B¶ng 1. So s¸nh ®Æc ®iÓm test chÈn ®o¸n nhanh víi ph­¬ng ph¸p nhuém Giªm sa

Kh¶ n¨ng øng dông RDTs trong thùc hµnh ph¸t hiÖn, chÈn ®o¸n bÖnh sèt rÐt

§é nh¹y vµ ®é ®Æc hiÖu cña test cao ®­îc kh¼ng ®Þnh qua nhiÒu nghiªn cøu khiÕn cho RDTs trë thµnh mét ph­¬ng tiÖn chÈn ®o¸n hæ trî rÊt cã Ých cho ph­¬ng ph¸p xÐt nghiÖm cæ ®iÓn th­êng quy giªm sa. VÒ Se cña RDTs ®ñ ®¸ng tin cËy trong viÖc ph¸t hiÖn vµ chÈn ®o¸n kSTSR ë mËt ®é biÓu hiÖn bÖnh. Se cña nã ®­îc x¸c ®Þnh bëi:

• 
  ChÊt l­îng s¶n xuÊt
  
• 
  Chñng kÝ sinh trïng sèt rÐt
  
• 
  Sè l­îng, sù thay ®æi vµ kh¶ n¨ng cña dßng ký sinh trïng hiÖn t¹i
  
• 
  T×nh tr¹ng cña RDTs
  
• 
  Kü thuËt th¸o t¸c RDTs
  
• 
  Sù phiªn gi¶i kÕt qu¶ bëi ng­êi ®äc
  

1. 
   Tr­êng hîp nghi ngê, ®Ó ng¨n ngõa sèt rÐt nÆng vµ sèt rÐt ¸c tÝnh x¶y ra, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã miÔn dÞch, hoÆc miÔn dÞch thÊp míi ®Õn sèng hoÆc võa ®i vµo trong vïng l­u hµnh sèt rÐt, chÈn ®o¸n sím lµ viÖc cÇn thiÕt ®Ó cã nh÷ng h­íng dÉn ®iÒu trÞ kÞp thêi. Ch¼ng h¹n, h«n mª do SRAT thÓ n·o cÇn ph©n biÖt víi viªm n·o, viªm n·o-mµng n·o; SRAT thÓ gi¸ l¹nh cÇn ph©n biÖt víi Dengue xuÊt huyÕt cã sèc, sèt th­¬ng hµn, viªm ®­êng mËt,... Trong nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy, khi mµ kh¶ n¨ng xÐt nghiÖm cña KHV kh«ng cã s½n (®ªm khuya, ngµy nghØ cuèi tuÇn hoÆc mét sè trung t©m y tÕ v× lý do nµo ®ã kh«ng cã chÕ ®é trùc xÐt nghiÖm ban ®ªm,....) th× RDTs lµ mét thay thÕ kÞp thêi vµ hiÖu qu¶.
   
2. 
   Trong ®¸nh gi¸ hiÖu lùc ph¸t ®å ®iÒu trÞ sèt rÐt, lÏ ®­¬ng nhiªn KHV thÝch hîp h¬n do cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc mËt ®é KSTSR, gióp x¸c ®Þnh nh÷ng ca thÊt b¹i ®iÒu trÞ sím(ETF-early therapeutic failure). NÕu kh«ng cã KHV th× khi ®ã RDTs cã thÓ sö dông th× nªn tr¸nh dïng lo¹i cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn KN m¸u tån t¹i dai d¼ng mÆc dï ®· s¹ch KST.
   
3. 
   HÖ thèng y tÕ t­ nh©n ë c¸c thµnh phè, cÇn ®­îc h­íng dÉn sö dông RDTs. V× ë nh÷ng vïng nµy, l­u hµnh bÖnh sèt rÐt thÊp, sÏ lµm gi¶m gi¸ trÞ dù ®o¸n vÒ mÆt chÈn ®o¸n l©m sµng vµ lµm t¨ng mèi liªn quan gi÷a mËt ®é KST trong m¸u vµ ®é trÇm träng bÖnh. TiÖn Ých vµ nhanh chãng cña c¸c RDTs, khi ®ã sù hµi lßng vÒ chi tr¶ chi phÝ dÞch vô tõ ng­êi bÖnh t×m ®Õn víi lo¹i h×nh dÞch vô nµy th× kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m.
   
