tiªu chuÈn b¶o vÖ thùc vËt
|
10 TCN 222 - 95
|
tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 222-95
| quy ph¹m kh¶o nghiÖm hiÖu lùc
cña thuèc phßng trõ bÖnh gØ s¾t h¹i ®Ëu ®ç trªn ®ång ruéng |
1. Quy ®Þnh chung.
1.1. Quy ph¹m nµy quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc trõ bÖnh gØ s¾t h¹i ®Ëu ®ç cña c¸c lo¹i thuèc trõ bÖnh ®· cã vµ cha cã trong danh môc c¸c lo¹i thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông ë ViÖt Nam.
1.2. C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c c¬ së cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh ®iÒu 11 cña quy ®Þnh sè 150 vÒ kh¶o nghiÖm thuèc BVTV míi.
1.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm.
C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc bè trÝ trªn nh÷ng ruéng ®Ëu ®ç thêng xuÊt hiÖn bÖnh vµ ®¹i diÖn cho vïng sinh th¸i.
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (lo¹i ®Êt, ph©n bãn, c¸ch lµm ®Êt, mËt ®é trång, chÕ ®é ch¨m sãc...) ph¶i ®ång ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm vµ ph¶i phï hîp víi tËp qu¸n canh t¸c t¹i ®Þa ph¬ng.
1.4. C¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp vµ diÖn réng: cã thÓ ®îc tiÕn hµnh ë c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau tèi thiÓu lµ 2 vïng, trong c¸c thêi vô gieo trång kh¸c nhau tèi thiÓu lµ 2 vô, nhng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh trªn diÖn hÑp tríc. NÕu chóng cho kÕt qu¶ tèt míi thùc hiÖn trªn diÖn réng. ViÖc kh¶o nghiÖm thuèc trõ bÖnh gØ s¾t trªn diÖn réng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®Ó ®¸nh gi¸ hoµn chØnh mét lo¹i thuèc.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm 2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia lµm 3 nhãm.
-
Nhãm thuèc kh¶o nghiÖm lµ c¸c lo¹i thuèc kh¸c nhau dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau, víi c¸ch dïng kh¸c nhau theo dù ®Þnh kh¶o nghiÖm.
-
Nhãm thuèc so s¸nh lµ lo¹i thuèc ®îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph¬ng ®Ó trõ bÖnh gØ s¾t trªn ruéng ®Ëu ®ç. Ngoµi ra cßn tïy thuéc vµo môc tiªu thùc tÕ cña tõng kh¶o nghiÖm mµ chän lo¹i thuèc so s¸nh cho phï hîp.
-
C«ng thøc ®èi chøng: C«ng thøc ®èi chøng kh«ng xö lý thuèc
Trong tõng lÇn nh¾c l¹i cña kh¶o nghiÖm, c¸c c«ng thøc ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c ®· ®îc qui ®Þnh trong thèng kª to¸n häc.
2.2. KÝch thíc « vµ sè lÇn nh¾c l¹i.
Ruéng kh¶o nghiÖm ph¶i b»ng ph¼ng, cã sù ®ång ®Òu vÒ sù sinh trëng cña c©y.
Tuú theo d¹ng thuèc (thuèc h¹t, thuèc bét, thuèc níc) vµ c«ng cô r¶i thuèc (b¬m tay, b¬m ®éng c¬) mµ c¸c « kh¶o nghiÖm cÇn cã kÝch thíc thÝch hîp.
-
H×nh d¹ng « kh¶o nghiÖm: Cã d¹ng vu«ng hay gÇn vu«ng lµ thÝch hîp nhÊt.
-
C¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp: DiÖn tÝch « lµ 50m2, sè lÇn nh¾c l¹i Ýt nhÊt lµ 3 lÇn.
-
C¸c kh¶o nghiÖm diÖn réng: DiÖn tÝch « tèi thiÓu lµ tõ 300m2, kh«ng ph¶i bè trÝ c¸c lÇn nh¾c l¹i.
2.3. TiÕn hµnh phun, r¶i thuèc
2.3.1. Thuèc ph¶i ®îc phun, r¶i ®Òu trªn toµn « kh¶o nghiÖm.
2.3.2. Lîng thuèc dïng ®îc tÝnh b»ng gram ho¹t chÊt hay lÝt chÕ phÈm trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha.
§èi víi c¸c lo¹i thuèc bét hoÆc h¹t dïng ®Ó r¶i hoÆc xö lý vµo trong ®Êt, c¸c lo¹i thuèc xö lý h¹t tríc khi gieo: viÖc phun r¶i thuèc ph¶i theo ®óng quy ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt cña c¸c lo¹i thuèc ®ã.
§èi víi c¸c lo¹i thuèc níc, bét dïng ®Ó phun: Ph¶i ®îc phun theo tõng qui ®Þnh cô thÓ, phï hîp víi ph¬ng thøc t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc, giai ®o¹n sinh trëng cña c©y ®Ëu, lîng níc thuèc th«ng thêng lµ 1000 l/ ha.
C¸c sè liÖu vÒ nång ®é (%) vµ lîng níc dïng (l/ ha) cÇn ®îc ghi râ.
Trªn nh÷ng « kh¶o nghiÖm diÖn hÑp chØ nªn dïng b×nh b¬m tay ®eo vai ®Ó phun. Trªn nh÷ng « kh¶o nghiÖm diÖn réng (300m2 trë lªn) cã thÓ dïng b×nh b¬m ®éng c¬ ®Ó phun. CÇn phun, r¶i ®óng lîng thuèc ®· quy ®Þnh cho mçi « kh¶o nghiÖm. Trêng hîp trong khi phun, r¶i thuèc do sai sãt nµo ®ã mµ lîng thuèc dïng trªn 1 « vît qu¸ 10% lîng thuèc dù kiÕn th× cÇn ghi l¹i.
Kh«ng ®Ó thuèc ë « nµy t¹t sang « kh¸c.
2.3.3. NÕu ruéng kh¶o nghiÖm b¾t buéc ph¶i sö dông nh÷ng lo¹i thuèc trõ dÞch h¹i kh¸c ®Ó phßng trõ c¸c ®èi tîng nh: S©u, bÖnh kh¸c... th× nh÷ng lo¹i thuèc nµy ph¶i lµ c¸c lo¹i thuèc cã thÓ dïng ®îc víi tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm theo khuyÕn c¸o cña c¬ së s¶n suÊt thuèc vµ cÇn ®îc phun, r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm (kÓ c¶ « ®èi chøng). Kh«ng phun, r¶i cïng mét lóc víi thuèc trõ nÊm ®ang kh¶o nghiÖm mµ ph¶i c¸ch nhau Ýt nhÊt tõ 5-7 ngµy. Ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c trêng hîp trªn (nÕu cã).
2.3.4. CÇn dïng c¸c c«ng cô phun, r¶i thuèc th«ng dông ë ®Þa ph¬ng, ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ t×nh h×nh vËn hµnh cña c«ng cô r¶i thuèc còng nh giai ®o¹i sinh trëng cña ®Ëu ®ç vµ bÖnh gØ s¾t t¹i thêi ®iÓm xö lý thuèc.
2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc:
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cã quan hÖ chÆt chÏ ®Õn sù ph¸t sinh ph¸t triÓn cña bÖnh vµ sinh trëng cña c©y trång còng nh ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i thuèc. Thuèc trõ nÊm cã thÓ ®îc xö lý vµo c¸c thêi ®iÓm sau:
- Khi tû lÖ bÖnh ®¹t 5%
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc ph¶i ®îc thùc hiÖn ®óng híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
NÕu trªn nh·n kh«ng ghi cô thÓ thêi ®iÓm xö lý thuèc th× tuú theo môc ®Ých kh¶o nghiÖm vµ ®Æc tÝnh t¸c ®éng cña thuèc mµ quy ®Þnh thêi ®iÓm vµ sè lÇn xö lý thuèc cho thÝch hîp. Sè lÇn vµ ngµy xö lý thuèc ph¶i ®îc ghi l¹i.
2.5. §iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu.
2.5.1. §¸nh gi¸ hiÖu lùc cña thuèc víi bÖnh gØ s¾t:
2.5.1.1. §iÒu tra tû lÖ bÖnh h¹i:
-
§èi víi ®Ëu lÊy h¹t: Trªn mçi « chän 5 ®iÓm ngÉu nhiªn, mçi ®iÓm ®iÒu tra tÊt c¶ c¸c l¸ cña 4 c©y ®èi víi c¸c kh¶o nghiÖm diÖn hÑp, 10 c©y víi c¸c kh¶o nghiÖm diÖn réng. C¸c ®iÓm ®iÒu tra c¸ch bê tõ 1,0m trë lªn.
-
§èi víi c¸c lo¹i lÊy qu¶ (®Ëu leo, ®Ëu tr¹ch...): ®iÒu tra 5 ®iÓm, mçi ®iÓm 30 l¸ ph©n bè ngÉu nhiªn ë 3 tÇng l¸.
% tû lÖ, chØ sè bÖnh ®îc tÝnh nh sau:
Sè l¸ bÞ bÖnh gØ s¾t
(%)tû lÖ bÖnh = x 100
Tæng sè l¸ ®iÒu tra
- X¸c ®Þnh chØ sè bÖnh (%) theo thang 5 cÊp
CÊp 1 : BÞ bÖnh <1% diÖn tÝch l¸
CÊp 2 : BÞ bÖnh 1-5% diÖn tÝch l¸
CÊp 3 : BÞ bÖnh 6-25% diÖn tÝch l¸
CÊp 4 : BÞ bÖnh 26-50% diÖn tÝch l¸
CÊp 5 : BÞ bÖnh 50% diÖn tÝch l¸
ChØ sè bÖnh(%) =
N : Tæng sè l¸ ®iÒu tra
n1 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 1
n2 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 2
n3 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 3
n4 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 4
n5 : Sè l¸ bÞ bÖnh ë cÊp 5
2.5.1.2. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra:
Th«ng thêng lÇn ®iÒu tra thø nhÊt tiÕn hµnh ngay tríc khi phun hoÆc 1 ngµy tríc khi phun, r¶i thuèc. C¸c lÇn ®iÒu tra sau ®îc tiÕn hµnh t¹i 7, 14 vµ 21 ngµy sau phun, r¶i thuèc. Tuy nhiªn thêi ®iÓm vµ sè lÇn ®iÒu tra cßn phô thuéc vµo yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm vµ ph¬ng thøc t¸c ®éng cña thuèc phßng trõ bÖnh dïng lµm kh¶o nghiÖm.
2.5.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y ®Ëu: CÇn quan s¸t mäi ¶nh hëng tèt, xÊu cña thuèc (nÕu cã) ®Õn c©y ®Ëu. C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh ®é ch¸y l¸, sù thay ®æi mµu s¾c l¸... th× ph¶i ®¸nh gi¸ theo b¶ng ph©n cÊp ë phô lôc 1.
Mäi triÖu chøng g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®èi víi c©y cÇn ®îc m« t¶ mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tû mØ.
* TÝnh n¨ng suÊt:
-
Víi « nhá: Trõ mçi chiÒu cña « kh¶o nghiÖm 0,5m, thu toµn bé diÖn tÝch cßn l¹i.
-
Víi « réng (trªn 300m2):
CÇn thu theo ®óng ph¬ng ph¸p thèng kª. Mçi « chän 5 ®iÓm trªn 2 ®êng chÐo cña «, diÖn tÝch mçi ®iÓm 9m2 (3 x 3).
N¨ng suÊt:
-
§èi víi ®Ëu lÊy h¹t: N¨ng suÊt tÝnh b»ng kg ®Ëu kh«/ha, (hµm lîng níc 12%).
-
§èi víi ®Ëu lÊy qu¶: N¨ng suÊt tÝnh b»ng kg ®Ëu t¬i/ ha
2.5.3. T¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:
Ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn c¸c lo¹i s©u, bÖnh kh¸c còng nh nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi tîng phßng trõ (®éng vËt cã Ých, ®éng vËt hoang d·, m«i trêng...).
3. Xö lý, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qu¶ 3.1. Thu thËp sè liÖu:
C¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm cã nhiÖm vô thu thËp c¸c sè liÖu vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÊt c¶ c¸c sè liÖu thu thËp ®îc trong qu¸ tr×nh kh¶o nghiÖm.
3.2. Xö lý sè liÖu.
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm cÇn ®îc xö lý b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã. §èi víi thuèc BVTV míi cÇn göi c¶ sè liÖu th« vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®· dïng cho Côc BVTV.
3.3. Néi dung b¸o c¸o -
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm
-
Néi dung kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng...
-
§Æc ®iÓm thêi tiÕt (xem phô lôc 2)
-
T×nh h×nh ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña bÖnh
-
C«ng thøc kh¶o nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p bè trÝ kh¶o nghiÖm
-
Sè lÇn nh¾c l¹i
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm
-
Dông cô phun r¶i thuèc
-
Lîng thuèc dïng gr (kg) ho¹t chÊt/ha
-
Ngµy xö lý thuèc
-
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm
-
C¸c b¶ng sè liÖu
-
§¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
-
NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c ¶nh hëng kh¸c.
3.4. C«ng bè kÕt qu¶.
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®a ra.
§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc phßng trõ bÖnh gØ s¾t cha cã trong danh môc ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc B¶o vÖ thùc vËt cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc 1
B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y ®Ëu ®ç
(Theo tµi liÖu cña F.A.O vïng §«ng Nam ¸).
CÊp TriÖu chóng nhiÔm ®éc cña c©y ®Ëu ®ç
1 C©y ph¸t triÓn b×nh thêng
2 Ngé ®éc nhÑ. Sinh trëng cña c©y gi¶m nhÑ
3 Cã triÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng cha nh×n thÊy b»ng m¾t
4 TriÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt.
5 C©y biÕn mµu, thuèc g©y ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt.
6 C©y bÞ ngé ®éc nhng n¨ng suÊt gi¶m nhÑ.
7 C©y bÞ ngé ®éc, n¨ng suÊt gi¶m râ rÖt
8 TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn tíi lµm chÕt c©y
9 C©y chÕt hoµn toµn
NÕu c©y bÞ ngé ®éc thuèc, cÇn x¸c ®Þnh bao nhiªu ngµy sau c©y phôc håi.
Phô lôc 2
Ghi chÐp tû mû c¸c sè liÖu vÒ «n, Èm ®é, lîng ma t¹i tr¹m khÝ tîng gÇn nhÊt cho suèt c¶ thêi gian kh¶o nghiÖm.
NÕu kh¶o nghiÖm kh«ng gÇn tr¹m khÝ tîng, ph¶i ghi tû mØ t×nh h×nh thêi tiÕt lóc tiÕn hµnh xö lý thuèc vµ c¸c ngµy sau ®ã nh: n¾ng h¹n, ma lôt, b·o v.v...
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |