tiªu chuÈn ngµnh
| 10 TCN 333 - 98 |
Quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc
cña c¸c lo¹i thuèc b¶o vÖ thùc vËt
trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ
trªn ®ång ruéng
|
1. Qui ®Þnh chung:
1.1. Qui ®Þnh nµy qui ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ (Erysiphe cihoracearum) cña c¸c lo¹i thuèc trõ bÖnh ®· cã vµ cha cã trong danh môc c¸c lo¹i thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam.
1.2. C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ së cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh ®iÒu 11 cña quy ®Þnh vÒ kiÓm ®Þnh chÊt lîng, d lîng thuèc BVTV vµ kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi ®îc ban hµnh kÌm quyÕt ®Þnh sè 150/NN - BVTV/Q§ ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 1995.
1.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm:
C¸c kh¶o nghiÖm ®îc bè trÝ trªn nh÷ng ruéng hä bÇu bÝ thêng xuÊt hiÖn bÖnh phÊn tr¾ng vµ ®¹i diÖn cho vïng sinh th¸i.
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (®Êt, ph©n bãn, mËt ®é trång, c¸ch ch¨m sãc kh¸c....) ph¶i ®ång ®Òu trªn mçi « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph¬ng.
1.4. C¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng ph¶i ®îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 miÒn, miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam, nhng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tríc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp tèt th× míi ®îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng. ViÖc kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ trªn diÖn réng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ®¸nh gi¸ hoµn chØnh mét lo¹i thuèc.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia lµm 3 nhãm:
-
Nhãm 1: C«ng thøc thuèc kh¶o nghiÖm lµ c¸c lo¹i thuèc ®Þnh kh¶o nghiÖm ®îc dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau hoÆc theo c¸ch dïng kh¸c nhau.
-
Nhãm 2: C«ng thøc thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ bÖnh ®· ®îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ®îc sö dông ë ViÖt Nam vµ ®ang ®îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph¬ng ®Ó trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ.
-
Nhãm 3: C«ng thøc ®èi chøng lµ c¸c « kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc BVTV nµo ®Ó trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ.
Kh¶o nghiÖm ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p khèi ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c ®· ®îc qui ®Þnh trong thèng kª to¸n häc.
2.2. KÝch thíc « kh¶o nghiÖm vµ sè lÇn nh¾c l¹i:
-
Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 50m2 (víi c©y hä bÇu bÝ trång bß lan), 25m2 (víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn) sè lÇn nh¾c l¹i 3 - 4 lÇn sao cho møc ®é tù do Ýt nhÊt lµ b»ng 12. C¸c « kh¶o nghiÖm nªn cã d¹ng h×nh vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt nhng chiÒu dµi kh«ng ®îc lín gÊp ®«i chiÒu réng.
-
Kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ 300m2 (víi c©y hä bÇu bÝ trång bß lan), 200m2 (víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn) vµ kh«ng ph¶i bè trÝ nh¾c l¹i.
Gi÷a c¸c « cña kh¶o nghiÖm ph¶i cã d¶i c¸ch ly réng 1m hay mét luèng.
2.3. TiÕn hµnh phun, r¶i thuèc:
2.3.1. Thuèc ph¶i ®îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.
2.3.2. Lîng thuèc dïng ®îc tÝnh b»ng kg hay lÝt chÕ phÈm hay gram ho¹t chÊt trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.
- Víi d¹ng thuèc th¬ng phÈm pha víi níc ®Ó phun:
Lîng níc dïng: Ph¶i theo híng dÉn cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh trëng cña c©y bÇu bÝ còng nh c¸ch thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc.
C¸c sè liÖu vÒ lîng thuèc thµnh phÈm vµ lîng níc dïng (l/ha) cÇn ®îc ghi râ.
Chó ý kh«ng ®Ó thuèc ë « nµy t¹t sang « kh¸c.
2.3.3. NÕu ruéng kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi tîng g©y h¹i kh¸c nh: s©u, cá d¹i, chuét.... th× thuèc ®îc dïng ®Ó trõ c¸c ®èi tîng nµy ph¶i kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn thuèc cÇn kh¶o nghiÖm vµ ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ « ®èi chøng. Thêi gian dïng thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi tîng ®ã ph¶i c¸ch tríc hoÆc sau thêi gian xö lý thuèc kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 7 ngµy. C¸c trêng hîp trªn (nÕu cã) ph¶i ®îc ghi chÐp l¹i.
2.3.4. Khi xö lý thuèc, cÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc ®¶m b¶o yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm, ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc. Trong c¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp ph¶i dïng b×nh b¬m tay ®eo vai, trong kh¶o nghiÖm diÖn réng cã thÓ dïng b¬m ®éng c¬ ®Ó phun.
2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®îc thùc hiÖn ®óng theo híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi môc ®Ých kh¶o nghiÖm.
NÕu trªn nh·n thuèc kh«ng khuyÕn c¸o cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tïy theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm, c¸c ®Æc tÝnh ho¸ häc vµ ph¬ng thøc t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp.
Thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ thêng ®îc xö lý lÇn 1 vµo thêi ®iÓm 5% tû lÖ l¸ bÞ bÖnh, lÇn thø 2 c¸ch lÇn 1 kho¶ng 7 - 10 ngµy. Sè lÇn vµ thêi ®iÓm xö lý thuèc ph¶i ®îc ghi l¹i.
2.5. §iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu
2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc ®èi víi bÖnh phÊn tr¾ng
2.5.1.1. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra:
Víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n bß lan: Mçi « chän 5 ®iÓm ngÉu nhiªn trªn 2 ®êng chÐo gãc, mçi ®iÓm 20 l¸ ngÉu nhiªn. C¸c ®iÓm nµy c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 1m.
Víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn: Mçi « chän 5 ®iÓm ngÉu nhiªn trªn 2 ®êng chÐo gãc, mçi ®iÓm ®iÒu tra toµn bé l¸ trªn 3 d©y. C¸c ®iÓm nµy c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 1m hay 1 luèng.
- Tû lÖ bÖnh (TLB) ®îc tÝnh nh sau:
Sè l¸ bÞ bÖnh
TLB (%) = x 100
Tæng sè l¸ ®iÒu tra
- ChØ sè bÖnh (CSB) ®îc tÝnh :
Ph©n cÊp l¸ bÖnh, theo thang 5 cÊp : (xem phô lôc 2).
CÊp 1 : Cã 1% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh
CÊp 2 : Cã > 1% - 10% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh
CÊp 3 : Cã > 10% - 25% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh
CÊp 4 : Cã > 25% - 50% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh
CÊp 5 : Cã > 50% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh
C«ng thøc tÝnh:
Trong ®ã :
N : Tæng sè l¸ ®iÒu tra
n1 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 1
n2 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 2
n3 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 3
n4 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 4
n5 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 5
2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:
LÇn ®iÒu tra thø nhÊt vµo 1 ngµy tríc khi xö lý thuèc, c¸c lÇn ®iÒu tra sau vµo 7, 14 vµ 21 ngµy sau khi xö lý thuèc.
Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tïy thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tïy theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.
2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y trång:
CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh hëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®îc nh: sù rông hoa, sù rông l¸.... cÇn ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ.
C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸..... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo b¶ng ph©n cÊp ë phô lôc 2.
Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y trång cÇn ®îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mû.
2.5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c :
CÇn ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn cña c¸c loµi s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi tîng phßng trõ (®éng vËt cã Ých, ®éng vËt hoang d·…).
2.5.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt:
Ghi chÐp tØ mØ c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, lîng ma cho suèt thêi gian kh¶o nghiÖm t¹i tr¹m khÝ tîng gÇn nhÊt.
NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ tîng, ph¶i ghi tØ mØ t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh: n¾ng h¹n, ma, lôt, b·o...
3. Xö lý sè liÖu, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶.
3.1. Xö lý sè liÖu:
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm diÖn hÑp cÇn ®îc xö lý b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi, c¸c ®¬n vÞ ®îc Côc BVTV chØ ®Þnh lµm kh¶o nghiÖm cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng vÒ Côc BVTV.
3.2. Néi dung b¸o c¸o :
-
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm
-
§Þa ®iÓm kh¶o nghiÖm
-
Néi dung kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng…
-
§Æc ®iÓm thêi tiÕt trong qu¸ tr×nh kh¶o nghiÖm.
-
T×nh h×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ trong khu thÝ nghiÖm.
-
Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
-
C«ng thøc kh¶o nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
-
Sè lÇn nh¾c l¹i
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm
-
Dông cô phun r¶i
-
Lîng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt/ha hoÆc kg, lÝt thuèc th¬ng phÈm/ha.
-
Lîng níc thuèc dïng (lÝt/ha)
-
Ngµy xö lý thuèc
-
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
-
KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm.
-
C¸c b¶ng sè liÖu
-
§¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
-
NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh hëng kh¸c. (xem phô lôc 2).
3.3. C«ng bè kÕt qu¶:
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®a ra trong b¸o c¸o.
§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ cha cã trong danh môc ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc BVTV tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc 1
M« h×nh íc tÝnh % diÖn tÝch l¸ bÖnh: (Xem trang sau)
Phô lôc 2
B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y hä bÇu bÝ.
CÊp : TriÖu chøng nhiÔm ®éc cña c©y hä bÇu bÝ
1 : C©y b×nh thêng
2 : Ngé ®éc nhÑ. Sinh trëng cña c©y gi¶m nhÑ
3 : Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng nh×n thÊy b»ng m¾t
4 : TriÖu chøng ngé ®éc nhng cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt.
5 : C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt
6 : Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt.
7 : Thuèc g©y ¶nh hëng nhiÒu tíi n¨ng suÊt
8 : TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y
9 : C©y bÞ chÕt hoµn toµn
NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau c©y phôc håi.
Q uyÕt ®Þnh ban hµnh sè 56-Q§-BNN-KHCN ngµy 14 th¸ng 4 n¨m 1998 cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |