1.3.Các phương tiện thực hiện TMĐT (các phương tiện điện tử):
Các phương tiện thực hiện Tmdt (Phương tiện điện tử) bao gồm: điện thoại, fax, truyền hình, điện thoại không dây, các mạng máy tính có kết nối với nhau, ... và mạng internet. Tuy nhiên, Tmdt phát triển chủ yếu qua Internet và thực sự trở nên quan trọng khi mạng Internet được phổ cập. Mặc dù vậy, gần đây các giao dịch thương mại thông qua các phương tiện điện tử đa dạng hơn, các thiết bị điện tử di động cũng dần dần chiếm vị trí quan trọng, hình thức này được biết đến với tên gọi thương mại điện tử di động (m-Commerce).
- Điện thoại: là một phương tiện phổ thông, dễ sử dụng, và gần như xuất hiện sớm nhất trong các phương tiện điện tử được đề cập. Một số dịch vụ có thể cung cấp trực tiếp qua điện thoại như dịch vụ bưu điện, ngân hàng, hỏi đáp, tư vấn, giải trí. Với sự phát triển của điện thoại di động, liên lạc qua vệ tinh, ứng dụng của điện thoại đang và sẽ trở nên rộng rãi hơn. Nhưng điện thoại có một hạn chế là chỉ truyền tải được âm thanh và mọi cuộc giao dịch vẫn phải kết thúc bằng giấy tờ. Ngoài ra, chi phí giao dịch bằng điện thoại, nhất là giao dịch điện thoại đường dài, còn khá đắt. Thương mại điện tử vẫn sử dụng điện thoại như một công cụ quan trọng, tuy nhiên “điện thoại” được hiểu theo nghĩa rộng, không giới hạn ở điện thoại cố định mà được hiểu là tất cả các hình thức giao tiếp bằng giọng nói thông qua các phương tiện điện tử: điện thoại qua internet, voice chat, voice message... Đây cũng chính là lợi thế nổi bật của internet với các ứng dụng truyền thoại qua môi trường này và các thiết bị điện tử như máy tính được sử dụng trong giao dịch thương mại điện tử này.
Ví dụ: đàm phán, ký kết hợp đồng qua YM & thư điện tử
- Máy fax: Có thể thay thế dịch vụ đưa thư và gửi công văn truyền thống. Tuy nhiên hạn chế của máy fax là chỉ truyền được văn bản viết, không truyền tải được âm thanh, hình ảnh động, hình ảnh ba chiều. Fax qua internet là một dịch vụ mới được ứng dụng khá rộng rãi để giảm chi phí trong giao dịch điện tử. Thiết bị điện tử cũng không giới hạn ở máy fax truyền thống mà mở rộng ra máy vi tính và các thiết bị điện tử khác sử dụng các phần mềm cho phép gửi và nhận văn bản fax. Hoạt động này cũng làm mở rộng khái niệm thương mại điện tử và những quy định về văn bản gốc, bằng chứng, văn bản do bản gốc của fax trước đây là văn bản giấy, bản gốc của fax qua máy vi tính có thể là văn bản điện tử.
Ví dụ: sử dụng winfax gửi văn bản word từ máy vi tính đến máy fax của đối tác
- Truyền hình: ngày nay, truyền hình trở thành một trong những công cụ điện tử phổ thông nhất. Truyền hình đóng vai trò quan trọng trong thương mại, nhất là trong quảng cáo hàng hóa. Song truyền hình mới chỉ là một công cụ truyền thông một chiều, qua truyền hình, khách hàng không thể tìm kiếm được các chào hàng, không thể đàm phán với người bán về các điều khoản mua bán cụ thể. Gần đây, khi máy thu hình được kết nối với máy tính thì công dụng của nó được mở rộng hơn. Việc giao dịch và đàm phán bằng “video conference” thực hiện qua Internet trở nên quan trọng và đấy mạnh thương mại điện tử khi tiết kiệm được thời gian và chi phí của các bên mà vẫn có hiệu quả như đàm phán giao dịch trực tiếp truyền thống.
Ví dụ: e-learning sử dụng video-conference và net-meeting
- Máy tính và internet: thương mại điện tử chỉ thực sự có vị trí quan trọng khi có sự bùng nổ của máy tính và internet vào những năm 90 của thế kỷ 20. Máy tính và Internet giúp doanh nghiệp tiến hành giao dịch mua bán, hợp tác trong sản xuất, cung cấp dịch vụ, quản lý các hoạt động trong nội bộ doanh nghiệp, liên các các doanh nghiệp trên toàn cầu, hình thành các mô hình kinh doanh mới. Không chỉ giới hạn ở máy tính, các thiết bị điện tử và các mạng viễn thông khác cũng được ứng dụng mạnh mẽ vào thương mại làm đa dạng các hoạt động thương mại điện tử từ việc sử dụng thẻ thông minh trong thanh toán điện tử, mobile phone trong các giao dịch điện tử giá trị nhỏ, hệ thống thương mại điên tử trong giao thông để xử lý vé tàu điện, xe bus, máy bay đến giao dịch chứng khoán, tài chính, ngân hàng điện tử, hai quan điện tử trong nước và quốc tế. Những tập đoàn toàn cầu cũng chia xẻ thông tin trong hoạt động thương mại qua mạng riêng của mình hoặc qua internet.
Ví dụ: e-banking và e-procurement
1.4.Hệ thống các hoạt động cơ bản trong TMĐT
Theo Micheal Porter, thương mại điện tử có thể ứng dụng vào tất cả các giai đoạn trong chuỗi giá trị. Tất nhiên, khi ứng dụng rông nhất thương mại điện tử ở đây được hiểu theo nghĩa rộng, trở thành kinh doanh điện tử. Hình 1. minh họa ứng dụng thương mại điện tử trong các giai đoạn của chuỗi giá trị
Nguồn: Porter M.E. 2001
1.5.Quá trình phát triển thương mại điện tử
Tmdt phát triển qua 5 giai đoạn chủ yếu, thể hiện qua sơ đồ sau:
Nguồn: UNCTAD, E-commerce development 2003
- Giai đoạn 1: Thông tin
Sử dụng máy tính, e-mail, khai thác thông tin trên Web
Giao dịch với khách hàng, nhà cung cấp bằng e-mail
- Giai đoạn 2: Hiện diện qua Website
Đăng ký vào các sàn giao dịch, cổng thương mại điện tử
Dịch vụ sau bán, hỗ trợ khách hàng thông qua website và Internet
- Giai đoạn 3: Mạng nội bộ
Ứng dụng các phần mềm quản trị doanh nghiệp về tài chính, nhân sự
Chia sẻ thông tin trong doanh nghiệp
- Giai đoạn 4: Tự động hóa giao dịch
Tự động hóa các giao dịch thương mại điện tử: nhận và xử lý đơn hàng
Thanh toán điện tử
- Giai đoạn 5: Mạng Extranet – Thương mại điện tử tích hợp cấp độ cao
Liên kết hệ thống thông tin của doanh nghiệp với đối tác
Triển khai các hệ thống thông tin tổng thể như ERP, SCM, CRM
1.6.Các vấn đề chiến lược trong thương mại điện tử
Theo nghiên cứu của UNCTAD năm 2003, để phát triển thương mại điện tử có 25 hoạt động các nước cần triển khai từ thấp đến cao. Theo mô hình trên, những vấn đề quan trọng nhất các nước cần quan tâm để phát triển thương mại điện tử gồm: Nhận thức, Nối mạng, Nhân lực và Nội dung (4N). Những vấn đề khó khăn nhất hiện nay đối với thương mại điện tử gồm: thanh toán trực tuyến, an ninh, bảo mật trong giao dịch thương mại điện tử, chứng thực điện tử quốc tế
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |