Môc lôc më ®Çu 5 PhÇn thø nhÊt: 8

VÒ ch¨m sãc y tÕ: trªn ®Þa bµn tØnh hiÖn cã 10 bÖnh viÖn, 12 phßng kh¸m ®a khoa, 1 tr¹m ®iÒu d­ìng vµ 145 tr¹m y tÕ x·, ph­êng. C¸c chØ sè trung b×nh trªn 10.000 d©n cña Ninh B×nh nh­ sau: cã 22,2 gi­êng bÖnh; 21,8 c¸n bé y tÕ, trong ®ã cã tõ 6-7 b¸c sÜ. T­¬ng tù c¸c chØ sè cña c¶ n­íc lµ 23,6 gi­êng bÖnh; 18 c¸n bé y tÕ; cña vïng §ång b»ng s«ng Hång lµ 19,3 gi­êng bÖnh; 16,49 c¸n bé y tÕ. Nh­ vËy, so víi c¶ n­íc th× Ninh B×nh cã chØ sè gi­êng bÖnh trªn 10.000 d©n thÊp h¬n nh­ng l¹i cã sè c¸n bé y tÕ trªn 10.000 d©n cao h¬n, so víi vïng §ång b»ng s«ng Hång th× ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt phôc vô cho ch¨m sãc y tÕ cña Ninh B×nh cao h¬n rÊt nhiÒu.

2.4. C¸c ®iÒu kiªn c¬ b¶n vÒ c¬ së h¹ tÇng

Trong nhiÒu n¨m qua, cïng víi xu h­íng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn nhanh vÒ c¬ së h¹ tÇng cña c¶ n­íc, Ninh B×nh ®· ph¸t triÓn kh¸ tèt c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vÒ c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n. NÕu xem c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vÒ c¬ së h¹ tÇng võa ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn, võa lµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, th× Ninh B×nh cã lîi thÕ h¬n so víi møc trung b×nh cña c¶ n­íc vµ cña vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ c¶ n­íc. §Æc biÖt lµ ®iÒu kiÖn th«ng tin liªn l¹c thÓ hiÖn qua sè m¸y ®iÖn tho¹i trªn ®Çu ng­êi hiÖn cã, sè tr¹m y tÕ x·, ph­êng vµ sè tr­êng tiÓu häc t¹i c¸c x·, ph­êng kh¸ ph¸t triÓn so víi mÆt b»ng chung cña c¶ n­íc vµ §ång b»ng S«ng Hång.

Ngoài ra, Ninh B×nh cßn cã hÖ thèng giao th«ng kh¸ ph¸t triÓn bao gåm c¶ ®­êng s«ng, ®­êng biÓn, ®­êng s¾t vµ ®­êng bé trong ®ã cã tuyÕn ®­êng s¾t vµ ®­êng bé xuyªn ViÖt ®i qua. HÖ thèng giao th«ng n«ng th«n cña tØnh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®­îc x©y dùng kh¸ hîp lý, réng kh¾p, viÖc ®i l¹i thuËn tiÖn, nhanh chãng. Toµn tØnh cã 2.2278,2 km ®­êng bé vµ 496 km ®­êng s«ng víi c¸c tuyÕn quan träng nèi liÒn thµnh phè tØnh lþ víi c¸c huyÖn lþ vµ to¶ ®i c¸c x·. Tû lÖ x· cã ®­êng « t« ®Õn trung t©m x· ®¹t 100%, tû lÖ x· cã ®­êng liªn th«n ®­îc nhùa/bª t«ng ho¸ tõ 50% trë lªn ®¹t 78,4%, ®©y lµ nh÷ng tû lÖ kh¸ cao so víi mÆt b»ng chung cña c¶ n­íc.

M¹ng l­íi giao th«ng ®­êng bé bao gåm hÖ thèng ®­êng quèc lé, tØnh lé, ®­êng huyÖn, liªn huyÖn, ®­êng x· vµ liªn x·. Ngoµi quèc lé 1A trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh cßn cã c¸c tuyÕn quèc lé kh¸c ch¹y qua nh­ 10; 12B; 45. C¸c tuyÕn quèc lé cã tæng chiÒu dµi lµ 110,5 km, chiÕm 7,5%; ®­êng tØnh lé cã 261,5 km, chiÕm 17,7%; huyÖn lé cã 194,9 km, chiÕm 13,2%; ®­êng x·, liªn x· cã 911,5 km, chiÕm 61,6%.

Bªn c¹nh ®ã, tû lÖ x· cã ®iÖn cña Ninh B×nh còng ®¹t tû lÖ 100%, cao h¬n so víi tû lÖ chung cña c¶ n­íc. Trong ®ã, tÝnh ®Õn n¨m 2006, tû lÖ sè x· cã ®iÖn ®¹t 100%, tû lÖ sè th«n cã ®iÖn ®¹t 100% vµ tû lÖ sè hé ë khu vùc n«ng th«n cã sö dông ®iÖn ®¹t 99,6% tæng sè hé d©n c­ n«ng th«n hiÖn nay cña Ninh B×nh.

2.5. Nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c­ tØnh Ninh B×nh

Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi giai ®o¹n 2001-2006 cña Ninh B×nh lµ 11,3%, cao h¬n so víi cña c¶ n­íc lµ 6,2%. Tuy nhiªn, nÕu nh×n vµo møc GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi th× n¨m 2006 GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña Ninh B×nh lµ 6,4 triÖu ®ång, so víi GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña c¶ n­íc lµ 11,57 triÖu ®ång (gi¸ thùc tÕ), chØ ®¹t tØ lÖ 55,3%. §iÒu nµy trªn ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng ph¶n ¶nh quy m« cßn h¹n chÕ vµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn thÞ tr­êng Ninh B×nh cßn rÊt thÊp so víi c¶ n­íc. §ång thêi víi viÖc nµy lµ viÖc lµm h¹n chÕ c¸c nguån cung øng trªn thÞ tr­êng Ninh B×nh vµ tõ c¸c n¬i kh¸c chuyÓn vÒ.