4. 
   Nh÷ng céng ®ång d©n c­ sèng vïng s©u vïng xa, ®èi t­îng di biÕn ®éng lín, chÈn ®o¸n KHV kh«ng thÓ thùc hiÖn hay bÖnh nh©n kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Õn c¬ së y tÕ, viÖc ®iÒu trÞ th­êng chØ dùa ®¬n thuÇn vµo chÈn ®o¸n l©m sµng cña y tÕ th«n b¶n hay y tÕ x·. ChÈn ®o¸n sím vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi trong t×nh huèng nµy cã thÓ lµm gi¶m nguy c¬ bÖnh tiÕn triÓn nÆng.
   
5. 
   Ph¸t hiÖn sím vµ khèng chÕ dÞch th«ng qua sö dông RDTs sµng läc bÖnh, nhÊt lµ ë nh÷ng n¬i kh«ng cã ph­¬ng tiÖn KHV.
   

Trong mét thö nghiÖm ®¸nh gi¸ mét phiªn b¶n ban ®Çu cña kü thuËt ParaSight F cho thÊy ®é nh¹y(Se) cao ®Õn 100% vµ ®é ®Æc hiÖu (Sp) 88% (LN B×nh vµ cs, 1995); khi ¸p dông Paracheck P.f ®Ó ph¸t hiÖn hay chÈn ®o¸n sèt rÐt t¹i thùc ®Þa so s¸nh víi giªm sa, kÕt qu¶ (Se 100%, n=265) (NV Hinh vµ cs, 2001); T¹i khu vùc miÒn Trung vµ T©y Nguyªn, qua ph©n tÝch kÕt qu¶ thùc hiÖn h¬n 1500 mÉu paracheck P.f tõ nhiÒu trung t©m vµ ®¬n vÞ chÈn ®o¸n l©m sµng sèt rÐt còng nh­ t¹i thùc ®Þa, kÕt qu¶ mang l¹i thËt ®¸ng khÝch lÖ (Se: 91,5%, Sp: 89,5%, n=1500) (TN Trung, HH Quang vµ cs, 2002); KÕt qu¶ tæng kÕt sau 3 n¨m thùc hiÖn ¸p dông chÈn ®o¸n nhanh t¹i c¸c vïng träng ®iÓm sèt rÐt Gialai, Phó Yªn, B×nh §Þnh, B×nh ThuËn, phßng kh¸m chuyªn khoa ViÖn Sèt rÐt-KST-CT Quy Nh¬n, kÕt qu¶ mang l¹i lµ sè ca sèt rÐt ph¸t hiÖn vµ ®iÒu trÞ sím ®¸n kÓ, gi¶m con sè bÖnh nh©n chuyÓn nÆng sèt rÐt vµ so víi chuÈn vµng th× test Paracheck Pf cã gi¸ trÞ kh«ng kÐm (Se: 98%, Sp: 99%, n=2590) (HH Quang vµ cs, 2003); thiÕt nghÜ viÖc lÊy m¸u ®Ó xÐt nghiÖm cho trÎ em lµ ®iÒu khã thùc hiÖn, nªn mét sè t¸c gi¶ b­íc ®Çu ¸p dông uricheck^R ph¸t hiÖn kh¸ng nguyªn ký sinh trïng trong n­íc tiÓu trÎ em m¾c sèt rÐt, kÕt qu¶ cho thÊy viÖc ¸p dông ph¸t hiÖn KSTSR trong n­íc tiÓu b»ng uricheck nãi riªng vµ RDTs nãi chung cã lÏ kh«ng hiÖu qu¶ (v× Se qu¸ thÊp, chØ 35,5%, n = 40), ®iÒu nµy cã lÏ gi¶i thÝch do l­îng kh¸ng nguyªn ®µo th¶i qua n­íc tiÓu qu¸ Ýt (HH Quang, J.Lee, C.Muir, Polly vµ cs, 2002). Thö nghiÖm ®ång thêi trªn n­íc tiÓu vµ m¸u cña bÖnh nh©n bÞ SR do P.falciparum ®Ó ph¸t hiÖn kh¸ng nguyªn HRP-II t¹i Trung t©m y tÕ vïng träng ®iÓm, kÕt qu¶ cho thÊy khi thö trªn mÉu n­íc tiÓu th× v¹ch d­¬ng tÝnh th­êng kh«ng xuÊt hiÖn hoÆc nÕu cã rÊt nh¹t so víi mÉu m¸u cïng bÖnh nh©n, kÕt qu¶ nµy còng rÊt phï hîp víi mét sè t¸c gi¶ nhËn ®Þnh (Blair Genton, sarah Paget, Hans Peter Beck, 2003).

