Bảng 3.17. Tiềm năng sữa của bò đực giống Holstein Friesian đánh giá qua chị em gái

Bảng 3.17. Tiềm năng sữa của bò đực giống Holstein Friesian
đánh giá qua chị em gái

Kết quả này đã chứng minh rằng sử dụng giá trị giống về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa lứa đầu của đàn chị em gái cùng cha khác mẹ để chọn lọc bò đực giống HF đã làm tăng 4,76% sản lượng sữa so với tuyển chọn thông qua hệ phả và tăng 4,06% so với tuyển chọn lọc qua cá thể. Như vậy, chọn lọc bò đực giống HF bằng giá trị giống về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa chị em gái đã làm tăng đáng kể về sản lượng sữa của bò sữa.

Qua nghiên cứu, đánh giá chọn lọc 10 cá thể bò đực giống HF theo giá trị giống về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa của 420 chị em gái cùng cha khác mẹ đã xác định và chọn được 6 bò đực giống mang số hiệu 297, 298, 292, 293, 295 và 296 có giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa dương cao: từ +169,50 kg sữa/chu kỳ đến +319,52 kg sữa/chu kỳ. Với kết quả này, tiềm năng sữa của 6 bò đực giống này đã cao hơn 4,76% so với kết thúc của của bước tuyển chọn qua đời trước và cao hơn 4,06% so với kết thúc của của bước tuyển chọn thông qua bản thân.

Như vậy, 6 bò đực giống được chọn lọc này được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa lứa đầu của đàn con gái là bước cuối cùng của phương pháp kiểm tra chọn bò đực giống chuyên sữa qua đời sau nhằm chọn được chính xác nhất những bò đực giống tốt nhất để đưa vào sản xuất tinh đông lạnh phục vụ công tác cải tạo nâng cao chất lượng bò đực giống Holstein Friesian và đàn bò sữa Việt Nam.

3.4. CHỌN LỌC BÒ ĐỰC GIỐNG HOLSTEIN FRIESIAN BẰNG GIÁ TRỊ GIỐNG ƯỚC TÍNH VỀ TIỀM NĂNG SỮA THÔNG QUA SẢN LƯỢNG SỮA LỨA ĐẦU ĐÀN CON GÁI

Kiểm tra, đánh giá, chọn lọc bò đực giống bằng giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa lứa đầu của đàn con gái là bước cuối cùng của quy trình kiểm tra bò đực giống chuyên sữa qua đời sau.

Có rất nhiều chỉ tiêu để đánh giá chọn lọc bò đực giống ở bước chọn lọc thông qua con gái như khả năng sinh trưởng phát triển, sinh sản, sản lượng sữa, chất lượng sữa..., nhưng quan trọng nhất là sản lượng sữa chu kỳ 305 ngày của lứa sữa đầu. Vì vậy, trong khuôn khổ đề tài này chúng tôi chỉ tập trung xác định giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa chu kỳ 305 ngày của lứa sữa đầu đàn bò con gái.

Thế nhưng, sản lượng sữa có mối tương quan di truyền âm, rất chặt chẽ với tỷ lệ mỡ sữa và tỷ lệ protein sữa. Nguyễn Văn Đức và cs. (2006); Phạm Văn Giới (2008); Lê Bá Quế (2013); Lê Văn Thông và cs. (2014) đã khẳng định hệ số tương quan di truyền giữa sản lượng sữa chu kỳ 305 ngày với tỷ lệ mỡ sữa và tỷ lệ protein sữa có giá trị âm, rất chặt chẽ, r_GSLS-TLMS biến động từ -0,89 đến -0,91 và r_GSLS-TLPS biến động từ -0,91 đến -0,94; trong lúc đó, hệ số tương quan di truyền giữa tỷ lệ mỡ sữa và tỷ lệ protein sữa có giá trị dương và rất chặt chẽ, r_GTLMS-TLPS biến động trong phạm vi 0,91-0,95. Như vậy, nếu sản lượng sữa tăng thì tỷ lệ mỡ sữa và tỷ lệ protein sữa giảm và ngược lại.

Vì vậy, khi chọn lọc bò đực giống HF có tiềm năng sữa cao là chưa đủ mà cần quan tâm cả 2 chỉ tiêu chính của chất lượng sữa là tỷ lệ mỡ sữa và tỷ lệ protein sữa nhằm đảm bảo khi chọn lọc được những bò đực giống có giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa cao để cải tiến nâng cao sản lượng sữa cho đời sau, nhưng chất lượng sữa vẫn phải đạt tiêu chuẩn là tỷ lệ mỡ sữa >3,5% và tỷ lệ protein sữa >3,0%.

3.4.1. Sản lượng sữa 305 ngày và sữa tiêu chuẩn lứa đầu của đàn bò con gái

Qua kết quả nghiên cứu trình bày trong bảng 3.18 cho thấy, sản lượng sữa chu kỳ 305 ngày của lứa sữa đầu đàn con gái 6 bò đực giống được tuyển chọn bằng giá trị giống ước tính về tiềm năng sữa thông qua sản lượng sữa của con gái trung bình là 5.474,90 kg/chu kỳ, cao nhất là đàn con gái của bò đực giống HF mang số hiệu 298 (5.635,53 kg/chu kỳ), thấp nhất là đàn con gái của đực giống HF mang số hiệu 293, chỉ đạt 5.315,56 kg/chu kỳ. Sự sai khác về giá trị trung bình của sản lượng sữa giữa các đàn con gái của các bò đực giống có ý nghĩa thống kê (P<0,05).

Nguyễn Hữu Hoài Phú (2007) cho biết, sản lượng sữa của bò HF nuôi tại Mộc Châu là 5.163kg/chu kỳ; Trần Quang Hạnh và Đặng Vũ Bình (2007), thông báo sản lượng sữa đàn bò HF tại Lâm Đồng là 5.127,14 kg/chu kỳ; Nguyen Van Thuong và cs. (2008), thông báo sản lượng sữa của bò HF nuôi tại Mộc Châu là 5.203 ± 3,48kg.