5.5.3 Ñieàu chænh theo chi tieát caét thöû baèng duïng cuï ño vaïn naêng
Thöïc chaát cuûa phöông phaùp naøy laø gaù ñaët duïng cuï vaø caùc cöû haønh trình caên cöù vaøo
kích thöôùc ñieàu chænh L
ñc
, sau ñoù caét thöû
m chi tieát, neáu kích thöôùc trung bình coäng cuûa
m
chi tieát ñoù naèm trong phaïm vi dung sai ñieàu chænh
δ
ñc
thì vieäc ñieàu chænh coi laø ñöôïc.
Döïa treân cô sôû lyù thuyeát xaùc suaát laø neáu coù moät loaït chi tieát maø kích thöôùc cuûa noù
phaân boá theo quy luaät chuaån (ñöôøng cong Gauss) vôùi phöông sai laø σ vaø neáu phaân loaïi chi
tieát ñoù thaønh nhieàu nhoùm, moãi nhoùm m chi tieát thì kích thöôùc trung bình caùc nhoùm ñaõ phaân
cuõng phaân boá theo quy luaät chuaån coù phöông sai laø σ
1
(hình 5.22) vaø coù giaù trò nhö sau:
m
σ
σ
=
1
a) Tính toaùn ñieàu chænh khi khoâng keå ñeán sai soá heä thoáng thay ñoåi
Neáu boû qua sai soá heä thoáng thay ñoåi (ví duï nhö ñoä moøn cuûa dao) thì kích thöôùc
trung
bình coäng cuûa m chi tieát thöû chæ leäch vôùi trung bình coäng cuûa caû loaït chi tieát khoâng quaù
3
m
σ
.
Theo hình 5.22 neáu kích thöôùc trung bình
coäng cuûa m chi tieát caét thöû rôi vaøo khoaûng MN
thì seõ khoâng coù pheá phaåm. Goïi khoaûng MN ñoù laø
dung sai ñieàu chænh δ
ñc
, thì noù ñöôïc xaùc ñònh nhö
sau:
δ
ñc
=
)
1
1
(
6
m
+
−
σ
δ
hoaëc : δ
ñc
=
)]
1
1
(
1
1
[
m
+
Φ
−
δ
(neáu
ñaët
Φ
=
σ
δ
6
)
Nhö vaäy dung sai ñieàu chænh δ
ñc
coù quan heä vôùi dung sai cuûa chi tieát caàn cheá taïo δ, heä
soá an toaøn φ vaø soá chi tieát thöû m. Taêng m coù theå môû roäng δ
ñc
(deã ñieàu chænh, nhöng thôøi
gian caét thöû keùo daøi. Thoâng thöôøng:
m>
(
2
)
6
6
σ
δ
σ
−
; Thöôøng laáy m = 2
÷
8 chi tieát .
Nhö ta ñaõ bieát, ñeå ñaûm baûo khoâng coù pheá phaåm, neáu boû qua sai soá heä thoáng thì trung
taâm phaân boá phaûi truøng vôùi trung taâm dung sai vaø δ > 6σ.
Neáu tính caû dung sai ñieàu chænh δ
ñc
thì ñieàu kieän ñeå khoâng sinh ra pheá phaåm laø:
6σ.( 1+
m
1 ) + δ
ñc
< δ.
-146-