4. Topilma
To‘rtta dehqon — Karim, Rahim, Sobir va Qodir
shahardan qaytayotib, bugun hech nima ishlay
olmaganliklaridan nolib gapiribdi.
— Agar men ichida puli bilan hamyon topib
olganimda edi, — debdi Karim, — uni to ‘rtta teng
bo‘lakka bo‘lib, uchdan bir qismini o ‘zim olardim,
qolgan bir qismini sizlarga bergan bo‘lardim.
— Men esa barcham izga teng taqsim qilib
bo‘lardim, — debdi Rahim.
— Men esa topilgan pulning beshdan biri bilan
ham qanoatlanardim, — qo‘shib qo‘yibdi Sobir.
— Menga oltidan biri ham yetardi-yu, ammo
kim pulini yo‘lga tashlab ketardi, — debdi Qodir.
Shu payt ta so d ifa n bunday qarash sa, y o ‘l
chekkasida bitta ham yon yotibdi. U lar darhol
ham yonni o lis h ib d i va o ‘zlari a y tg a n d a y
10
hamyondagi pulni b o iib olishga kelishishishibdi.
Ya’ni Karim pulning uchdan birini, Rahim to ‘rtdan
birini, Sobir beshdan birini va Qodir oltidan birini
oladigan boiishibdi.
So‘ngra hamyonni ochib qarashsa, unda bitta
uch so'm lik, qolganlari bir so ‘mlik, besh so‘mlik
va o ‘n so ‘mliklar bo ‘lib, pullarning soni 8 ta ekan.
Ammo dehqonlarning birortasi ham pullam i
maydalamasdan o ‘z ulushini ololmabdi. Shuning
uchun ular birorta y o ‘lovchini kutishga va pullami
m a y d a la b , k ey in u lu s h la rin i o lis h g a q a ro r
qilishibdi.
Shunda birinchi yo io v ch ig a ko‘zlari tushib, uni
t o ‘x ta tish ib d i. D eh q o n lar y o ‘lo v ch ig a b o ‘lib
o ‘tg a n voq ean i tu s h u n tirib , u n d an p u lla rn i
maydalab berishini so‘rashibdi.
—
M en s iz la rg a p u lla rin g iz n i m a y d ala b
berolm aym an, am m o ularni m enga bersangiz,
o ‘zimning pulimni ham unga qo‘shib, sizlaming
ulushlaringizni beram an, ham yonni esa m enga
qoldirasizlar, — debdi yo‘lovchi.
Dehqonlar quvonib rozi bo‘lishibdi. Yo‘lovchi
pullami jamlab, birinchi dehqonga uning uchdan
bir qism ini, ikkinchisiga to ‘rtdan bir qism ini,
uchinchisiga beshdan bir qismini va to ‘rtinchisiga
o ltidan bir qism ini beribdi. K elishilganidek u
ham y o n n i
o ‘zid a
q o ld irib
d eh q o n larg a
11
m innatdorchilik bildirgan holda y o ‘lida davom
etibdi.
Dehqonlar hayron bo‘lishib:
— U nima uchun bizga minnatdorchilik bildirdi,
— deb o‘ylab qolishibdi.
— Yigitlar, bizlardagi pul qog‘ozlarining soni
nechta? — so‘rabdi Rahim.
S an ash sa 8 ta ekan, am mo 3 s o ‘m likni
topisholmabdi.
— 3 so‘mlik kimda? — so‘rashibdi bir-biridan.
Ammo 3 so ‘mlik pul hech kim ning yonidan
chiqmabdi.
— Yigitlar, bu qanaqasi bo‘ldi? Yo‘lovchi bizni
aldabdi.
S o‘ngra ular o ‘zlariga tegishli b o ig a n pulni
hisoblab chiqibdilar.
— Yo‘q, do ‘stlar, men olishim kerak bo ‘lgan
ulushimdan ko‘proq olibman, — debdi Karim.
— Menga ham 25 tiyin ko‘proq tegibdi, — debdi
Rahim.
— Q anaqasiga bunday b o ‘ldi, barcham izga
ortiqcha pul tegibdi va yana 3 so‘mlikni olib ketibdi,
— debdi Sobir. — Bizni rosa boplabdi-ya, azamat.
X o ‘sh, a y tin g c h i, h u rm atli m atem atik lar,
dehqonlar aslida qancha pul topishgan?
Yo‘lovchi ulami rostdan aldaganmi?
U har bir dehqonga necha so ‘mlik pullardan
bergan?
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |