Sù ph¸t triÓn cña c©y mÇm trong thêi gian thö nghiÖm
H¹t cña c¸c chi ë trong nhãm nµy chøa ph«i víi c¸c kÝch thíc vµ h×nh d¹ng kh¸c nhau, n»m ë trong néi nhò (cµ rèt), ngo¹i nhò (cñ c¶i ®êng) hoÆc víi c¸c nguån dù tr÷ thøc ¨n ®îc chøa ë trong c¸c l¸ mÇm (c¶i b¾p, híng d¬ng).
Khi b¾t ®Çu nÈy mÇm, rÔ s¬ cÊp chäc thñng qua vá h¹t vµ kÐo dµi ra nhanh chãng. HÇu hÕt c¸c loµi ë trong nhãm nµy thêng kh«ng ph¸t triÓn rÔ thø cÊp trong thêi gian thö nghiÖm. Trô díi l¸ mÇm kÐo dµi ra vµ n©ng c¸c l¸ mÇm lªn khái mÆt ®Êt, c¸c l¸ mÇm nhanh chãng më ra vµ b¾t ®Çu quang hîp. Trô trªn l¸ mÇm kh«ng ph¸t triÓn trong thêi gian thö nghiÖm vµ chåi ®Ønh n»m ë gi÷a c¸c l¸ mÇm thêng rÊt khã nh×n thÊy.
§¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm b×nh thêng vµ kh«ng b×nh thêng
a) C¸c c©y mÇm b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ; vÆn xo¾n láng. C¸c l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh díi 50% m« bÞ háng; cã 3 l¸ mÇm. Chåi ®Ønh nguyªn vÑn.
- Toµn bé c©y mÇm: TÊt c¶ c¸c cÊu tróc c¬ b¶n b×nh thêng nh ®îc liÖt kª ë trªn
b) C¸c c©y mÇm kh«ng b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt nh bÞ cßi cäc hoÆc chïn ng¾n; ph¸t triÓn chËm hoÆc bÞ mÊt; chØ cã mét hoÆc hoµn toµn bÞ mÊt; bÞ gÉy; bÞ xÎ tõ chãp; c»n cçi; kh¼ng khiu; bÞ m¾c kÑt ë trong vá h¹t; cã tÝnh híng ®Êt ngîc; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
Lu ý: C¸c c©y mÇm sÏ ®îc coi lµ kh«ng b×nh thêng nÕu rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt, mÆc dï cã mÆt c¸c rÔ thø cÊp.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt nh ng¾n vµ dÇy hoÆc mÊt; bÞ nøt s©u hoÆc bÞ gÉy; bÞ t¸ch xuyªn qua; c»n cçi; uèn cong nhiÒu hoÆc uèn thµnh vßng trßn; vÆn xo¾n chÆt hoÆc t¹o thµnh vßng xo¾n; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. C¸c l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt ®Õn møc h¬n 50% m« bÞ háng nh bÞ phång hoÆc qu¨n hoÆc biÕn d¹ng; bÞ tæn th¬ng; bÞ t¸ch rêi ra hoÆc bÞ mÊt; bÞ biÕn mµu hoÆc bÞ thèi; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. Chåi ®Ønh hoÆc c¸c m« xung quanh bÞ khuyÕt tËt.
- Toµn bé c©y mÇm: Mét hoÆc nhiÒu cÊu tróc c¬ b¶n kh«ng b×nh thêng nh trªn, hoÆc sù ph¸t triÓn b×nh thêng bÞ ng¨n c¶n do toµn bé c©y mÇm bÞ khuyÕt tËt nh bÞ biÕn d¹ng; bÞ gÉy; c¸c l¸ mÇm mäc tråi lªn tríc rÔ; hai c©y dÝnh nhau; cã mµu vµng hoÆc mµu tr¾ng; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
C¸c chó thÝch riªng
Cñ c¶i ®êng (Beta): Khã kh¨n lín trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm ë cñ c¶i ®êng, vµ c¸c kÕt qu¶ ë c¸c phßng kiÓm nghiÖm thêng kh¸c nhau lµ do c¸c c©y mÇm bÞ nhiÔm nÊm bÖnh. §iÒu quyÕt ®Þnh lµ ph¶i ph©n biÖt râ rµng gi÷a sù nhiÔm bÖnh s¬ cÊp (tù h¹t gièng mang nguån bÖnh) vµ nhiÔm bÖnh thø cÊp (bÖnh l©y lan tõ nguån ë bªn ngoµi h¹t gièng, thêng lµ tõ c¸c cÊu tróc cña hoa tù chïm ë xung quanh h¹t gièng).
§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n c¸c c©y mÇm ë cñ c¶i ®êng, cã thÓ tiÕn hµnh theo c¸ch sau ®©y dùa trªn nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ tõng c©y mÇm ë hai thêi ®iÓm kh¸c nhau:
Vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn sím cña c©y mÇm, chó ý ®Õn sù nhiÔm bÖnh s¬ cÊp hoÆc thø cÊp;
Vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn muén h¬n, chó ý ®Õn c¸c cÊu tróc b×nh thêng hoÆc kh«ng b×nh thêng cña c©y mÇm.
C¸ch tiÕn hµnh
Gi¸ thÓ tèt nhÊt ®Ó tiÕn hµnh phÐp thö lµ lo¹i giÊy läc ®îc gÊp thµnh giÊy gÊp. C¸c chïm h¹t ®îc röa tríc vµ ®îc sÊy kh« theo qui ®Þnh ë B¶ng 5A.
LÇn ®Õm ®Çu tiªn (thêng lµ 4 ngµy): C¸c c©y mÇm chØ míi cã mét phÇn rÔ vµ cßn qu¸ nhá so víi lÇn ®¸nh gi¸ cuèi cïng. ë giai ®o¹n ph¸t triÓn sím nµy cña c©y mÇm, sù nhiÔm nÊm bÖnh s¬ cÊp vµ thø cÊp lµ dÔ ph©n biÖt nhÊt; bÊt kú c©y mÇm nµo cã rÔ s¬ cÊp mäc ra tõ chïm h¹t mµ kháe m¹nh (cã mµu tr¾ng) th× ®îc coi lµ b×nh thêng vµ sÏ ®îc ®¸nh dÊu, kh«ng quan t©m ®Õn c¸c phÇn kh¸c cña rÔ cã bÞ nhiÔm bÖnh hay kh«ng (cã mµu n©u). BÊt kú c©y mÇm nµo cã rÔ s¬ cÊp mäc ra tõ chïm h¹t mµ bÞ nhiÔm bÖnh (cã mµu n©u hoÆc mµu ®en) lµ kh«ng b×nh thêng vµ sÏ ®îc ®¸nh dÊu b»ng mét ký hiÖu kh¸c, kh«ng quan t©m ®Õn c¸c phÇn kh¸c cña rÔ (ch¼ng h¹n, chãp rÔ) cã kháe m¹nh hay kh«ng (cã mµu tr¾ng). C¸c c©y mÇm bÞ nhiÔm bÖnh ph¶i lo¹i bá ra khái phÐp thö ®Ó tr¸nh sù l©y lan cña bÖnh, nhng chïm h¹t th× ph¶i gi÷ l¹i ë trong phÐp thö, bëi v× c¸c c©y mÇm kh¸c cã thÓ mäc ra. Nh÷ng rÔ râ rµng kh«ng b×nh thêng do c¸c nguyªn nh©n kh¸c ®îc ®¸nh dÊu b»ng ch÷ A.
LÇn ®Õm thø hai (thêng lµ 7 ngµy): HÇu hÕt c¸c c©y mÇm b©y giê ®· ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c bé phËn c¬ b¶n cña chóng cÇn cho sù ®¸nh gi¸ cuèi cïng. NÕu mét c©y mÇm lµ b×nh thêng vÒ c¸c bé phËn c¬ b¶n cña chóng, vµ nÕu ë lÇn ®Õm tríc nã ®· ®îc ®¸nh dÊu lµ kháe m¹nh (hoÆc chØ bÞ nhiÔm bÖnh thø cÊp), th× nã sÏ ®îc coi lµ b×nh thêng vµ chïm h¹t sÏ ®îc lo¹i ra vµ ghi chÐp l¹i, ngay c¶ nÕu nã bÞ thèi hoµn toµn vµo thêi gian cña lÇn ®Õm thø hai vµ sù nhiÔm bÖnh cã vÎ nh lµ tõ bªn trong chïm h¹t. Nh÷ng c©y mÇm râ rµng lµ kh«ng b×nh thêng vµ bÞ thèi còng sÏ ®îc lo¹i bá ra khái phÐp thö vµ ®îc ghi chÐp l¹i, nhng c¸c chïm h¹t cña chóng ph¶i ®Ó l¹i cho ®Õn lÇn ®Õm cuèi cïng.
C¸ch tiÕn hµnh t¬ng tù ¸p dông cho c¸c lÇn ®Õm tiÕp theo vµ lÇn ®Õm cuèi cïng.
NÕu bªn c¹nh sù nÈy mÇm, ph¶i x¸c ®Þnh thªm c¶ tÝnh ®¬n mÇm, th× c¸ch tiÕn hµnh ph¶i ®îc söa ®æi cho phï hîp, nhng nguyªn t¾c th× vÉn gi÷ nh vËy.
C¶i b¾p (Brassica): CÇn ph¶i lu ý lµ c¸c c©y mÇm kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ tríc khi tÊt c¶ c¸c bé phËn c¬ b¶n ®· ph¸t triÓn, vµ ®Æc biÖt lµ tríc khi c¸c l¸ mÇm ®· hoµn toµn tho¸t ra khái vá h¹t vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c, cã nh vËy nh÷ng ®Æc ®iÓm kh«ng b×nh thêng míi ®îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch dÔ dµng.
Sù ®¸nh gi¸ c¸c l¸ mÇm ®Æc biÖt quan träng ë c¸c loµi c¶i (Brassica), kh«ng chØ vÒ c¸c vïng bÞ chÕt vµ thèi, mµ cßn vÒ sù thiÕu hôt chÊt diÖp lôc (c¸c vïng cã mµu tr¾ng hoÆc mµu vµng). §Ó nhËn ra sù thiÕu hôt nµy, ph¶i ®Ó cho c¸c c©y mÇm mäc díi ¸nh s¸ng ®Çy ®ñ. Nãi chung, c¸ch lµm lµ ¸p dông luËt 50%, nhng nÕu phÇn gèc cña c¸c l¸ mÇm (vïng ë xung quanh cuèng l¸ vµ ®iÓm ®Ýnh cña c¸c l¸ mÇm vµo trô díi l¸ mÇm) bÞ biÕn mµu, chÕt hoÆc thèi, th× c©y mÇm coi lµ kh«ng b×nh thêng.
CÇn ph¶i n¾m v÷ng nguyªn t¾c ë c¸c loµi c¶i (Brassica vµ Raphanus) th× rÔ s¬ cÊp lµ c¬ b¶n, ngay c¶ c©y mÇm cã rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt cã thÓ sinh ra mét sè rÔ thø cÊp. NÕu cã nhiÒu c©y mÇm cã rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt (ch¼ng h¹n, bÞ cßi cäc) trong phÐp thö, th× nªn thö nghiÖm l¹i mÉu ë trong c¸t hoÆc trong ®Êt ®Ó kiÓm tra l¹i kÕt qu¶.
Xµ l¸ch (Lactuca): Trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm xµ l¸ch (Lactuca sativa), c¸c hiÖn tîng chÕt thèi sinh lý thêng thÊy ë nh÷ng h¹t ®· giµ ®«i khi g©y khã kh¨n cho viÖc ®¸nh gi¸. C¸c triÖu chøng nµy bao gåm c¸c vïng nhá cã mµu n©u ë trªn c¸c l¸ mÇm hoÆc c¸c l¸ mÇm bÞ hoµn toµn biÕn mÇu hoÆc chÕt thèi vµ trô díi l¸ mÇm bÞ ng¾n vµ dÇy hoÆc uèn cong. Trong c¸c trêng hîp nµy, luËt 50% ph¶i ®îc ¸p dông mét c¸ch nghiªm kh¾c. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh tr¹ng cña l¸ mÇm, ph¶i thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ khi c¸c l¸ mÇm ®· tho¸t khái vá h¹t vµ ®a mÉu ra ngoµi s¸ng vµ bá n¾p ®Ëy trong vµi giê tríc khi ®¸nh gi¸. NÕu vá h¹t dÝnh chÆt vµo c¸c l¸ mÇm do ho¹i tö hoÆc thèi vµ nÕu t¸ch ra sÏ lµm tæn th¬ng ®Õn c©y mÇm, th× c©y mÇm ph¶i ®îc coi lµ kh«ng b×nh thêng.
* Nhãm A.2.1.1.2
Thùc vËt 2 l¸ mÇm, cã kiÓu nÈy mÇm trªn mÆt ®Êt.
Chi ®¹i diÖn : Da chuét (Cucumis), b«ng (Gossypium).
§Æc ®iÓm nÈy mÇm
HÖ chåi gåm trô díi l¸ mÇm kÐo dµi vµ hai l¸ mÇm cã ®iÓm sinh trëng n»m ë gi÷a; trô trªn l¸ mÇm kh«ng kÐo dµi trong thêi gian thö nghiÖm; trô trªn l¸ mÇm vµ chåi ®Ønh thêng kh«ng thÊy râ.
HÖ rÔ gåm cã mét rÔ s¬ cÊp, thêng cã l«ng hót vµ thêng cã c¸c rÔ thø cÊp ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm, nÕu rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt.
Sù ph¸t triÓn cña c©y mÇm trong thêi gian thö nghiÖm
ë h¹t chÝn cña c¸c chi ë trong nhãm nµy thêng cã hai ph«i lín, ë mét sè trêng hîp (b«ng) ph«i ®îc bao bäc, c¸c l¸ mÇm h¬i dÇy, trôc ph«i ng¾n.
Khi b¾t ®Çu nÈy mÇm, rÔ s¬ cÊp mäc qua vá h¹t vµ kÐo dµi nhanh chãng. ë tÊt c¶ c¸c loµi cña hä BÇu bÝ (Cucurbitaceae), rÔ s¬ cÊp nhanh chãng sinh ra rÊt nhiÒu rÔ thø cÊp, nh÷ng rÔ ®Çu tiªn ®îc h×nh thµnh ë ngay díi trô díi l¸ mÇm.
RÔ s¬ cÊp cña c©y B«ng (Gossypium) vµo thêi gian ®Çu kh«ng ph©n nh¸nh. Trô díi l¸ mÇm kÐo dµi ra vµ c¸c l¸ mÇm t¸ch ra khái vá h¹t, më ra vµ b¾t ®Çu quang hîp. Trô trªn l¸ mÇm kh«ng ph¸t triÓn trong thêi gian thö nghiÖm vµ chåi ®Ønh n»m ë gi÷a c¸c l¸ mÇm rÊt khã nh×n thÊy.
§¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm b×nh thêng vµ kh«ng b×nh thêng
a) C¸c c©y mÇm b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ.
Lu ý: C¸c c©y mÇm ®îc coi lµ b×nh thêng trong trêng hîp rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt, nhng ®· ph¸t triÓn ®ñ mét sè lîng rÔ thø cÊp b×nh thêng.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ; vÆn xo¾n láng. C¸c l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh díi 50% m« bÞ háng; cã 3 l¸ mÇm. Chåi ®Ønh nguyªn vÑn
- Toµn bé c©y mÇm: TÊt c¶ c¸c cÊu tróc c¬ b¶n b×nh thêng nh ®îc liÖt kª ë trªn
b) C¸c c©y mÇm kh«ng b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt vµ c¸c rÔ thø cÊp kh«ng ®ñ hoÆc bÞ khuyÕt tËt nh bÞ cßi cäc hoÆc chïn ng¾n; ph¸t triÓn chËm; bÞ mÊt; bÞ gÉy; bÞ xÎ tõ ®Ønh; c»n cçi; bÞ uèn cong; kh¼ng khiu; bÞ m¾c kÑt ë trong vá h¹t; cã tÝnh híng ®Êt ngîc; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt nh ng¾n vµ dÇy hoÆc bÞ mÊt; bÞ nøt s©u hoÆc bÞ gÉy; bÞ t¸ch xuyªn qua; c»n cçi; uèn cong nhiÒu hoÆc uèn vßng trßn; vÆn xo¾n chÆt hoÆc t¹o thµnh vßng xo¾n; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. C¸c l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt ®Õn møc h¬n 50% m« (hoÆc tæng sè m«) bÞ háng nh bÞ phång hoÆc uèn qu¨n hoÆc biÕn d¹ng; bÞ rêi ra hoÆc bÞ mÊt; bÞ biÕn mµu hoÆc bÞ thèi; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. Chåi ®Ønh hoÆc c¸c m« xung quanh bÞ tæn th¬ng hoÆc bÞ thèi.
- Toµn bé c©y mÇm: Mét hoÆc nhiÒu cÊu tróc c¬ b¶n kh«ng b×nh thêng nh ®îc liÖt kª ë trªn, hoÆc sù ph¸t triÓn b×nh thêng bÞ ng¨n c¶n do toµn bé c©y mÇm bÞ khuyÕt tËt nh bÞ biÕn d¹ng; bÞ ®øt gÉy; c¸c l¸ mÇm mäc tråi lªn tríc rÔ; hai c©y dÝnh nhau; cã mµu vµng hoÆc mµu tr¾ng; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
* Nhãm A.2.1.2.2
Thùc vËt 2 l¸ mÇm, cã kiÓu nÈy mÇm trªn mÆt ®Êt.
Chi ®¹i diÖn : L¹c (Arachis), ®Ëu ngù (Phaseolus).
§Æc ®iÓm nÈy mÇm
HÖ chåi gåm trô díi l¸ mÇm kÐo dµi ra, hai l¸ mÇm vµ trô trªn l¸ mÇm h¬i kÐo dµi cã hai l¸ s¬ cÊp ph¸t triÓn xung quanh chåi ®Ønh.
HÖ rÔ gåm mét rÔ s¬ cÊp, thêng cã l«ng hót vµ c¸c rÔ thø cÊp ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm, nÕu rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt.
Sù ph¸t triÓn cña c©y mÇm trong thêi gian thö nghiÖm
H¹t gièng cña c¸c chi ë nhãm nµy thêng kh«ng cã néi nhò, c¸c l¸ mÇm chøa nguån dù tr÷ thøc ¨n. ë mét sè chi cã rÔ mÇm uèn cong, vµ chåi mÇm ë ®Çu trªn cña trôc ph«i, cã hai hoÆc vµi l¸ s¬ cÊp ph¸t triÓn vµ ®îc bao ë gi÷a c¸c l¸ mÇm.
Khi b¾t ®Çu nÈy mÇm, rÔ s¬ cÊp mäc qua vá h¹t, kÐo dµi ra nhanh chãng vµ sinh ra c¸c rÔ bªn. Trô díi l¸ mÇm kÐo dµi ra vµ c¸c l¸ mÇm tho¸t khái vá h¹t. C¸c l¸ mÇm ë hÇu hÕt c¸c chi më ra vµ quang hîp, nhng mét sè chi kh¸c (®Ëu ngù) th× ch¼ng bao l©u sÏ bÞ teo ®i. Vµo cuèi thêi gian thö nghiÖm, trô trªn l¸ mÇm cã thÓ h¬i kÐo dµi vµ c¸c l¸ s¬ cÊp më ra.
§¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm b×nh thêng vµ kh«ng b×nh thêng
a) C¸c c©y mÇm b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ.
Lu ý: C¸c c©y mÇm còng ®îc coi lµ b×nh thêng trong trêng hîp rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt, nhng ®· ph¸t triÓn ®ñ mét sè lîng rÔ thø cÊp b×nh thêng.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh c¸c vÕt biÕn mµu hoÆc thèi; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch ®· liÒn l¹i; c¸c vÕt nøt hoÆc t¸ch cã ®é s©u h¹n chÕ; vÆn xo¾n láng. C¸c l¸ mÇm nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh díi 50% m« bÞ háng; cã 3 l¸ mÇm. C¸c l¸ s¬ cÊp nguyªn vÑn hoÆc chØ cã c¸c khuyÕt tËt nhÑ nh díi mét nöa m« bÞ háng; cã 3 l¸ s¬ cÊp. Chåi ®Ønh nguyªn vÑn.
- Toµn bé c©y mÇm: tÊt c¶ c¸c cÊu tróc c¬ b¶n b×nh thêng nh ®îc liÖt kª ë trªn
b) C¸c c©y mÇm kh«ng b×nh thêng:
- HÖ rÔ: RÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt vµ c¸c rÔ thø cÊp kh«ng ®ñ hoÆc bÞ khuyÕt tËt nh bÞ cßi cäc hoÆc chïn ng¾n; ph¸t triÓn chËm; bÞ mÊt; bÞ gÉy; bÞ xÎ tõ ®Ønh; c»n cçi; bÞ uèn cong; kh¼ng khiu; bÞ m¾c kÑt ë trong vá h¹t; cã tÝnh híng ®Êt ngîc; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
- HÖ chåi: Trô díi l¸ mÇm hoÆc trô trªn l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt nh ng¾n vµ dÇy hoÆc bÞ mÊt; bÞ nøt s©u hoÆc bÞ gÉy; bÞ xÎ xuyªn qua ph¶i; c»n cçi; uèn cong nhiÒu hoÆc uèn thµnh vßng trßn; vÆn xo¾n chÆt hoÆc t¹o thµnh vßng xo¾n; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. C¸c l¸ mÇm bÞ khuyÕt tËt ®Õn møc h¬n 50% m« (hoÆc tæng sè m«) bÞ háng nh bÞ biÕn d¹ng; bÞ tæn th¬ng; bÞ t¸ch rêi ra hoÆc bÞ mÊt; bÞ biÕn mµu hoÆc bÞ thèi; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp; chåi ®Ønh hoÆc c¸c m« xung quanh bÞ tæn th¬ng hoÆc bÞ thèi.
Lu ý: §Ó ®¸nh gi¸ c¸c l¸ mÇm cña Phaseolus, xem phÇn chó thÝch riªng ë díi.
C¸c l¸ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt ®Õn møc qu¸ 50% diÖn tÝch l¸ (hoÆc tæng diÖn tÝch) bÞ háng nh bÞ biÕn d¹ng; bÞ tæn th¬ng; bÞ t¸ch rêi ra hoÆc bÞ mÊt; bÞ biÕn mµu hoÆc bÞ thèi; nhá h¬n 1/4 kÝch thíc b×nh thêng; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp. Chåi ®Ønh bÞ khuyÕt tËt hoÆc bÞ mÊt.
Lu ý: BÊt kÓ sù cã mÆt cña c¸c mÇm n¸ch mäc ra tõ c¸c chåi ë n¸ch cña c¸c l¸ mÇm hoÆc l¸ s¬ cÊp, c©y mÇm sÏ ®îc coi lµ kh«ng b×nh thêng khi mÇm chÝnh kh«ng ph¸t triÓn b×nh thêng.
- Toµn bé c©y mÇm: Mét hoÆc nhiÒu cÊu tróc c¬ b¶n kh«ng b×nh thêng nh ®îc liÖt kª ë trªn, hoÆc sù ph¸t triÓn b×nh thêng bÞ ng¨n c¶n do toµn bé c©y mÇm bÞ khuyÕt tËt nh bÞ biÕn d¹ng; bÞ ®øt gÉy; c¸c l¸ mÇm mäc tråi lªn tríc khi ph¸t triÓn rÔ; hai c©y dÝnh nhau; cã mµu vµng hoÆc mµu tr¾ng; kh¼ng khiu; trong suèt; bÞ thèi do nhiÔm bÖnh s¬ cÊp.
C¸c chó thÝch riªng
L¹c (Arachis): Kh¸c víi ®Ëu ngù (Phaseolus), l¹c cã trô díi l¸ mÇm t¬ng ®èi ng¾n vµ mËp. C¸c l¸ mÇm cßn ®Ýnh ë c©y mÇm trong mét thêi gian dµi vµ ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm (luËt 50%). Trô trªn l¸ mÇm vµ hai l¸ s¬ cÊp xÎ l«ng chim ph¸t triÓn ë gi÷a c¸c l¸ mÇm. Ngoµi mÇm chÝnh, th× sù ph¸t triÓn cña hai mÇm n¸ch ph¶i b×nh thêng, tuy nhiªn, mÇm chÝnh lµ c¬ b¶n: nÕu mÇm chÝnh bÞ mÊt hoÆc bÞ khuyÕt tËt th× c©y mÇm ph¶i ®îc coi lµ kh«ng b×nh thêng.
§Ëu ngù (Phaseolus): C¸c c©y mÇm cña Phaseolus ®Æc biÖt khã ®¸nh gi¸. V× vËy, c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch cña c¸c phßng kiÓm nghiÖm cã thÓ kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®îc sù ®ång ®Òu gi÷a c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch ph¶i lu ý c¸c ®iÒu kiÖn sau:
Tr¹ng th¸i ph¸t triÓn cña c©y mÇm: HÕt søc lu ý kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ c¸c c©y mÇm tríc khi c¸c l¸ s¬ cÊp ®· më ra. Nh÷ng c©y mÇm mäc ë trong giÊy cuén, vµ ®Æc biÖt lµ trong tèi, nãi chung kh«ng ®¹t ®îc tíi giai ®o¹n nµy nªn thêng rÊt khã ®¸nh gi¸.
C¸c l¸ mÇm: C¸c l¸ mÇm cña Phaseolus, kh¸c víi l¸ mÇm cña mét sè loµi kh¸c trong nhãm nµy (l¹c) kh«ng t¨ng kÝch thíc cña chóng sau khi nÈy mÇm, vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng quang hîp rÊt khã kh¨n. C¸c chÊt dinh dìng ®îc dù tr÷ sÏ nhanh chãng tiªu thô bëi c©y mÇm ®ang mäc, vµ chøc n¨ng cña chóng sÏ kÕt thóc. V× thÕ, chóng thêng teo qu¾t l¹i vµo thêi gian khi c©y mÇm ®¹t tíi giai ®o¹n nãi ë trªn. Bëi vËy, chóng kh«ng thÓ dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm.
NÕu cã mét sè lîng c©y mÇm víi c¸c l¸ mÇm bÞ háng hoÆc bÞ thèi trong phÐp thö (thêng lµ c©y mÇm sÏ bÞ háng nÕu lÊy vá h¹t ra vµ c¸c l¸ s¬ cÊp kh«ng më ra hoÆc rÊt nhá), th× mÉu ph¶i ®îc thö nghiÖm l¹i trong ®Êt. B»ng c¸ch nµy, thêng cã kÕt qu¶ t¬ng ®èi tèt h¬n.
C¸c l¸ s¬ cÊp: Nh ®· nªu trªn, c¸c l¸ mÇm mÊt chøc n¨ng cña chóng ngay sau khi nÈy mÇm; chøc n¨ng nµy sÏ ®îc thay thÕ b»ng c¸c l¸ s¬ cÊp vµ ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm. C¸c l¸ s¬ cÊp b×nh thêng khi chóng cã h×nh d¹ng b×nh thêng vµ kh«ng nhá h¬n 1/4 kÝch thíc l¸ trung b×nh cña c¸c c©y mÇm ë trong phÐp thö. Trong c¸c trêng hîp nghi ngê th× nªn kÐo dµi thªm thêi gian thö nghiÖm hoÆc lµm l¹i phÐp thö trong ®Êt. NÕu c¸c l¸ s¬ cÊp bÞ háng hoÆc bÞ biÕn d¹ng, th× diÖn tÝch l¸ cña chóng ph¶i tu©n theo luËt 50%.
* Nhãm A.2.2.2.2
Thùc vËt 2 l¸ mÇm, cã kiÓu nÈy mÇm díi mÆt ®Êt.
Chi ®¹i diÖn : §Ëu Hµ-lan (Pisum), ®Ëu r¨ng ngùa (Vicia).
§Æc ®iÓm nÈy mÇm
HÖ chåi gåm trô trªn l¸ mÇm kÐo dµi vµ ch«i ®Ønh cã c¸c l¸ s¬ cÊp ph¸t triÓn. C¸c l¸ mÇm thêng n»m l¹i ë trong vá h¹t vµ trô díi l¸ mÇm h¬i khã nhËn thÊy.
HÖ rÔ gåm mét rÔ s¬ cÊp, thêng cã l«ng hót vµ c¸c rÔ thø cÊp dïng ®Ó ®¸nh gi¸ c©y mÇm nÕu rÔ s¬ cÊp bÞ khuyÕt tËt.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |