Tiªu chuÈn ngµnh 10 tcn 333 98 Quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc

C¸c kh¶o nghiÖm ®­îc bè trÝ trªn nh÷ng ruéng hä bÇu bÝ th­êng xuÊt hiÖn bÖnh phÊn tr¾ng vµ ®¹i diÖn cho vïng sinh th¸i.

C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (®Êt, ph©n bãn, mËt ®é trång, c¸ch ch¨m sãc kh¸c....) ph¶i ®ång ®Òu trªn mçi « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph­¬ng.

1.4. C¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp vµ diÖn réng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ë Ýt nhÊt 2 miÒn, miÒn B¾c vµ miÒn Nam ViÖt Nam, nh­ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tr­íc. NÕu nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc tõ nh÷ng kh¶o nghiÖm trªn diÖn hÑp tèt th× míi ®­îc thùc hiÖn c¸c kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng. ViÖc kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ trªn diÖn réng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ®¸nh gi¸ hoµn chØnh mét lo¹i thuèc.

2. Ph­¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:

2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:

C¸c c«ng thøc kh¶o nghiÖm ®­îc chia lµm 3 nhãm:

• 
  Nhãm 1: C«ng thøc thuèc kh¶o nghiÖm lµ c¸c lo¹i thuèc ®Þnh kh¶o nghiÖm ®­îc dïng ë nh÷ng liÒu l­îng kh¸c nhau hoÆc theo c¸ch dïng kh¸c nhau.
  
• 
  Nhãm 2: C«ng thøc thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc trõ bÖnh ®· ®­îc ®¨ng ký trong danh môc thuèc BVTV ®­îc sö dông ë ViÖt Nam vµ ®ang ®­îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph­¬ng ®Ó trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ.
  
• 
  Nhãm 3: C«ng thøc ®èi chøng lµ c¸c « kh«ng sö dông bÊt kú lo¹i thuèc BVTV nµo ®Ó trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ.
  

• 
  Kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 50m² (víi c©y hä bÇu bÝ trång bß lan), 25m² (víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn) sè lÇn nh¾c l¹i 3 - 4 lÇn sao cho møc ®é tù do Ýt nhÊt lµ b»ng 12. C¸c « kh¶o nghiÖm nªn cã d¹ng h×nh vu«ng hoÆc h×nh ch÷ nhËt nh­ng chiÒu dµi kh«ng ®­îc lín gÊp ®«i chiÒu réng.
  
• 
  Kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ 300m² (víi c©y hä bÇu bÝ trång bß lan), 200m² (víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn) vµ kh«ng ph¶i bè trÝ nh¾c l¹i.
  

2.3.1. Thuèc ph¶i ®­îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.

2.3.2. L­îng thuèc dïng ®­îc tÝnh b»ng kg hay lÝt chÕ phÈm hay gram ho¹t chÊt trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.

- Víi d¹ng thuèc th­¬ng phÈm pha víi n­íc ®Ó phun:

L­îng n­íc dïng: Ph¶i theo h­íng dÉn cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thuèc, phï hîp víi giai ®o¹n sinh tr­ëng cña c©y bÇu bÝ còng nh­ c¸ch thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc.

C¸c sè liÖu vÒ l­îng thuèc thµnh phÈm vµ l­îng n­íc dïng (l/ha) cÇn ®­îc ghi râ.

2.3.3. NÕu ruéng kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi t­îng g©y h¹i kh¸c nh­: s©u, cá d¹i, chuét.... th× thuèc ®­îc dïng ®Ó trõ c¸c ®èi t­îng nµy ph¶i kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn thuèc cÇn kh¶o nghiÖm vµ ph¶i ®­îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm, kÓ c¶ « ®èi chøng. Thêi gian dïng thuèc ®Ó trõ c¸c ®èi t­îng ®ã ph¶i c¸ch tr­íc hoÆc sau thêi gian xö lý thuèc kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 7 ngµy. C¸c tr­êng hîp trªn (nÕu cã) ph¶i ®­îc ghi chÐp l¹i.

2.3.4. Khi xö lý thuèc, cÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc ®¶m b¶o yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm, ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc. Trong c¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp ph¶i dïng b×nh b¬m tay ®eo vai, trong kh¶o nghiÖm diÖn réng cã thÓ dïng b¬m ®éng c¬ ®Ó phun.

2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:

Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®­îc thùc hiÖn ®óng theo h­íng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi môc ®Ých kh¶o nghiÖm.

NÕu trªn nh·n thuèc kh«ng khuyÕn c¸o cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tïy theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm, c¸c ®Æc tÝnh ho¸ häc vµ ph­¬ng thøc t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp.

Thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ th­êng ®­îc xö lý lÇn 1 vµo thêi ®iÓm 5% tû lÖ l¸ bÞ bÖnh, lÇn thø 2 c¸ch lÇn 1 kho¶ng 7 - 10 ngµy. Sè lÇn vµ thêi ®iÓm xö lý thuèc ph¶i ®­îc ghi l¹i.

2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc ®èi víi bÖnh phÊn tr¾ng

2.5.1.1. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra:

• 
  Sè ®iÓm ®iÒu tra:
  

Víi c©y hä bÇu bÝ mµ th©n leo dµn: Mçi « chän 5 ®iÓm ngÉu nhiªn trªn 2 ®­êng chÐo gãc, mçi ®iÓm ®iÒu tra toµn bé l¸ trªn 3 d©y. C¸c ®iÓm nµy c¸ch mÐp « kh¶o nghiÖm Ýt nhÊt 1m hay 1 luèng.

• 
  C¸c chØ tiªu ®iÒu tra:
  

Tæng sè l¸ ®iÒu tra

- ChØ sè bÖnh (CSB) ®­îc tÝnh :

Ph©n cÊp l¸ bÖnh, theo thang 5 cÊp : (xem phô lôc 2).

CÊp 1 : Cã  1% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh

CÊp 2 : Cã > 1% - 10% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh

CÊp 3 : Cã > 10% - 25% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh

CÊp 4 : Cã > 25% - 50% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh

CÊp 5 : Cã > 50% diÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh

C«ng thøc tÝnh:

Trong ®ã :

N : Tæng sè l¸ ®iÒu tra

n₁ : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 1

n₂ : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 2

n₃ : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 3

n₄ : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 4

n₅ : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 5

2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:

LÇn ®iÒu tra thø nhÊt vµo 1 ngµy tr­íc khi xö lý thuèc, c¸c lÇn ®iÒu tra sau vµo 7, 14 vµ 21 ngµy sau khi xö lý thuèc.

Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cã thÓ thay ®æi tïy thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc vµ tïy theo quy ®Þnh cña tõng c¬ së s¶n xuÊt thuèc.

2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y trång:

CÇn ®¸nh gi¸ mäi ¶nh h­ëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn sù sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®­îc nh­: sù rông hoa, sù rông l¸.... cÇn ®­îc biÓu thÞ b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ.

C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh­ ®é ch¸y l¸, qu¨n l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸..... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo b¶ng ph©n cÊp ë phô lôc 2.

Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y trång cÇn ®­îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mû.

2.5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c :

CÇn ghi chÐp mäi ¶nh h­ëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn cña c¸c loµi s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh­ nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi t­îng phßng trõ (®éng vËt cã Ých, ®éng vËt hoang d·…).

2.5.4. Quan s¸t vµ ghi chÐp vÒ thêi tiÕt:

Ghi chÐp tØ mØ c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, l­îng m­a cho suèt thêi gian kh¶o nghiÖm t¹i tr¹m khÝ t­îng gÇn nhÊt.

NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ t­îng, ph¶i ghi tØ mØ t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh­: n¾ng h¹n, m­a, lôt, b·o...

Nh÷ng sè liÖu thu ®­îc qua kh¶o nghiÖm diÖn hÑp cÇn ®­îc xö lý b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®­îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®­îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã. §èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi, c¸c ®¬n vÞ ®­îc Côc BVTV chØ ®Þnh lµm kh¶o nghiÖm cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph­¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng vÒ Côc BVTV.

• 
  Tªn kh¶o nghiÖm
  
• 
  Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
  
• 
  §iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm
  
  • 
    §Þa ®iÓm kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Néi dung kh¶o nghiÖm
    
  • 
    §Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng…
    
  • 
    §Æc ®iÓm thêi tiÕt trong qu¸ tr×nh kh¶o nghiÖm.
    
  • 
    T×nh h×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ trong khu thÝ nghiÖm.
    

• 
  Ph­¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
  
  • 
    C«ng thøc kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Ph­¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Sè lÇn nh¾c l¹i
    
  • 
    KÝch th­íc « kh¶o nghiÖm
    
  • 
    Dông cô phun r¶i
    
  • 
    L­îng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt/ha hoÆc kg, lÝt thuèc th­¬ng phÈm/ha.
    
  • 
    L­îng n­íc thuèc dïng (lÝt/ha)
    
  • 
    Ngµy xö lý thuèc
    
  • 
    Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
    

• 
  KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm.
  
  • 
    C¸c b¶ng sè liÖu
    
  • 
    §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
    
  • 
    NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh h­ëng kh¸c. (xem phô lôc 2).
    

• 
  KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ
  

§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®­a ra trong b¸o c¸o.

§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh phÊn tr¾ng h¹i c©y hä bÇu bÝ ch­a cã trong danh môc ®­îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc BVTV tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc 1

M« h×nh ­íc tÝnh % diÖn tÝch l¸ bÖnh: (Xem trang sau)


Phô lôc 2

B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y hä bÇu bÝ.

CÊp : TriÖu chøng nhiÔm ®éc cña c©y hä bÇu bÝ

2 : Ngé ®éc nhÑ. Sinh tr­ëng cña c©y gi¶m nhÑ

3 : Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nh­ng nh×n thÊy b»ng m¾t

4 : TriÖu chøng ngé ®éc nh­ng ch­a ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt.

5 : C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt

6 : Thuèc lµm gi¶m n¨ng suÊt Ýt.

7 : Thuèc g©y ¶nh h­ëng nhiÒu tíi n¨ng suÊt

8 : TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y

9 : C©y bÞ chÕt hoµn toµn

NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau c©y phôc håi.

QuyÕt ®Þnh ban hµnh sè 56-Q§-BNN-KHCN ngµy 14 th¸ng 4 n¨m 1998 cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT.