Kinh nghiệm từ VÙng lũ

Bài trình bày tại Hội thảo về Quy hoạch

tác giả

Giáo sư Atkinson đã trình bày thông tin và các ước lượng hiện có về hiện tượng ấm lên toàn cầu và mực nước biển dâng cao, xuất phát từ những công trình nghiên cứu của IPCC và báo cáo của Ngân hàng Thế giới “Triển vọng Kinh tế Toàn cầu 2007”. Mực nước biển, đã ổn định trong vòng 8 nghìn năm qua, hiện đang bắt đầu tăng lên, trước hết nước nở ra khi nhiệt độ tăng cao (“hiện tượng nở ra vì nhiệt”), ngoài ra do nhiệt độ của nước và không khí tăng lên làm tan các tảng băng ở các địa cực. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới đã dùng từ “thảm hoạ” (“catastrophic”) tám lần trong khi phân tích mối quan hệ của ảnh hưởng có thể của thay đổi khí hậu, và (trong Chương 5) các mô phỏng của hậu quả có thể xảy ra khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên 1^o, 2^o, 3^oC.

Adrian Atkinson trở lại với sự quan tâm của ông ở Việt Nam và đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh, nơi có thể có một phần lớn bị ngập lụt khi mực nước biển dâng cao. Các khu vực quan trọng của Việt Nam – bao gồm cả đồng bằng sông Cửu Long và sông Hồng- có vị trí rất thấp với độ cao dưới 1 mét trên mực nước biển. Các thành phố chính đều nằm ở vị trí thấp do có nhiều diện tích đất nông nghiệp và gần đây có nhiều cơ sở hạ tầng cho công nghiệp. Bangladesh thường được xem là quốc gia Châu Á sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự tăng lên của mực nước biển nhưng thực tế xét về quy mô dân số và các hoạt động kinh tế thì có thể nhỏ hơn cả Việt Nam. Giáo sư Atkinson vừa làm việc với Bộ Xây dựng Việt Nam về kết hợp quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh và các khu vực phụ cận đến cạnh các khu vực của đồng bằng sông Cửu Long. Bản phác thảo quy hoạch ban đầu này chưa cân nhắc đến ảnh hưởng có thể xảy ra khi mực nước biển dâng cao.

• 
  Thiếu kiến thức thậm chí trong đội ngũ các nhà quy hoạch
  
• 
  Thiếu tư duy về các hành động liên quan để có thể đạt được sự thay đổi
  
• 
  Nhiệm kỳ chính quyền và các quan tâm về kinh tế ngắn làm cho vấn đề không được quan tâm một cách thích đáng
  
• 
  Quy hoạch hiện nay bao gồm khu vực thành thị nhưng lại không quan tâm đến khu vực nông thôn xung quanh
  
• 
  Thiếu công vụ quy hoạch làm cơ sở cho phát triển
  
• 
  Thiếu cơ sở hạ tầng cho việc thực hiện phân quyền
  
• 
  Thiếu các thiết bị để xây dựng các công trình bảo vệ
  

Giáo sư Atkinson kết thúc bài phát biển bằng việc quan tâm đến các vấn đề cơ bản: làm sao kiềm chế sự phát thải khí nhà kính – ba phần tư nguồn phát thải khí nhà kính xuất phát từ việc đốt các năng lượng hoá thạch. Khả năng phải chịu hai ảnh hưởng cùng một lúc là rất cao nếu con người tiếp tục khai thác theo hướng hiện nay (được phân tích bởi dự đoán của Cơ quan Năng lượng Quốc tế trong “Kịch bản tham khảo”, hơn là “Kịch bản Chính sách Thay thế”, được giả định là sẽ chuyển dịch rất lớn từ việc sử dụng năng lượng hoá thạch), ảnh hưởng thảm khốc của hiện tượng nóng lên toàn cầu sẽ xảy ra đồng thời với thiếu hụt năng lượng. Khi năng lượng hoá thạch được khai thác nhanh do những tiến bộ trong của thế kỷ, chúng ta sẽ không đủ năng lượng cần thiết để thực hiện các hành động bảo vệ cần thiết ... trong trường hợp đó, Giáo sư Atkinson cho rằng “bữa tiệc sẽ kết thúc”.