Nguån : B¸o c¸o hµng n¨m cña Côc KiÓm l©m)
Sè liÖu t×nh h×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh
vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm 2004- 2008
N¨m
|
Tæng sè vô/®èi tîng vi ph¹m l©m luËt
|
Tæng sè vô/®èi tîng bu«n b¸n, vËn chuyÓn §VHD
|
Sè §VHD bÞ x©m h¹i
|
H×nh thøc xö lý
|
Sè vô vi ph¹m
|
Sè ®èi tîng
|
Sè vô
|
Sè ®èi tîng
|
Con
|
§VHD quý hiÕm
|
Hµnh chÝnh
(Vô/®èi tîng)
|
H×nh sù
(Vô/bÞ can)
|
2004
|
48.215
|
50754
|
1247
|
1620
|
22.227
|
866
|
1124/1453
|
123/167
|
2005
|
39.440
|
43.440
|
1375
|
1856
|
7372
|
994
|
1233/1642
|
142/214
|
2006
|
38.534
|
44.659
|
1516
|
1942
|
10.262
|
799
|
1360/1708
|
156/234
|
2007
|
39.535
|
44.893
|
1232
|
1521
|
77.010
|
1003
|
1104/
1328
|
128/193
|
2008
|
42.541
|
46.429
|
1406
|
1908
|
78.480
|
1007
|
1241/
1677
|
165/231
|
B¸o c¸o sè 85/C15 ngµy 06/12/1999 cña C15 s¬ kÕt mét n¨m thùc hiÖn ChØ thÞ sè 13/1998/CT- BCA ngµy 10/10/1998 cña Bé trëng Bé C«ng an vÒ viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c su tra, XMHN vµ x©y dùng MLBM cña lùc lîng CSKT.
B¸o c¸o sè 945/C15(P1) ngµy 13/9/2001 cña C15 vÒ tæng kÕt c«ng t¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña lùc lîng CSKT (1989 - 2001).
B¸o c¸o sè 946/C15(P1) ngµy 13/9/2001 cña C15 vÒ tæng kÕt c«ng t¸c ®Êu tranh chuyªn ¸n cña lùc lîng CSKT (1989 - 2001).
B¸o c¸o sè 546/C15 ngµy 10/6/2002 cña C15 vÒ tæng kÕt c«ng t¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña lùc lîng CSKT (1995 - 2001).
Qua tæng kÕt c«ng t¸c ph¸t hiÖn téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm cho thÊy lùc lîng CSMT cã thÓ thu thËp th«ng tin, ph¸t hiÖn téi ph¹m tõ c¸c c«ng t¸c nghiÖp vô sau :
- C«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n n¾m t×nh h×nh
Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng cña lùc lîng CSKT trong phßng ngõa vµ ®iÒu tra Téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm.
- TiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô ¸n kinh tÕ theo quy ®Þnh cña LuËt tè tông h×nh sù vµ Ph¸p lÖnh Tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù, tæ chøc thùc hiÖn c¸c yªu cÇu b»ng v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra theo §iÒu 19 cña Ph¸p lÖnh Tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù.
- TiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô ®Ó ®Êu tranh chèng x©m ph¹m së h÷u XHCN, téi ph¹m kinh tÕ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo tuyÕn, ®Þa bµn, ®èi tîng vµ mÆt hµng.
- TiÕn hµnh vµ chØ ®¹o, híng dÉn CSKT c¸c ®Þa ph¬ng vÒ c¸c mÆt c«ng t¸c nghiÖp vô ®Êu tranh chèng téi ph¹m kinh tÕ, th«ng qua ®ã, ph¸t hiÖn ®iÒu kiÖn, nguyªn nh©n ph¸t sinh téi ph¹m ®Ó cã nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ ®Êu tranh chèng téi ph¹m kinh tÕ; TiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c su tra, x¸c minh hiÒm nghi, lËp chuyªn ¸n trinh s¸t ®©ó tranh víi c¸c lo¹i téi ph¹m kinh tÕ; tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Æc t×nh phôc vô yªu cÇu ®Êu tranh phßng ngõa c¸c téi ph¹m kinh tÕ.
- TiÕn hµnh s¬ kÕt, tæng kÕt c¸c chuyªn ®Ò c«ng t¸c nghiÖp vô ®Êu tranh chèng téi ph¹m kinh tÕ ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, hiÖu qu¶ chiÕn ®Êu cho lùc lîng CSKT, phèi hîp víi c¸c lùc lîng liªn quan...
Theo quy ®Þnh cña Bé trëng, lùc lîng C¶nh s¸t kinh tÕ cã c¸c nhiÖm vô chñ yÕu lµ: Tæ chøc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m kinh tÕ; Tæ chøc vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, ®iÒu tra c¸c lo¹i téi ph¹m kinh tÕ ë giai ®o¹n trinh s¸t; Tæ chøc vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt (giai ®o¹n tè tông); Tæ chøc mèi quan hÖ phèi hîp c«ng t¸c gi÷a CSKT víi c¸c lùc lîng kh¸c trong vµ ngoµi ngµnh C«ng an trong ®Êu tranh chèng téi ph¹m.
XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng, ®Êu tranh víi téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· qóy hiÕm lµ mét nhiÖm vô träng t©m kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c ®Êu tranh chèng c¸c lo¹i téi ph¹m kinh tÕ nãi chung vµ téi ph¹m vÒ m«i trêng nãi riªng. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, lùc lîng C¶nh s¸t kinh tÕ ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm tÝch cùc chñ ®éng phßng ngõa ®i ®«i víi viÖc kiªn quyÕt kÞp thêi ®iÒu tra c¸c vô ¸n ®· x¶y ra. §Êu tranh chèng téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm lµ tr¸ch nhiÖm cña nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp, trong ®ã lùc lîng CSKT ®ãng vai trß quan träng. §Ó ®Êu tranh chèng téi ph¹m nµy ®¹t kÕt qu¶ tèt, lùc lîng CSKT cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô, kÓ c¶ biÖn ph¸p c«ng khai còng nh c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô trinh s¸t, phèi hîp c¸c lùc lîng nh: Lùc lîng C¶nh s¸t ®iÒu tra, C¶nh s¸t qu¶n lý hµnh chÝnh, C¶nh s¸t giao th«ng, lùc lîng KiÓm l©m, H¶i quan, qu¶n lý thÞ trêng, Bé ®éi biªn phßng... §ång thêi ph¶i ®ßi hái tËp trung lùc lîng ®Êu tranh m¹nh mÏ vµo nh÷ng tuyÕn, ®Þa bµn träng ®iÓm, nh÷ng ®êng d©y, æ nhãm, nh÷ng ®èi tîng ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp trong lÜnh vùc nµy...
§Êu tranh chèng téi ph¹m kinh tÕ nãi chung, ®Êu tranh chèng téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· nãi riªng cÇn thùc hiÖn tèt hai nhiÖm vô: phßng ngõa vµ ®iÒu tra xö lý téi ph¹m. Trong ®ã, ho¹t ®éng phßng ngõa ®îc x¸c ®Þnh lµ c«ng t¸c c¬ b¶n, phßng ngõa lµ ph¬ng híng chÝnh nh»m kh«ng ®Ó téi ph¹m x¶y ra. §iÒu tra xö lý lµ cÇn thiÕt nh»m phôc vô cho viÖc ph¸t hiÖn, xö lý mäi hµnh vi ph¹m téi, kh«ng ®Ó lät téi ph¹m.
1.2.1 VÒ ho¹t ®éng phßng ngõa Téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ §VHDQH.
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña lùc lîng CSKT trong phßng ngõa téi ph¹m ®· ®îc lµm râ trong nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc. Do ®ã, trong ph¹m vi cña ®Ò tµi, chóng t«i chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Ó phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· qóy hiÕm.
Ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m kinh tÕ nãi chung vµ téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· nãi riªng lµ ho¹t ®éng ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc, l©u dµi vµ c¬ng quyÕt. §Ó phßng ngõa cã hiÖu qu¶, c«ng t¸c nµy cÇn ph¶i ®îc huy ®éng søc m¹nh cña toµn x· héi, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh x· héi díi sù tham mu híng dÉn cña lùc lîng CSKT. Ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· cÇn ®îc thùc hiÖn tõ hai híng: Phßng ngõa x· héi vµ phßng ngõa nghiÖp vô. Trong ®ã lùc lîng CSKT cÇn chñ ®éng thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng tham mu cho c¸c cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn tiÕn hµnh ho¹t ®éng phßng ngõa chung vµ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa nghiÖp vô nh»m ng¨n chÆn kh«ng cho téi ph¹m x¶y ra. Ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d·, liªn quan ®Õn mét sè c¬ quan chøc n¨ng trong qu¶n lý, b¶o vÖ tµi nguyªn rõng, liªn quan ®Õn c¸c tuyÕn, ®Þa bµn, c¸c ®èi tîng thêng ho¹t ®éng. V× vËy, lùc lîng CSKT cÇn cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan ngoµi ngµnh C«ng an nh: Côc kiÓm l©m, Tæng côc H¶i quan, Côc qu¶n lý thÞ trêng, Bé giao th«ng vËn t¶i... vµ cÇn sö dông sù hç trî, phèi kÕt hîp chØ ®¹o cña c¸c c¬ quan ë c¸c lÜnh vùc liªn quan, nh»m ng¨n chÆn téi ph¹m.
§Ó ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm trong vËn chuyÓn, bu«n b¸n tr¸i phÐp §VHDQH cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ë tõng thêi ®iÓm vÒ nhu cÇu cña tõng mÆt hµng trªn thÞ trêng trong níc vµ ë mét sè níc kh¸c; C¸c ®èi tîng ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp; C¸c ®èi tîng ho¹t ®éng b¸n chuyªn nghiÖp; X¸c ®Þnh râ nh÷ng tuyÕn vµ ®Þa bµn mµ lo¹i téi ph¹m nµy thêng ho¹t ®éng; Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c lùc lîng trong vµ ngoµi ngµnh c«ng an cïng tham gia ®Êu tranh (CS§T, CSGT, CSKV, KiÓm l©m, H¶i quan, Bé giao th«ng vËn t¶i, Qu¶n lý thÞ trêng....).
Trong ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm, cÇn tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng nh»m ph¸t hiÖn vµ lo¹i trõ c¸c nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn ph¹m téi. §Æc biÖt, lùc lîng CSKT chó träng ph¸t hiÖn nh÷ng kh©u, nh÷ng mÆt cßn yÕu, nh÷ng c¬ së trong quy ®Þnh vÒ qu¶n lý c¸c v¨n b¶n, chÕ ®é chÝnh s¸ch, nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c chñ thÓ... ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc, kh«ng ®Ó téi ph¹m lîi dông thùc hiÖn ph¹m téi.
Ho¹t ®éng phßng ngõa téi ph¹m vi ph¹m c¸c qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm cÇn ®îc dùa trªn c¬ së tæng hîp c¸c biÖn ph¸p: BiÖn ph¸p vËn ®éng quÇn chóng, biÖn ph¸p trinh s¸t, biÖn ph¸p ®iÒu tra xÐt hái, biÖn ph©p hµnh chÝnh, biÖn ph¸p vò trang... c¸c biÖn ph¸p ®ã cã quan hÖ t¸c ®éng lÉn nhau vµ ®îc c¸c c¬ quan nhµ níc, tæ chøc x· héi tiÕn hµnh nh»m ng¨n ngõa téi ph¹m vµ h¹n chÕ, lo¹i trõ nh÷ng nguyªn nh©n ph¸t sinh téi ph¹m khi ¸p dông biÖn ph¸p nµy, c¸c lùc lîng chøc n¨ng cÇn ph¶i dùa trªn sù th«ng kª c¸c tµi liÖu, sè liÖu; kÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh téi ph¹m (nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn lµm ph¸t sinh téi ph¹m trªn tõng ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn téi ph¹m kinh tÕ vËn chuyÓn, bu«n b¸n tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm); ®ång thêi ph¶i dùa
Tríc t×nh tr¹ng bu«n b¸n, vËn chuyÓn ®éng vËt hoang d· quý hiÕm diÔn ra phøc t¹p, ngµy 17/1/1992, Héi ®ång Bé trëng (nay lµ ChÝnh phñ) ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 18/H§BT quy ®Þnh danh môc thùc vËt rõng, ®éng vËt rõng quý hiÕm vµ chÕ ®é qu¶n lý b¶o vÖ. Cã thÓ xem ®©y lµ mét bíc ph¸t triÓn míi trong c«ng t¸c thèng kª vµ nghiªn cøu vÒ c¸c loµi ®éng vËt, thùc vËt rõng quý hiÕm cña níc ta tõ tríc cho ®Õn nay, Nhµ níc ®· nghiªm cÊm mäi hµnh vi khai th¸c, sö dông ®éng vËt rõng hoang d· quÝ hiÕm víi môc ®Ých bu«n b¸n tr¸i phÐp ®Ó thu lîi bÊt hîp ph¸p. TiÕp ®ã, ngµy 25/05/1996 Thñ tíng chÝnh phñ ®· ban hµnh ChØ thÞ 359/TTg vÒ “Nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¸c loµi ®éng vËt hoang d·” nh»m h¹n chÕ ®Õn cÊm c¸c c¬ së kinh doanh, tiªu thô c¸c lo¹i ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm vµ c¸c s¶n phÈm cña chóng.
§øng tríc t×nh tr¹ng ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm bÞ s¨n b¾t, vËn chuyÓn, bu«n b¸n bÊt hîp ph¸p, ngµy 29/11/1996 ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 77/CP, vÒ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ qu¶n lý l©m s¶n, trong ®ã ®· qui ®Þnh viÖc xö ph¹t hµnh chÝnh ®èi víi nh÷ng hµnh vi vi ph¹m theo c¸c qui t¾c qu¶n lý nhµ níc vÒ b¶o vÖ rõng. Ngµy 19/02/1997 Bé NN&PTNT ®· ban hµnh Th«ng t 01-NN/KL-TT, híng dÉn NghÞ ®Þnh 77/CP cña ChÝnh phñ.
Ngµy 8/3/2002, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 17/2002/N§-CP söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 77/CP cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t hµnh chÝnh trong lÜnh vùc qu¶n lý rõng, b¶o vÖ rõng vµ qu¶n lý l©m s¶n. Trong ®ã nªu râ c¸c hµnh vi vi ph¹m c¸c qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm, bao gåm: ... lµ hµnh vi s¨n b¾t, giÕt, mua, b¸n, tµng tr÷, nu«i nhèt, vËn chuyÓn, sö dông ®éng vËt hoang d· quÝ hiÕm vµ ®éng vËt hoang d· th«ng thêng (kÓ c¶ s¶n phÈm cña c¸c loµi ®éng vËt ®ã) cã nguån gèc tõ tù nhiªn mµ kh«ng ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp hoÆc ®îc phÐp nhng ®· vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®éng vËt hoang d· th× bÞ xö ph¹t theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt,
Trong §iÒu 10 cña NghÞ ®Þnh ®· ghi râ quy ®Þnh vÒ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn ®èi víi nh÷ng ®èi tîng vi ph¹m ph¸p luËt qua c¸c hµnh vi tµng tr÷, nu«i nhèt, vËn chuyÓn, bu«n b¸n tr¸i phÐp c¸c lo¹i ®éng vËt hoang d· quý hiÕm tõ §VHD th«ng thêng ®Õn §VHDQH. Møc ph¹t tiÒn tõ 100.000® ®Õn 50.000.000® tuú theo møc hµnh vi vi ph¹m vµ gi¸ trÞ hµnh ho¸.
Ngµy 27/6/1985 Bé luËt h×nh sù ®Çu tiªn cña níc CHXHCN ViÖt Nam ®· ®îc Quèc héi kho¸ VII, kú häp thø 9, th«ng qua vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1986. C¸c hµnh vi x©m ph¹m ®Õn c¸c lo¹i ®éng vËt hoang d· thuéc nhãm IB cña NghÞ ®Þnh 18/H§BT, ngµy 1/7/1992 th× bÞ truy cøu tr¸nh nhiÖm h×nh sù theo ®iÒu 181-BLHS 1985 (téi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng). Téi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng lµ hµnh vi s¨n b¾t tr¸i phÐp chim, thó hoÆc cã c¸c hµnh vi kh¸c vi ph¹m quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ qu¶n lý vµ b¶o vÖ rõng g©y hËu qu¶ nghiªm träng hoÆc ®· bÞ xö lý hµnh chÝnh tõ 1 lÇn trë lªn. H×nh ph¹t c¬ b¶n ®èi víi c¸c hµnh vi nµy ®îc quy ®Þnh : Ph¹t c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®Õn mét n¨m hoÆc bÞ ph¹t tï tõ ba th¸ng ®Õn ba n¨m. Ph¹m téi trong trêng hîp ®Æc biÖt nghiªm träng th× bÞ ph¹t tï tõ hai n¨m ®Õn mêi n¨m.
tham « diÔn ra ngµy cµng phæ biÕn, phøc t¹p, g©y thiÖt h¹i to lín vÒ tµi s¶n ®ång thêi ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn nhiÒu mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Tham « kh«ng chØ x¶y ra trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ träng ®iÓm mµ cßn x¶y ra trong mét sè lÜnh vùc mµ tríc ®©y rÊt Ýt x¶y ra. Do tham « trë thµnh hiÖn tîng phæ biÕn ®· g©y ra mét hiÖn tîng t©m lý tiªu cùc, nguy hiÓm trong x· héi lµ kh«ng ®Êu tranh, chÊp nhËn sèng chung víi tham «, lµm ¶nh hëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ cña cuéc ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m tham «.
§èi tîng tham « lµ nh÷ng ngêi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®· lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n trong qu¶n lý ®Ó tham « tµi s¶n cña nhµ níc, tËp thÓ. Nh÷ng ®èi tîng nµy ®Òu cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã ®Þa vÞ x· héi vµ quan hÖ phøc t¹p do ®ã cã kh¶ n¨ng sö dông nghiÖp vô chuyªn m«n ®Ó thùc hiÖn, che giÊu hµnh vi tham « còng nh g©y ¸p lùc, c¶n trë ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, ®iÒu tra kh¸m ph¸ téi ph¹m.
Ho¹t ®éng cña lùc lîng CSMT trong trinh s¸t, ph¸t hiÖn, ®iÒu tra kh¸m ph¸ téi ph¹m tham « ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ®ã cha ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh téi ph¹m tham «, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Ò ra. NhiÒu hµnh vi tham « cha ®îc ph¸t hiÖn, ®iÒu tra kh¸m ph¸ kÞp thêi, sè lîng “téi ph¹m Èn” trong téi ph¹m tham « cßn chiÕm tû lÖ lín. Nh÷ngtån t¹i ®ã do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan kh¸c nhau, nhng c¬ b¶n vÉn lµ do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan, xuÊt ph¸t tõ chÝnh b¶n th©n lùc dîng CSMT.
Lùc lîng CSMT cÇn ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô, vÒ ph¸p luËt, ®Ó cã thÓ hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®Êu tranh phßng, chèng TPMT nãi chung, téi ph¹m vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm nãi riªng.
C«ng t¸c su tra ®èi tîng bÞ sãt lät, nhiÒu chñ kinh doanh bu«n b¸n ®éng vËt hoang d· quý hiÕm ë ®Þa bµn träng ®iÓm kh«ng ®îc ®a vµo diÖn qu¶n lý, v× trinh s¸t cho r»ng vi ph¹m quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ ®éng vËt hoang d· quý hiÕm kh«ng ph¶i lµ ®èi tîng ®Êu tranh cña C«ng an, do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®ïn ®Èy nhau gi÷a C¶nh s¸t kinh tÕ, kiÓm l©m, qu¶n lý thÞ trêng…
Qu¸ tr×nh ®iÒu tra vô ¸n bu«n b¸n, vËn chuyÓn tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d· quý hiÕm cßn bÞ kÐo dµi, nhiÒu khi c©u dÇm do c¸c v¨n b¶n híng dÉn cßn chång chÐo, kh«ng râ rµng, c«ng t¸c ph¸t hiÖn, thu gi÷ hµng hãa do bu«n b¸n, vËn chuyÓn tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d· quý hiÕm th× nhiÒu, nhng hÇu hÕt chØ bÞ xö lý hµnh chÝnh, sè vô bÞ xö lý h×nh sù rÊt Ýt.
Tin tøc, tµi liÖu phôc vô ®Êu tranh chèng téi ph¹m bu«n b¸n, vËn chuyÓn tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d· quý hiÕm chñ yÕu do hÖ thèng céng t¸c viªn bÝ mËt, ®Æc t×nh cung cÊp, song m¹ng líi ®Æc t×nh, c¬ së bÝ mËt theo dâi vÒ lÜnh vùc nµy qu¸ máng do vËy, thùc tr¹ng bu«n b¸n, vËn chuyÓn tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d· quý hiÕm rÊt bøc xóc, song ®iÒu tra xö lý kh«ng nhiÒu.
HÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Çy ®ñ, nh c¸c v¨n b¶n ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh ®a ph¬ng vµ song ph¬ng víi c¸c quèc gia vµ viÖc híng dÉn c¸c ch¬ng, ®iÒu trong Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó c¸c c¬ quan chøc n¨ng thèng nhÊt vËn dông vµo cuéc ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m, c¸ biÖt cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m cha ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt h×nh sù.
Tõ tríc ®Õn nay, viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña c¸c c¬ quan thùc thi ph¸p luËt cßn chung chung. HÇu hÕt c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n b¸n §VHDQH ®Òu coi tr¸ch nhiÖm chÝnh thuéc vÒ ngµnh kiÓm l©m. C¸c lùc lîng nµy ®Òu cho r»ng cha cã mét quy ®Þnh cô thÓ hay v¨n b¶n chÝnh thøc quy ®Þnh cho c¸c lùc lîng trong viÖc kiÓm so¸t vµ qu¶n lý bu«n b¸n §VHDQH. NghÞ ®Þnh 18/H§BT cßn qu¸ chung chung cha nªu râ vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña mçi c¬ quan. Do vËy, ®©y còng lµ nh÷ng khã kh¨n cho viÖc phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan thùc thi ph¸p luËt. NghÞ ®Þnh 48/2002/CP quy ®Þnh viÖc cøu hé vµ th¶ vÒ rõng trong khi ng©n s¸ch ®Ó vËn chuyÓn, cøu hé vµ th¶ vÒ rõng kh«ng cã, do vËy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c lùc lîng thùc thi ph¸p luËt ng¹i b¾t vµ tÞch thu c¸c lo¹i §VHDQH. V× vËy c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n b¸n §VHDQH ®¹t hiÖu qu¶ kh«ng cao.
Nhãm c¸c téi ph¹m vÒ m«i trêng lÇn ®Çu tiªn ph©n c«ng cho lùc lîng CSKT, nªn thiÕu c¸n bé ®îc ®µo t¹o chuyªn s©u, cha cã nhiÒu kinh nghiÖm. Trong nhËn thøc cña nhiÒu c¸n bé trinh s¸t cßn lÖch l¹c cha hiÓu vÒ c«ng íc CITES, thiÕu c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thiÕu ph¬ng tiÖn kü thuËt, kinh phÝ cho c¸c c¸n bé thùc thi ph¸p luËt thùc hiÖn nhiÖm vô. Bªn c¹nh ®ã, c¬ chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan thùc thi ph¸p luËt trong ho¹t ®éng ®Êu tranh chèng téi ph¹m bu«n b¸n §VHDQH còng lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m.
Do trong nhËn thøc, hiÓu biÕt vÒ §VHDQH cßn rÊt h¹n chÕ nªn ho¹t ®éng bu«n b¸n, vËn chuyÓn §VHDQH lµ mét trong nh÷ng hµnh vi khã x¸c ®Þnh ®îc thiÖt h¹i; Ranh giíi ®Ó ph©n biÖt gi÷a téi ph¹m hay chØ lµ nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c kh«ng râ rµng. Trªn thùc tÕ quy ®Þnh sè lîng hµng hãa trÞ gi¸ trªn 50 000® bÞ xö lý h×nh sù, nhng trong nhiÒu vô chñ hµng ®a 2-3 ngêi ®Õn nhËn lµ chñ hµng, nh vËy kh«ng cã c¨n cø ®Ó xö lý h×nh sù mµ ph¶i chuyÓn sang xö ph¹t hµnh chÝnh. T©m lý phÇn lín c¸c c¸n bé ®iÒu tra muèn xö ph¹t hµnh chÝnh cho vô viÖc ®îc gi¶i quyÕt nhanh gän, ®¬n gi¶n vµ ®îc trÝch phÇn tr¨m tiÒn thëng.
Do c¬ chÕ cung cÇu, sù chenh lÖch vÒ kinh tÕ cña c¸c vïng miÒn (®ång b»ng vµ miÒn nói), ®êi sèng cña nh©n d©n c¸c vïng s©u, vïng xa cßn gÆ nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ nh©n d©n sèng t¹i c¸c vïng tËp trung nguån tµi nguyªn ®éng, thùc vËt hoang d·, nhËn thøc h¹n chÕ, chØ thÊy s¨n, b¾t thó rõng lµ mootjj thó vui vµ lµ mét nguån thu nhËp.
- Quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ b¶o vÖ §VHDQH trong NghÞ ®Þnh 18/H§BT ngµy 17/1/1992 ®Õn nay cã mét sè vÊn ®Ò cÇn ®îc chØnh söa cho hîp lý: VÝ dô kho¶n b, kho¶n c §iÒu 9 NghÞ ®Þnh 18/H§BT vÒ ho¹t ®éng g©y nu«i, sö dông c¸c lo¹i §VHDQH. Trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cha cã c¸c hÖ thèng c¸c v¨n b¶n cô thÓ híng dÉn thùc hiÖn: Quy ®Þnh vÒ danh môc nh÷ng lo¹i §VHD cã thÓ g©y nu«i sinh s¶n, chuyÓn giao kü thuËt, tiªu thô s¶n phÈm, nguån thøc ¨n…
NÕu Nhµ níc kh«ng cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®Æc biÖt ®èi víi mét sè loµi ®ang cã nguy c¬ tuyÖt chñng, hoÆc ®èi víi nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ, th× sù qu¶n lý theo c¬ chÕ hµnh chÝnh cång kÒnh sÏ h¹n chÕ sù ph¸t triÓn vÒ sè lîng vµ sè lîng cña mét sè loµi qóy hiÕm.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |