10 tcn 322-2003 Soát xét lần 1 (Ban hành kèm theo Quyết định số 5799 QĐ/bnn-khcn ngày 29 tháng 12 năm 2003) Lêi nãi ®Çu

§Ó x¸c ®Þnh ®é Èm cña h¹t gièng cña c¸c loµi cô thÓ b»ng c¸ch dïng m¸y ®o ®é Èm ®· ®­îc hiÖu chuÈn (xem 7.2.1.).

Nh­ ®Þnh nghÜa ë 7.1.2.

§é Èm cña mÉu h¹t gièng cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c ®Æc tÝnh dÉn ®iÖn vµ hãa sinh cña h¹t. Nh÷ng ®Æc tÝnh nµy cã thÓ ®o ®­îc b»ng c¸c m¸y ®o thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh ®é Èm.

C¸c thiÕt bÞ sau ®©y lµ cÇn thiÕt tïy theo ph­¬ng ph¸p sö dông:

• 
  M¸y ®o ®é Èm ®· ®­îc hiÖu chuÈn vµ cßn hiÖu lùc.
  
• 
  Hép chøa cã n¾p kÝn.
  
• 
  M¸y nghiÒn mÉu, nÕu mÉu ®­îc yªu cÇu ph¶i nghiÒn theo qui ®Þnh ë 7.1.5.4.
  
• 
  C©n thÝch hîp theo ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông (qui ®Þnh ë phÇn ph©n tÝch ®é s¹ch).
  

MÉu göi sÏ ½õìc tiÆp nhºn ½Ì xŸc ½Ùnh ½æ Èm chØ khi mÉu cÝn nguyÅn vÂn, ®­îc ®ùng trong tói hoÆc bao chèng Èm vµ cµng Ýt kh«ng khÝ cµng tèt.

Trong quŸ trÖnh thö nghiÖm, viÖc ®Ó hë mÉu ra ngoµi kh«ng khÝ sÏ ph¶i gi¶m thiÓu tèi möc tuyÖt ®èi.

7.2.2.5.2. MÉu ph©n tÝch

ViÖc x¸c ®Þnh ®é Èm ®­îc tiÕn hµnh víi hai mÉu ph©n tÝch ®éc lËp, mçi mÉu cã khèi l­îng hoÆc dung tÝch ®­îc yªu cÇu cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i m¸y ®o.

Tr­íc khi lÊy mÉu ph©n tÝch, mÉu göi ph¶i ®­îc trén ®Òu b»ng mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y:

(a) ‡¨o m¹u ë trong bao b±ng thÖa.

MÉu ph©n tÝch ®­îc lÊy sao cho kh«ng ®Ó hë mÉu ra ngoµi kh«ng khÝ qu¸ 30 gi©y.

ViÖc c©n mÉu, nÕu yªu cÇu, ph¶i phï hîp víi c¸c qui ®Þnh vÒ c©n mÉu ë phÇn ph©n tÝch ®é s¹ch.

§é Èm lµ tû lÖ phÇn tr¨m theo khèi l­îng ®­îc tÝnh to¸n ®Õn mét dÊu phÈy theo c«ng thøc sau ®©y:

M₁ + M<sub>2

-----------------</sub>

2

Trong ®ã: M₁ vµ M₂ lµ kÕt qu¶ cña mÉu ph©n tÝch thø nhÊt vµ mÉu ph©n tÝch thø hai ®­îc ®o b»ng m¸y ®o ®é Èm.

KÕt qu¶ ®o ®é Èm lµ sè liÖu trung b×nh cña hai mÉu ph©n tÝch nÕu sù kh¸c nhau gi÷a hai mÉu ph©n tÝch kh«ng v­ît qu¸ 0.2%.

KÕt qu¶ ®é Èm ®­îc b¸o c¸o ®Õn mét sè lÎ sau ®¬n vÞ. Nh·n hiÖu, lo¹i m¸y vµ kho¶ng hiÖu chuÈn cña m¸y ®o dïng ®Ó ®o ®é Èm còng ph¶i ghi râ trªn PhiÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch.

Sè l­îng h¹t gièng ®­îc kiÓm nghiªm t¹i phßng thÝ nghiÖm rÊt nhá so víi khèi l­îng cña l« h¹t gièng mµ nã ®¹i diÖn. §Ó cã c¸c kÕt qu¶ thèng nhÊt vµ chÝnh x¸c trong viÖc kiÓm nghiÖm h¹t gièng th× ®iÒu chñ yÕu lµ c¸c mÉu ®iÓm, mÉu hçn hîp vµ mÉu göi ph¶i ®­îc lÊy vµ chuÈn bÞ hÕt søc cÈn thËn vµ theo ®óng c¸c ph­¬ng ph¸p qui ®Þnh. Do vËy, nh÷ng ng­êi lÊy mÉu cÇn ph¶i cè g¾ng ®Ó b¶o ®¶m mÉu göi ®Õn phßng kiÓm nghiÖm lµ ®¹i diÖn vµ chÝnh x¸c cho l« h¹t gièng cÇn kiÓm tra. Còng nh­ vËy, trong viÖc gi¶m mÉu ë phßng thÝ nghiÖm cÇn ph¶i cè g¾ng ®Ó cã mÉu ph©n tÝch ®¹i diÖn cho mÉu göi.

Lµ d¹ng bao chøa ®Æc biÖt, th­êng ®­îc gäi lµ bao “tù ®ãng”. C¸c h¹t ®­îc rãt ®Çy vµo bao th«ng qua mét c¸i van cã d¹ng h×nh èng lµ mét phÇn cña bao. Van nµy sÏ tù ®éng ®ãng l¹i khi bao ®· ®­îc rãt ®Çy h¹t vµ èng van sÏ gËp l¹i vµ Ðp chÆt vµo mÆt trong cña bao. NÕu èng nµy lín h¬n 20% chiÒu réng cña bao vµ chØ më vµo phÝa trong bao th× ®­îc coi lµ tù niªm phong. Bao nµy còng cã thÓ ®­îc niªm phong b»ng c¸ch ®Æt b¨ng dÝnh ngang qua miÖng cña van hoÆc ®­îc bÊm dÊu niªm phong b»ng kim lo¹i lªn “mÐp” cña miÖng van. Trong tr­êng hîp h¹t gièng cã kÝch th­íc nhá th× ph¶i dÝnh b¨ng ngang qua miÖng van ®Ó niªm phong.

M· hiÖu hoÆc sè hiÖu nhËn biÕt ®Ó g¾n lªn c¸c vËt chøa hoÆc bao chøa trong l« h¹t gièng vµ trªn chøng chØ ®­îc cÊp sÏ ®­îc th«ng b¸o cho phßng kiÓm nghiÖm. Ng­êi lÊy mÉu ®­îc th«ng b¸o vÒ m· hiÖu hoÆc sè hiÖu nµy cïng víi c¸c h­íng dÉn vÒ viÖc lÊy mÉu l« h¹t gièng vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc g¾n lªn tÊt c¶ c¸c vËt chøa hoÆc bao chøa cña l« h¹t gièng.

NÕu h¹t gièng ®­îc chøa trong c¸c vËt chøa nhá, ch¼ng h¹n nh­ hép s¾t t©y, hép nh«m, hép giÊy hoÆc gãi nhá khi b¸n lÎ th× c¸ch lÊy mÉu ®­îc qui ®Þnh nh­ sau:

Khèi l­îng 100kg h¹t gièng sÏ ®­îc dïng lµm ®¬n vÞ c¬ b¶n vµ c¸c vËt chøa nhá sÏ ®­îc gép l¹i ®Ó t¹o thµnh c¸c ®¬n vÞ lÊy mÉu kh«ng v­ît qu¸ khèi l­îng 100kg, ch¼ng h¹n 20 bao chøa lo¹i 5kg, 33 bao lo¹i 3kg hoÆc 100 bao lo¹i 1kg. Khi lÊy mÉu, mçi ®¬n vÞ 100kg sÏ ®­îc coi lµ mét “bao chøa” vµ sè mÉu ®iÓm cÇn lÊy ®­îc ¸p dông nh­ qui ®Þnh ë 1.6.2.
1.6.4.A. C¸c dông cô vµ ph­¬ng ph¸p lÊy mÉu l« h¹t gièng

1. Xiªn dµi vµ c¸ch sö dông

Mét trong nh÷ng dông cô sö dông phæ biÕn lµ xiªn cã d¹ng èng dµi gåm mét èng ë trong vµ mét èng ë ngoµi «m khÝt chÆt víi nhau, ë phÇn cuèi ®Æc, nhän. èng trong vµ èng ngoµi cã c¸c khe më ë bªn thµnh. Khi èng trong ®­îc xoay ®Õn vÞ trÝ mµ c¸c khe ë èng trong vµ èng ngoµi n»m trªn mét ®­êng th¼ng th× h¹t gièng sÏ r¬i vµo trong khoang cña èng trong vµ khi èng trong ®­îc xoay mét nöa vßng th× c¸c lç më ®­îc ®ãng l¹i. C¸c èng cã thÓ kh¸c nhau vÒ chiÒu dµi vµ ®­êng kÝnh, ®­îc thiÕt kÕ cho c¸c d¹ng h¹t kh¸c nhau vµ c¸c d¹ng bao chøa kh¸c nhau vµ cã thÓ cã v¸ch ng¨n hoÆc kh«ng cã v¸ch ng¨n. Khi lÊy mÉu h¹t gièng ®ùng trong bao, th× c¸c kÝch th­íc thÝch hîp cña xiªn nh­ sau: ®èi víi h¹t cá vµ c¸c h¹t gièng nhá, ch¶y tù do th× xiªn cã ®é dµi 762mm vµ ®­êng kÝnh ngoµi 12.7mm, cã 9 lç më; ®èi víi c¸c h¹t ngò cèc th× xiªn dµi 762mm, ®­êng kÝnh ngoµi 25.4mm vµ cã 6 lç më.

C¸c xiªn lÊy mÉu trong thïng chøa lín còng ®­îc lµm trªn nguyªn t¾c nh­ xiªn lÊy mÉu trong bao, nh­ng lín h¬n, dao ®éng tíi 1.600mm chiÒu dµi vµ 38mm ®­êng kÝnh, cã 6 hoÆc 9 lç më.

C¸c xiªn nµy cã thÓ ®­îc sö dông th¼ng ®øng hoÆc n»m ngang. Tuy nhiªn, khi xiªn ®øng th× ph¶i dïng lo¹i xiªn cã v¸ch ngang ®Ó chia thµnh c¸c ng¨n. NÕu kh«ng th× h¹t gièng tõ c¸c líp bªn trªn sÏ r¬i vµo trong xiªn khi xiªn ®­îc më ra, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã qu¸ nhiÒu h¹t gièng ë líp phÝa trªn. Khi sö dông xiªn ®øng th× h¹t gièng ®i tõ phÝa trªn xuèng d­íi cã thÓ bÞ c¶n trë. Nh÷ng trë ng¹i nµy sÏ gi¶m bít nÕu xiªn ®­îc lµm cµng tr¬n vµ nh½n th× cµng tèt.

Khi sö dông xiªn th¼ng ®øng hoÆc n»m ngang th× ®Òu ph¶i ®­a xiªn vµo bao chøa hoÆc vËt chøa theo ®­êng chÐo. §èi víi h¹t gièng ®ùng trong c¸c thïng chøa lín th× ®­a xiªn theo ®­êng th¼ng ®øng lµ thÝch hîp h¬n c¶. Xiªn ®­îc chäc vµo trong vËt chøa ë t­ thÕ ®ãng, sau ®ã ®­îc më vµ xoay 2 lÇn hoÆc l¾c nhÑ ®Ó h¹t gièng r¬i ®Çy vµo trong xiªn. Sau ®ã, xiªn ®­îc ®ãng l¹i, rót ra vµ ®æ h¹t gièng vµo khay ®ùng hoÆc hoÆc dông cô chøa thÝch hîp. CÇn ph¶i cÈn thËn khi ®ãng xiªn ®Ó h¹t gièng kh«ng bÞ háng.

Xiªn èng dµi cã thÓ ®­îc sö dông víi hÇu hÕt c¸c lo¹i h¹t gièng, trõ mét sè loµi cã vá qu¸ r¸p. Tïy theo ®­êng kÝnh cña èng, cã thÓ dïng ®Ó xiªn qua vá bao ®ay th« hoÆc c¸c lo¹i bao t­¬ng tù. Khi xiªn ®­îc rót ra th× dïng ®Çu xiªn v¹ch ngang qua lç chäc 2 lÇn theo h­íng ng­îc nhau ®Ó kÐo c¸c sîi bao l¹i víi nhau vµ ®ãng kÝn lç chäc. C¸c bao b»ng giÊy ®· ®­îc ®ãng kÝn còng cã thÓ ®­îc lÊy mÉu b»ng c¸ch chäc thñng bao vµ sau ®ã niªm phong l¹i lç thñng b»ng lo¹i b¨ng dÝnh ®Æc biÖt.

Lo¹i xiªn nµy th­êng cã kÝch th­íc kh¸c nhau phï hîp víi c¸c lo¹i h¹t gièng kh¸c nhau. §ã lµ mét èng nhän, ®ñ dµi ®Ó chäc tíi gi÷a bao, víi mét lç më h×nh bÇu dôc ë gÇn ®Çu nhän.

Tæng chiÒu dµi cña xiªn kho¶ng 500mm, gåm c¸n xiªn kho¶ng 100mm vµ ®Çu xiªn kho¶ng 60mm, cßn l¹i 340mm ®ñ ®Ó chäc vµo tíi kho¶ng gi÷a cña tÊt c¶ c¸c lo¹i bao. §èi víi ngò cèc th× ®­êng kÝnh trong cña èng xiªn kho¶ng 14mm, nh­ng ®èi víi cá vµ c¸c lo¹i h¹t gièng t­¬ng tù th× ®­êng kÝnh cña xiªn kho¶ng 10mm lµ ®ñ.

Xiªn Nobble thÝch hîp ®èi víi viÖc lÊy mÉu h¹t gièng ë trong bao, nh­ng kh«ng thÝch hîp cho viÖc lÊy mÉu ë trong thïng chøa lín. Khi lÊy mÉu ph¶i nhÑ nhµng chäc xiªn vµo trong bao, ®Çu nhän h­íng lªn mét gãc kho¶ng 30^o so víi mÆt ph¼ng ngang, ®Ó mÆt lç h­íng xuèng d­íi cho ®Õn khi chäc tíi gi÷a bao. Sau ®ã, xoay xiªn 180^o ®Ó ®­a mÆt lç h­íng lªn phÝa trªn vµ tõ tõ rót ra sao cho l­îng h¹t gièng thu ®­îc tõ c¸c vÞ trÝ ë gi÷a bao ®Õn mÐp bao t¨ng dÇn lªn. HoÆc nÕu xiªn ®ñ dµi tíi mÐp bªn kia bao th× nªn rót xiªn ra víi mét tèc ®é t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Trong khi rót xiªn ra th× nªn l¾c nhÑ sao cho c¸c h¹t ch¶y ®Òu vµo xiªn. NÕu bÒ mÆt cña xiªn cµng nh½n th× cµng cã nhiÒu h¹t ch¶y vµo xiªn.

ViÖc lÊy mÉu nªn thay ®æi ë ®Çu bao, ë gi÷a bao vµ ë ®¸y bao. §Ó lÊy mÉu ë ®¸y cña bao ®Æt ®øng th× ph¶i l«i bao xuèng vµ ®Æt lªn phÝa trªn c¸c bao kh¸c. C¸c lç chäc ë bao cã thÓ ®­îc ®ãng kÝn l¹i nh­ ®­îc nªu ®èi víi lo¹i xiªn dµi.
3. LÊy mÉu b»ng tay

Trong mét sè tr­êng hîp vµ ®èi víi mét sè loµi, ®Æc biÖt lµ c¸c loµi cá cã vá r¸p, kh«ng tù ch¶y ®­îc th× lÊy mÉu b»ng tay lµ ph­¬ng ph¸p thuËn tiÖn nhÊt. VÝ dô nh­:

§iÒu khã ®èi víi ph­¬ng ph¸p nµy lµ lÊy mÉu ë ®é s©u h¬n 400 mm. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kh«ng thÓ lÊy ®­îc c¸c mÉu s©u h¬n ë trong bao hoÆc trong c¸c thïng chøa lín. Trong nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy th× ng­êi lÊy mÉu cã thÓ ®Æt kÕ ho¹ch tr­íc, ch¼ng h¹n nh­ yªu cÇu ®æ mét sè bao hoÆc mét phÇn cña bao ra ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc lÊy mÉu, sau ®ã ®æ l¹i vµo trong bao. Khi viÖc lÊy mÉu ®­îc thùc hiÖn b»ng tay th× cÇn chó ý n¾m c¸c ngãn tay cho chÆt ®Ó c¸c h¹t gièng kh«ng bÞ r¬i v·i ra ngoµi.

MÉu göi ph¶i ®­îc niªm phong vµ ký hiÖu gièng nh­ ký hiÖu ë l« h¹t gièng. MÉu göi còng ph¶i g¾n nh·n ë ngoµi bao hoÆc ®­îc ®­a vµo bªn trong bao ®ùng mÉu. Ph¶i cã tói ®ùng mÉu cïng víi thÎ ®­îc in s½n ®Ó cã thÓ ®iÒn c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. C¸c mÉu ph¶i ®­îc ®ãng gãi trong bao b»ng ®ay, v¶i hoÆc giÊy theo ®óng qui ®Þnh.

Ng­êi lÊy mÉu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n ®èi víi dÊu niªm phong, nh·n vµ tói ®­îc cung cÊp vµ tr¸ch nhiÖm cña hä lµ ph¶i b¶o ®¶m kh«ng ®­îc ®­a cho bÊt cø ai nÕu kh«ng ®­îc ñy quyÒn. Dï bÊt cø lý do g×, c¸c mÉu ®iÓm, mÉu hçn hoÆc mÉu göi còng kh«ng ®­îc chuyÓn qua tay cña ng­êi kinh doanh h¹t gièng.
1.7.3.A. Ph­¬ng ph¸p chia mÉu trong phßng thÝ nghiÖm

§Ó lËp mÉu ph©n tÝch th× c¸n bé kiÓm nghiÖm ph¶i lÊy ra mét khèi l­îng lín h¬n khèi l­îng ®­îc yªu cÇu. Ph¶i dïng mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y:

Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i h¹t gièng, trõ c¸c h¹t cã vá qu¶ r¸p. ThiÕt bÞ nµy chia mÉu thµnh hai phÇn t­¬ng ®èi b»ng nhau. MÉu göi cã thÓ ®­îc trén b»ng c¸ch dïng thiÕt bÞ chia mÉu, sau ®ã gép hai phÇn mÉu ®· ®­îc chia vµ tiÕp tôc cho toµn bé mÉu ®i qua thiÕt bÞ chia mÉu lÇn thø hai vµ lÇn thø ba nÕu cÇn thiÕt. MÉu ®­îc gi¶m b»ng c¸ch chia mÉu nhiÒu lÇn vµ mçi lÇn lÊy ra mét nöa. Qu¸ tr×nh nµy tiÕp tôc cho ®Õn khi cã ®­îc mÉu ph©n tÝch xÊp xØ, nh­ng kh«ng ®­îc Ýt h¬n khèi l­îng yªu cÇu.

C¸c thiÕt bÞ chia mÉu d­íi ®©y lµ nh÷ng lo¹i thiÕt bÞ thÝch hîp:

(a) ThiÕt bÞ chia mÉu d¹ng nãn (Conical divider): ThiÕt bÞ chia mÉu d¹ng nãn, hay cßn ®­îc gäi lµ thiÕt bÞ chia mÉu Boerner, th­êng cã 2 lo¹i, lo¹i kÝch th­íc nhá h¬n cho c¸c loµi cã h¹t gièng nhá vµ lo¹i kÝch th­íc lín h¬n cho c¸c loµi cã h¹t gièng lín (nh­ lóa m× hoÆc lín h¬n). C¸c bé phËn chÝnh gåm phÔu chøa mÉu, thïng h×nh nãn vµ c¸c v¸ch ng¨n h­íng h¹t gièng vµo 2 khay høng. C¸c v¸ch ng¨n t¹o thµnh c¸c ®­êng dÉn lÇn l­ît ®èi xøng nhau vµ cã kho¶ng réng b»ng nhau. Chóng ®­îc s¾p xÕp thµnh vßng trßn vµ h­íng vµo phÝa trong vµ phÝa d­íi, dÉn h¹t xuèng hai c¸i khay ®èi diÖn nhau. Cã mét c¸i van hoÆc cöa ng¨n ë ®¸y cña hép chøa mÉu ë phÝa trªn h×nh nãn ®Ó gi÷ h¹t l¹i. Khi van nµy ®­îc më, do träng lùc, h¹t sÏ r¬i vµo thïng h×nh nãn vµ sÏ ®­îc ph©n bè ®Òu vµo c¸c khe, sau ®ã theo m¸ng dÉn ®Ó vµo 2 khay høng.

C¸c kÝch th­íc phï hîp cô thÓ lµ: Lo¹i thiÕt bÞ lín ®­îc thiÕt kÕ cho lo¹i h¹t lín, cã 19 khe dÉn vµo vµ 19 khe dÉn ra, mçi khe réng 25.4mm. Lo¹i thiÕt bÞ nhá ®­îc thiÕt kÕ cho c¸c lo¹i h¹t nhá ch¶y tù do, cã 22 khe dÉn vµo vµ 22 khe dÉn ra, mçi khe réng 7.9mm. KÝch th­íc toµn bé thiÕt bÞ nh­ sau: Lo¹i thiÕt bÞ lín cã chiÒu cao 812.8mm vµ ®­êng kÝnh 368.3mm, lo¹i thiÕt bÞ nhá cã chiÒu cao 406.4mm vµ ®­êng kÝnh 152.4mm.

Nh­îc ®iÓm cña lo¹i thiÕt bÞ nµy lµ khã kiÓm tra t×nh tr¹ng vÖ sinh.

(b) ThiÕt bÞ chia mÉu d¹ng hép (Soil divider): Lµ lo¹i thiÕt bÞ ®¬n gi¶n h¬n, ®­îc thiÕt kÕ trªn cïng mét nguyªn t¾c nh­ thiÕt bÞ chia mÉu d¹ng nãn. C¸c khe dÉn ®­îc bè trÝ thµnh mét hµng th¼ng thay cho viÖc bè trÝ thµnh vßng trßn nh­ ë thiÕt bÞ chia mÉu d¹ng nãn. ThiÕt bÞ nµy gåm mét hép chøa mÉu víi c¸c khe hoÆc m¸ng dÉn ®Ýnh vµo mét c¸i khung ®Ó gi÷ hép ®ùng mÉu, hai c¸i khay ®ùng mÉu vµ mét c¸i xÎng xóc mÉu.

C¸c kÝch th­íc thÝch hîp: C¸c khe cã ®é réng 12.7mm, dÉn tõ hép chøa mÉu xuèng 2 khay høng. Cã 18 khe nh­ thÕ lÇn l­ît h­íng xuèng d­íi theo 2 phÝa ®èi diÖn nhau. KÝch th­íc tèi ®a lµ 355.6mm chiÒu dµi, 254mm chiÒu réng vµ 279.4mm chiÒu cao.

Khi dïng thiÕt bÞ chia mÉu nµy, h¹t gièng ®­îc r¾c t­¬ng ®èi ®Òu tõ xÎng rãt mÉu xuèng theo chiÒu dµi cña hép chøa mÉu vµ ®­îc rãt ®Òu kh¾p chiÒu dµi cña hép. ThiÕt bÞ chia mÉu nµy thÝch hîp ®èi víi c¸c loµi cã h¹t lín vµ cã vá r¸p, nh­ng còng cã thÓ cã nh÷ng d¹ng phï hîp ®èi víi c¸c loµi cã h¹t gièng nhá.

(c) ThiÕt bÞ chia mÉu ly t©m (Centrifugal divider): ThiÕt bÞ chia mÉu ly t©m, hay cßn ®­îc gäi lµ thiÕt bÞ chia mÉu Gamet, dïng lùc ly t©m ®Ó trén vµ r¾c h¹t gièng lªn kh¾p bÒ mÆt chia. Khi dïng thiÕt bÞ nµy, h¹t gièng ®­îc ch¶y xuèng qua hép ®ùng mÉu vµo mét chiÕc cèc n«ng b»ng cao su. Theo lùc quay cña cèc b»ng ®éng c¬ ®iÖn, c¸c h¹t gièng ®­îc v¨ng ra do lùc ly t©m vµ r¬i xuèng. N¬i h¹t r¬i xuèng sÏ ®­îc chia thµnh 2 phÇn b»ng nhau bëi mét v¸ch ng¨n sao cho cã kho¶ng mét nöa sè h¹t r¬i vµo mét ng¨n vµ mét nöa kh¸c r¬i vµo ng¨n kia.

ThiÕt bÞ chia mÉu ly t©m th­êng cho nh÷ng kÕt qu¶ cã thÓ kh¸c nhau khi vËn hµnh kh«ng cÈn thËn. Tuy nhiªn, nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan cã thÓ thu ®­îc khi m¸y nµy ®­îc vËn hµnh nh­ m« t¶ d­íi ®©y:

(i) M¸y ®­îc ®Æt th¨ng b»ng nhê ®iÒu chØnh c¸c ch©n m¸y;

(ii) M¸y vµ 4 cèc chøa ®­îc kiÓm tra s¹ch.

Trén mÉu

(iii) C¸c cèc chøa ®­îc ®Æt ë d­íi mçi ®Çu ra;

(iv) Toµn bé mÉu ®­îc rãt vµo phÔu chøa, khi rãt h¹t vµo phÔu ph¶i lu«n lu«n rãt vµo phÇn gi÷a phÔu;

(v) M©m quay ®­îc vËn hµnh vµ h¹t gièng r¬i vµo trong cèc chøa;

(vi) Cèc ®Çy ®­îc thay b»ng cèc kh«ng. L­îng h¹t ë trong 2 cèc ®Çy l¹i ®­îc rãt vµo trong phÕu cïng víi nhau, h¹t gièng sÏ ®­îc trén ®Òu khi ch¶y vµo trong cèc. M©m quay l¹i ®­îc vËn hµnh;

(vii) LÆp l¹i c¸ch lµm nh­ ë b­íc (vi) Ýt nhÊt thªm mét lÇn n÷a.

(viii) C¸c cèc ®Çy ®­îc thay b»ng c¸c cèc kh«ng. L­îng h¹t gièng ë mét cèc ®Çy sÏ ®­îc lÊy ra vµ cèc kia l¹i ®­îc rãt vµo phÔu. M©m quay l¹i ®­îc vËn hµnh.

(ix) C¸ch lµm nµy ®­îc lÆp l¹i cho ®Õn khi cã ®­îc l­îng mÉu ph©n tÝch thÝch hîp.
2. Ph­¬ng ph¸p chia ®«i mÉu b»ng dông cô c¶i tiÕn

Dông cô gåm mét khay, bªn trong ®­îc ®Æt hÖ thèng c¸c « h×nh khèi lËp ph­¬ng cã kÝch th­íc b»ng nhau, hë phÝa trªn vµ c¸ch mét « l¹i cã mét « kh«ng cã ®¸y. Sau khi trén s¬ bé, h¹t gièng ®­îc rãt ®Òu lªn c¸c « lËp ph­¬ng gièng nh­ ë ph­¬ng ph¸p dïng cèc ngÉu nhiªn. Khi c¸c « ®· ®Çy, kho¶ng mét nöa mÉu sÏ ë l¹i trªn khay. MÉu göi sÏ ®­îc chia ®«i liªn tôc nh­ vËy cho ®Õn khi mÉu ph©n tÝch cã khèi l­îng gÇn b»ng khèi l­îng yªu cÇu, nh­ng kh«ng ®­îc Ýt h¬n.

ChØ cho phÐp dïng ph­¬ng ph¸p nµy ®èi víi mÉu cña nh÷ng loµi cã h¹t gièng nhá, ®¬n h¹t. CÇn cã mét c¸i khay, xÎng xóc h¹t vµ th×a cã mét mÐp th¼ng. Sau khi trén s¬ bé, rãt h¹t ®Òu lªn khay, kh«ng l¾c khay sau khi rãt. Mét tay cÇm th×a, mét tay cÇm xÎng vµ dïng c¶ hai ®Ó lÊy tõng phÇn nhá h¹t gièng t¹i Ýt nhÊt 5 vÞ trÝ ngÉu nhiªn ë trªn khay. C¸c phÇn h¹t gièng ®­îc lÊy võa ®ñ ®Ó lËp mÉu ph©n tÝch cã khèi l­îng gÇn b»ng, nh­ng kh«ng ®­îc Ýt h¬n khèi l­îng yªu cÇu.

Ph­¬ng ph¸p nµy chØ dïng h¹n chÕ ®èi víi h¹t gièng cã vá r¸p thuéc c¸c chi sau ®©y: