biển cả nổi chìm rỗng.

Các hạnh vô thường tất cả không

Linh cốt Tiên sư chỗ nào thấy?

Tỉnh tỉnh thức, thức tỉnh tỉnh

Bốn góc đạp đất chớ chinh nghiêng.

Người nào nơi đây tin được đến

Trên đảnh Tỳ-lô cất bước đi

Hét!
TUỆ TRUNG THƯỢNG SĨ TRẦN TUNG (1230 - 1291)

-- Bản dịch HT Thanh Từ

46 All Phenomena

All phenomena are undying.

If you see that constantly,

all Buddhas are before your eyes constantly.

We all live in this world, weep the tears of sorrow sometimes, have the laughter of joy other times, feel the breath coming and going endlessly, and see babies being born and old people dying. How can we say all things unborn and undying?

That is Nirvana, a state that Buddha referred to as unborn, unageing, unmade, and undying. Buddha once compared the impermanence of life to a flickering lamp, and said that to live a single day realizing the deathless state was better than to live a hundred years in ignorance.

Watch your mind, and see the state of unborn emptiness. Watch the thoughts coming and going, and see the unmoving mind. Keep seeing like that.

46 Vạn Pháp
Tất cả pháp chẳng sanh

Tất cả pháp chẳng diệt

Nếu hay hiểu như thế

Chư Phật thường hiện tiền.

Đó là Niết Bàn, một trạng thái Đức Phật mô tả là bất sinh, bất lão, vô tác và bất tử. Đức Phật từng so sánh tánh vô thường của cuộc đời như ngọn đèn lập lòe, và nói rằng sống một ngày mà chứng ngộ cảnh giới bất tử thì tốt hơn là sống một trăm năm vô minh.

Hãy nhìn vào tâm bạn, và hãy thấy trạng thái của Tánh Không bất sinh. Hãy nhìn các niệm đến và đi, và hãy thấy tâm bất động. Hãy cứ nhìn hoài như thế.

An ancient Zen master in China once blew out a candle, and his student became suddenly enlightened. What happened there? Let’s see the story. Two monks had a dharma conversation. The student asked a lot of questions, heard some answers, then left when it was dark outside. The master offered a lighted candle. When the student took the candle, the master blew it out. The student became suddenly enlightened.

47 The Great Way

The self nature is serene, neither virtuous nor evil.

Yet a thought of choice arises, instantly creating a number of faults, and separating sky from earth.

Holiness and unholiness are from same root;

Right and wrong have no two ways.

Thus sinfulness and blessedness are originally void;

The cause and effect relationship is ultimately unreal.

All human beings already complete the Great Way; All that we have is already perfect.

The nose points straight down; The eyebrows lay across your face, above your eyes. Yet it’s very hard for you to see them.

47 Đại Đạo

Lỗ mũi duỗi thẳng xuống, chân mày nằm ngang mặt, ở trên mắt mà không dễ gì nhìn thấy.

Yet what is the mind you are using to know about that essence?

The mind essence is empty and bright; so what is right, and what is not?

Reality is the essence; Buddha is the mind.

What essence is not reality?

What mind is not Buddha?

Mind is Buddha; Mind is reality.

Originally, reality is not reality; reality is just mind.

Originally, mind is not mind; mind is just Buddha.
Learners! Days and months are flying by. Life is not waiting for you. Why you are eating rice and soup, and don’t realize the use of bowl and spoon? Observe!
PHAP LOA (1284 – 1330)
(COMMENT: Time is flying fast. We should practice hard to end the three poisons. Watch the mind and see the essence, even when “Having a cough, uttering a hem, raising eyebrows, winking an eye, grabbing something, walking around…” This approach later led to koan practice, pushing the practitioner into a great doubt to clear all the thoughts for the mind essence being recognized.

Buddha said that he only taught practically – about the suffering, and the end of suffering. Buddha also said that it was very precious to be born as a human being. So, practice hard, don’t waste this life.)

Phàm những tiếng ho tiếng tằng hắng, nhướng mày chớp mắt, tay cầm, chân đi, ấy là tánh gì? Biết được tánh này, ấy là tâm gì? Tâm tánh rỗng sáng, cái nào phải, cái nào chẳng phải?

Pháp tức là tánh, Phật tức là tâm. Tánh nào chẳng phải là pháp? Tâm nào chẳng phải là Phật? Tức tâm tức Phật, tức tâm tức pháp. Pháp vốn chẳng phải pháp, pháp tức là tâm. Tâm vốn chẳng phải tâm, tâm tức là Phật.

Đức Phật nói ngài chỉ dạy một cách thực dụng – về khổ, và về diệt khổ. Đức Phật cũng nói rằng thân người khó được. Do vậy, hãy tinh tấn tu học, đừng phí một đời này.)

48 Daisies
Clinging to nothing, forgetting body and life,

I sat quietly so long that the cold chill spread the bed.

As years passing by in mountain, without a calendar,

I saw daisies blooming and knew the autumn coming.

We live in this world, have in blood the three poisons, and always cling to something.

We are taught from childhood to take pride in our glorious nation, in our blessed religion, in our famous Zen masters, in being successful, and so on.