Ưu tiên đầu tư công cho giáo dục phổ thông và tiếp cận công bằng
Việt Nam luôn là quốc gia chi tiêu cao cho giáo dục và luôn ưu tiên đầu tư vào giáo dục tiểu học và
giáo dục cơ bản. Chính sách đầu tư này đã phát huy hiệu quả khi tỷ suất sinh lợi của việc đi học ở
Việt Nam cao hơn so với hầu hết các nước trong khu vực (Patrinos, Thang và Thanh 2018). Năm
2002, chính phủ chi 3,9% GDP cho giáo dục và đến năm 2014 đã là 6,3%. Trong năm 2012, 14,3%
tổng chi tiêu giáo dục được phân bổ cho cấp mầm non và 50,4% cho giáo dục tiểu học và trung học
cơ sở. Ngay cả khi chính phủ phải đối mặt với thâm hụt ngân sách nghiêm trọng hồi giữa những
năm 1980 và phải bắt đầu đưa ra chính sách thu học phí thì giáo dục tiểu học vẫn được cung cấp
hoàn toàn miễn phí. Chính phủ đã ban hành chính sách phổ cập giáo dục ban đầu bắt buộc 5 năm
vào năm 1991 và sau đó đến năm 2000 đã được thực hiện thành công. Bên cạnh đó, Chính phủ
cũng bắt đầu tăng thời lượng dành cho giáo dục tiểu học từ học nửa ngày lên học cả ngày
trong
năm 2008. Tính đến năm 2016, 74% các trường tiểu học áp dụng chế độ học cả ngày. Năm 2013,
chính phủ quyết định mở rộng phạm vi phổ cập giáo dục bắt buộc thành 9 năm (thêm 3 năm
trung
học cơ sở) sau năm 2020.
7
Hoạt động đầu tư cũng hướng đến công
bằng trong giáo dục. Chú trọng công bằng
trong giáo dục là một yếu tố quan trọng
góp phần làm nên kết quả học tập cao của
Việt Nam. Chính phủ ưu tiên mức phân bổ
nhiều hơn cho mỗi học sinh ở các tỉnh và
huyện vùng sâu vùng xa (bảng 2) cũng như
thông qua các chế độ phụ cấp khác nhau
để nâng mức lương dành cho giáo viên
công tác tại những vùng khó khăn cao hơn
so với giáo viên ở thành phố.
Sử dụng dữ liệu từ Chương trình Young
Lives, Glewwe, Krutikova và Roleston
(2017) so sánh sự khác biệt trong kết quả học tập giữa các trường tại Việt Nam và Peru. Phân tích
cho thấy các trường học ở Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi như nhau giữa học sinh có hoàn cảnh
khó khăn và học sinh có điều kiện thuận lợi để đạt được thành tích học tập mong muốn. Kết luận này
cũng nhất quán với chính sách của Chính phủ Việt Nam là đầu tư hiệu quả vào chất lượng giáo dục,
chú trọng công bằng để mỗi học sinh đều đạt được các tiêu chuẩn tối thiểu. Trong khi đó, các trường
học của Peru có chất lượng trung bình thấp và tình trạng bất bình đẳng cao trong học tập ngay cả
giữa các học sinh học cùng trường. Các học sinh có điều kiện thuận lợi được học nhiều hơn so học
sinh có hoàn cảnh khó khăn ở Peru dù đã có những nỗ lực cân bằng nhiều đặc điểm.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: