ChuyêN ĐỀ: Ứng dụng di ruyền họC
Thách thức của liệu pháp gen
tải về 1.11 Mb. Chế độ xem pdf
|
| Thách thức của liệu pháp gen
Nhiều nhà nghiên cứu nhận thấy ưu thế của liệu pháp gen và đã nỗ lực tham gia vào phát triển các ứng dụng liệu pháp này cho liệu trị các ca bệnh di truyền dòng mầm hiếm gặp. Tuy nhiên, liệu pháp gen là một ngành khoa học mới, thời gian phát triển còn rất ngắn. Do kỹ thuật đưa một gen lạ vào tế bào và cơ thể người rất phức tạp và con người vẫn chưa làm chủ hoàn toàn được vị trí gắn của gen mới, nên có thể gây những hậu quả không mong muốn như kích hoạt gen tiền ung thư, gen lão hóa, hoặc gây đột biến một gen bình thường khác… vì thế, các nhà nghiên cứu về liệu pháp gen phải giải quyết ba thách thức lớn: - Vector vận chuyển ADN: ADN là một phân tử lớn mang điện tích âm và việc vận chuyển nó xuyên qua màng tế bào và màng nhân của tế bào động vật là không dễ dàng. Mặt khác, nếu chuyển gen hiệu quả, việc xuất hiện một lượng lớn tế bào ở bất kỳ cơ quan mục tiêu nào cũng đều tiếp nhận gen ngoại lai. Sự tiếp nhận bao nhiêu gen là vừa đủ đảm bảo cho tế bào tránh stress, gây độc tính là một thách thức lớn cho các nhà khoa học. Giải pháp hiện nay là tìm các vector chuyển gen an toàn, đặc biệt là các vỏ virus đã bị bất hoạt các gen độc để vận chuyển gen mục tiêu. Các virus có ưu điểm là dễ dàng xâm nhập qua hệ thống tế bào chất để vào nhân, đưa gen mục tiêu cần chuyển vào tế bào nhận. - Truyền tải đúng chức năng: Việc đưa ADN vào tế bào đích sẽ không có giá trị trừ khi đoạn ADN này được phiên mã thành ARN và dịch mã thành protein sản phẩm mong muốn. Nếu vector có nguồn gốc từ virus được thiết kế để tích hợp vào một nhiễm sắc thể người (nhằm tránh trường hợp đoạn ADN tồn tại tự do), thì vị trí tích hợp mang tính quyết định. Có nhiều trường hợp, đoạn ADN đưa vào thành công nhưng lại bị bất hoạt bởi các cấu trúc bên cạnh, hoặc đưa vào không đúng vị trí của các promotor hoặc enhancer… Nhưng nếu ADN không được gắn vào nhiễm sắc thể, nồng độ ADN sẽ bị pha loãng trong quá trình phân bào, và hiệu quả liệu pháp sẽ không có. - Đáp ứng miễn dịch: Các vius được coi là một phương tiện hiệu quả trong việc truyền tải ADN, nhưng cũng mã hóa cho các protein lạ và các protein này được hệ miễn dịch nhận diện rất nhanh. Mặc dù có nhiều nỗ lực lớn trong việc cải tiến lại virus nhằm thoát khỏi sự nhận diện, tuy nhiên hệ miễn dịch thường tìm ra quy luật và tìm để phá hủy các tế bào biểu hiện gen điều trị. Ngày nay, liệu pháp gen thực hiện trên tế bào gốc (liệu pháp tế bào gốc), đặc biệt là quá trình hoàn góc của tế bào soma (liệu pháp iPS) đã phần nào khắc phục được các thách thức trong quá trình thực hiện liệu pháp gen. tải về 1.11 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|