Nhóm 3: Tìm hiểu ISO 9000
ISO 9000
1.ISO là gì ?
ISO là một tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa , ra đời và hoạt động từ ngày 23/2/1947. ISO có tên đầy đủ là : “THE INTERNATIONAL ORGANNIZATION FOR TANDARDIZATION”
Các thành viên của nó là các Tổ chức tiêu chuẩn quốc gia của hơn một trăm nước trên thế giới .Trụ sở chính của ISO đặt tại Geneve (Thụy sỹ). Ngôn ngữ sử dụng là tiếng Anh, Pháp, Tây Ban Nha. ISO là một tổ chức phi chính phủ . Nhiệm vụ chính của tổ chức này là nghiên cứu xây dựng, công bố các tiêu chuẩn (không có giá trị pháp lý bắt buộc áp dụng) thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau .
ISO có trên 120 thành viên .Việt Nam là thành viên chính thức từ năm 1977 và là thành viên thứ 72 của ISO. Cơ quan đại diện là Tổng cục tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng.
2. Lịch sử hành thành.
ISO 9000 là một bộ tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng, được ban
hành chính thức năm 1987, nhưng thực tế nó đã được hình thành từ rất lâu sau
đại chiến 2 ở Anh Quốc và các nước Châu Âu khác cũng như Bắc Mỹ.
Năm 1955, Hiệp ước Bắc Đại tây dương đưa ra các tiêu chuẩn về chất
lượng cho tàu APOLO của Nasa, máy bay Concorde của Anh- Pháp....
Năm 1969 Anh, Pháp thừa nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn quốc phòng với
các hệ thống đảm bảo chất lượng của người thầu phụ thuộc vào các thành viên
củaNATO.
Năm 1972, Viện tiêu chuẩn Anh ban hành tiêu chuẩn BS 4891 – Hướng
dẫn đảm bảo chất lượng.
Năm 1979, Viện tiêu chuẩn Anh ban hành tiêu chuẩn BS 5750 – Tiền thân
của ISO 9000.
Năm 1087, ISO công bố lần đầu tiên bộ ISO 9000 khuyến cáo áp dụng
trong các nước thành viên và trên toàn thế giới.
Năm 1994, Bộ ISO 9000 được tu chỉnh lại và bổ xung thêm một số tiêu
chuẩn mới.
Năm 2000, Bộ ISO 9000 được tu chỉnh nói trên lại được sửa đổi lần nữa
và ban hành.
3. ISO 9000 phiên bản 2000
Bộ ISO 9000 : 2000 bao gồm 4 bộ tiêu chuẩn chủ yếu như sau :
- Bộ ISO 9000 : 2000 mô tả cơ sở của hệ thống quản lý chất lượng và giải
thích các thuật ngữ.
- Bộ ISO 9001: 2000 quy định những yêu cầu cơ bản của hệ thống quản lý
chất lượng của một tổ chức thay cho các bộ ISO 9001/9002/9003:94.
- Bộ ISO 9004 : 2000 hướng dẫn cải tiến việc thực hiện hệ thống quản lý
chất lượng.
- Bộ ISO 19011 : 2001 hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý chất lượng và
hệ thống quản lý môi trường.
Đối với nước ta hiện nay bộ ISO được coi như là một quy trình công nghệ
quản lý mới, giúp cho mỗi tổ chức có khả năng tạo ra sản phẩm (dịch vụ) có
chất lượng thảo mãn lợi ích khách hàng . Bộ ISO 9000 có thể được áp dụng cho
bất kỳ một loại hình tổ chức nào (doanh nghiệp, trường học, bệnh viện, cơ
quan hành chính....). Chính vì vậy, mỗi một nước, mỗi ngành phải có sự nhận
thức vận dụng cho phù hợp.
4. ISO 9001: 2000 lài gì ?
Đó là tiêu chuẩn quốc tế mới nhất về hệ thống quản lý chất lượng đã được
Tổ chức Tiêu chẩn hóa Quốc tế ISO ban hành vào tháng 12/2000 sau khi sửa
đổi các tiêu chẩn phiên bản 1994 .
ISO 9001:2000 là phương pháp làm việc khoa học, được coi như là một
quy trình công nghệ quản lý mới, giúp các tổ chức chủ động, sáng tạo, đạt hiệu
quả cao trong hoạt động của mình. Xét trên các mặt cụ thể thì ISO 9001:2000
có các lợi ích cơ bản sau đây:
- Thúc đẩy cả hệ thống làm việc tốt, đặc biệt giải phóng người lãnh đạo
khỏi công việc sự vụ lặp đi lặp lại.
- Ngăn chặn được nhiều sai sót nhờ mọi người có tinh thần trách nhiệm
cao và tự kiểm soát được công việc của chính mình.
- Tạo điều kiện xác định nhiệm vụ đúng và cách đạt được kết quả đúng.
- Lập văn bản các hoạt động một cách rõ ràng, từ đó làm cơ sở để giáo
dục, đào tạo nhân lực và cải tiến công việc có hệ thống.
- Cung cấp cách nhận biết, giải quyết các sai sót và ngăn ngừa chúng tái
diễn.
- Cung cấp bằng chứng khách quan để chứng minh chất lượng sản phẩm
(dịch vụ) của tổ chức và mọi hoạt động đều đã được kiểm soát.
- Cung cấp dữ liệu phục vụ cho hoạt động cải tiến.
5. Nội dung cơ bản của ISO 9001:2000
- Tạo môi trường làm việc
Môi trường làm việc là tập hợp các điều kiện để thực hiện một công
việc.
Chú thích: Điều kiện bao gồm cả các yếu tố vật chất, xã hội, tâm lý và
môi trường (ví dụ như nhiệt độ, hệ thống thừa nhận, ergonomic và thành phần
không khí).
- Chính sách chất lượng
Chính sách chất lượng là ý đồ và định hướng chung của một tổ chức có liên
quan đến chất lượng được lãnh đạo cao nhất công bố chính thức.
- Mục tiêu chất lượng.
- Xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu chất lượng.
- Sổ tay chất lượng.
- Quản lý nguồn nhân lực.
+ Xây dựng chức năng nhiệm vụ .
* Của đơn vị.
* Của từng thành viên.
+ Mô tả công việc của từng chức danh ( tên chức danh, các yêu cầu về
trình độ, hiểu biết, làm đựợc những việc được giao, nhiệm vụ giao , quyền hạn
và người thay thế khi vắng mặt).
Quản lý hệ thống văn bản, tài liệu văn thư lưu trữ.
Các quy trình làm việc .
6 Các thuật ngữ cơ bản.
Việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 9000 trên toàn quốc đòi hỏi phải có một hệ
thống thuật ngữ thống nhất. Điều đó có nghĩa là mỗi khái niệm có một tên gọi
và một cách định nghĩa được mọi người hiểu như nhau. Sau đây là một số thuật
ngữ thông dụng thường áp dụng "Tiêu chuẩn Việt Nam ISO 9001:2000- Hệ
thống quản lý chất lượng - Cơ sở và từ vựng. Hà Nội 2000".
I- Một số thuật ngữ cơ bản liên quan đến chất lượng
1. Chất lượng: mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có đáp ứng các
yêu cầu.
2- Yêu cầu: Nhu cầu hay mong đợi đã được công bố, ngầm hiểu chung
hay bắt buộc.
3 - Sự thoả mãn của khách hàng: sự cảm nhận của khách hàng về mức độ
đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Chú thích 1: Các khiếu nại của khách hàng là một chỉ số chung về sự
thảo mãn thấp của khách hàng, nhưng việc không có khiếu nại không có nghĩa
có sự thảo mãn cao của khách hàng.
Chú thích 2: Thậm chí khi các yêu cầu của khách hàng đã được khách
hàng thoả thuận và được thực hiện, điều này không đảm bảo có sự thoả mãn
cao của khách hàng.
II- Một số thuật ngữ cơ bản liên quan đến quản lý
1- Hệ thống quản lý: Hệ thống để thiết lập chính sách và mục tiêu và để
đạt được các mục tiêu đó.
Chú thích: Một hệ thống quản lý của một tổ chức có thể bao gồm các hệ
thống quản lý khác nhau. Ví dụ như hệ thống quản lý chất lượng, hệ thống
quản lý tài chính, hệ thống quản lý môi trường.
2- Hệ thống quản lý chất lượng: hệ thống quản lý để định hướng và kiểm
soát một tổ chức về chất lượng.
3- Chính sách chất lượng: ý đồ và định hướng chung của một tổ chức có
liên quan đến chất lượng được lãnh đạo cao nhất công bố chính thức.
Chú thích 1: Nói chung chính sách chất lượng cần phải nhất quán với
chính sách chung của tổ chức và cung cấp cơ sở để lập các mục tiêu chất
lượng.
Chú thích 2: Các nguyên tắc của quản lý chất lượng của tiêu chuẩn này
có thể tạo thành cơ sở để lập chính sách chất lượng.
4- Mục tiêu chất lượng: Điều định tìm kiếm hay nhắm tới có liên quan
đến chất lượng.
Chú thích 1: Các mục tiêu chất lượng nói chung cần dựa trên chính sách
chất lượng của tổ chức.
Chú thích 2: Các mục tiêu chất lượng nói chung được qui định cho các
bộ phận và các cấp tương ứng trong tổ chức.
5- Quản lý chất lượng: Các hoạt động có phối hợp để định hướng và
kiểm soát một tổ chức về chất lượng.
Chú thích: Việc định hướng và kiểm soát về chất lượng nói chung bao
gồm lập chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng, hoạch định chất lượng,
kiểm soát chất lượng, đảm bảo chất lượng và cải tiến chất lượng.
6- Hoạch định chất lượng: Một phần của quản lý chất lượng tập trung
vào việc lập mục tiêu chất lượng và qui định các quá trình tác nghiệp cần thiết
và các nguồn lực có liên quan để thực hiện các mục tiêu chất lượng.
Chú thích: Lập các kế hoạch chất lượng có thể là một phần của hoạch
định chất lượng.
7- Kiểm soát chất lượng: một phần của quản lý chất lượng tập trung vào
việc thực hiện các yêu cầu chất lượng.
8- Đảm bảo chất lượng: Một phần của quản lý chất lượng tập trung vào
cung cấp lòng tin rằng các yêu cầu chất lượng sẽ được thực hiện.
9- Cải tiến chất lượng: Một phần của quản lý chất lượng tập trung vào
nâng cao khả năng thực hiện các yêu cầu chất lượng.
Chú thích: Các yêu cầu liên quan đến mọi khía cạnh như hiệu lực, hiểu
quả hay xác định nguồn gốc.
10- Cải tiến liên tục: Hoạt động lặp lại để nâng cao khả năng thực hiện
các yêu cầu.
Chú thích: Quá trình lập mục tiêu và tìm cơ hội để cải tiến là một quá
trình liên tục thông qua việc sử dụng các phát hiện khi đánh giá và kết luận
đánh giá, phân tích dữ liệu, xem xét của lãnh đạo hay các biện pháp khác và
nói chung dẫn tới các hành động khắc phục hay hành động phòng ngừa.
III- Các thuật ngữ liên quan đến tổ chức
1- Tổ chức: Nhóm người và phương tiện có sự sắp xếp bố trí trách nhiệm, quyền hạn và mối quan hệ.
2- Khách hàng: Tổ chức hay cá nhân nhận một sản phẩm.
Chú thích: Khách hàng có thể là nội bộ hay bên ngoài tổ chức.
3- Cơ sở hạ tầng: Hệ thống các phương tiện, thiết bị và dịch vụ cần thiết
cho hoạt động tác nghiệp của một tổ chức.
4- Môi trường làm việc: Tập hợp các điều kiện để thực hiện một công
việc.
Chú thích: Điều kiện bao gồm cả các yếu tố vật chất, xã hội, tâm lý và
môi trường (ví dụ như nhiệt độ, hệ thống thừa nhận, ergonomic và thành phần
không khí).
IV- Các thuật ngữ liên quan đến quá trình và sản phẩm
1- Quá trình: Tập hợp các hoạt động có liên quan lẫn nhau hoặc tương
tác để biến đổi đầu vào thành đầu ra.
Chú thích 1: Đầu vào của một quá trình thường là đầu ra của các quá
trình khác.
Chú thích 2: Các quá trình trong một tổ chức thường được lập kế hoạch
và được tiến hành trong điều kiện được kiểm soát để gia tăng giá trị.
Chú thích 3: Một quá trình trong đó sự phù hợp của sản phẩm làm ra
không thể hay không kiểm tra xác nhận được vì lý do kinh tế thường được gọi
là "quá trình đặc biệt".
2- Sản phẩm: Kết quả của quá trình.
3- Thủ tục/ qui trình: Cách thức cụ thể để tiến hành một hoạt động hay
một quá trình.
V- Các thuật ngữ liên quan đến sự phù hợp
1- Sự phù hợp: Đáp ứng một yêu cầu.
2- Sự không phù hợp: Sự không đáp ứng một yêu cầu.
3- Sai lỗi/ khuyết tật: Sự không thực hiện một yêu cầu liên quan đến việc
sử dụng định nhắm tới hay đã qui định.
4- Hành động khắc phục: Hành động được tiến hành để loại bỏ nguyên
nhân của sự không phù hợp đã được phát hiện hay các tình trạng không mong
muốn khác.
5- Sự khắc phục: Hành động được tiến hành để loại bỏ sự không phù hợp đã được phát hiện.
6- Hành động phòng ngừa: Hành động được tiến hành để loại bỏ nguyên nhân của sự không phù hợp tiềm tàng hay các tình trạng không mong muốn tiềm tàng khác.
VI- Các thuật ngữ liên quan đến hệ thống tài liệu
1- Thông tin: Dữ liệu có ý nghĩa
2- Sổ tay chất lượng: Tài liệu qui định hệ thống quản lý chất lượng của một tổ chức.
Chú thích: Sổ tay chất lượng có thể khác nhau về chi tiết và khuôn khổ để thích hợp với qui mô và sự phức tạp của mỗi tổ chức.
3- Kế hoạch chất lượng: Tài liệu qui định các thủ tục và nguồn lực kèm theo phải được người nào áp dụng và khi nào áp dụng đối với một dự án, sản
phẩm, quá trình hay hợp đồng cụ thể.
4- Hồ sơ: Tài liệu công bố các kết quả đạt được hay cung cấp bằng chứng về các hoạt động được thực hiện.
VII- Các thuật ngữ liên quan đến xem xét
1- Kiểm tra: Việc đánh giá sự phù hợp bằng cách quan trắc và xét đoán kèm theo bằng phép đo, thử nghiệm hay định cỡ thích hợp.
2- Thử nghiệm: việc xác định một hay nhiều đặc tính theo một thủ tục.
3- Kiểm tra xác nhận: Sự khẳng định thông qua việc cung cấp bằng
chứng khách quan rằng các yêu cầu quy định đã được thực hiện.
4- Xác nhận giá trị sử dụng: Sự khẳng định thông qua việc cung cấp
bằng chứng khách quan rằng các yêu cầu đối với việc sử dụng đã định được
thực hiện.
VIII- Các thuật ngữ liên quan đến đánh giá
1- Đánh giá: Quá trình có hệ thống, độc lập và được lập thành văn bản để
nhận được bằng chứng đánh giá và xem xét đánh giá chúng một cách khách
quan để xác định mức độ thực hiện các chuẩn mực đã thảo thuận.
2- Chuẩn mực đánh giá: Tập hợp các chính sách, thủ tục hay yêu cầu
được xác định là gốc so sánh.
3- Chương trình đánh giá: Tập hợp một hay nhiều cuộc đánh giá được
hoạch định cho một khoảng thời gian nhất định và nhằm một mục đích cụ thể.
4- Chuẩn mực đánh giá: Tập hợp các chính sách, thủ tục hay yêu cầu
được xác định là gốc so sánh.
5- Bằng chứng đánh giá: Hồ sơ, việc trình bầy về sự kiện hay thông tin
khác liên quan tới các chuẩn mực đánh giá và có thể kiểm tra xác nhận.
6- Phát hiện khi đánh giá: Kết quả của việc xem xét đánh giá, các bằng
chứng đánh giá thu thập được so với chuẩn mực đánh giá. Chú thích: Phát hiện khi đánh giá có thể chỉ ra sự phù hợp hoặc không phù hợp với chuẩn cứ đánh giá hoặc cơ hội cải tiến.
7- Bên được đánh giá: Tổ chức được đánh giá.
8- Chuyên gia đánh giá: Người có năng lực để tiến hành một cuộc đánh giá.
9- Kết luận đánh giá: Đầu ra của một đánh giá cung cấp sau khi xem xét mọi phát hiện khi đánh giá.
ISO 9000 Trang
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |