Bài 1. Chương trình đào tạo và phát triển chương trình đào tạo

Bài 1. Chương trình đào tạo và phát triển chương trình đào tạo

• 
  Hiểu minh bạch những khái niệm về CTĐT và PTCTĐT
  
• 
  Trình bày được nhu cầu PTCTĐT đại học
  
• 
  Mô tả một vài kiểu PTCTĐT đại học
  
• 
  Xác định các giai đoạn trong quá trình PTCTĐT;
  
• 
  Phân biệt các loại CTĐT khác nhau;
  
• 
  Phát triển chương trình đào tạo trong lĩnh vực chuyên môn của bạn
  

Chương trình đào tạo là gì? đó là câu hỏi ám ảnh nhiều nhà giáo dục học trên thế giới. Obanya (1996) cho rằng thuật ngữ “curriculum” (CTĐT) là tối nghĩa và thiếu chính xác. Olaitan và Ali (1997) nhận thấy rằng: CTĐT không có nghĩa rõ ràng vừa như là ngành học vừa như là một lĩnh vực thực tế, “curriculum thiếu một ranh giới phân định rõ ràng...Thực chất, CTĐT (curriculum) duờng như tương tự với câu truyện “thày bói xem voi” mỗi người quan niệm các bộ phận của voi theo cách hiểu của mình. ( con voi của những người mù – the blind men’s elephant).

Bản chất thiếu nhất quán của thuật ngữ “curriculum” đã tạo ra rất nhiều cách hiểu. Tuỳ thuộc vào cách lý giải khác nhau người ta có các cách hiểu khác nhau như:

• 
  CTĐT là những điều được dạy trong nhà trường.
  
• 
  CTĐT là một tập hợp của các môn học.
  
• 
  CTĐT là nội dung
  
• 
  CTĐT là một chương trình học tập và nghiên cứu.
  
• 
  CTĐT là một tập hợp của các tài liệu hcọ tập.
  
• 
  CTĐT là một trình tự của các môn học
  
• 
  CTĐT là tập hợp của các mục tiêu cần được thực hiện
  
• 
  CTĐT là một khoá học
  
• 
  CTĐT là cái gì đó diễn ra trong nhà trường kể cả những hoạt động ngoại khoá, hướng dẫn và những mối quan hệ giữa người với người.
  
• 
  CTĐT là cái được dạy bên trong và ngoài trường học nhưng được định huớng bởi nhà trường.
  
• 
  CTĐT là bất cứ cái gì được tạo ra bởi thày cô trong trường.
  
• 
  CTĐT là hàng loạt các tri thức, kỹ năng, hiểu biết kinh nghiệm mà ngưòi học trải qua trong nhà trường.
  
• 
  CTĐT là cái mà một người học trải qua như là một kết quả giáo dục và đào tạo.
  

Chúng ta có thể quan niệm CTĐT là gì từ một số các định nghĩa trên?. Có lẽ, chúng ta có thể nhận thấy CTĐT được hiểu theo nghĩa hẹp (những môn học được dạy) hoặc rộng hơn theo nghĩa tất cả những điều người học trải qua (kinh nghiệm, tri thức kỹ năng...) cả trong và ngoài nhà trường những được định hướng bởi nhà trường. Khái niệm rất khác nhau về CTĐT dẫn tới ảnh hưởng khác nhau trong việc xác định nhiệm vụ của nhà trường. Những trường coi CTĐT như là một tập hợp của các môn học phải dạy sẽ gánh vác những nhiệm vụ đơn giản hơn những trường nhận trách nhiệm về những điều trải qua của người học cả trong và ngoài nhà trường.

Chúng ta sẽ bắt đầu như thế nào? như mục đích của tài liệu hướng dẫn này, ta hãy quan niệm CTĐT là một tập hợp của các hoạt động gắn kết với nhau nhằm đạt đến mục tiêu giáo dục của nhà trường. Tất cả yếu tố đầu vào dùng để hỗ trợ việc thực hiện CTĐT và những kết quả đầu ra của quá trình thực hiện bao gồm tài năng được phát triển, kiến thức và kỹ năng đạt được và năng lực tư duy được cải thiện.

CTĐT của nhà trường nhằm để thực hiện tất cả các hoạt động được lập kế hoạch do nhà trường thực hiện. ở đâu bất kỳ những khía cạnh này bị thiếu hụt ở đó CTĐT trở nên không thích hợp và chính vì vậy cần phải đổi mới. Những tiến bộ về tri thức và công nghệ cũng là những yếu tố làm cho việc đổi mới CTĐT trở nên cần thiết nhằm theo kịp với nhu cầu phát triển của xã hội. Trong một số trường hợp, có thể đưa môn học mới vào chương trình hiện có và môn học mới này cần được phát triển trên cơ sở những điều kiện hiện có ở các chương trình tương tự.

Bảng 3.1. Những khái niệm chương trình đào tạo và phát triển chương trình đào tạo.

Khái niệm	Nghĩa xấp xỉ
Nội dung	Tri thức có trong một CTĐT
Đề cương	Liệt kê các chủ đề sắp xếp theo một trình tự
Phạm vi	Mức độ mà chủ đề được dạy
Trình tự	Sự sắp xếp chủ đề theo một trình tự
Mục tiêu dài hạn	Khẳng định tổng quát điều dự định cần đạt được.
Mục tiêu	Điều tin tưởng sẽ đạt được
Chương trình cốt lõi	Những môn học tuyệt đối cần thiết trong một chương trình học tập
Chương trình tích hợp	Một tập hợp của các môn học hợp nhất với nhau làm cho sự phân cách truyền thống bị xoá nhoà.
Nguồn lực dạy học	Cơ sở vật chất và các hoạt động do giáo viên sử dụng trong lớp học
Môn học tuỳ chon	Môn học do sinh viên tự chọn