TröÔØng ñAÏi hoïc sö phaïm kyõ thuaät tp. Hoà chí minh khoa cô khí cheá taïo maùy boä moân coâng ngheä cheá taïo maùY
tải về 7.35 Mb. Chế độ xem pdf
|
z5350654441131 cb39c9222fa8581e4ab615ca7bb09c1b, CHƯƠNG 3
| 6.4.3 Sai soá chuaån
a) Ñònh nghóa sai soá chuaån Ta ñaõ bieát, chuaån thieát keá vaø chuaån coâng ngheä coù theå truøng nhau hoaëc khoâng truøng nhau. Neáu truøng nhau töùc laø theå hieän toát quan ñieåm coâng ngheä cuûa coâng taùc thieát keá. Neáu khi cheá taïo ta thöïc hieän deã daøng caùc kích thöôùc ñaõ cho khi thieát keá thì veà moät maët naøo ñoù, baûn thieát keá coù tính coâng ngheä cao. Coù nhöõng tröôøng hôïp, khi cheá taïo phaûi thay ñoåi moät soá kích thöôùc thieát keá ñaõ cho. Ñöùng veà maët coâng ngheä thì caùc kích thöôùc ghi treân baûn veõ cheá taïo khoâng coøn laø kích thöôùc tónh vaø voâ höôùng nöõa, maø coù höôùng ñi roõ reät. Höôùng ñoù ñi töø goác kích thöôùc tôùi maët gia coâng. Ví duï: Xeùt kích thöôùc 100 ± 0,1 giöõa hai beà maët A vaø B cuûa moät chi tieát (hình 6.19). Do yeâu caàu laøm vieäc sau naøy cuûa chi tieát, ngöôøi thieát keá cho kích thöôùc 100 mm vôùi sai leäch cho pheùp laø ±0,1 mm. Coøn treân quan ñieåm coâng ngheä thì ta chuù yù tôùi söï hình thaønh cuûa kích thöôùc ñoù trong quaù trình gia coâng nhö theá naøo? maët A hay B seõ ñöôïc gia coâng tröôùc? Söï hình thaønh kích thöôùc ra sao ñeå traùnh bôùt pheá phaåm? Giaû söû maët A ñaõ ñöôïc gia coâng ôû nguyeân coâng saùt tröôùc , maët B ñang ñöôïc gia coâng thì kích thöôùc 100 coù goác ôû A vaø höôùng veà maët B. Khaùi nieäm veà goác kích thöôùc chæ duøng trong phaïm vi coâng ngheä. Noù coù theå truøng hay khoâng truøng vôùi chuaån thieát keá. Veà maët coâng ngheä, caàn bieát goác kích thöôùc gia coâng coù truøng vôùi chuaån ñònh vò trong baûn thaân nguyeân coâng ñoù hay khoâng? Neáu khoâng truøng vôùi chuaån ñònh vò thì seõ phaùt sinh sai soá choïn chuaån, aûnh höôûng ñeán ñoä chính xaùc cuûa kích thöôùc gia coâng. Sai soá chuaån phaùt sinh khi ñònh vò khoâng truøng vôùi goác kích thöôùc vaø coù trò soá baèng löôïng bieán ñoäng cuûa goác kích thöôùc chieáu leân phöông kích thöôùc caàn thöïc hieän . Ví duï ôû hình 6.20a, khi gia coâng maët N, goác kích thöôùc gia coâng A vaø chuaån ñònh vò truøng nhau, ñeàu naèm treân K. Kích thöôùc gia coâng khoâng bò aûnh höôûng cuûa söï bieán ñoäng cuûa maët M (töùc H δ ). Nhöng neáu kích thöôùc gia coâng laø B (hình 6.20b), goác kích thöôùc luùc naøy naèm treân maët M, khoâng truøng vôùi chuaån ñònh vò K nöõa. Kích thöôùc B chòu aûnh höôûng cuûa bieán ñoäng goác M ( H δ ). Sai leänh ñoù do söï choïn chuaån gaây neân goïi laø sai soá chuaån, coù giaù trò baèng: A B 100 ± 0,1 Hình 6.19 Söï hình thaønh kích thöôùc coâng ngheä -159- ( ) H c B δ ε = . Thöïc chaát kích thöôùc gia coâng laø khaâu kheùp kín cuûa chuoãi kích thöôùc coâng ngheä, chuoãi ñoù ñöôïc hình thaønh qua moät hay moät soá nguyeân coâng. Caùc khaâu chuoãi coù theå thay ñoåi, maø söï thay ñoåi ñoù aûnh höôûng ñeán söï bieán ñoäng cuûa khaâu kheùp kín hoaëc laø nhöõng khaâu coá ñònh. Goïi L laø khaâu kheùp kín cuûa chuoãi kích thöôùc coâng ngheä thì coù theå bieåu thò L döôùi daïng sau: L= f( x 1, x 2 , …., x n ; a 1 , a 2 , …, a n ) Trong ñoù: - x 1, x 2 ,…,x n – nhöõng kích thöôùc coù bieán ñoäng; - a 1, a 2, …,a n – nhöõng kích thöôùc khoâng bieán ñoäng. Tính sai soá chuaån cho kích thöôùc L nghóa laø tìm löôïng bieán ñoäng L cuûa noù khi nhöõng kích thöôùc lieân quan thay ñoåi, Δ Δ L coù ñöôïc khi laáy vi phaân haøm L: (ΔL = ∑ caùc löôïng bieán ñoäng cuûa caùc kích thöôùc lieân quan thay ñoåi). tải về 7.35 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|