HH Quang vµ cs (2001-2004) trong so s¸nh gi¸ trÞ chÈn ®o¸n cña ph­¬ng ph¸p giªm sa vµ Paracheck P.f trong chÈn ®o¸n sèt rÐt do P.falciparum ë mét sè trung t©m vµ c¬ së ®iÒu trÞ khu vùc miÒn Trung - T©y Nguyªn, kÕt qu¶ còng rÊt cao (n= 1.062, Se: 91,48%, Sp: 89,53%, kh¶ n¨ng dù ®o¸n ©m tÝnh 97,66% vµ kh¶ n¨ng dù ®o¸n d­¬ng tÝnh 68,72%).

¸p dông OptiMAL ®Ó chÈn ®o¸n sèt rÐt do plasmodium falciparum vµ mét mét sè chñng kh¸c, so s¸nh ph­¬ng ph¸p cæ ®iÓn giªm sa t¹i vïng sèt rÐt l­u hµnh, kÕt qu¶ cho thÊy Se vµ Sp kh«ng cao nh­ nghiªn cøu tr­íc ®ã cña t¸c gi¶ n­íc ngoµi (n = 154, Se: 78,20%, Sp: 90,50%) (HH Quang vµ cs, 2003), kh«ng thÓ gäi ý ®©y lµ mét test chÈn ®o¸n cã hiÖu qu¶.

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· béc lé mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn yÕu tè dÞch tÔ bÖnh, mét sè tr­êng hîp cã kÕt qu¶ kh«ng t­¬ng ®ång nh­ lam giªm sa (+), cã mËt ®é KST cao nh­ng kÕt qu¶ RDTs ©m tÝnh, ®iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch kh¸ng nguyªn cña KST kh«ng phï hîp víi kh¸ng thÓ cµi ®Æt s½n trªn que do nhµ s¶n xuÊt, mÆt kh¸c v× sù ®a d¹ng vÒ kh¸ng nguyªn cña KST P.falciparum lµ ch­a thÓ lo¹i trõ (nh÷ng nghiªn cøu vÒ dÊu Ên di truyÒn (genetic markers) kh¸c cña P. falciparum cho thÊy lo¹i KST nµy mang nh÷ng ®Æc tÝnh rÊt ®a d¹ng. TÝnh ®a d¹ng thÓ hiÖn trªn 6 biÕn tÝnh cña enzyme; sù s¾p xÕp tr×nh tù cña ADN, c¸c lo¹i protein kh¸c nhau; c¸c quyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn vµ møc ®é nh¹y c¶m cña KST víi thuèc SR. Qua nghiªn cøu ph©n lËp trªn 60 mÉu P.falciparum lÊy tõ Brazil, Tanzania, Thailand, ng­êi ta kh«ng t×m thÊy mét ph©n lËp nµo gièng nhau hoµn toµn. TÝnh kh«ng ®ång nhÊt cña c¸c ph©n lËp P.falciparum ®· ®­îc nhiÒu nhµ nghiªn cøu kh¼ng ®Þnh lµ do cã nhiÒu chØ thÞ di truyÒn (genetic marker), trong ®ã chñ yÕu lµ kh¸ng thuèc sèt rÐt. KÕt luËn hiÖn nay lµ mÆc dï P.falciparum lµ loµi duy nhÊt cã mÆt trªn nhiÒu lôc ®Þa, nh­ng cã rÊt nhiÒu ph©n lËp mang tÝnh di truyÒn kh¸c nhau ë nh÷ng vïng ®Þa lý kh¸c nhau trªn thÕ giíi. Tr­êng hîp ng­îc l¹i, lam giªm sa (-) nh­ng kÕt qu¶ RDTs (+), ®iÒu nµy cã nhiÒu kh¶ n¨ng, hoÆc tr×nh ®é ph¸t hiÖn KST cña KTV, hoÆc d­íi ng­ìng ph¸t hiÖn (undermicroscopy) cña kÝnh hiÓn vi, hoÆc do soi chØ 100 vi tr­êng ®· kÕt luËn ©m tÝnh, nÕu chóng ta ®Ò nghÞ kü thuËt viªn cè g¾ng soi l¹i 200 vi tr­êng hoÆc cã thÓ ®Õn 400 vi tr­êng th× sè ca d­¬ng tÝnh cã thÓ ph¸t hiÖn thªm, hoÆc lam chØ cã P.vivax, nhÇm chñng plasmodium, ®Æc biÖt c¸c thÓ t­ d­ìng trÎ cña P. falciparum vµ P.vivax, mét sè ca kh¸c lam chØ cã giao bµo mµ mét sè RDTs kh«ng ph¸t hiÖn ®­îc KN do giao bµo tiÕt ra.

Trong mét vµi nghiªn cøu, c¸c t¸c gi¶ gîi ý sù tån t¹i dai d¼ng cña kh¸ng nguyªn PfHRP2 cã thÓ h÷u Ých trong viÖc gi¸m s¸t ®¸p øng ®iÒu trÞ ®èi víi thuèc sèt rÐt hoÆc dù b¸o thÊt b¹i ®iÒu trÞ (Giovanni, 1997). Mét sè nghiªn cøu thö nghiÖm chÈn ®o¸n nhanh (test Rapidmal) trong dù ®o¸n thÊt b¹i ®iÒu trÞ, kÕt qu¶ ®· cho thÊy tû lÖ d­¬ng tÝnh kÐo dµi cña thö nghiÖm chÈn ®o¸n nhanh sau ®iÒu trÞ artemisinin t¹i c¸c ngµy 7,14, 21, 28 lÇn l­ît lµ 79,5%; 49,3%; 37% vµ 20,6%. Sù tån t¹i cña PfHRP-2 sau hai tuÇn ®iÒu trÞ t­¬ng quan thuËn víi mËt ®é kÝ sinh trïng ngµy N₀ (r = 0,46, p <0,001), víi thêi gian s¹ch kÝ sinh trïng (r = 0,34; p = 0,003) vµ víi nhiÖt ®é bÖnh nh©n ngµy N₀ (r = 0,36; p = 0,002). Sù t­¬ng quan nµy kh«ng cã ý nghÜa thèng kª gi÷a kÕt qu¶ d­¬ng tÝnh kÐo dµi cña PfHRP2 víi sù t¸i ph¸t sau ®iÒu trÞ (r = 0,1; p = 0,27), v× vËy, kh«ng nªn sö dông chÈn ®o¸n nhanh ®Ó dù b¸o thÊt b¹i ®iÒu trÞ (Ng« ViÖt Thµnh vµ cs, 2004). Ng­îc l¹i, sù d­¬ng tÝnh kÐo dµi cña test cßn phô thuéc vµo hiÖu lùc cña thuèc ®iÒu trÞ vµ c¸c vïng dÞch tÔ kh¸c nhau. Vµ hiÖu qu¶ mang l¹i khi sö dông test tuú thuéc tuyÕn y tÕ sö dông vµ môc ®Ých sö dông. V× nÕu chóng ta sö dông test nh­ mét ph­¬ng tiÖn chÈn ®o¸n hµng lo¹t tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng mµ kh«ng ph¶i chØ víi ®èi t­îng “®Ých” th× hiÖu qu¶ rÊt h¹n chÕ, nªn cÇn thiÕt khi ph©n phèi sö dông th× cÇn cã sù chØ ®¹o cô thÓ cña tuyÕn trªn.

vÒ nhiÖt ®é

víi nhiÖt ®é

vÒ kh¸ng nguyªn

vÒ sö dông

sö dông

th«ng tin

thö nghiÖm cña test)

C¸c nhµ sèt rÐt häc ViÖt Nam còng nh­ nhµ dÞch tÔ häc vµ ®iÒu trÞ häc nghÜ sao trong sö dông hîp lý RDTs bæ sung hay hæ trî cho xÐt nghiÖm KHV t¹i bÖnh viÖn, tr¹m x¸ trong tõng vïng cã møc ®é l­u hµnh sèt rÐt kh¸c nhau- nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®iÒu trÞ sím h¹ thÊp tû lÖ tö vong vµ tû lÖ bÖnh tËt (®Æc ®iÖt ë c¸c bÖnh viÖn lín thµnh phç vµ bÖnh viÖn tØnh víi tr×nh ®é vµ chÊt l­îng xÐt nghiÖm cña c¸c kü thuËt viªn hiÖn nay); chØ ®Þnh ®óng c¸c lo¹i thuèc SR chèng kh¸ng ®¾t tiÒn vµ phèi hîp thuèc hîp lý ë c¸c vïng d©n c­ cã nguy c¬ cao nhiÔm P.falciparum ®a kh¸ng thuèc; sö dông hîp lý vµ khoa häc c¸c lo¹i thuèc sèt rÐt víi c¸c ®Æc tÝnh d­îc lý cã hiÖu qu¶ cao nh»m gi¶m thiÓu ¸p lùc thuèc vµ lµm chËm l¹i tiÕn tr×nh kh¸ng thuèc cña P.falciparum vµ cã thÓ c¶ P.vivax trong t­¬ng lai.

C¸c test chÈn ®o¸n nhanh vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu

N¨m	T¸c gi¶	N­íc	Sè mÉu	Tªn th­¬ng m¹i	Target antigen	Se (%)	Sp (%)	Chó ý
1998	Palmer et al.,	Honduras	96	OptiMAL	PLDH	94	100	§¸nh gi¸ trªn P.v
1998	Palmer et al.,	Honduras	96	OptiMAL	PLDH	88	99	§¸nh gi¸ trªn P.f
1998	Zhu et al.,	Trung Quèc		ICT Mal Pf	HRP-II	94,7	90,3	BÖnh nh©n ngo¹i tró
1999	Birku et al.,	Ethiopia	34	RapidMal	HRP-II	91,2	93,7	3 ca ©m tÝnh cã mËt ®é KST cao. KN di loµi ?
1999	Quang et al.,	ViÖt Nam	1062	Paracheck P.f	HRP-II	91,48	89,53	18 ©m tÝnh nh­ng M§KST cao
2000-2003	Quang et al.,	ViÖt Nam	1800	Paracheck P.f	HRP-II	98	99	Mét sè xuÊt hiÖn v¹ch gi¶ (+)
2001	Quang, Jan Lee	ViÖt Nam, Newzealand	40	Uricheck	HRP-II	40	21,2	MÉu n­íc tiÓu
2001	Aslan	Turkey	81	OptiMAL	PLDH	93	100	§¸nh gi¸ trªn P.v
2001	Jelinek	§øc	82	ICT MalPf/Pv	HRP-II/ Panmalaria	76,5	100	§¸nh gi¸ trªn P.f
2001	-	Trung Quèc	332	Assure test	HRP-II	99	99	§é chÝnh x¸c >99%
2001	Singh	Ên §é	349	Determine Pf	HRP-II	91	80
2002	H­¬ng et al.,	ViÖt Nam	252	Paracheck P.f ICT Mal Pf/Pv	HRP-II HRP-II/panmalaria	95,8 82,6	100 100	Test thay thÕ
2002	Gatti	ý	241	ICT Mal Pf/Pv	HRP-II/ panmalaria	94,4	94,5	SR nhËp khÈu. Kh«ng thay thÓ KHV
2000	?	Trung Quèc	289	Assure	HRP-II	> 99	> 99	CÇn lµm nhiÒu vïng vµ sè mÉu t¨ng lªn
2004	Quang et al.,	ViÖt Nam	250	OptiMAL	pLDH	90	92,4	Kh¸c KQ víi t¸c gi¶ tr­íc

Gi¸ trÞ chÈn ®o¸n cã thÓ thay ®æi theo sè ca bÖnh còng nh­ gi¸ trÞ cña ph­¬ng tiÖn chÈn ®o¸n kÝnh hiÓn vi trªn mçi ca bÖnh sÏ gi¶m nÕu ®ñ sè ca khiÕn cho ng­êi KTV lu«n bËn rén. Gi¸ trÞ vÒ ®¶m b¶o chÊt l­îng ®ßi hái ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸. HiÖu sè cost-effectiveness sÏ thay ®æi víi c«ng søc lao ®éng, tr¸ch nhiÖm kh¸c cña ng­êi soi kÝnh hiÓn vi, c¸c dÞch vô hæ trî s½n cã t¹i n¬i ®ã vµ c¸c yÕu tè thùc t¹i.

Mèi liªn quan gi÷a gi¸ trÞ giªm sa vµ RDTs

Gi¸ trÞ trung b×nh cña RDTs

Gi¸ trÞ trung b×nh cña KHV

Sè test/ngµy

Khi tû lÖ hiÖn m¾c bÖnh sèt rÐt ®¸ng kÓ, sù sö dông test ®Ó chÈn ®o¸n KSTSR nh­ mét ph­¬ng ph¸p chÈn ®o¸n c¬ b¶n th× cã thÓ thiÕt lËp m« h×nh nh­ tr×nh bµy d­íi ®©y. mét m« h×nh t­¬ng tù sÏ ®­îc ¸p dông cho thùc hµnh kÝnh hiÓn vi. h×nh ¶nh cña vïng mê sÏ thay ®æi tuú theo tõng t×nh h×nh ®Þa ph­¬ng vµ c«ng t¸c thùc hµnh ®iÒu trÞ.

§iÒu kiÖn mµ ë ®ã KSTSR trë nªn cã Ých vµ ph¸t hiÖn tè nhê RDTs

(vïng mµu xanh)

Gi¸ trÞ RDTs

Chi phÝ thuèc ®iÌu trÞ


Sù lùa chän test chÈn ®o¸n nhanh theo khuyÕn c¸o cña WHO/TDR

Theo h­íng dÉn chi tiÕt cho viÖc mua, sö dông, b¶o qu¶n vµ ph©n phèi cña RDTs, th× bao gåm h­íng dÉn sö dông(Guidelines for Use). Tr­íc khi tiÕn hµnh mét ch­¬ng tr×nh triÓn khai chÈn ®o¸n sèt rÐt dùa vµo RDTs trªn mét ph¹m vi sö dông réng, mét vµi yªu cÇu ®Æt ra:

Sö dông RDTs trong sèt rÐt: Yªu cÇu tèi thiÓu cña ch­¬ng tr×nh Mua vÒ mét c¸ch cÈn thËn (RDTs h÷u Ých kh«ng? lo¹i g×?) KiÓm tra ®é nh¹y tr­íc vµ trong suèt thêi gian sö dông B¶o qu¶n theo d©y chuyÒn nhiÖt ®é m¸t ®Ó vËn chuyÓn ®Ðn sö dông hiÖu qu¶ TËp huÊn KTV/ nh©n viªn y tÕ (HWs) mét c¸ch thËn träng (tèt h¬n nªn lµm quen víi b¶ng h­íng dÉn). ChÝnh s¸ch qu¶n lý mét c¸ch râ rµng víi nh÷ng tr­êng hîp cho kÕt qu¶ ©m tÝnh, bao gåm cã thÓ ®· ®iÒu trÞ sèt rÐt tr­íc ®ã. Ng©n s¸ch thùc chi cña ch­¬ng tr×nh cã thÓ thùc hiÖn kh¶ thi vµ bÒn v÷ng

KÕt luËn

HiÖn nay t×nh h×nh sèt rÐt viÖt Nam ®· cã ®­îc nh÷ng chuyÓn biÕn tèt - sè l­îng BNSR h»ng n¨m gi¶m so víi nh÷ng n¨m 90, tû lÖ KSTSR còng gi¶m trªn 3/4, sè l­îng ca sèt rÐt ¸c tÝnh gi¶m xuèng mÊy chôc lÇn còng nh­ sè ca tö vong còng gi¶m song song; nh­ng vÉn tån t¹i mét sù chªnh lÖch qu¸ lín gi÷a tæng sè ca bÖnh d­¬ng tÝnh KST vµ tæng sè ca nghi BNSR (bao hµm chÈn ®o¸n l©m sµng d­¬ng tÝnh vµ xÐt nghiÖm lam m¸u víi sè d­¬ng tÝnh qu¸ thÊp). Tr­íc t×nh h×nh diÔn biÕn hµng chôc n¨m nh­ vËy, kinh phÝ tËp trung cho sèt rÐt qu¸ lín cho viÖc lÊy lam m¸u hµng triÖu lam víi tû lÖ d­¬ng tÝnh KST vµi chôc ngh×n- còng nh­ sè l­îng ®­îc ®iÒu trÞ qu¸ lín so víi sè l­îng ng­êi mang kÝ sinh trïng (trong ®ã viÖc chØ ®Þnh ®iÒu trÞ víi c¸c toa thuèc chèng kh¸ng qu¸ cao so víi sè l­îng d­¬ng tÝnh P.falciparum). Nh­ng ph¸t hiÖn vµ chÈn ®o¸n ®· trë nªn dÔ dµng do kiÕn thøc l©m sµng cña thÇy thuèc l©m sµng vµ sù ra ®êi cña c¸c ph­¬ng ph¸p chÈn ®o¸n hiÖn ®¹i. VÊn ®Ò quan t©m lµ kh¶ n¨ng vÒ nh©n lùc, vËt lùc vµ hÖ thèng y tÕ c¬ së cÇn thiÕt. Mét nghÞch lý lµ trong khi bÖnh SR phæ biÕn c¸c n­íc nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi, quèc gia chËm ph¸t triÓn hay ®ang ph¸t triÓn, nguån ng©n s¸ch ®Çu t­ cho c¸c Ch­¬ng tr×nh, Dù ¸n quèc gia PCSR cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, c«ng t¸c ph¸t hiÖn vµ qu¶n lý ca bÖnh chñ yÕu dùa vµo hÖ thèng y tÕ víi m¹ng l­íi ®iÓm KHV lµ chñ yÕu; th× nh÷ng kü thuËt chÈn ®o¸n ®¾t tiÒn, ®Æc biÖt kü thuËt lai t¹o DNA vµ PCR, ®­îc giíi thiÖu vµ ¸p dông ë c¸c n­íc tiªn tiÕn chØ nh»m môc ®Ých nghiªn cøu. Do ®ã, xem xÐt kh¶ n¨ng vÒ c¬ së vËt chÊt, hiÖu qu¶ kinh tÕ, yÕu tè con ng­êi... nh»m øng dông cã chän läc vµ hiÖu qu¶ c¸c kü thuËt míi trong c«ng t¸c chÈn ®o¸n sím vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi lµ rÊt cÇn thiÕt. /.

Tµi liÖu tham kh¶o

Tµi liÖu tiÕng viÖt

1. 
   HH Quang, TN Trung vµ cs., Gi¸ trÞ chÈn ®o¸n cña ph­¬ng ph¸p cæ ®iÓn giªm sa vµ test chÈn ®o¸n nhanh paracheck P.f ®èi víi bÖnh sèt rÐt. Kû yÕu c«ng tr×nh Nghiªn có­ khoa häc ViÖn sèt rÐt-KST-CT Quy Nh¬n (1991-2000), 2002.
   
2. 
   HH Quang. Thö nghiÖm HRP-II. Mét b­íc tiÕn bé trong ®¸nh gi¸ kh¸ng thuèc sèt rÐt míi, ®¬n gi¶n. Tµi liÖu dÞch, 2003.
   
3. 
   NguyÔn V¨n Kim. Thö nghiÖm chÈn ®o¸n nhanh trong ph¸t hiÖn sím P.falciparum vµ tÇm so¸t sèt rÐt trong ng¨n chÆn dÞch. T¹p chÝ phßng chèng bÖnh sèt rÐt vµ c¸c bÖnh ký sinh trïng, sè 4-2003, tr 40-47, 2003.
   
4. 
   NguyÔn Quèc TÝp. Ph¸t hiÖn s¾c tè sèt rÐt trong tÕ bµo b¹ch cÇu b»ng m¸y tù ®éng ®Ó chÈn ®o¸n sèt rÐt t¹i Bå §µo Nha. Tµi liÖu dÞch, T¹p chÝ phßng chèng bÖnh sèt rÐt vµ c¸c bÖnh ký sinh trïng, sè 2-2003, tr 57-60, 2003.
   
5. 
   TriÖu Nguyªn Trung. Bµi gi¶ng kÝ sinh trïng sèt rÐt. Tµi liÖu gi¶ng d¹y ch­¬ng tr×nh kü thuËt viªn xÐt nghiÖm. 2001.
   
6. 
   Thùc tËp ho¸ sinh. Bé m«n ho¸ sinh. Tr­êng ®¹i häc y Hµ Néi, 2003
   

Tµi liÖu tiÕng n­íc ngoµi

7. 
   WHO. Basic malaria microscopy for health workers and laboratory personnel. 1999
   
8. 
   Malaria: Laboratory Diagnosis (RPH Laboratory Medicine 1998-2002).
   
9. 
   Rapid tests for Malaria- Diagnostic Overview (Path-rapid-diagnosis.org.)
   
10. 
    Malaria Diagnostics: new perspective, WHO. Geneve, 2000.
    
11. 
    HRP-II Assay. Malaria. Farch.net.
    
12. 
    Current-application for Histidine-rich protein-II. 2002
    
13. 
    FrÐderick Gay, Boubacar Traores, Josiane Zanoni, Martin Danis and AndrÐ Fribourg Blanc. Direct acridine orange fluorescence examination of blood slides compared to current techniques for malaria diagnostics. Trans R Soc Trop Med Hyg 1996; 90: 516-18.
    
14. 
    TN. Trung, HH. Quang, Timothy M.E Davis et al., Comparisions of between Giemsa stain and Paracheck P.f test method in Diagnosing P.falciparum malaria in Central Vietnam, 1999.
    
15. 
    TN Trung, HH Quang, T.M.E Davis et al., Treatment of falciparum malaria in Vietnamese children: the need for combination therapy and optimized dosage regimes. Annals of tropical diseases, 2000.
    
16. 
    Frances Fischbach. A manual of Laboratory and Diagnostics test, 1999
    

Mét sè website liªn quan ®Õn test chÈn ®o¸n nhanh

1. 
   http:// www.genelabs.com.sg
   
2. 
   http:// www.cellabs.com.au
   
3. 
   http:// www.finddiagnostics.net
   
4. 
   http:// www.malaria.farch.net
   
5. 
   http:// www. Kdiagnotics.com.na (Non-microscopic tests for malaria parasite).
   
6. 
   http:// www. Merck.com/pubs/manual/section 13/(Appropriate uses of rapid tests for malaria)
   
7. 
   http://www. Research..med.umkc.edu/tlwbiostats/sens.Speccif predval.html (Accuracy of Diagnostic test).
   

Каталог: impe-qn
impe-qn -> Thông tin cập nhật các ấn phẩm nghiên cứu sốt rét mới nhất trên toàn cầu
impe-qn -> Căn cứ Nghị định số 179/2007/NĐ-cp ngày 03 tháng 12 năm 2007 của Chính phủ ban hành Quy chế làm việc của Chính phủ
impe-qn -> Malaria research in the post-genomic era
impe-qn -> Quinquina và hoạt chất gầN 4 thế KỶ qua vẫn còn hiệu lực với kstsr nguồn gốc của quinquina và các hoạt chất

tải về 288.97 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: