Các hiện tưỢng tâm lý XÃ HỘI
Thái độ qui định hành vi?
tải về 165.01 Kb.
|
| 1. Thái độ qui định hành vi?
Chắc chắn phần lớn các bạn sẽ cho rằng: đúng, những gì con người suy nghĩ và cảm nhận bên trong sẽ quyết định hành vi bên ngoài của anh ta, tức là có thể dự đoán được hành vi nếu chúng ta biết thái độ. Thí dụ, nếu bạn có thái độ tích cực về môi trường bạn sẽ sẵn sàng tham gia các hình thức hoạt động khác nhau để bảo vệ nó. Từ lâu các nhà triết học, thần học, giáo dục học... đã quan tâm đến vấn đề này, và quan niệm phổ biến của họ cũng giống với suy nghĩ của bạn. Vỉ vậy muốn thay đổi hành vi của con người tốt nhất chúng ta phải thay đổi thái độ của họ. Thoạt đầu các nhà tâm lý học xã hội cũng hoàn toàn chia sẻ quan điểm đó cho đến khi kết quả thí nghiệm của La Piere được công bố, tiếp đó là một loạt các nghiên cứu khẳng định của các nhà tâm lý học vào những năm 60. La Piere đã cùng với một sinh viên trẻ người Trung Quốc và vợ của anh ta làm một chuyến du lịch - thí nghiệm khắp nước Mỹ. Họ đến thăm 184 hiệu ăn, quán cà phê và 66 khách sạn, nơi cắm trại cho người có ôtô và nhà nghỉ dành cho khách du lịch. Hầu như ở khắp nơi họ đều được đối xử lịch sự, chu đáo như nhau, chỉ có một trường hợp họ bị từ chối phục vụ. Sáu tháng sau tất cả các cơ sở trên đều nhận được một lá thư với câu hỏi: "Ông (bà) có chấp nhận đón tiếp những người Trung Quốc như là khách của nhà hàng (khách sạn) hay không? Có 128 cơ sở trả lời. Kết quả là 91% số người được hỏi trả lời phủ định. (Con số này cũng gần với con số trả lời của các cơ sở mà ông không đến thăm). Như ta thấy, khoảng cách giữa thái độ và hành vi là rất lớn. Cũng cần giải thích với bạn đọc là thí nghiệm này được tiến hành từ 1934, thời điểm mà vấn đề phân biệt chủng tộc ở Mỹ rất khác với tình hình hiện nay. Năm 1964 Festinger cũng kết luận là chứng cứ đã không ủng hộ quan điểm cho rằng thay đổi thái độ sẽ dẫn tới thay đổi hành vi. Về mối quan hệ thái độ - hành vi ông cho rằng hành vi của con người như là con ngựa kéo còn thái độ thì như là cái xe. Năm 1969 nhà tâm lý học xã hội Allan Wicherl tổng kết một loạt các nghiên cứu về vấn đề này và đưa ra một kết luận kinh ngạc: Thái độ của con người hầu như chẳng dự báo gì hành vi của họ. Ví dụ thái độ của sinh viên về việc thiếu trung thực khi thi cử (copy bài chẳng hạn) hầu như chẳng liên hệ nhiều lắm tới hành vi quay cóp khi làm bài, hoặc là thái độ về việc thuốc lá có hại cho sức khoẻ chỉ có tác động rất nhỏ với những người nghiện mà thôi. Nhiều người phê phán phim ảnh về tình dục và bạo lực nhưng trớ trêu thay người ta vẫn thích xem những pha mùi mẫn hoặc bắn nhau ùng oàng như xưa. Tóm lại trả lời cho câu hỏi: thái độ có qui định hành vi hay không chúng ta thấy có quan điểm ủng hộ, có quan điểm phản đối, vậy tất phải có quan điểm thứ ba là quan điểm tổng hợp. tải về 165.01 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|