Article in the Journal of Academic Social Sciences · September 020 doi: 10. 29228/jasss. 45458 citations reads 4,242 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: 
https://www.researchgate.net/publication/344898206
An Overview of Ecofeminism: Women, Nature and Hierarchies
Article
in
the Journal of Academic Social Sciences · September 2020
DOI: 10.29228/JASSS.45458
CITATIONS
3
READS
4,242
1 author:
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
An Overview of Ecofeminism: Women, Nature and Hierarchies
View project
Yıldız Merve Öztürk
İ
zmir Demokrasi Üniversitesi
2
PUBLICATIONS
3
CITATIONS
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by 
Yıldız Merve Öztürk
 on 27 October 2020.
The user has requested enhancement of the downloaded file.

The Journal of Academic Social Science Studies 
Yıl: 13 - Sayı: 81 , s. 705-714, Güz 2020 
 
An Overview of Ecofeminism: Women, Nature and Hierarchies 
 
Yıldız Merve Öztürk 
ORCID ID: 
https://orcid.org/0000-0002-1052-9536 
Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İngiliz Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Tezli 
Yüksek Lisans Öğrencisi, Bişkek – KIRGIZİSTAN 
Makale Geçmişi 
Öz
Geliş: 23.07.2020 
Kabul: 08.09.2020 
On-line Yayın: 30.09.2020 
Ekofeminizm, kadınların ve doğanın eril-egemen toplumda nesnelleştirilmelerinden 
dolayı çevre ve kadın meselelerinin birbiriyle bağlantılı olduğunu iddia eden 
disiplinler arası eleştirel bir teoridir. Bu teoriye göre, sistem eril-merkezli bir 
hiyerarşi ve dualiteler oluşturarak toplumda eşitsizlik yaratır ve erkeklere üstünlük 
sağlar. Diğer yandan, bu hiyerarşi ve ikilikler eril olmayan varlıkların üzerinde baskı 
kurmak ve onları ötekileştirmek için kullanılır. Böylelikle, eril-egemen hiyerarşik 
düzende, erkek/kadın, kültür/doğa, insan/doğa, beyaz/siyah, bilinç/bilinçdışı, 
mantık/duygu, ruh/beden gibi dualiteler meydana gelir ve birinci olan ikinciye 
hükmeder. Yani, bu düzende erkek kadından, kültür doğadan ve mantık duygudan 
daha üstündür. Ayrıca, erkek kadından üstün sayıldığı için tüm baskın özellikler 
erkeklere atfedilir ve alt özellikler kadınlarla ilişkilendirilir. Bu şekilde, erkek 
kültürü, bilinci, mantığı ve ruhu sembolize ederken, kadın doğayı, bilinçsizliği, 
duyguyu ve vücudu temsil eder. Bu durumda, eril-egemen toplumda kadın ve doğa 
birbirilerine yakın olurlar ve benzer şekilde kavramsallaştırılırlar. Bu yakınlığa sebep 
veren temel faktör, hem doğanın hem de kadınların üreyebilme ve yaratabilme 
kabiliyetleri olmasıdır. Mesela, kadınlar insanları dünyaya getirirken, doğa da 
kaynaklarıyla yeryüzünde yaşamın sürekliliğini sağlar. Bir diğer faktör ise, ikisinin 
de toplumda pasif rol alması ve bağımlı olmasıdır. Kadınlar doğurganlıkları 
nedeniyle domestik yaşam sürmeye zorlanırlar ve pasifleşirler. Ekonomik 
özgürlüklerini elde edemeyen kadınlar erkeklere bağımlı olurlar. Diğer yandan, doğa 
da tabiatı gereği aktif bir varlık değildir. Doğa hareket edemediği ve konuşamadığı 
için insanlara bağımlı bir pozisyonu olur. Kadın ile doğa arasındaki bu bağ 
kadınların doğurganlığını doğallaştırırken, doğanın verimliliğini ise kadınlaştırır. 
Örneğin, kadının doğaya daha yakın olması durumu onun üreyebilme özelliğinin 
doğal bir durum olarak algılanmasını sağlar ve annelik kadının en doğal vazifesi 
olarak resmedilir. Buna ek olarak, kadınların biyolojik yapıları yüzünden domestik 
hayat yaşamaları da doğal algılanır. Böylelikle, kadınların toplumsal kimlik 
edinememeleri ve erkeğe bağımlı olmaları normalize edilir, kadınlar toplumda obje 
olarak var olurlar. Diğer yandan, doğa da eril-merkezli sistemde tıpkı bir anne 
üretkenliği ve cömertliğiyle öne çıkar. Doğa yenilenebilir kaynaklarıyla ataerkil 
sisteme hizmet eder. Böylelikle, sistem doğayı bolluk, sonsuz kaynak ve gücünü 
sağlayan bir obje olarak algılar. Sonuç olarak, hem kadınlar hem de doğa eril-egemen 
toplumda nesnelleştirilir ve sömürülür. Sistem kadınların doğa ile yakınlığını onları 
toplumdan dışlamak için öne sürer. Bu çalışma, eril-merkezli hiyerarşinin ve 
dualitelerin erkekleri yüceltirken eril olmayanları nasıl ezdiğine ışık tutar; kadınlarla 
doğanın neden yakın algılandığını açıklar. Ayrıca çalışma bu bağın kadınları ve 
doğayı ötekileştirerek onları yakın bir şekilde kavramsallaştırdığını gösterir. 
Ardından çalışmada Âdem ile Havva’nın anlatısına değinilerek erkek/kadın, 
kültür/doğa ve insan/doğa hiyerarşileri örneklendirilir ve bu anlatıda doğayla kadına 
karşı baskıcı tavır açığa çıkarılır. Sonuç olarak, çalışma eril-merkezli toplumda aynı 
muamele gördükleri için çevre ve kadın meselelerinin birbiriyle ilişkili olduğunu 
savunan ekofeminist teori üzerine geniş bir perspektif sunar. 
Anahtar Kelimeler 
Ekofeminizm 
Kadın 
Doğa 
Eril-Merkezcilik 
Toplumsal Hiyerarşi