Câu 6 (4 điểm). Tại sao ý thức xã hội thường lạc hậu hơn so với tồn tại xã hội? Cho ví dụ chứng minh?
* Các khái niệm.
- Tồn tại xã hội là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội
- Ý thức xã hội là phương diện sinh hoạt tinh thần của đời sống xã hội bao gồm các quan điểm, tư tưởng, tình cảm, tâm trạng, truyền thống... của cộng đồng xã hội, nảy sinh từ tồn tại xã hội và phản ánh tồn tại xã hội trong những giai đoạn lịch sử nhất định.
* Giải thích:
Ý thức xã hội thường lạc hậu hơn so với tồn tại xã hội, bởi vì :
- Do tồn tại xã hội phát triển nhân nên YTXH chưa kịp phản ánh sự phát triển đó.
- Do sức mạnh của phong tục tập quán, thói quen truyền thống…ngấm sâu vào một cộng đồng người nhất định cho nên khi tồn tại xã hội thay đổi thì những tư tưởng đó chưa kịp phản ánh sự phát triển của tồn tại xã hội.
- Do vấn đề lợi ích của một nhóm người của một cộng đồng người trong xã hội. Họ muốn duy trì, lưu giữ các quan điểm bảo thủ, lạc hậu để bảo vệ lợi ích của họ. Cho nên tư tưởng lạc hậu này cũng không phản ánh kịp thời sự phát triển của tồn tại xã hội.
* Ví dụ chứng minh.
- Phong tục tập quán lạc hậu ở một số địa phương
- Công cụ lao động mới ra đời, nhiều người chưa cập nhật thông tin nên chưa hiểu và chưa sử dụng được…
Câu 7 (4 điểm). Tính vượt trước của ý thức xã hội so với tồn tại xã hội? Ý nghĩa của nó trong việc xây dựng đời sống tinh thần ở Việt Nam hiện nay?
* Các khái niệm.
- Tồn tại xã hội là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội
- Ý thức xã hội là phương diện sinh hoạt tinh thần của đời sống xã hội bao gồm các quan điểm, tư tưởng, tình cảm, tâm trạng, truyền thống... của cộng đồng xã hội, nảy sinh từ tồn tại xã hội và phản ánh tồn tại xã hội trong những giai đoạn lịch sử nhất định.
* Ý thức xã hội có khả năng phản ánh vượt trước tồn tại xã hội: ( 3 ý: vở ghi)
- Trong những điều kiện nhất định, nhiều tư tưởng của con người có thể vượt trước sự phát triển của tồn tại xã hội, có thể dự báo tương lai, có tác dụng tổ chức chỉ đạo hoạt động thực tiễn. Đó là các tư tưởng KH tiên tiến, các dự báo, giả thuyết KH… ( Cho ví dụ)
- Sự vượt trước của YTXH chỉ có tác dụng khi nó phản ánh đúng những mối liên hệ bản chất, tất yếu, khách quan của tồn tại xã hội
- YTXH có khả năng vượt trước TTXH là do YTXH có tính độc lập tương đối, có khả năng phát huy tính sáng tạo trong quá trình phản ánh TTXH.
* Ý nghĩa
- Trong hoạt động thực tiễn, đòi hỏi phát huy nhân tố con người, phát huy tính năng động, sáng tạo, tích cực của YTXH.
- Trong sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước, ĐCSVN chủ trương lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển bền vững. Đồng thời khơi dậy lòng yêu nước, ý chí quật cường, sáng tạo… của nhân dân
- Tính vượt trước của YTXH đòi hỏi khắc phục các quan điểm bảo thủ, trì trệ, thái độ thụ động, thiếu sáng tạo trong cuộc sống.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
