PhÇn II hiÖn tr¹ng chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp ViÖt nam

PhÇn II

hiÖn tr¹ng chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp ViÖt nam

trong khu«n khæ WTO

BiÓu thuÕ NK ­u ®·i hiÖn hµnh cña n­íc ta cã 6285 dßng thuÕ, víi 19 møc thuÕ tõ 0 ®Õn 100%. ThuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu b×nh qu©n cña c¶ n­íc nÕu tÝnh c¶ c¸c dßng thuÕ 0% lµ 16%, nÕu trõ dßng thuÕ 0% lµ 24 % (1). ThuÕ phæ th«ng b»ng 150% so víi møc ­u ®·i.

Hµng n«ng s¶n cã 836 dßng thuÕ nhËp khÈu, chiÕm 13,3 % tæng sè dßng thuÕ trong biÓu thuÕ, víi 12 møc thuÕ tõ 0% ®Õn 100%. ThuÕ suÊt thuÕ NK b×nh qu©n nÕu tÝnh c¶ c¸c dßng thuÕ 0% lµ 24%, nÕu trõ c¸c dßng thuÕ 0% lµ 28 %.

So s¸nh c¬ cÊu c¸c møc thuÕ n«ng s¶n trong c¬ cÊu thuÕ NK chung cña c¶ n­íc nh­ sau:

- Lo¹i thuÕ NK 0 %: ¸p dông cho toµn bé nhãm hµng gièng c©y trång, gièng vËt nu«i, c¸c lo¹i da, l«ng ®éng vËt lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp thuéc da vµ may mÆc, b«ng x¬. Nh÷ng mÆt hµng nµy chñ yÕu lµ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt ®­îc rÊt Ýt.

Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch thuÕ NK, n­íc ta th­êng gÆp ph¶i sù bÊt cËp vµ khã kh¨n nh­ sau:

NÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch vµ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch thuÕ vµ phi thuÕ lu«n ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña tõng ngµnh hµng ch­a ®­îc x©y dùng mét c¸ch râ rµng hoÆc liªn tôc bÞ ®iÒu chØnh. Do vËy, viÖc x©y dùng c¸c cam kÕt quèc tÕ th­êng bÞ ®éng, kh«ng mang tÝnh dµi h¹n.

Trong ngµnh n«ng nghiÖp, s¶n phÈm cña ngµnh hµng nµy lµ ®Çu vµo cña ngµnh hµng kia, b¶o vÖ ngµnh nµy l¹i ¶nh h­ëng ®Õn ngµnh kh¸c. VÝ dô, ng­êi s¶n xuÊt ng«, ®Ëu t­¬ng ®Ò nghÞ t¨ng thuÕ nhËp khÈu ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt trong n­íc, th× ngµnh ch¨n nu«i l¹i ®Ò nghÞ gi¶m tèi ®a thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Ó h¹ gi¸ thµnh ch¨n nu«i. T×nh tr¹ng t­¬ng tù s¶y ra ®èi víi c¸c ngµnh hµng kh¸c nh­ b«ng, muèi, giÊy vv…

Mét sè ngµnh hµng tuy rÊt nhá, nh­ng l¹i lµ s¶n phÈm chÝnh cña mét vïng. B¶o hé tÊt c¶ c¸c ngµnh hµng th× kh«ng ®­îc, nh­ng, nÕu kh«ng b¶o hé th× sÏ ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña c¶ mét vïng.

Mét sè ngµnh hµng hiÖn nay ®ang cã quy m« nhá, thuÕ nhËp khÈu thÊp nh­ng cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn, gi¶i ph¸p nµo ®Ó ®¶m b¶o r»ng tiÒm n¨ng nµy sÏ ®­îc ph¸t huy trong t­¬ng lai.

BiÓu thuÕ NK kh«ng thÓ chi tiÕt ®Ó phï hîp víi yªu cÇu b¶o hé vµ hç trî theo thùc tÕ cña ngµnh n«ng nghiÖp. VÝ dô, trong s¶n xuÊt gièng lóa, n­íc ta míi cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt mét vµi lo¹i h¹t gièng lóa lai. C¸c nhµ khoa häc, nhµ s¶n xuÊt gièng ®ßi ®¸nh thuÕ NK cao ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, cã nh­ vËy míi h×nh thµnh ®­îc ngµnh s¶n xuÊt gièng. Nh­ng ng­êi n«ng d©n s¶n xuÊt lóa g¹o l¹i muèn cã gièng lóa rÎ vµ tèt bÊt kÓ s¶n xuÊt trong n­íc hay nhËp khÈu.

Mét sè nhËn xÐt vÒ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt nam ®èi víi hµng n«ng s¶n:

Hµng n«ng s¶n ®­îc b¶o hé qua thuÕ cao h¬n so víi hµng c«ng nghiÖp (thuÕ suÊt b×nh qu©n hµng n«ng s¶n lµ 24 % so víi b×nh qu©n chung tÊt c¶ c¸c dßng thuÕ lµ 16 %), nh­ng nÕu so s¸nh víi c¸c n­íc ph¸t triÓn th× møc ®é chªnh lÖch kh«ng lín.

NhiÒu møc thuÕ vµ ®é chªnh lÖch lín ( 12 møc thuÕ tõ 0 – 100%).

S¶n phÈm chÕ biÕn ®­îc b¶o hé cao h¬n n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn hoÆc s¬ chÕ, trong khi xu thÕ chung cña thÕ giíi ng­îc l¹i. §iÒu nµy chøng tá ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ch­a ph¸t triÓn, nhiÒu ngµnh ®ang lµ ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ.

Ngµnh c«ng nghiÖp r­îu bia, thuèc l¸, n­íc gi¶i kh¸t ®­îc b¶o hé cao nhÊt do ®em l¹i nguån thu ng©n s¸ch lín cho Nhµ n­íc vµ do tÝnh xa xØ kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu.

ViÖc b¶o hé cho s¶n xuÊt trong n­íc, kh«ng chØ cã biÖn ph¸p thuÕ mµ c¶ biÖn ph¸p phi thuÕ. N­íc ta th­êng ¸p dông biÖn ph¸p cÊm hoÆc giÊy phÐp ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu mçi khi cã nhu cÇu b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, thÓ hiÖn sù qu¶n lý vÉn mang tÝnh hµnh chÝnh, mÖnh lÖnh. Trong khi nhiÒu n­íc biÕt vËn dông mét c¸ch khoÐ lÐo c¸c biÖn ph¸p, c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn chÊt l­îng, SPS ®Ó hç trî vµ b¶o vÖ ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc th× c¸c biÖn ph¸p nµy cña n­íc ta ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc.

Mét sè lo¹i thuÕ kh¸c cã thÓ ¸p dông nh­ h¹n ng¹ch thuÕ quan, thuÕ tuyÖt ®èi, thuÕ thêi vô, thuÕ ®èi kh¸ng, thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ n­íc ta ch­a ban hµnh.

II. c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ®éng th¸i tÝch cùc nh»m ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ phï hîp h¬n víi c¸c quy ®Þnh quèc tÕ. Tuy nhiªn, hiÖn nay ViÖt Nam vÉn cßn sö dông nhiÒu biÖn ph¸p phi thuÕ.

Nh÷ng n¨m tr­íc, hµng n¨m, Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµo ®Çu mçi n¨m.

Tõ 1/5/2001, xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®­îc qu¶n lý, ®iÒu hµnh trong giai ®o¹n 5 n¨m (2001-2005) theo QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg. §©y lµ mét b­íc tiÕn míi nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng bÊt æn ®Þnh trong viÖc ban hµnh chÝnh s¸ch. C¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu dµi h¹n h¬n trong 5 n¨m sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng bè trÝ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong mét thêi gian dµi. MÆt kh¸c, quyÕt ®Þnh nµy còng t¹o ra hµnh lang th«ng tho¸ng h¬n nh»m th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c l©u nay c¸c doanh nghiÖp th­êng gÆp theo c¬ chÕ “xin - cho”; gi¶m c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan, t¨ng c¸c c«ng cô kinh tÕ phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp cña n­íc ta vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.

Theo QuyÕt ®Þnh 46/2001/Q§-TTg, hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®­îc qu¶n lý theo c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ sau:

Trong danh môc hµng ho¸ bÞ cÊm xuÊt nhËp khÈu trong giai ®o¹n 2001-2005, chØ cã mét mÆt hµng n«ng s¶n bÞ cÊm nhËp khÈu - ®ã lµ thuèc l¸ ®iÕu, x× gµ vµ c¸c d¹ng thuèc l¸ thµnh phÈm kh¸c. ViÖc cÊm nhËp khÈu thuèc l¸ cã thÓ biÖn minh theo kho¶n (b) ®iÒu XX cña GATT 1994 v× lý do b¶o vÖ søc khoÎ con ng­êi. Tuy nhiªn, ViÖt Nam sÏ khã cã thÓ chøng minh ®­îc viÖc cÊm nµy kh«ng vi ph¹m ®iÒu III cña GATT 1994 vÒ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö khi mµ ngµnh s¶n xuÊt thuèc l¸ cña chóng ta hiÖn nay kh¸ ph¸t triÓn víi sù cã mÆt cña c¶ mét sè liªn doanh víi n­íc ngoµi. V× thÕ, viÖc cÊm nµy cã thÓ bÞ coi lµ mét chÝnh s¸ch nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc.

Theo ®iÒu 6, QuyÕt ®Þnh 46/2001/Q§-TTg, ChÝnh phñ b·i bá c¬ chÕ giao h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o. Tr­íc ®©y, quota xuÊt khÈu g¹o th­êng ®­îc ph©n bæ vµo ®Çu n¨m vµ vµo th¸ng 9 hµng n¨m trªn c¬ së c©n ®èi nhu cÇu trong n­íc, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tõng mïa vô còng nh­ nhu cÇu vµ gi¸ quèc tÕ. ViÖc xo¸ bá h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o lµ mét b­íc tiÕn lín trong c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®Ó gióp ng­êi s¶n xuÊt néi ®Þa tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi.

Tuy nhiªn, ®iÒu 6.4 cña QuyÕt ®Þnh nµy còng nªu râ r»ng “Thñ t­íng ChÝnh phñ sÏ xem xÐt quyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt nh»m can thiÖp cã hiÖu qu¶ vµo thÞ tr­êng lóa g¹o”. ViÖc l­u ý vÒ c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t trong tr­êng hîp ®Æc biÖt ph¶n ¸nh mèi quan t©m cña ChÝnh phñ ®èi víi mét trong nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam vµ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò an ninh l­¬ng thùc.

a3) GiÊy phÐp nhËp khÈu:

Hai mÆt hµng n«ng s¶n ph¶i nhËp khÈu theo giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i lµ:

- Mét sè lo¹i dÇu thùc vËt tinh chÕ d¹ng láng:

Trong n¨m 2000, mét sè lo¹i dÇu thùc vËt tinh chÕ (dÇu cä, võng, l¹c, ®Ëu t­¬ng) thuéc danh môc mÆt hµng chÞu qu¶n lý cña giÊy phÐp nhËp khÈu kh«ng tù ®éng. ViÖc chuyÓn mÆt hµng nµy vµo danh môc c¸c mÆt hµng ph¶i nhËp khÈu theo giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i trong n¨m 2001 lµ kh«ng cã thay ®æi g×, v×, trªn thùc tÕ Bé Th­¬ng m¹i kh«ng cÊp phÐp nhËp khÈu cho mÆt hµng nµy. Do vËy, lé tr×nh xo¸ bá giÊy phÐp nhËp khÈu cho mÆt hµng nµy tõ 31/12/2001 (nh­ quy ®Þnh cña QuyÕt ®Þnh 46/2001/Q§-TTg) chÝnh lµ mét biÖn ph¸p dì bá hµng rµo phi thuÕ.

- §­êng th« vµ ®­êng tinh luyÖn:

Theo QuyÕt ®Þnh 46, mÆt hµng nµy thuéc danh môc qu¶n lý theo giÊy phÐp nhËp khÈu cña Bé Th­¬ng m¹i trong suèt thêi kú 2001-2005. Trong HiÖp ®Þnh AFTA, ®­êng thuéc danh môc hµng n«ng s¶n ch­a chÕ biÕn nh¹y c¶m, thêi h¹n ph¶i gi¶m thuÕ xuèng 0-5% lµ n¨m 2010 vµ lo¹i bá h¹n chÕ ®Þnh l­îng nhËp khÈu vµo 1/ 1/ 2006. Nh­ vËy, QuyÕt ®Þnh 46 lµ hoµn toµn phï hîp víi lé tr×nh cam kÕt AFTA.

Theo quy ®Þnh cña WTO, c¸c hµng rµo phi thuÕ kÓ trªn nh»m hç trî cho s¶n xuÊt trong n­íc ®Òu sÏ bÞ yªu cÇu lo¹i bá.

a4) GiÊy phÐp cña Bé chuyªn ngµnh:

Trong QuyÕt ®Þnh 46, mét sè nhãm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu thuéc vµo danh môc qu¶n lý chuyªn ngµnh. C¸c Bé liªn quan sÏ h­íng dÉn viÖc nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu dùa trªn nguyªn t¾c kh«ng ban hµnh giÊy phÐp mµ chØ ®­a ra c¸c tiªu chuÈn kü thuËt vµ ®Æc tÝnh sö dông cña hµng ho¸. Nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n trong nhãm nµy thuéc quyÒn qu¶n lý cña Bé NN vµ PTNT. Theo ®ã, gièng c©y trång, gièng vËt nu«i vµ c«n trïng c¸c lo¹i ph¶i qua kh¶o nghiÖm. C¨n cø trªn kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm Bé NN vµ PTNT sÏ quyÕt ®Þnh cho phÐp hay kh«ng cho phÐp c¸c hµng ho¸ ®ã ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam. NÕu ®­îc phÐp, hµng ho¸ sÏ ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng h¹n chÕ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu.

Riªng ®èi víi c¸c nguån gen, ngoµi viÖc ph¶i xin giÊy phÐp cña Bé chuyªn ngµnh mÆt hµng nµy cßn ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu cña Bé NN vµ PTNT. Ngoµi ra, Bé NN vµ PTNT còng chÞu tr¸ch nhiÖm cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu cho mét sè ®éng thùc vËt quý hiÕm, gièng c©y trång vµ vËt nu«i quý hiÕm.

b. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vÒ gi¸

TrÞ gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu

ViÖc dïng gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu ®Ó tÝnh thuÕ cho hµng nhËp khÈu bÞ coi lµ mét biÖn ph¸p bãp mÐo th­¬ng m¹i. Hµng n¨m, Bé Tµi chÝnh sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña Bé Th­¬ng m¹i vµ Tæng côc H¶i quan ®· ban hµnh danh môc c¸c nhãm mÆt hµng nhµ n­íc qu¶n lý gi¸ tÝnh thuÕ vµ b¶ng gÝa tèi thiÓu c¸c mÆt hµng thuéc danh môc nµy ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ nhËp khÈu. So s¸nh sè liÖu qua c¸c n¨m, dÔ dµng nhËn thÊy sè l­îng cña c¸c nhãm hµng thuéc lo¹i nµy ®· gi¶m dÇn tõ 34 nhãm mÆt hµng (n¨m 1996) ®Õn 21 nhãm mÆt hµng (n¨m 1997), 15 nhãm (n¨m 1999). Theo quyÕt ®Þnh 164/2000/Q§-BTC, ngµy 10/10/2000, hiÖn nay sè nhãm hµng thuéc danh môc nµy lµ 7 nhãm vµ chØ cã duy nhÊt mét nhãm hµng thuéc lo¹i n«ng s¶n lµ ®å uèng c¸c lo¹i (trong ch­¬ng 22 cña BiÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh). Nh­ vËy, so víi quyÕt ®Þnh 68/1999/Q§-BTC (01/07/1999), mÆt hµng ®­êng ®· bÞ lo¹i khái danh môc nµy. Nh­ng nh­ trªn ®· ph©n tÝch, viÖc nhËp khÈu ®­êng lµ hÇu nh­ kh«ng thÓ trong 5 n¨m tíi nªn viÖc kh«ng quy ®Þnh ®­êng thuéc danh môc gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu, trªn thùc tÕ còng kh«ng cã ¶nh h­ëng g×.

Ph­¬ng ph¸p dïng gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu ®Ó tÝnh thuÕ ®èi víi hµng nhËp khÈu lµ vi ph¹m ®iÒu VII (vÒ TrÞ gi¸ tÝnh thuÕ H¶i quan) trong GATT 1994. Trong GATT 1994 quy ®Þnh râ trÞ gi¸ tÝnh thuÕ quan ®èi víi hµng nhËp khÈu ph¶i dùa trªn gi¸ trÞ thùc cña hµng nhËp khÈu lµm c¬ së tÝnh thuÕ, hoÆc dùa trªn gi¸ trÞ thùc cña hµng t­¬ng tù, chø kh«ng ®­îc c¨n cø vµo trÞ gi¸ cña hµng cã xuÊt xø néi hay trÞ gi¸ ¸p ®Æt hoÆc ®­a ra mét c¸ch v« c¨n cø. H¬n thÕ n÷a, ph­¬ng ph¸p vµ c¬ së x¸c ®Þnh trÞ gi¸ cña s¶n phÈm chÞu thuÕ quan ph¶i æn ®Þnh vµ ®­îc c«ng bè réng r·i. Tuy nhiªn, theo LuËt H¶i Quan (ban hµnh ngµy 12/07/2001) chÝnh phñ sÏ xem xÐt sö dông c¸c c«ng cô hîp ph¸p nh»m chuyÓn hÖ thèng ®Þnh gi¸ hiÖn t¹i mµ ViÖt Nam ®ang sö dông sang hÖ thèng ®Þnh gi¸ dùa trªn tiªu chuÈn GATT/WTO tõ 01/01/2002. §©y lµ mét b­íc ®i tÝch cùc nh»m c¶i c¸ch khung ph¸p lý phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp.

2. C¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn doanh nghiÖp

Tõ 31/07/1998 (theo NghÞ ®Þnh sè 57/1998/N§-CP), tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp (trõ doanh nghiÖp chÞu sù ®iÒu chØnh cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam) ®Òu ®­îc phÐp xuÊt khÈu nhËp khÈu hµng ho¸ theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh c¸c ®Çu mèi nhËp khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh vÉn cßn tån t¹i nh­ mét biÖn ph¸p phi thuÕ nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, ng¨n c¶n tù do ho¸ th­¬ng m¹i.

Trong thêi kú 2001-2005, nh×n chung, Nhµ n­íc kh«ng quy ®Þnh ®Çu mèi xuÊt nhËp khÈu ®èi víi bÊt cø mét mÆt hµng n«ng s¶n nµo. §iÒu 6, QuyÕt ®Þnh 46 b·i bá viÖc quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp ®Çu mèi kinh doanh xuÊt nhËp khÈu g¹o. Thªm vµo ®ã, NghÞ ®Þnh 44/2001/N§-CP ban hµnh 02/08/2001 vÒ viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 57/1998/N§-CP ®· cho phÐp c¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam ®­îc quyÒn xuÊt khÈu tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ (trõ hµng ho¸ thuéc danh môc hµng ho¸ cÊm xuÊt khÈu) kh«ng phô thuéc ngµnh nghÒ, ngµnh hµng ghi trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. Cã nghÜa lµ tõ nay, doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc phÐp xuÊt khÈu g¹o kh«ng phô thuéc ngµnh nghÒ, ngµnh hµng ®· ®¨ng ký miÔn lµ hä cã ®¨ng ký m· sè kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè.

Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu g¹o cã sù can thiÖp hoÆc cã sù tho¶ thuËn cña chÝnh phñ, Bé Th­¬ng m¹i sÏ chØ ®Þnh doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ chØ ®¹o viÖc giao dÞch (kÓ c¶ viÖc tham gia ®Êu thÇu) víi c¸c ®èi t¸c ®­îc chÝnh phñ n­íc mua hµng chØ ®Þnh. Sè l­îng g¹o xuÊt khÈu thuéc Hîp ®ång ChÝnh phñ sÏ ®­îc ph©n cho c¸c tØnh trªn c¬ së s¶n l­îng lóa hµng ho¸ cña ®Þa ph­¬ng, ®Ó Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh trùc tiÕp giao cho doanh nghiÖp thuéc tØnh thùc hiÖn; cã tÝnh ®Õn quyÒn lîi cña doanh nghiÖp ®¹i diÖn ký hîp ®ång.

Xu h­íng xo¸ bá c¸c doanh nghiÖp ®Çu mèi trong xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ mét xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®óng ®¾n theo quy ®Þnh cña WTO vÒ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nhµ n­íc. Xu h­íng nµy ®· ®em l¹i t¸c ®éng míi ®Ó thóc ®Èy sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thu mua vµ xuÊt khÈu n«ng phÈm theo h­íng cã lîi cho c¶ ng­êi n«ng d©n vµ nhµ xuÊt khÈu.

3. C¸c chÝnh s¸ch mang tÝnh kü thuËt

V× cßn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, hiÖn t¹i ViÖt Nam hÇu nh­ ch­a sö dông c¸c hµng rµo kü thuËt nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc.

HiÖn nay, ë ViÖt Nam cã hai quy ®Þnh liªn quan ®Õn kiÓm dÞch ®éng thùc vËt ®ã lµ NghÞ ®Þnh 92/CP ngµy 27/11/1993 vÒ ho¹t ®éng kiÓm dÞch thùc vËt vµ NghÞ ®Þnh 93/CP ngµy 27/11/1993 vÒ ho¹t ®éng thó y; C¸c quy ®Þnh vÒ kiÓm dÞch thó y quy ®Þnh r»ng mäi ®éng vËt vµ s¶n phÈm ®éng vËt chØ ®­îc phÐp chuyÓn tõ ®Þa ph­¬ng nµy sang ®Þa ph­¬ng kh¸c, ®­îc xuÊt khÈu, nhËp khÈu qu¸ c¶nh vµo ViÖt Nam sau khi ®· ®­îc c¬ quan thó y cã thÈm quyÒn kiÓm tra.

HiÖn nay ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña Tæ chøc Phßng chèng dÞch bÖnh quèc tÕ (OIE) vµ Tæ chøc b¶o vÖ thùc vËt Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng (APPPC). Theo mét sè chuyªn gia, hÖ thèng c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ViÖt Nam vÒ kiÓm dÞch ®éng thùc vËt kh¸ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña WTO vÒ néi dung vµ tÝnh minh b¹ch cña c¸c quy ®Þnh nµy. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, viÖc thùc thi c¸c quy ®Þnh cßn kÐm hiÖu qu¶ c¶ trªn ph­¬ng diÖn b¶o vÖ søc khoÎ con ng­êi vµ t¹o hµng rµo b¶o hé cho s¶n xuÊt trong n­íc.

C¸c biÖn ph¸p vÒ tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ qu¶n lý tiªu chuÈn chÊt l­îng còng chøng tá phï hîp víi WTO, nh­ng, nh×n chung võa thiÕu vµ yÕu.

III - Hç trî trong n­íc vµ trî cÊp xuÊt khÈu

N­íc ta lµ mét n­íc n«ng nghiÖp víi 70% d©n sè sèng ë n«ng th«n, n«ng nghiÖp ®ãng gãp 24% GDP cña c¶ n­íc. N«ng nghiÖp võa lµ ngµnh kinh tÕ quan träng gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi, N«ng nghiÖp còng lµ ®èi t­îng Nhµ n­íc quan t©m hç trî trong nhiÒu n¨m qua.

§èi víi bÊt cø n­íc nµo, hç trî n«ng nghiÖp ®Òu cã xu thÕ t¨ng lªn tû lÖ thuËn víi møc ®é c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. N­íc ta còng kh«ng ngo¹i lÖ.

Sè liÖu dïng lµm c¨n cø ®Ó ph©n tÝch trong bµi nµy lµ sè thu thËp ®­îc tõ nguån ng©n s¸ch Trung ­¬ng trong giai ®o¹n 96-98, kh«ng tÝnh ®­îc kho¶n miÔn trõ nép ng©n s¸ch (®¸ng ra ph¶i nép).

- Nghiªn cøu khoa häc: Giai ®o¹n 1996 - 1998, Nhµ n­íc cÊp kinh phÝ nghiªn cøu ë møc 200 - 260 tû ®ång/ n¨m cho c¸c viÖn, tr­êng trong vµ ngoµi Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT, trong ®ã, c¸c viÖn nghiªn cøu thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®­îc cÊp kho¶ng tõ 80 - 120 tû ®ång. Kinh phÝ nghiªn cøu t¨ng lªn hµng n¨m nh­ng vÉn ë møc thÊp. Theo b¸o c¸o cña c¸c ViÖn nghiªn cøu, kho¶ng 50 % kinh phÝ ®­îc cÊp ®Ó chi l­¬ng vµ bé m¸y nªn kh©u chuyÓn giao c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cho ng­êi s¶n xuÊt rÊt h¹n chÕ.

- §µo t¹o: C¸c tr­êng ®¹i häc, trung häc vµ c«ng nh©n d¹y nghÒ ®µo t¹o phôc vô cho ngµnh n«ng nghiÖp, gåm 5 tr­êng ®¹i häc, 30 tr­êng trung häc vµ c«ng nh©n d¹y nghÒ thuéc c¸c ngµnh trång trät, ch¨n nu«i, thó y, b¶o vÖ thùc vËt, c¬ khÝ, l©m nghiÖp, chÕ biÕn thùc phÈm, kÕ to¸n... Giai ®o¹n 1996 - 1998, Nhµ n­íc cÊp kinh phÝ ®µo t¹o kho¶ng 120 - 140 tû ®ång/ n¨m.

- KhuyÕn n«ng: N¨m 1993, NghÞ ®Þnh sè 13/CP ngµy 2/3/1993 vÒ “quy ®Þnh c«ng t¸c khuyÕn n«ng” ®­îc ban hµnh. §Õn nay, hÖ thèng khuyÕn n«ng ®· ®­îc thµnh lËp tõ Trung ­¬ng (Côc KhuyÕn n«ng, khuyÕn l©m) ®Õn cÊp tØnh (61 trung t©m KN tØnh, thµnh phè) vµ kho¶ng 70% sè huyÖn cã phßng khuyÕn n«ng.. Ho¹t ®éng khuyÕn n«ng gåm: l­¬ng cho c¸n bé khuyÕn n«ng, líp tËp huÊn, x©y dùng ®iÓm tr×nh diÔn vµ chi phÝ hµnh chÝnh. KhuyÕn n«ng cÊp x· ho¹t ®éng theo h×nh thøc tù nguyÖn, chØ ®­îc hç trî mét phÇn kinh phÝ nªn viÖc chuyÓn giao TBKT cho nh©n d©n bÞ h¹n chÕ, nhÊt lµ ®èi víi c¸c x· khã kh¨n vïng cao, vïng x©u vïng xa.

- H¹ tÇng c¬ së ngµnh n«ng nghiÖp: Hµng n¨m, Nhµ n­íc dµnh trªn 3000 tû ®ång tËp trung chñ yÕu x©y dùng, n©ng cÊp hÖ thèng thñy lîi, ®ª ®iÒu, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c ViÖn, tr­êng, tr¹m, tr¹i... (kh«ng kÓ giao th«ng),

- Dù tr÷ Nhµ n­íc v× môc ®Ých an ninh l­¬ng thùc - thùc phÈm

Ho¹t ®éng dù tr÷ quèc gia liªn quan ®Õn n«ng nghiÖp bao gåm: dù tr÷ lóa g¹o ë møc trªn d­íi nöa triÖu tÊn g¹o/ n¨m, gièng lóa, ng«, gièng rau, thuèc thó y, thuèc b¶o vÖ thùc vËt.

- Ch­¬ng tr×nh m«i tr­êng: Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 327, ngµy 15/ 9/ 1992 vÒ ch­¬ng tr×nh phñ xanh ®Êt tr«ng ®åi nói träc (gäi t¾t lµ ch­¬ng tr×nh 327) vµ quyÕt ®Þnh sè 773 vÒ sö dông ®Êt trèng, b·i båi ven s«ng biÓn (gäi t¾t lµ ch­¬ng tr×nh 773). HiÖn nay, ch­¬ng tr×nh nµy ®­îc chuyÓn thµnh ch­¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng (ch­¬ng tr×nh 661), mçi n¨m ®­îc ®Çu t­ 300 tû ®ång tõ nguån ng©n s¸ch.

- Ch­¬ng tr×nh trî gióp vïng: C¸c ho¹t ®éng trong ch­¬ng tr×nh nµy gåm:

C«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh c­, x©y dùng vïng kinh tÕ míi, ch­¬ng tr×nh 135, X§GN...

Hç trî c­íc phÝ vËn chuyÓn vËn chuyÓn l­¬ng thùc, muèi, ph©n bãn, thuèc s©u... lªn miÒn nói.

Hç trî c­íc phÝ vËn chuyÓn vËn chuyÓn mua n«ng s¶n tõ miÒn nói vÒ miÒn xu«i.

Mét sè ch­¬ng tr×nh hç trî §BSCL, T©y nguyªn, miÒn nói phÝa B¾c còng phï hîp víi tiªu chÝ nµy. Nh­ng do ®©y lµ c¸c ch­¬ng tr×nh lång ghÐp nªn kh«ng thu thËp ®­îc sè liÖu.

- Trî cÊp l­¬ng thùc - thùc phÈm ®Ó cøu ®ãi cho nh÷ng vïng khã kh¨n ë vïng s©u, vïng xa, nói cao hoÆc c¸c vïng gÆp thiªn tai

- Gi¶m nhÑ thiªn tai cho vïng bÞ thiªn tai ®Ó nh©n d©n æn ®Þnh cuéc sèng, kh«i phôc l¹i s¶n xuÊt nh­ hç trî tiÒn ®iÖn ®Ó b¬m n­íc chèng óng, chèng h¹n, hç trî tiÒn ®Ó mua gièng c©y trång, thuèc thó y, b¶o vÖ thùc vËt...

MiÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®èi víi mét sè c©y trång trong nh÷ng vïng bÞ triªn tai.

- B¶o vÖ thùc vËt, thó y: phßng chèng dÞch bÖnh c©y trång, vËt nu«i.

So víi quy ®Þnh cña WTO, do h¹n chÕ tµi chÝnh, n­íc ta ch­a ¸p dông nhiÒu chÝnh s¸ch nh­: trî cÊp cho ng­êi cã thu nhËp thÊp, trî cÊp chuyÓn dÞch c¬ cÊu th«ng qua ch­¬ng tr×nh trî gióp ng­êi s¶n xuÊt vÒ h­u, trî cÊp chuyÓn dÞch c¬ cÊu th«ng qua ch­¬ng tr×nh chuyÓn ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sang sö dông vµo môc ®Ých kh¸c, trî cÊp chuyÓn dÞch c¬ cÊu th«ng qua hç trî ®Çu t­, ch­¬ng tr×nh an toµn vµ b¶o hiÓm thu nhËp vv...

C¨n cø vµo tiªu trÝ nhãm chÝnh s¸ch nµy, cã thÓ xÕp mét sè chÝnh s¸ch cña ViÖt nam ë nhãm nµy nh­ sau:

- Hç trî ®Çu t­ - th«ng qua ch­¬ng tr×nh tÝn dông ­u ®·i tõ Quü hç trî ph¸t triÓn theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc: ChÝnh phñ hç trî b»ng c¸ch cÊp bï chªnh lÖch cho ng©n hµng ®Ó ng©n hµng cho vay tÝn dông ®Çu t­ víi l·i suÊt ­u ®·i. §èi víi c¸c kho¶n nî khã ®ßi cña ngµnh n«ng nghiÖp, Nhµ n­íc cho khoanh nî, xo¸ nî.

- Hç trî ®Çu vµo cho n«ng d©n nghÌo hoÆc nh÷ng n¬i khã kh¨n: Nhµ n­íc thiÕt lËp lªn hÖ thèng Ng©n hµng ng­êi nghÌo cho nh©n d©n nghÌo ®­îc vay vèn l·i suÊt ®Æc biÖt ­u ®·i (50% l·i suÊt th«ng th­êng) ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. §èi t­îng hç trî lµ nh÷ng ng­êi nghÌo th­êng tËp trung ë vïng trung du, miÒn nói, duyªn h¶i miÒn trung, vïng s©u, vïng xa. Nhµ n­íc cÊp bï chªnh lÖch phÇn l·i suÊt, khoanh nî, xo¸ nî trong tr­êng hîp khã ®ßi...

- Trî cÊp chuyÓn dÞch c©y trång thay thÕ c©y thuèc phiÖn: Hç trî cho nh©n d©n chuyÓn tõ trång c©y thuèc phiÖn sang trång c©y kh¸c ( hç trî c©y gièng, h¹t gièng, con gièng, h­íng dÉn kü thuËt vµ kiÓm tra, kiÓm so¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn dÞch c©y trång nµy).

Trong giai ®o¹n 96-98, b×nh qu©n mét n¨m Nhµ n­íc hç trî n«ng nghiÖp th«ng qua nhãm chÝnh s¸ch nµy kho¶ng 532 tû ®ång/ n¨m. Trong ®ã:

+ Hç trî ®Çu t­: 183 tû

+ Hç trî ®Çu vµo cho n«ng d©n nghÌo hoÆc nh÷ng n¬i khã kh¨n: 333 tû

+ Trî cÊp chuyÓn dÞch c©y trång thay thÕ c©y thuèc phiÖn: 15,6 tû.

c) Nhãm AMS (Ambber box)

PhÇn lín c¸c hç trî cña ChÝnh phñ tõ nguån quü B×nh æn gi¸ (BOG): Bï l·i suÊt cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó mua lóa g¹o, ®­êng, thÞt lîn... trong vô thu ho¹ch khi gi¸ thÞ tr­êng xuèng qu¸ thÊp g©y thua lç cho ng­êi s¶n xuÊt (chñ yÕu lµ lóa g¹o, c¸c mÆt hµng kh¸c nh­ ®­êng, thÞt lîn, b«ng... th× khèi l­îng rÊt Ýt, ph¸t sinh kh«ng th­êng xuyªn.

Hç trî c¸c c¬ së ch¨n nu«i gièng gèc trong ch­¬ng tr×nh trî gi¸ gièng gèc lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc.

Tõ n¨m 1999, quü BOG ®· chuyÓn sang Quü hç trî xuÊt khÈu nªn cÇn ph¶i c©n nh¾c ®Ó ë nhãm chÝnh s¸ch hay nªn chuyÓn sang nhãm chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu, mÆc dï néi dung hç trî vÉn nh­ cò.

N¨m 1999, ChÝnh phñ cã quyÕt ®Þnh vÒ mét sè gi¶i ph¸p th¸o gì khã kh¨n cho ngµnh mÝa ®­êng, trong ®ã, lÊy ng©n s¸ch ra tr¶ nî hç c¸c doanh nghiÖp ch­a tr¶ nî ®­îc, bï chªnh lÖch tû gi¸...

Hç trî gi¸ thÞ tr­êng cßn ph¶i kÓ ®Õn biÖn ph¸p h¹n ng¹ch xuÊt khÈu g¹o (tõ n¨m 2001 bá), giÊy phÐp nhËp khÈu ®­êng, mua lóa theo gi¸ tèi thiÓu n¨m 2001 còng lµ nh÷ng biÖn ph¸p lµm cho gi¸ trong n­íc kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ thÞ tr­êng. Tæng hç trî tõ nhãm nµy lµ 86,7 tû ®ång (ch­a kÓ phÇn hç trî b»ng biÖn ph¸p phi thuÕ ®èi víi mÆt hµng ®­êng ph¶i quy thµnh gi¸ trÞ kho¶ng 1700 tû ®ång do ¸p dông giÊy phÐp nhËp khÈu lµm cho gi¸ ®­êng trong n­íc cao h¬n gi¸ thÕ giíi 30- 40%).

- PhÇn lín hç trî trong n­íc ®Òu n»m trong diÖn chÝnh s¸ch hép xanh (chiÕm 91,7 % so víi tæng sè hç trî trong n­íc giai ®o¹n 96/ 98)

- C¸c chÝnh s¸ch trong nhãm Blue box chiÕm tû lÖ 7,12%.

- C¸c chÝnh s¸ch thuéc nhãm ph¶i cam kÕt rÊt thÊp so víi møc WTO cho phÐp lµ 10% gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp (n¨m 1999, gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp cña n­íc ta lµ 121.000 tû ®ång). NÕu tÝnh c¶ hç trî b»ng biÖn ph¸p phi thuÕ ®èi víi mÆt hµng ®­êng ph¶i quy thµnh gi¸ trÞ kho¶ng 1700 tû ®ång th× hç trî cña n­íc ta trong nhãm chÝnh s¸ch nµy míi ch­a ®Õn 2% gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng nghiÖp .

(Trong khi cña Th¸i lan lµ Hép xanh: 66,8%; hép xanh l¬ 9,7% vµ AMS 23,5% sè liÖu n¨m 1997)

Tuy nhiªn, nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ c¸c chÝnh s¸ch cña n­íc ta lµ hoµn toµn phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO.

- C¸c chÝnh s¸ch hç trî trong nhãm Ambber box cña n­íc ta ®Òu mang tÝnh gi¶i quyÕt t×nh thÕ, kh«ng theo mét kÕ ho¹ch hay ch­¬ng tr×nh ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt tr­íc. DiÖn mÆt hµng, sè l­îng hµng ®­îc h­ëng hç trî tuú thuéc vµo t×nh h×nh thùc tÕ ph¸t sinh (tÝnh kh«ng l­êng tr­íc).

- §èi t­îng ®­îc h­ëng trî cÊp lµ doanh nghiÖp, mµ chñ yÕu lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Ch­a x©y dùng ®­îc c¸c tiªu chÝ ¸p dông ®Ó t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp.

Hç trî trùc tiÕp cho ng­êi s¶n xuÊt (n«ng d©n) rÊt Ýt, nhÊt lµ ®èi víi d©n nghÌo, vïng khã kh¨n (c¸c n­íc nh­ Malaysia, Th¸i lan... ¸p dông d¹ng hç trî nµy t­¬ng ®èi lín).

N¨m 2001, ChÝnh s¸ch hç trî cña ChÝnh phñ ®· cã sù c¶i thiÖn, thiªn vÒ hç trî ng­êi s¶n xuÊt nhiÒu h¬n: gi¶m thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®èi víi cµ phª, lóa g¹o, vïng khã kh¨n, vïng thiªn tai, hç trî vaccin cho vïng ch¨n nu«i lîn.

2- Trî cÊp xuÊt khÈu

Tr­íc n¨m 1998, n­íc ta kh«ng trî cÊp trùc tiÕp xuÊt khÈu tõ nguån ng©n s¸ch Nhµ n­íc.

Tõ n¨m 1998 ®Õn nay, khñng ho¶ng tµi chÝnh s¶y ra ë c¸c n­íc ch©u ¸, Nga lµm ®ång tiÒn c¸c n­íc nµy mÊt gi¸ nghiªm träng, gi¸ n«ng s¶n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi gi¶m m¹nh, ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña n«ng d©n, ChÝnh phñ buéc ph¶i trî cÊp xuÊt khÈu ngµy mét t¨ng:

- N¨m 1998:

Trî gi¸ xuÊt khÈu døa hép sang thÞ tr­êng Mü (phÇn hç trî nhËp khÈu gièng døa chuyÓn sang nhãm chÝnh s¸ch hç trî trong n­íc).

Hç trî l·i suÊt ®èi víi mét sè hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu (thÞt, rau qu¶) theo quyÕt ®Þnh 178 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ (møc l·i suÊt ­u ®·i lµ 0,2%/ th¸ng so víi l·i suÊt th«ng th­êng).

Bï lç d­a chuét ng©m dÊm, thÞt lîn xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Nga.

- Tõ n¨m 1999 ®Õn nay, Quü hç trî xuÊt khÈu thµnh lËp. C¸c d¹ng hç trî tõ Quü gåm:

Lóa g¹o: + Bï l·i suÊt mua lóa t¹m tr÷.

+ Bï lç xuÊt khÈu lóa g¹o.

Rau qu¶: + Hç trî nhËp khÈu døa gièng,

+ D­a chuét ng©m dÊm.

+ Døa hép, mËn hép

Cµ phª: + Bï lç cho xuÊt khÈu cµ phª n¨m 1999, 2000.

+ Hç trî l·i suÊt mua cµ phª t¹m tr÷.

ThÞt lîn: Hç trî xuÊt khÈu sang Nga, Hång k«ng.

MÝa: Hç trî nhËp khÈu mÝa gièng

ChÌ: Hç trî nhËp khÈu chÌ gièng.

(do tªn quü lµ Quü hç trî xuÊt khÈu nªn c¸c chÝnh s¸ch hç trî lÊy tõ trong nguån nµy ®Òu ®­a vµo nhãm nµy. Thùc tÕ nh÷ng hç trî nhËp khÈu c¸c lo¹i gièng cã thÓ chuyÓn sang phÇn hç trî trong n­íc)

§¸nh gi¸ møc ®é trî cÊp xuÊt khÈu so víi quy ®Þnh WTO:

Møc ®é trî cÊp xuÊt khÈu cña n­íc ta thÊp. Nh­ng, xu thÕ trî cÊp ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ diÖn mÆt hµng vµ khèi l­îng tõng mÆt hµng ®­îc h­ëng trî cÊp. Lóa g¹o: t¨ng tõ møc 1 triÖu tÊn lªn 2 triÖu tÊn; T¨ng thªm mÆt hµng cµ phª, hç trî cµ phª víi khèi l­îng lín, bï lç cµ phª hµng tr¨m tû ®ång…)

Chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc h­ëng trî cÊp xuÊt khÈu. §iÒu nµy sÏ kh«ng phï hîp nÕu xÐt vÒ gãc ®é b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp.

Gièng nh­ hç trî trong n­íc, trî cÊp xuÊt khÈu cña n­íc ta còng ®Òu mang tÝnh gi¶i quyÕt t×nh thÕ, rÊt khã cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch.

Tõ n¨m 2001, Quü tÝn dông hç trî xuÊt khÈu ®­îc thµnh lËp lµ biÖn ph¸p míi phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO. Nhµ n­íc còng ¸p dông thªm biÖn ph¸p míi nh­ th­ëng xuÊt khÈu cho 4 mÆt hµng g¹o, cµ phª, thÞt l¬n vµ rau qu¶ hép.

Hai lo¹i chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh«ng bÞ cÊm ¸p dông lµ hç trî c­íc phÝ vËn t¶i trong n­íc, quèc tÕ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i th× n­íc ta ch­a ¸p dông ®Ó hç trî xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n.

(Kinh nghiÖm hç trî n«ng nghiÖp cña Th¸i Lan- xem phô lôc)

Hç trî n«ng nghiÖp ngµy cµng t¨ng lµ mét xu thÕ tÊt yÕu ®èi víi bÊt kú n­íc nµo trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña n­íc ta lµ h­íng ra xuÊt khÈu. Do vËy, chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc vµ chÝnh s¸ch hç trî ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu lµ rÊt cÇn thiÕt. Nh­ng trong bèi c¶nh héi nhËp, th× c¸c chÝnh s¸ch trong thêi gian tíi ph¶i ®¹t ®­îc c¸c yªu cÇu sau:

Phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n mµ n­íc ta ®· cam kÕt.

C¶i c¸ch chÝnh s¸ch thuÕ ph¶i g¾n liÒn víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c trong n«ng nghiÖp, nhÊt lµ hç trî trong n­íc ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña ngµnh hµng.

Phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh thùc tÕ cña ®Êt n­íc ta lµ mét n­íc nghÌo, kh«ng cã nhiÒu kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó trî cÊp.

Hç trî võa thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, võa kh«ng t¹o ra sù û l¹i, tr«ng chê vµo trî cÊp cña Nhµ n­íc.

T¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®Ó khuyÕn khÝch nh÷ng ng­êi kinh doanh giái.

Hç trî tõ kh©u s¶n xuÊt ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh ®èi víi tõng ngµnh hµng (h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng) h¬n lµ trî cÊp trùc tiÕp xuÊt khÈu.

Trªn c¬ së c¸c ®iÒu kho¶n vµ lÞch tr×nh mµ n­íc ta ®· cam kÕt víi c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ (AFTA, APEC, IMF, Myazawa...), 2 mèc thêi gian vÒ tù do ho¸ th­¬ng m¹i hµng n«ng s¶n ®· ®­îc x¸c ®Þnh, ®ã lµ 2006 víi AFTA vµ 2020 víi APEC. Víi sù t­¬ng ®ång vÒ s¶n phÈm gi÷a c¸c n­íc ASEAN, thêi ®iÓm 2006 sÏ lµ th¸ch thøc lín nhÊt, gÇn cËn nhÊt ®èi víi hµng n«ng s¶n n­íc ta.

Chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc lµ b¶o hé cã chän läc vµ cã thêi h¹n ®èi víi c¸c ngµnh hµng, dùa vµo sù ph©n lo¹i kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh hµng ®Ó x©y dùng cÊp ®é b¶o hé. Ngµnh n«ng nghiÖp còng ®· x¸c ®Þnh cÊp ®é b¶o hé cho tõng nhãm hµng theo 3 møc:

B¶o hé thÊp: Chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm th« hiÖn nay ®ang xuÊt khÈu hoÆc lµ ®Çu vµo cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn nh­ hå tiªu, cao su, l¹c, ng«, ®Ëu t­¬ng vv...

B¶o hé trung b×nh: Gåm nh÷ng ngµnh hµng trong n­íc ®ang s¶n xuÊt, nhu cÇu nhËp khÈu Ýt nh­ rau qu¶ t­¬i, thÞt t­¬i...

B¶o hé cao: S¶n phÈm chÕ biÕn.

§Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng, qu¸ tr×nh x©y dùng chÝnh s¸ch thuÕ ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi phi thuÕ, hç trî trong n­íc, ®Çu t­ ®Ó t¹o sù ®ång bé trong chÝnh s¸ch míi cã thÓ hç trî c¸c ngµnh hµng ph¸t triÓn; Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n vµ th­¬ng m¹i ph¸t triÓn.

ChÝnh s¸ch thuÕ NK trong t­¬ng lai sÏ gi¶m dÇn c¶ vÒ tû lÖ % møc thuÕ lÉn gi¶m tõ nhiÒu møc thuÕ xuèng cßn vµi møc ®Ó t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c s¶n phÈm, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ c¹nh tranh.

2 - C¸c biÖn ph¸p phi thuÕ

Sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ mét thùc tÕ th­êng thÊy ë tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi kÓ c¶ nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, ViÖt Nam cµng cÇn cã mét chiÕn l­îc b¶o hé ®óng ®¾n, cã chän läc vµ cã ®iÒu kiÖn víi mét lé tr×nh hîp lý ®Ó võa tho¶ m·n yªu cÇu héi nhËp, võa b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc.

Trong t­¬ng lai, khi ®µm ph¸n gia nhËp WTO, ViÖt Nam sÏ rÊt khã duy tr× vµ biÖn minh cho c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh­ cÊm nhËp khÈu, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, giÊy phÐp nhËp khÈu... V× vËy, ®Þnh h­íng c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ sÏ ¸p dông trong t­¬ng lai ®èi víi lÜnh vùc n«ng nghiÖp cÇn vËn dông linh ho¹t nh­ng vÉn ®¶m b¶o tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña WTO.

- C¸c biÖn ph¸p kü thuËt, kiÓm dÞch ®éng thùc vËt

Do ®Æc thï cña hµng n«ng s¶n so víi c¸c mÆt hµng kh¸c, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt vµ kiÓm dÞch thùc vËt nÕu sö dông khÐo lÐo vµ linh ho¹t sÏ g©y c¶n trë ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi mét c¸ch hîp ph¸p.

WTO cho phÐp c¸c n­íc sö dông c¸c quy ®Þnh, tiªu chuÈn kü thuËt, c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh kiÓm dÞch cÇn thiÕt vµ thÝch hîp nh»m b¶o vÖ søc khoÎ con ng­êi, quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng miÔn lµ c¸c quy ®Þnh nµy kh«ng h¹n chÕ v« lý ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ.

Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ c¸c biÖn ph¸p nµy cßn ®­îc sö dông ch­a phæ biÕn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Sù thiÕu ®ång bé vÒ quy ®Þnh khung ph¸p lý, sù non kÐm vÒ x©y dùng c¸c tiªu chuÈn vµ c¸c h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é trong viÖc ®Æt ra vµ vËn dông c¸c biÖn ph¸p kiÓm dÞch ®éng thùc vËt, c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra kü thuËt ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nµy t¹i ViÖt Nam.

V× vËy, ta cÇn tõng b­íc x©y dùng mét chÝnh s¸ch ®ång bé, ban hµnh ph¸p lÖnh vÒ kiÓm dÞch ®éng thùc vËt, c¸c quy t¾c kiÓm tra kü thuËt víi danh s¸ch chi tiÕt c¸c mÆt hµng, quy tr×nh, th«ng sè kiÓm tra vµ so s¸nh nh»m t¹o ra mét rµo c¶n hîp ph¸p ®èi víi nhËp khÈu n«ng s¶n, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ b¶o vÖ søc khoÎ con ng­êi, m«i tr­êng.

- C¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸

ViÖt Nam cÇn ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ dùa trªn c¸c quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO ®Ó ng¨n chÆn viÖc hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ vµo thÞ tr­êng néi ®Þa, bãp nghÑt s¶n xuÊt trong n­íc, g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn thÞ tr­êng n«ng phÈm nãi chung.

§Õn nay ViÖt Nam ch­a ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt nµo lµm c¬ së ph¸p lý ®Ó ¸p dông biÖn ph¸p tù vÖ, mét biÖn ph¸p ®­îc WTO cho phÐp sö dông trong tr­êng hîp ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc bÞ thiÖt h¹i hoÆc cã nguy c¬ bÞ thiÖt h¹i nghiªm träng tr­íc sù nhËp khÈu å ¹t tõ bªn ngoµi.

Trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn x©y dùng ph¸p luËt vÒ tù vÖ (theo c¸c tiªu chuÈn trong HiÖp ®Þnh Tù vÖ cña WTO) nh»m b¶o hé c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc.

Ngoµi ra, riªng ®èi víi n«ng s¶n, hiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp cßn dµnh cho c¸c n­íc quyÒn ¸p dông biÖn ph¸p tù vÖ ®Æc biÖt ®èi víi mét sè mÆt hµng, mµ c¸c n­íc thµnh viªn ®· tiÕn hµnh thuÕ ho¸ vµ b¶o l­u quyÒn tù vÖ ®Æc biÖt trong lÞch tr×nh cam kÕt cña m×nh. §iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông c¸c quyÒn nµy thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi ®iÒu kiÖn ¸p dông quyÒn tù vÖ v× kh«ng cÇn chøng tá ngµnh s¶n xuÊt néi ®Þa bÞ tæn th­¬ng hoÆc cã nguy c¬ bÞ tæn th­¬ng.

WTO cho phÐp c¸c n­íc thµnh viªn duy tr× c¸c h×nh thøc trî cÊp kh«ng g©y bãp mÐo th­¬ng m¹i hoÆc g©y tæn h¹i tíi lîi Ých cña c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c. Ngoµi ra, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i tõ c¸c biÖn ph¸p ®èi xö ®Æc biÖt vµ kh¸c biÖt nh»m ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c cña th­¬ng m¹i b×nh ®¼ng vµ t¹o ra mét “s©n ch¬i” chung cho tÊt c¶ c¸c thµnh viªn WTO. WTO còng thõa nhËn trî cÊp lµ mét c«ng cô ph¸t triÓn hîp ph¸p vµ quan träng cña c¸c n­íc thµnh viªn ®ang ph¸t triÓn.

Theo ®iÒu 9 cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp, ViÖt Nam víi t­ c¸ch lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn vÉn cã thÓ tiÕp tôc sö dông mét c¸ch linh ho¹t c¸c trî cÊp xuÊt khÈu cho n«ng s¶n. Ngoµi ra, mét sè h×nh thøc trî cÊp liªn quan ®Õn tÝn dông xuÊt khÈu, b¶o hiÓm xuÊt khÈu cho ®Õn nay vÉn ch­a ®­îc ®iÒu chØnh cô thÓ bëi bÊt kú nguyªn t¾c thèng nhÊt nµo, do ®ã vÉn ®ang ®­îc nhiÒu n­íc vËn dông nh»m tr¸nh nÐ c¸c cam kÕt vÒ c¾t gi¶m trî cÊp xuÊt khÈu. Nh­ vËy, xÐt vÒ khÝa c¹nh thùc tÕ, ViÖt Nam cã thÓ sö dông hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p trî cÊp nµy nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp trong n­íc c¶i thiÖn hoÆc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

Bªn c¹nh ®ã, ViÖt Nam vÉn cã thÓ më réng viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî thuéc hép xanh l¸ c©y nh­ hç trî nghiªn cøu ph¸t triÓn, n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ ®¸p øng yªu cÇu vÒ m«i tr­êng, hç trî h¹ tÇng n«ng nghiÖp v.v. ®­îc WTO cho phÐp ¸p dông v× cã thÓ cã t¸c dông gi¸n tiÕp hç trî s¶n xuÊt néi ®Þa, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh.

ThuÕ thêi vô lµ h×nh thøc ¸p dông møc thuÕ nhËp khÈu kh¸c nhau cho cïng mét dßng thuÕ tuú thuéc vµo thêi gian chÞu thuÕ cña s¶n phÈm. ¸p dông thuÕ thêi vô kÕt hîp víi c¸c lo¹i thuÕ kh¸c nh­ thuÕ theo phÇn tr¨m, thuÕ cô thÓ... sÏ võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp võa t¨ng tÝnh linh ho¹t cña thuÕ cho mÆt hµng cô thÓ chÞu thuÕ thêi vô.

H¹n ng¹ch thuÕ quan lµ c¬ chÕ cho phÐp duy tr× møc thuÕ suÊt thÊp ®èi víi hµng nhËp khÈu n»m trong ph¹m vi h¹n ng¹ch nhËp khÈu vµ møc thuÕ suÊt cao h¬n ®èi víi hµng nhËp khÈu ngoµi h¹n ng¹ch. Chªnh lÖch gi÷a thuÕ suÊt trong h¹n ng¹ch vµ thuÕ suÊt ngoµi h¹n ng¹ch ®«i khi lªn tíi vµi tr¨m phÇn tr¨m. H¹n ng¹ch thuÕ quan lµ mét ®Æc trung cña th­¬ng m¹i n«ng s¶n, v× thÕ ViÖt Nam nªn cã ®Þnh h­íng x©y dùng biÓu thuÕ theo h¹n ng¹ch râ rµng ®èi víi c¸c s¶n phÈm thËt sù cÇn b¶o hé.

HiÖn t¹i, xu h­íng dïng c¸c chÝnh s¸ch m«i tr­êng nh­ mét b×nh phong cho c¸c vÊn ®Ò th­¬ng m¹i ®ang lµ mét xu h­íng míi trªn thÕ giíi. ViÖt Nam nªn nghiªn cøu ®Ó khai th¸c sö dông c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn m«i tr­êng nh­ mét biÖn ph¸p phi thuÕ b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, ®ång thêi cã thÓ cã c¨n cø x¸c ®¸ng ®Ó buéc c¸c ®èi t¸c lo¹i bá nh÷ng biÖn ph¸p nhÊt ®Þnh viÖn lý do b¶o vÖ m«i tr­êng ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu hµng cña ViÖt Nam.

1. 
   Nhãm “ Green box”
   

- Më réng h¬n n÷a diÖn ®èi t­îng ®­îc h­ëng sù ­u ®·i, møc ®é ­u ®·i vÒ ®Çu t­, nhÊt lµ ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n n«ng s¶n. §©y lµ kh©u then chèt ®Ó t¨ng thªm gi¸ trÞ gia t¨ng cho ngµnh n«ng nghiÖp ( Quy ®Þnh vÒ l·i suÊt vµ thêi gian ©n h¹n cho lo¹i tÝn dông ®Çu t­ phï hîp cho c¸c doanh nghiÖp vay ®Çu t­ trång c©y l©u n¨m, x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn, b¶o qu¶n....).

- §èi víi hç trî ng­êi nghÌo, vïng nghÌo: Kinh nghiÖm mét sè n­íc ASEAN lµ ¸p dông chÝnh s¸ch cho kh«ng gièng, vËt t­ cho ng­êi nghÌo, vïng khã kh¨n. §èi víi n­íc ta, cÇn më réng h¬n n÷a viÖc hç trî cho c¸c ®èi t­îng ®­îc h­ëng ­u ®·i, kÌm theo viÖc cho vay tiÒn cÇn kÕt hîp tèt h¬n viÖc h­íng dÉn cho ng­êi nghÌo biÕt c¸ch lµm ¨n, qu¶n lý ®ång tiÒn.

- ChÝnh phñ ®· dµnh mét phÇn kinh phÝ ®Ó gióp nh©n d©n trong vïng trång thuèc phiÖn chuyÓn ®æi sang c©y con kh¸c. Tuy nhiªn, møc ®é hç trî ch­a ®ñ ®Ó nh©n d©n cã cuéc sèng kh¸ h¬n, khiÕn mét sè vïng vÉn cßn muèn quay l¹i víi c©y thuèc phiÖn. Trong thêi gian tíi, ®Ò nghÞ t¨ng thªm ng©n s¸ch hç trî c¸c vïng nµy.

CÇn x©y dùng chÝnh s¸ch hç trî theo tõng ch­¬ng tr×nh hay dù ¸n cô thÓ cho tõng ngµnh hµng, tõng vïng ®Ó triÓn khai cã hiÖu qu¶. ChÝnh s¸ch hç trî c«ng khai, æn ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ mäi ®èi t­îng ®Òu ®­îc h­ëng lîi tõ chÝnh s¸ch. Bé Th­¬ng m¹i, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®ang hoµn chØnh ®Ò ¸n XuÊt khÈu thÞt lîn, xuÊt khÈu rau, hoa, qu¶ ®Ó tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ. NÕu ®­îc phª duyÖt th× sÏ ®¸p øng ®­îc quy ®Þnh cña WTO.

Trî cÊp xuÊt khÈu lµ rÊt cÇn thiÕt cho ngµnh n«ng nghiÖp h­íng ra xuÊt khÈu. Víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cña ViÖt nam, cÇn hç trî xuÊt khÈu theo c¸c h×nh thøc sau:

- ChuyÓn Quü hç trî xuÊt khÈu sang Quü ph¸t triÓn ngµnh hµng cho nh÷ng ngµnh hµng lín (lóa g¹o, cµ phª, hå tiªu, ®iÒu, chÌ, l©m s¶n…) theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 09 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. Trªn c¬ së thu khi ®­îc gi¸ vµ hç trî khi gi¸ xuèng thÊp trong néi bé mét ngµnh hµng, Quü ph¸t triÓn ngµnh hµng sÏ phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO.

- Thµnh lËp Ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu.

- Hç trî xuÊt khÈu d­íi 2 h×nh thøc trî cÊp mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®­îc phÐp ¸p dông: trî c­íc phÝ vËn t¶i trong n­íc vµ quèc tÕ, chi phÝ tiÕp thÞ bao gåm c¶ t¸i chÕ, bao gãi…

- ChuyÓn tõ hç trî xuÊt khÈu trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp sang hç trî ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ng­êi s¶n xuÊt ®­îc h­ëng (®Çu vµo cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: gi¶m thuÕ nhËp khÈu vËt t­, miÔn thuÕ sö dông ®Êt ®Êt n«ng nghiÖp, t¨ng hç trî ¸p dông gièng míi…)

Tãm l¹i, n­íc ta cã møc hç trî vµ trî cÊp n«ng nghiÖp thÊp, nh­ng, nhu cÇu hç trî n«ng nghiÖp t¨ng tû lÖ thuËn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Lµm thÕ nµo ®Ó ®µm ph¸n ®¹t møc cao nhÊt vÒ hç trî vµ trî cÊp n«ng nghiÖp dµnh cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn.

§Ó tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi thuËn lîi, ®ång thêi gi¶m thiÓu nh÷ng t¸c ®éng xÊu trong qu¸ tr×nh héi nhËp cho ngµnh n«ng nghiÖp, c¸c c«ng viÖc sau ®©y cÇn ph¶i lµm ®ång bé, song song víi nhau:

+ Chñ ®éng ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch trong n­íc cho phï hîp víi WTO trong hoµn c¶nh cô thÓ cña ViÖt nam;

+ N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng mÆt hµng, nhãm mÆt hµng vµ cña doanh nghiÖp.

+ §µm ph¸n ®Ó ®¹t møc cao nhÊt vÒ thuÕ, phi thuÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî n«ng nghiÖp.

-------------------------------------------------