2.5.1. QuÜ mua d©n c­

C¨n cø vµo møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi nh­ hiÖn nay cña Ninh B×nh vµ sè nh©n khÈu b×nh qu©n toµn tØnh cã thÓ thÊy xu h­íng t¨ng tr­ëng thu nhËp cña c¸c nhãm d©n c­ trong giai ®o¹n tõ 2001 ®Õn 2006. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ so s¸nh víi xu h­íng t¨ng tr­ëng chung vÒ thu nhËp cña c¶ n­íc vµ cña vïng §BSH th× cã thÓ dùa vµo kÕt qña sè liÖu ®iÒu tra møc sèng trªn ®Þa bµn c¶ n­íc cña Tæng côc thèng kª n¨m 2002 (®©y lµ n¨m Tæng côc Thèng kª tiÕn hµnh cuéc ®iÒu tra møc sèng c¸c hé gia ®×nh c¶ n­íc trªn diÖn réng) th× møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi mét th¸ng cña Ninh B×nh lµ 257,87 ngµn ®ång (b»ng 73% cña vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ 72,42% cña c¶ n­íc), trong khi n¨m 2004 con sè nµy t¨ng lªn kho¶ng 370,2 ngµn ®ång, t¨ng 1,43 lÇn so víi n¨m 2002, (b»ng 75,7% cña vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ b»ng 76,3% cña c¶ n­íc) vµ ®Õn n¨m 2005, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ­íc tÝnh kho¶ng 460,5 ngµn ®ång vµ n¨m 2006 lµ 510,6 ngµn ®ång. Tuy nhiªn, nÕu so s¸nh thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña Ninh B×nh víi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ c¶ n­íc n¨m 2005 vµ 2006 th× cã thÓ nhËn thÊy thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña Ninh B×nh ®· cã b­íc t¨ng tr­ëng nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng ch­a b¾t kÞp víi tèc ®é cña c¶ n­íc vµ tèc ®é cña vïng §ång b»ng s«ng Hång.

MÆc dï tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña Ninh B×nh lµ kh¸ nhanh trong giai ®o¹n tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2006, nh­ng vÒ møc thu nhËp vÉn thÊp. Do ®ã tû lÖ thu nhËp cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc cña d©n c­ Ninh B×nh vÉn chiÕm kh¸ thÊp dÉn ®Õn tû lÖ dµnh cho tiªu dïng chiÕm kh¸ lín trong tæng thu nhËp. Bªn c¹nh ®ã, nÕu xÐt vÒ c¬ cÊu d©n c­ cña Ninh B×nh th× n¨m 2000 th× tû lÖ d©n c­ n«ng th«n vÉn chiÕm tíi 86,69%, d©n sè thµnh thÞ chØ chiÕm 13,31%, ®Õn n¨m 2006, c¸c tû lÖ nµy lÇn l­ît lµ 84,7% vµ 15,3%, ®iÒu nµy cho thÊy qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë Ninh B×nh diÔn biÕn rÊt chËm (tû lÖ d©n sè thµnh thÞ cña c¶ n­íc lµ 27,12% n¨m 2006). MÆt kh¸c, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi tõ c¸c ho¹t ®éng n«ng l©m nghiÖp, thuû s¶n ë ®Þa bµn nµy còng ë møc cao so víi c¶ n­íc: tû lÖ nµy n¨m 2004 cña Ninh B×nh lµ 33,4%, trong khi cña c¶ n­íc lµ 27,2%, nÕu so víi c¶ vïng §ång b»ng S«ng Hång th× chØ tiªu nµy cña Ninh B×nh cßn cao h¬n rÊt nhiÒu (cña c¶ vïng lµ 22,7%). §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi tû lÖ thu nhËp chung cña d©n c­ Ninh B×nh b»ng hiÖn vËt phôc vô trùc tiÕp cho tiªu dïng kh¸ cao. V× vËy, tû lÖ thu nhËp b»ng tiÒn chi cho mua s¾m hµng ho¸ cña d©n c­ sÏ thÊp h¬n so víi tû lÖ thu nhËp chung dµnh ®Ó tiªu dïng cho ®êi sèng. Theo sè liÖu cña Tæng côc Thèng kª vÒ ®iÒu tra møc sèng n¨m 2002, tæng chi tiªu cho ®êi sèng cña mét nh©n khÈu ë Ninh B×nh trong mét th¸ng lµ 203,7 ngµn ®ång, chiÕm 80% thu nhËp b×nh qu©n cña mét nh©n khÈu trong mét th¸ng. Tuy nhiªn, cã ®Õn 23,68% trong tæng chi tiªu lµ tõ nguån tù tóc, mét phÇn lín chi tiªu cã ®­îc tõ nguån ®em ®æi nh÷ng hµng ho¸ tù s¶n xuÊt ®­îc t¹i gia ®×nh ®Ó lÊy nh÷ng hµng ho¸ tiªu dïng cho ®êi sèng, phÇn chi tiªu cßn l¹i ®­îc mua b»ng tiÒn tõ nguån thu nhËp vµ chiÕm tû lÖ kh«ng lín so víi møc chung cña vïng vµ mét sè nh÷ng vïng kh¸c.

NÕu lÊy phÇn chi tiªu b×nh qu©n ®Çu ng­êi theo môc ®Ých chi vµ nguån h×nh thµnh th× cã thÓ lo¹i trõ phÇn tù tóc tõ kinh tÕ hé gia ®×nh, phÇn cßn l¹i cã ®­îc tõ viÖc mua vµ ®æi c¸c lo¹i hµng ho¸ cho nhu cÇu ¨n uèng, hót vµ c¸c môc ®Ých kh¸c th× cã thÓ tÝnh ®­îc quÜ mua n¨m 2002 lµ 60,3%; n¨m 2005 lµ 63% vµ n¨m 2006 lµ 63,9% tæng thu nhËp mét th¸ng cña d©n c­ trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh.

2.5.2. Tr×nh ®é tiªu dïng

Víi møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi nh­ hiÖn nay cña Ninh B×nh th× râ rµng nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cho c¸c ho¹t ®éng tiªu dïng lµ kh«ng lín so víi mÆt b»ng chung cña vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ cña c¶ n­íc. NÕu lÊy sè liÖu n¨m 2004 vÒ ®iÒu tra møc sèng d©n c­ vµ hé gia ®×nh cña Tæng côc Thèng kª ®Ó cã ®­îc sè liÖu mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ so s¸nh vÒ møc chi tiªu hµng th¸ng cña Ninh B×nh so víi c¶ vïng §ång b»ng S«ng Hång th× thÊy ®­îc phÇn chi tiªu cho ®êi sèng cña Ninh B×nh thÊp h¬n nhiÒu so víi c¶ vïng, thÊp h¬n ®Õn 16,51%, nh­ng nÕu so s¸nh vÒ c¬ cÊu chi tiªu th× phÇn chi cho c¸c ho¹t ®éng th­êng xuyªn nh­ ¨n, uèng, hót cña d©n c­ Ninh B×nh chiÕm tíi 58,8% tæng chi tiªu hµng th¸ng, trong khi chØ tiªu nµy cña vïng chØ chiÕm 53,8%. Trong phÇn chi tiªu b×nh qu©n ®Çu ng­êi th­êng xuyªn cña Ninh B×nh th× cã mét phÇn rÊt lín chi tiªu cã ®­îc tõ c¸c ho¹t ®éng ®æi hµng cña d©n c­ ®Þa ph­¬ng vµ cã ®Õn 23,68% lµ cã ®­îc tõ ho¹t ®éng tù cÊp tù tóc. PhÇn chi tiªu kh«ng dµnh cho ¨n, uèng, hót th­êng xuyªn chØ chiÕm 41,2%, thÊp h¬n cña c¶ vïng §ång b»ng S«ng Hång (46,16%). Bªn c¹nh ®ã, tû träng thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng n«ng, l©m nghiÖp, thuû s¶n ë møc cao trong khi thu nhËp tõ tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng, c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp vÉn cßn ë møc thÊp so víi vïng vµ c¶ n­íc. Nh÷ng chØ tiªu trªn cïng víi thùc tÕ qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ diÔn ra chËm ch¹p cho thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n trong nh÷ng n¨m qua ë ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh cßn ë møc rÊt h¹n chÕ. Thùc tÕ nµy ph¶n ¸nh tiªu dïng cña c­ d©n trªn ®Þa bµn ch­a ®¹t ®­îc tr×nh ®é b×nh qu©n cña vïng vµ cña c¶ n­íc. §iÒu nµy còng sÏ lµ mét yÕu tè ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qui m« vµ tr×nh ®é ph©n phèi cña ngµnh th­¬ng m¹i còng nh­ kh¶ n¨ng cung øng hµng ho¸ trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh.

3. Khèi l­îng vµ c¬ cÊu nhu cÇu hµng ho¸

3.1. Nhu cÇu hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm

C¨n cø vµo sè liÖu ®iÒu tra vÒ møc tiªu dïng c¸c s¶n phÈm l­¬ng thùc, thùc phÈm b×nh qu©n ®Çu ng­êi do Tæng côc Thèng kª thùc hiÖn n¨m 2002 vµ 2004 trªn ph¹m vi c¶ n­íc; C¨n cø vµo thùc tÕ thay ®æi cña tiªu dïng c¸c s¶n phÈm l­¬ng thùc, thùc phÈm do t¸c ®éng cña yÕu tè thu nhËp, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt, cung øng c¸c s¶n phÈm nµy ë n­íc ta vµ cña thÞ tr­êng tØnh Ninh B×nh; Trªn c¬ së sè liÖu vÒ qui m« d©n sè tØnh Ninh B×nh, cã thÓ tÝnh to¸n tiªu dïng c¸c s¶n phÈm l­¬ng thùc – thùc phÈm cña d©n c­ nh­ sau:

3.2. Nhu cÇu c¸c s¶n phÈm l©u bÒn

Trong giai ®o¹n 2001-2006, nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c­ c¶ n­íc nãi chung vµ Ninh B×nh nãi riªng vÒ c¸c s¶n phÈm l©u bÒn ®· cã b­íc gia t¨ng cïng víi sù gia t¨ng vÒ thu nhËp vµ sù c¶i thiÖn vÒ c¸c ®iÒu kiÖn sinh ho¹t, nh­ ®iÖn n¨ng, ®­êng giao th«ng, diÖn tÝch phñ sãng ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh... Do ®ã, møc tiªu dïng hiÖn cã cña c¸c hé gia ®×nh sÏ ®¹t tû lÖ kh¸ cao, riªng xe ®¹p, gi­êng, ®ång hå... gÇn nh­ ®· ®¹t ®Õn giíi h¹n b·o hoµ. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n 2001 - 2006, nhu cÇu vÒ c¸c s¶n phÈm l©u bÒn cña c¸c hé d©n c­ cña tØnh Ninh B×nh vÉn gia t¨ng ë møc ®é kh¸ cao, bëi lÏ: Mét lµ, nhu cÇu thay thÕ c¸c s¶n phÈm hiÖn cã, nh­ng chÊt l­îng thÊp vµ ®· hao mßn v« h×nh t¨ng m¹nh cïng víi møc ®é c¶i thiÖn vÒ thu nhËp; hai lµ, diÖn tÝch vµ chÊt l­îng nhµ ë cña d©n c­ ®­îc c¶i thiÖn h¬n lµm ph¸ vì giíi h¹n b·o hoµ tiªu dïng tr­íc ®©y, t¨ng thªm nhu cÇu mua s¾m c¸c mÆt hµng néi thÊt; ba lµ, nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ võa lµm gi¶m gi¸, võa t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi, h×nh thµnh nhu cÇu mua s¾m míi vÒ thay thÕ c¸c s¶n phÈm l©u bÒn cña d©n c­.

Trªn c¬ së sè liÖu ®iÒu tra cña Tæng côc Thèng kª, møc ®é gia t¨ng vÒ møc tiªu dïng cña d©n c­ vÒ s¶n phÈm l©u bÒn, trong giai ®o¹n 2001 - 2006, sù gia t¨ng sè hé gia ®×nh cña tØnh Ninh B×nh, bé phËn quü mua chi cho c¸c s¶n phÈm nµy cña d©n c­ Ninh B×nh trong giai ®o¹n võa qua vµ nh÷ng yÕu tè kh¸c, cã thÓ tÝnh to¸n møc tiªu dïng cña d©n c­ vÒ c¸c s¶n phÈm nµy nh­ sau:

Trong c¸c yÕu tè vÒ phÝa cÇu hµng ho¸, bªn c¹nh quÜ mua d©n c­ vÒ c¸c mÆt hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm cßn cã nhu cÇu cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt thuéc c¸c lÜnh vùc trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh. §èi víi Ninh B×nh, nhu cÇu m¸y mãc, nguyªn nhiªn vËt liÖu sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu x©y dùng, c«ng nghiÖp phôc vô ngµnh chÕ biÕn n«ng nghiÖp, c¸c ngµnh chÕ t¸c kh¸c lµ rÊt lín vµ chiÕm phÇn lín trong tæng cÇu hµng ho¸ lµ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu c¸c lo¹i trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh vµ sÏ tiÕp tôc t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m tíi.

4. S¶n xuÊt hµng ho¸ tØnh Ninh B×nh

4.1. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp

Mét trong nh÷ng thµnh tùu næi bËt cña tØnh Ninh B×nh trong gÇn 15 n¨m qua lµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n¨m 2001 lµ 1.104.844 triÖu ®ång, n¨m 2005 ®¹t 3.921.999 triÖu ®ång, n¨m 2006 ®¹t 4.828.584 triÖu ®ång.

Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh ®¹t b×nh qu©n 25,3%/n¨m trong giai ®o¹n 2001- 2006. Trong ®ã, khu vùc kinh tÕ t­ nh©n t¨ng lªn nhanh chãng. Trong khi nhÞp ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña kinh tÕ quèc doanh ®Þa ph­¬ng chØ t¨ng víi nhÞp ®é 4,3%/n¨m, kinh tÕ nhµ n­íc trung ­¬ng t¨ng 23,6%/n¨m th× thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n t¨ng 57,9%/n¨m. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nh­ kinh tÕ tËp thÓ t¨ng tr­ëng 11,6%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2005 nh­ng sang ®Õn n¨m 2006 l¹i sôt gi¶m m¹nh vµ lµm cho t¨ng tr­ëng c¶ giai ®o¹n 2001 – 2006 gi¶m 8,5%, kinh tÕ c¸ thÓ t¨ng 16,5%/n¨m.

Víi sù chªnh lÖch lín vÒ nhÞp ®é t¨ng tr­ëng ®ã, c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp theo thµnh phÇn kinh tÕ cña Ninh B×nh ®· cã sù thay ®æi lín theo h­íng gi¶m tû träng cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc, nhÊt lµ thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc t¹i ®Þa ph­¬ng (trong giai ®o¹n 2001-2006, tû träng cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc t¹i ®Þa ph­¬ng ®· gi¶m tõ 21,9% n¨m 2001 xuèng 5,2% n¨m 2006. Ng­îc l¹i, tØ träng cña kinh tÕ t­ nh©n t¨ng tõ 12,8% n¨m 2001 lªn 44,6% n¨m 2006.

- VÒ c¬ cÊu theo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp: tû träng gi¸ trÞ cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn t¨ng tõ 67,1% n¨m 2000 lªn 88% n¨m 2006, tû träng gi¸ trÞ ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c gi¶m nhÑ tõ 3% n¨m 2000 xuèng cßn 2,1% n¨m 2006, ®iÒu ®¸ng chó ý lµ trong xu h­íng chung lµ gi¶m bít tû träng cña ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c vµ t¨ng tû träng cña c¸c ngµnh cßn l¹i th× tû träng cña ngµnh s¶n xuÊt, ph©n phèi ®iÖn n­íc cña Ninh B×nh l¹i gi¶m tõ 29,9% n¨m 2000 xuèng cßn 9,9% n¨m 2006.

B¶ng 9: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ph©n theo ngµnh

giai ®o¹n 2001-2006 (gi¸ hiÖn hµnh)

§¬n vÞ tÝnh : TriÖu ®ång

N¨m	Tæng sè	Trong ®ã
		C«ng nghiÖp khai th¸c	C«ng nghiÖp chÕ biÕn	CNSX & p.phèi ®iÖn, n­íc
2000	995.151	29.984	667.560	297.607
2003	1.877.435	44.502	1.498.041	334.892
2004	2.628.560	76.492	2.196.400	355.668
2005	3.921.999	86.026	3.414.988	420.985
2006	4.828.584	102.340	4.248.344	477.900
T§PT(%)	25,3%	17,4%	31,7%	5,6%

Nguån: Niªn gi¸m th«ng kª Ninh B×nh n¨m 2006

C¸c ngµnh c«ng nghiÖp lµ nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng. Trong ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, nh÷ng ngµnh Ninh B×nh cã thÕ m¹nh lµ s¶n xuÊt kim lo¹i, s¶n phÈm kho¸ng phi kim lo¹i, gi­êng, tñ, bµn ghÕ, thùc phÈm, ®å uèng, s¶n phÈm gç vµ l©m s¶n, ho¸ chÊt cã sö dông nhiÒu lao ®éng vµ nguyªn liÖu t¹i ®Þa ph­¬ng. Mét sè s¶n phÈm ®· ®Çu t­ khai th¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn kÕt hîp víi khai th¸c nguyªn liÖu vµ ®µo t¹i tay nghÒ tõ lao ®éng trÎ nªn cã tèc ®é còng nh­ gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng rÊt nhanh nh­ c¸c s¶n phÈm kho¸ng phi kim lo¹i, xi m¨ng (kÓ c¶ Clanke), thÞt ®«ng l¹nh.

Tuy nhiªn, nÕu xem xÐt tæng thÓ vÒ quy m« s¶n xuÊt cña c«ng nghiÖp Ninh B×nh th× hiÖn nay vÉn phæ biÕn lµ nhá vµ võa, sè c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng tõ 16.838 c¬ së n¨m 2000 lªn ®Õn 20.203 c¬ së vµo n¨m 2003, 21.466 c¬ së vµo n¨m 2005 vµ 27.941 c¬ së vµo n¨m 2006, t¨ng b×nh qu©n 8,8%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2006.

Nh×n chung giai ®äan 2001-2006 häat ®éng c«ng nghiÖp cã sù chuyÓn biÕn. Tuy vËy, c¬ cÊu s¶n phÈm ch­a phong phó vµ ch­a t¹o ®­îc gi¸ trÞ gia t¨ng cao. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh quü hµng c«ng nghiÖp cña tØnh cßn nhiÒu h¹n chÕ.

4.2. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp

+ §èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp:

N«ng nghiÖp cña Ninh B×nh ph¸t triÓn theo h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ t¨ng n«ng s¶n hµng ho¸. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh n¨m 2000 lµ 1.557.839 triÖu ®ång, n¨m 2005 t¨ng lªn 2.193.984 triÖu ®ång vµ n¨m 2006 lµ 2.488.210 triÖu ®ång. Tuy nhiªn, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹i gi¶m tõ 5,06%/n¨m giai ®o¹n 1996-2000 xuèng cßn 3,05%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2006 (riªng trong giai ®o¹n 2001-2005, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gi¶m m¹nh, chØ cßn 1,9%/n¨m). §iÒu nµy còng phï hîp víi xu h­íng chung cña c¶ n­íc lµ gi¶m dÇn tû träng khu vùc n«ng nghiÖp vµ t¨ng dÇn khu vùc dÞch vô vµ c«ng nghiÖp - x©y dùng.

Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, gi¸ trÞ s¶n l­îng trång trät vÉn chiÕm tû träng lín nhÊt, theo sè liÖu n¨m 2000, trång trät chiÕm 74,8%, ch¨n nu«i chiÕm 24,4% vµ dÞch vô n«ng nghiÖp chØ chiÕm 0,8%, ®Õn n¨m 2005, trång trät chiÕm 64,1%, ch¨n nu«i t¨ng lªn 34,4% vµ dÞch vô n«ng nghiÖp t¨ng lªn 1,5% vµ n¨m 2006 c¸c tû lÖ ®ã lÇn l­ît lµ 69,3%, 28,7% vµ 2% trong tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp cña tØnh. Tuy nhiªn, tèc ®é tr­ëng b×nh qu©n trong giai ®o¹n 2001-2006 cña gi¸ trÞ trång trät l¹i rÊt thÊp, víi 2,3%/n¨m (riªng trong giai ®o¹n 2001-2005, tèc ®é t¨ng chØ ®¹t 0,2%/n¨m), trong khi tèc ®é t¨ng cña giai ®o¹n 1996-2000 lµ 4,7%/n¨m. Ch¨n nu«i cã gia t¨ng vÒ gi¸ trÞ nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n n¨m giai ®o¹n 2001 - 2006 l¹i gi¶m ®i so víi giai ®o¹n 1996 - 2000, (tõ 6,5%/n¨m xuèng 4,4%/n¨m). Nh­ vËy trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ngoµi môc tiªu ®¶m b¶o an ninh l­¬ng thùc, thùc phÈm, s¶n phÈm n«ng nghiÖp ®· b­íc ®Çu ®­îc dùa trªn mét nÒn s¶n xuÊt mang tÝnh hµng ho¸ víi viÖc x©y dùng ®­îc mét sè vïng chuyªn canh, øng dông tiÕn bé kü thuËt, tuy nhiªn gia t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cßn chËm vµ sù thay ®æi vÒ qui m« s¶n xuÊt ch­a thËt râ nÐt.

T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ s¶n l­îng mét sè c©y trång, vËt nu«i chñ yÕu cña Ninh B×nh:

- S¶n l­îng l­¬ng thùc cã h¹t (lóa, ng«) n¨m 2000 lµ 445.394 tÊn, 2005: 416.375 tÊn vµ 2006: 483.000 tÊn, (n¨ng suÊt lóa n¨m 2006 ®¹t 57,88 t¹/ha; ng«: 32,82 t¹/ha). S¶n l­îng rau, ®Ëu n¨m 2000: 55.516 tÊn; 2006: 89.718 tÊn. Mét sè c©y c«ng nghiÖp cã ®ay, cãi, mÝa, l¹c, ®Ëu t­¬ng, võng víi c©y chñ ®¹o lµ mÝa víi s¶n l­îng 81.014 tÊn vµo n¨m 2005, chiÕm 80,2% tæng s¶n l­îng, n¨m 2006 ®¹t 68.494 tÊn, chiÕm 76,1%, tiÕp ®Õn lµ c©y l¹c víi s¶n l­îng n¨m 2005 lµ 11.284 tÊn, chiÕm 11,2%, n¨m 2006 ®¹t 10.799 tÊn, chiÕm 12% tæng s¶n l­îng c¸c c©y c«ng nghiÖp.

- Ch¨n nu«i ph¸t triÓn víi ®µn gia sóc bao gåm tr©u, bß, lîn, dª vµ ®µn gia cÇm. Trong ®ã, ®µn lîn n¨m 2006 cã 360,6 ngh×n con, chiÕm 78,3%; ®µn bß cã 59,6 ngh×n con, chiÕm 12,9%; ®µn dª cã 23,5 ngh×n con, chiÕm 5,1%; ®µn tr©u cã 17,0 ngh×n con, chiÕm 3,7% tæng sè ®µn gia sóc. §µn gia cÇm ph¸t triÓn kh¸ tèt, víi 2.883 ngh×n con, tuy nhiªn viÖc ch¨n nu«i gia sóc còng bÞ ¶nh h­ëng kh¸ lín do dÞch bÖnh trong nh÷ng n¨m qua.

Gi¸ trÞ s¶n xuÊt l©m nghiÖp n¨m 2006 cña Ninh B×nh chØ chiÕm 1,7% trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng­ nghiÖp. C¸c s¶n phÈm l©m nghiÖp kh«ng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm tõ khai th¸c gç trång, cñi vµ tre, luång chiÕm tíi gÇn 90% gi¸ trÞ s¶n xuÊt l©m nghiÖp.

Sù gia t¨ng cña ngµnh s¶n xuÊt nµy trong giai ®o¹n võa qua ®· n©ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt tõ 4,4% n¨m 2000 lªn 12% n¨m 2006 trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng­ nghiÖp. Sù gia t¨ng ®ã chñ yÕu nhê sù gia t¨ng gi¸ trÞ trong nu«i trång thuû s¶n mang l¹i tõ viÖc h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh s¶n xuÊt hµng ho¸: nu«i t«m, cua rÌm... Do ®ã, trong gi¸ trÞ s¶n xuÊt thuû s¶n th× gi¸ trÞ nu«i trång thuû s¶n t¨ng rÊt m¹nh, b×nh qu©n 27,2%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2006, ®­a tû träng t¨ng tõ 74,6% n¨m 2000 lªn 85,7% n¨m 2006, trong khi ®ã gi¸ trÞ khai th¸c thuû s¶n chØ t¨ng b×nh qu©n 7,8%/n¨m trong giai ®o¹n 2001 - 2006. Xu h­íng ph¸t triÓn nh­ vËy ph¶n ¸nh mét chiÕn l­îc kh¸ ®ång bé vµ hîp lý trong khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n hiÖn nay ë Ninh B×nh.

II. §¸nh gi¸ chung vÒ nh÷ng lîi thÕ vµ h¹n chÕ trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ th­¬ng m¹i tØnh Ninh B×nh

1. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lîi thÕ ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh

VÒ ph­¬ng diÖn ph¸t triÓn cña cÇu: cÇu trªn thÞ tr­êng ®· ph¸t triÓn kh«ng chØ trong lÜnh vùc tiªu dïng cña d©n c­, mµ cßn c¶ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt. Trong lÜnh vùc tiªu dïng cña d©n c­, qui m« vµ c¬ cÊu cña cÇu ®· ®­îc n©ng lªn vµ më réng cïng víi xu h­íng t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh vµ sù c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tiªu dïng cña d©n c­ trªn ®Þa bµn tØnh. H¬n n÷a, mËt ®é d©n sè cña Ninh B×nh kh¸ cao còng lµ yÕu tè t¹o nªn m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó kÝch thÝch vµ kÝch ®éng qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nhu cÇu mua s¾m vµ tiªu dïng cña d©n c­. Trong lÜnh vùc tiªu dïng cho s¶n xuÊt, qui m« vµ c¬ cÊu cña cÇu còng ®­îc t¨ng c­êng vµ më réng cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ qui m« s¶n xuÊt vµ xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu s¶n phÈm s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn tØnh trong giai ®o¹n võa qua. Ch¼ng h¹n, sù ph¸t triÓn cña ngµnh chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm lµm t¨ng khèi l­îng cÇu vÒ nguyªn liÖu chÕ biÕn vµ c¸c nguyªn liÖu kÌm theo...

VÒ ph­¬ng diÖn ph¸t triÓn cña cung: trong giai ®o¹n võa qua, cïng víi sù ph¸t triÓn cña cÇu, yÕu tè cung trªn thÞ tr­êng Ninh B×nh ®· ®­îc ph¸t triÓn t­¬ng øng. S¶n l­îng c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt t¨ng nhanh, nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm n«ng, ng­ nghiÖp, c¸c s¶n phÈm may, thñ c«ng mü nghÖ ®· t¹o ra ®­îc quÜ hµng ho¸ kh«ng chØ ®ñ cung øng cho nhu cÇu cña ®Þa ph­¬ng, mµ cßn cã thÓ cung øng ra ngoµi ®Þa bµn víi qui m« vµ ph¹m vi réng lín h¬n, c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. §ång thêi, cïng víi sù ph¸t triÓn nhanh cña cÇu (trong tiªu dïng cña d©n c­ vµ trong s¶n xuÊt) ®· kÝch thÝch h×nh thµnh c¸c luång cung øng tõ c¸c ®Þa ph­¬ng trong n­íc vµ tõ n­íc ngoµi ®Õn thÞ tr­êng Ninh B×nh, nh­ vËt t­ cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, ho¸ chÊt, hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng,...

1.2. Trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu vµ xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n­íc vµ vïng §ång b»ng s«ng Hång trong giai ®o¹n võa qua, ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh ph¸t triÓn vÒ c¬ së h¹ tÇng cña Ninh B×nh ®· vµ ®ang ngµy cµng g¾n kÕt chÆt chÏ h¬n trong kh«ng gian thÞ tr­êng c¶ n­íc. ChÝnh ®iÒu ®ã trë thµnh yÕu tè thuËn lîi h¬n cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i

- VÞ trÝ cña Ninh B×nh cïng víi thùc tÕ ph¸t triÓn cña c¸c tuyÕn giao th«ng g¾n víi Ninh B×nh cã thÓ cho phÐp Ninh B×nh tiÕt kiÖm ®­îc ®¸ng kÓ chi phÝ l­u th«ng hµng ho¸ gi÷a Ninh B×nh víi c¸c tØnh kh¸c.

- C¸c ho¹t ®éng giao l­u kinh tÕ vµ x· héi ë n­íc ta hiÖn ®ang cã xu h­íng ngµy cµng gia t¨ng h¬n trong nh÷ng n¨m võa qua. Trong xu thÕ ®ã, Ninh B×nh víi vÞ trÝ cña m×nh sÏ n»m trong vïng cã c­êng ®é, mËt ®é giao l­u lín vµ víi ph¹m vi giao l­u réng lín. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Ninh B×nh cã thÓ n¾m b¾t vµ tæ chøc ®­îc nhiÒu c¸c c¬ héi kinh doanh h¬n.

1.3. Nguån nh©n lùc vµ chÊt l­îng gi¸o dôc cña nguån nh©n lùc tØnh Ninh B×nh ®ang vµ sÏ lµ lîi thÕ chñ yÕu ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nãi riªng cña Ninh B×nh

D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cña Ninh B×nh ®ang cã xu h­íng t¨ng nhanh, t¹o nªn lùc l­îng lao ®éng t­¬ng ®èi dåi dµo vµ cã tr×nh ®é gi¸o dôc kh¸ tèt. §iÒu ®ã kh«ng chØ cho phÐp Ninh B×nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ ngµnh dÖt may, chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp,... mµ cßn më ra kh¶ n¨ng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín, qua ®ã sÏ t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh tèt h¬n trªn thÞ tr­êng. H¬n n÷a, nÕu c¸c ngµnh s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ gi¶i quyÕt ®­îc viÖc lµm tèt cho lùc l­îng lao ®éng nµy, th× khèi l­îng thu nhËp cña d©n c­ trªn ®Þa bµn sÏ t¨ng lªn m¹nh mÏ vµ khèi l­îng cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, còng nh­ cÇu ®­îc thùc hiÖn trªn thÞ tr­êng cao h¬n.

Tuy nhiªn, lîi thÕ nµy cña Ninh B×nh còng míi chØ ë d¹ng tiÒm n¨ng, §Ó lîi thÕ nµy cã thÓ trë thµnh hiÖn thùc, Ninh B×nh cÇn tiÕp tôc coi träng sù nghiÖp gi¸o dôc vµ quan träng h¬n lµ cã ®Þnh h­íng vµ c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp trong viÖc ®µo t¹o kü n¨ng, kiÕn thøc cho ng­êi lao ®éng vµ nu«i d­ìng, thu hót nh©n tµi vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã hµm l­îng chÊt x¸m cao, cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín nh»m n©ng cao chÊt l­îng ph¸t triÓn chung cña tØnh.

2. Nh÷ng vÊn ®Ò h¹n chÕ ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh

Sù phong phó cña nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn hay chi phÝ thÊp cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo còng nh­ tr×nh ®é hiÖn ®¹i cña khoa häc, c«ng nghÖ, kü n¨ng trong s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ lµ nh÷ng yÕu tè t¹o nªn søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm. Trong khi c¸c lîi thÕ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn cña Ninh B×nh kh«ng v­ît tréi so víi c¸c tØnh kh¸c th× t×nh tr¹ng c«ng nghÖ, kü thuËt vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ‎ vÉn cßn l¹c hËu non kÐm. Do ®ã Ninh B×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ khèi l­îng lín, cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Hay nãi c¸ch kh¸c, c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ cña Ninh B×nh kh«ng cã søc c¹nh tranh cao. §iÒu nµy lµm h¹n chÕ rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng hµng ho¸ cña Ninh B×nh, nhÊt lµ trong xu thÕ héi nhËp, hµng ho¸ cña Ninh B×nh kh«ng chØ ph¶i c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña c¸c tØnh kh¸c trong n­íc mµ cßn ph¶i c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña n­íc ngoµi, tr­íc m¾t lµ víi c¸c n­íc trong khèi ASEAN.

Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ ®· ®¹t ®­îc, Ninh B×nh cßn ®ang ®øng tr­íc rÊt nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ - x· héi, nh­:

- Ninh B×nh lµ thÞ tr­êng nghÌo, ®iÓm xuÊt ph¸t cña nÒn kinh tÕ ®Þa ph­¬ng cßn thÊp so víi c¸c tØnh thuéc vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ so víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc.

- Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, bëi v× Ninh B×nh kh«ng cã nhiÒu nguån tµi nguyªn cho phÐp chuyÓn dÞch nhanh chãng c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu kinh tÕ, trong khi ®ã, yÕu tè cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu lµ vèn, c«ng nghÖ còng h¹n chÕ vµ chËm ph¸t triÓn trong giai ®o¹n võa qua.

- ChØ tiªu huy ®éng ng©n s¸ch tõ GDP, kh¶ n¨ng tÝch luü ®Çu t­ tõ GDP cña tØnh trong nhiÒu n¨m qua lu«n ë t×nh tr¹ng thÊp so víi c¸c tØnh trong vïng vµ c¶ n­íc.

2.3. Víi vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ kÐm lîi thÕ h¬n so víi nhiÒu tØnh trong vïng vµ nhÊt lµ søc chi phèi cña c¸c thÞ tr­êng trung t©m nh­ Hµ Néi, H¶i Phßng ®èi víi c¸c tØnh trong vïng, sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña Ninh B×nh sÏ cã nguy c¬ tôt hËu nÕu Ninh B×nh kh«ng chñ ®éng tham gia vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng thÞ tr­êng, th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh, chñ ®éng g¾n víi sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ tr­êng kh¸c

Sù hÊp dÉn cña thÞ tr­êng trung t©m cã thÓ sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nguån lùc ph¸t triÓn vèn ®ang lµ h¹n chÕ cña Ninh B×nh, nh­ vèn, lao ®éng ®­îc ®µo t¹o vµ cã tr×nh ®é thµnh th¹o kü n¨ng cao; søc m¹nh kinh tÕ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph©n phèi s¶n phÈm ë thÞ tr­êng trung t©m cã thÓ sÏ lµm n¶n lßng c¸c doanh nghiÖp cña tØnh trong viÖc më réng s¶n xuÊt, kinh doanh ngay trªn ®Þa bµn cña m×nh;...

PhÇn thø hai:

Thùc TR¹NG PH¸T TRIÓN ngµnh tH¦¥NG M¹I

TØNH NINH B×NH thêi kú 2001-2006

I. tæng quan th­¬ng m¹i ninh b×nh thêi kú 2001-2006

Trong giai ®o¹n 2001-2006, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i Ninh B×nh ®· ®ãng gãp vai trß quan träng trong t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung cña tØnh. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ nÐt qua gi¸ trÞ t¨ng thªm ®ãng gãp vµo t¨ng tr­ëng cña GDP.

Trong c¬ cÊu cña ngµnh th­¬ng m¹i, nhµ hµng vµ kh¸ch s¹n, nÕu kh«ng tÝnh gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh kinh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng th× ngµnh th­¬ng m¹i ®· cã møc t¨ng tr­ëng kh¸ cao trong giai ®o¹n võa qua, gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh n¨m 2005 lµ 281,119 tû ®ång vµ n¨m 2006 lµ 352.995 tû ®ång (gi¸ hiÖn hµnh). NÕu tÝnh theo gi¸ so s¸nh th× n¨m 2005 gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i ®¹t 165,496 tû ®ång, t¨ng 39,53% so víi n¨m 2004, n¨m 2006 ®¹t 193.135 tû ®ång vµ t¨ng b×nh qu©n 16,8%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2006, tèc ®é t¨ng tr­ëng chËm h¬n so víi ngµnh thuû s¶n (16,9%/n¨m), c«ng nghiÖp chÕ biÕn (26,3%/n¨m) vµ x©y dùng (18,6%/n¨m), nhanh h¬n ngµnh n«ng, l©m nghiÖp (1,8%/n¨m), c«ng nghiÖp khai th¸c má (15,9%/n¨m), s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn (4,6%/n¨m). Trong c¬ cÊu tæng s¶n phÈm trªn ®Þa bµn th× gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i chiÕm 18% gi¸ trÞ t¨ng thªm cña lÜnh vùc dÞch vô vµ 6% GDP toµn tØnh (n¨m 2006) trong khi c¸c tû lÖ ®ã cña c¶ n­íc lµ 35,8% vµ 13,6% - thÊp h¬n nhiÒu so víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc.

Tuy nhiªn, còng ph¶i nh×n nhËn víi tû träng nh­ vËy, ngµnh th­¬ng m¹i ®· ®ãng gãp rÊt lín vµo sù t¨ng tr­ëng cña khu vùc dÞch vô còng nh­ ®ãng gãp vµo t¨ng tr­ëng GDP cña Ninh B×nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, n¨m 2005 khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 4,5% ®iÓm t¨ng tr­ëng trong 20,5% ®iÓm t¨ng tr­ëng cña GDP (khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 4,5% ®iÓm t¨ng tr­ëng vµ ngµnh th­¬ng m¹i ®ãng gãp 1,4% ®iÓm t¨ng tr­ëng trong 20,5% ®iÓm t¨ng tr­ëng cña GDP) vµ n¨m 2006 khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 3,7% ®iÓm t¨ng tr­ëng trong 12,6% ®iÓm t¨ng tr­ëng cña GDP (khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 3,7% ®iÓm t¨ng tr­ëng vµ ngµnh th­¬ng m¹i ®ãng gãp 0,8% ®iÓm t¨ng tr­ëng trong 12,6% ®iÓm t¨ng tr­ëng cña GDP) gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng gi¶m dÇn khu vùc n«ng l©m thuû s¶n, t¨ng dÇn khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cña tØnh.

B¶ng 10: So s¸nh gi¸ trÞ t¨ng thªm cña ngµnh th­¬ng m¹i víi c¸c ngµnh kinh tÕ trong GDP tØnh Ninh B×nh

(Gi¸ hiÖn hµnh)

§¬n vÞ tÝnh : triÖu ®ång

Bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng cña ngµnh th­¬ng m¹i ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ph©n c«ng lao ®éng x· héi, thóc ®Èy c¸c ngµnh ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, lµm cho s¶n xuÊt tõng b­íc g¾n víi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ b­íc ®Çu còng ®· ph¸t huy ®­îc lîi thÕ cña c¸c ®Þa ph­¬ng trong tØnh, gi÷a thÞ tr­êng cña tØnh víi c¸c thÞ tr­êng c¸c tØnh l©n cËn, thÞ tr­êng c¶ n­íc vµ thÞ tr­êng ngoµi n­íc, t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng cho nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n trong tØnh.

II. T×nh h×nh ho¹t ®éng néi th­¬ng

1. Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô

Theo sè liÖu thèng kª cña tØnh, trong giai ®o¹n 2001 - 2006, tæng møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô trªn ®Þa bµn ®· ®¹t møc t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ. Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô n¨m 2005 t¨ng gÊp 2,6 lÇn so víi n¨m 2000, n¨m 2006 t¨ng 1,25 lÇn so víi n¨m 2005 . NhÞp ®é t¨ng tæng møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña Ninh B×nh cã xu h­íng t¨ng nhanh trong giai ®o¹n 2001-2006, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n ®¹t 21,9%/n¨m, nhanh h¬n so víi nhÞp ®é t¨ng cña c¶ n­íc.

Nh­ vËy, nÕu so víi møc t¨ng cña tæng møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô trong giai ®o¹n 2001-2006 cña c¶ n­íc (17,5%/n¨m) vµ §ång b»ng S«ng Hång (18,3%/n¨m) th× nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m cña tØnh Ninh B×nh cao h¬n cña c¶ n­íc kho¶ng 4,4%/n¨m vµ cao h¬n cña c¶ vïng lµ 3,6%/n¨m.

- VÒ møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña tØnh Ninh B×nh n¨m 2006 lµ 4.064 ngµn ®ång, chiÕm 63,5% tæng s¶n phÈm b×nh qu©n ®Çu ng­êi trªn ®Þa bµn. Riªng giai ®o¹n 2001-2006 cã tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n lµ 21,2%/n¨m, trong khi chØ tiªu nµy cña Vïng §ång b»ng s«ng Hång lµ 17,0%/n¨m vµ c¶ n­íc lµ 16,0%/n¨m. N¨m 2006, møc b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña tØnh t¨ng gÊp 3,28 lÇn n¨m 2000. Nh­ vËy, nÕu xem xÐt tõ tèc ®é t¨ng cña tæng møc b¸n lÎ vµ doanh thu dÞch vô cña Ninh B×nh th× cã thÓ thÊy c­êng ®é l­u chuyÓn hµng hãa x· héi cña tØnh Ninh B×nh ph¸t triÓn nhanh h¬n vµ cao h¬n cña vïng vµ cña c¶ n­íc, do ®ã sÏ thóc ®Èy tiªu dïng cña d©n c­ ph¸t triÓn h¬n, mang Ýt tÝnh tù cÊp, tù tóc h¬n vµ søc mua cña d©n c­ trªn ®Þa bµn tØnh ngµy cµng c¶i thiÖn.

- C¬ cÊu b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña tØnh (ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ): C¬ cÊu b¸n lÎ hµng hãa x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña kinh tÕ Nhµ n­íc cã chiÒu h­íng gi¶m tõ 13,1%/n¨m 2000 xuèng 11,7% n¨m 2006, thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc t¨ng lªn vÒ møc tuyÖt ®èi nh­ng l¹i gi¶m t­¬ng ®èi trong tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña tØnh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c DNNN ®· tõng b­íc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u vµ ph­¬ng thøc kinh doanh, tuy chØ cßn chiÕm 11,7% tæng møc l­u chuyÓn hµng hãa b¸n lÎ nh­ng n¾m trªn 70% tû träng b¸n bu«n vµ chi phèi ®­îc thÞ tr­êng b¸n lÎ mét sè mÆt hµng quan träng, thùc hiÖn vai trß c©n ®èi cung - cÇu c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu nh­ x¨ng dÇu, thuèc ch÷a bÖnh cho ng­êi, dông cô y tÕ…, ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc.