Hoạt động của các Hợp phần

Hoạt động của các Hợp phần

Hoạt động nghiên cứu và tập huấn trong dự án kết hợp với một số hoạt động đào tạo tập huấn (Hợp phần 2 và Trường nghề Ninh Hòa);

Hoạt động tham quan, tìm hiểu thị trường, công nghệ, thương mại sản phẩm của trang trại (Hợp phần 3)...

Hoạt động của một số dự án thuộc chương trình Nhà nước (KC) và dự án do Bộ NN&PTNT làm chủ quản (Mai Văn Tài, 2016).

5. Mục tiêu và nội dung của báo cáo EIM 2016

   1. Mục tiêu

2. Nội dung

Nội dung 2: Đánh giá tác động môi trường của hoạt động nuôi cá biển ở trang trại trình diễn nuôi cá biển trên vịnh Vân Phong thuộc Hợp phần 1 của Dự án SRV11/0027.

Nội dung 3: Xây dựng kế hoạch quản lý môi trường trong những năm tiếp theo

2. PHƯƠNG PHÁP

   1. Đánh giá việc tuân thủ các yêu cầu phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm

Phương pháp đánh giá: kế thừa phương pháp đã được sử dụng trong bản báo cáo năm 2014 và 2015. Nhưng do năm 2016 các công việc thi công dự án đã kết thúc, nên bản báo cáo này chỉ đánh việc tuân thủ các biện pháp bảo vệ môi trường trong giai đoạn dự án đi vào hoạt động theo Quyết định 3119 của Bộ NN và PTNT:

- Phỏng vấn người lao động làm việc trong trang trại trình diễn.

- Xem xét sổ nhật ký ghi chép các hoạt động liên quan tới nuôi cá của Trang trại trình diễn, nhật ký tàu thuyền...

2. Đánh giá tác động môi trường của nuôi cá biển ở Trang trại trình diễn

(Nguồn: Mai Văn Tài, 2016)

Hình 2‑3: Quy trình đánh giá tác động môi trường theo phương pháp MOM

Phương pháp Mô hình hóa – Trại nuôi – Giám sát Môi trường (Modelling – Ongrowing Fish Farms – Monitoring viết tắt là MOM) là một hệ thống phương pháp đánh giá tác động môi trường nuôi cá biển của Na Uy. MOM có 3 hợp phần chính gồm: Mô hình hóa, mô phỏng các tác động; Tiêu chuẩn chất lượng môi trường; và Giám sát, quan trắc môi trường. Trong đó hợp phần Giám sát, quan trắc môi trường là công cụ chính được sử dụng để đánh giá tác động môi trường trong báo cáo này. Trong hợp phần này, có 3 phương pháp điều tra giám sát môi trường để thực hiện đánh giá các tác động: Trong đó phương pháp điều tra dạng B và C sẽ được sử dụng để đánh giá tác động trong báo cáo này.

1. Phương pháp điều tra giám sát dạng B

Khu vực bên trong trang trại: Thu 12 mẫu trầm tích ngay dưới đáy các lồng nuôi .

Khu vực trung gian: Xung quanh trang trại cách phía ngoài các lồng nuôi từ 100 – 300 m, thu 10 mẫu trầm tích.

Khu vực ngoài tác động của trang trại: Nằm cách xa trang trại từ 1,2 - 1,6 km về phía lạch Cửa Bé, thu 10 mẫu trầm tích.

Hình 2‑4: Sơ đồ thu mẫu theo phương pháp điều tra giám sát dạng B

Tổng số có 32 mẫu trầm tích, mỗi một mẫu thu 02 gầu đáy, gầu thu mẫu là gầu Petersen có kích thước miệng 20,0 cm x 20,0 cm, diện tích miệng gầu là 400cm² (0,04 m²). Các chỉ tiêu (Bảng 2 -2) sẽ được đánh giá bằng cách cho điểm dựa trên các tiêu chí đã được quy định trong phương pháp điều tra giám sát MOM (ISO/TC 234, 2008).

Bảng 2‑2: Chỉ tiêu đánh giá trầm tích theo điều tra giám sát dạng B

Kết quả tính toán sẽ đưa ra các nhận định cho 03 khu vực thu mẫu dựa theo các mức tác động khác nhau như sau:

Có 4 mức để đánh giá tác động:

• 
  Mức độ tác động 1: Tác động của nuôi cá biển đến môi trường nhỏ so với sức tải môi trường, do vậy sự rủi ro về ô nhiễm môi trường rất nhỏ.
  
• 
  Mức độ tác động 2: Có sự tác động nhất định đến môi trường từ nuôi cá biển, nhưng vẫn ở mức vừa phải, chấp nhận được.
  
• 
  Mức độ tác động 3: Tác động của nuôi cá biển đến môi trường bằng với giá trị ngưỡng, nếu vượt quá ngưỡng sẽ là điều kiện 4.
  
• 
  Mức độ tác động 4: Tác động của nuôi cá biển đến môi trường đã vượt quá ngưỡng, vùng nuôi đã bị khai thác quá mức.
  

2. Phương pháp điều tra giám sát dạng C

Khu vực ngoài tác động của trang trại: Nằm cách xa trang trại từ 1,2 - 1,6 km về phía Lạch Cửa Bé, thu 06 mẫu nước măt và 06 mẫu trầm tích (làm mẫu đối chứng).

Hình 2‑5: Sơ đồ thu mẫu theo phương pháp điều tra đánh giá dạng C

Chỉ tiêu phân tích:

• 
  Môi trường nước: Phosphate (P-PO₄), ammonia tổng số (N-NH₄), BOD5, nitrite (N-NO₂), nhiệt độ nước, pH, DO và độ muối.
  
• 
  Môi trường trầm tích: Nitơ tổng (TN), phốt pho tổng (TP), tổng carbon hữu cơ (TOC), thành phần cơ giới và pH/Eh trầm tích.
  
• 
  Động vật đáy cỡ lớn (kích thước lớn hơn 1mm): Định lượng và định danh tới nhóm.
  

Phương pháp đánh giá so sánh: Sử dụng thống kê mô tả và phân tích Anova một nhân tố để so sánh số liệu các chỉ tiêu môi trường nước và trầm tích bên trong trại nuôi với khu vực bên ngoài vùng tác động của trại nuôi. Các chỉ tiêu môi trường cũng được so sánh với Quy chuẩn Việt Nam QCVN 10-MT:2015/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển, so sánh với một số tiêu chuẩn trên thế giới về chất lượng nước trong nuôi cá biển. Các chỉ tiêu hóa học trầm tích dựa vào một số nghiên cứu trước đây trên thế giới cũng như của Việt Nam về môi trường trầm tích biển và nuôi cá biển để so sánh và thảo luận.

3. Xây dựng kế hoạch quản lý môi trường trong những năm tiếp theo.

3. KẾT QUẢ

   1. Đánh giá việc tuân thủ các yêu cầu phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm

      1. Phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm Trụ sở tại Hòn Khói (Dốc Lết)

Các hoạt động này có sự sự kế thừa và cải tiến cho phù hợp hơn từ các hoạt động đã được đề cập đến trong báo cáo EIM năm 2014 và 2015. Trong đó theo báo cáo EIM năm 2015, tất cả các kỹ thuật viên và công nhân làm việc trong Hợp phần 1 đã được đào tạo bổ sung về an toàn lao động (ATLĐ) và phòng chống chấy nổ (PCCN) nên việc giám sát và giảm thiểu các tác động môi trường đã được cải thiện hơn trước đó.

Bảng 3‑4: Biện pháp áp dụng để phòng ngừa, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường tại Trụ sở trên bờ.

Tác động tiêu cực	Nguồn gây tác động	Biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu
Ô nhiễm không khí tiếng ồn và mùi	- Các hoạt động sửa chữa trang thiết bị, chạy máy phát. - Tàu vận chuyển thức ăn, công nhân đi lại. - Thức ăn cho cá rơi vãi, cá chết mang từ ngoài trang trại về xử lý. - Bụi do quá trình làm đập giặt lưới khô	- Định kỳ bảo dưỡng thiết bị, máy móc - Đăng kiểm lại tàu đúng quy định. - Quản lý thức ăn, vận chuyển và xử lý cá chết đúng cách. - Che chắn xung quanh nhà xưởng bằng lưới đen.
Ô nhiễm nước và đất	- Nước thải sinh hoạt hàng ngày của cán bộ, công nhân và của khách - Nước mưa rửa trôi - Nguyên, nhiên liệu sử cho CSTB và tập kết để sử dụng ở trang trại trình diễn	- Có nhà vệ sinh đúng tiêu chuẩn. - Nguyên nhiên vật liệu, Hóa chất thí nghiệm, thuốc phòng trị bệnh cho cá được bảo quản trong kho đúng quy cách. - Chất thải rắn, dầu mỡ thải được thu gom, xử lý đúng quy định.
Cản trở đi giao thông thủy và bộ, Cản trở dòng chảy.	- Neo đậu tàu thuyền - Vận chuyển người và nguyên vật liệu, thức ăn từ CSTB ra trang trại trình diễn và ngược lại	- Đỗ phương tiện đúng nơi quy định, neo đậu tàu thuyền chắc chắn.

2. Phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm Khu nhà ở và kho trên đảo Hòn Lớn.

Bảng 3‑5: Biện pháp áp dụng để phòng ngừa, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường tại Khu nhà ở và kho xưởng trên đảo Hòn Lớn

3. Phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm trang trại trình diễn.

Bảng 3‑6: Biện pháp áp dụng để phòng ngừa, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường ở Trang trại trình diễn

2. Đánh giá tác động môi trường khu vực trang trại trình diễn

   1. Hiện trạng chất lượng nước khu vực trang trại trình diễn

Bảng 3‑7: Kết quả phân tích mẫu môi trường nước

-QCVN 10-MT:2015/BTNMT. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển. Bảng 1: Giá trị giới hạn của các thông số chất lượng nước biển vùng biển ven bờ. Cột Giá trị giới hạn vùng nuôi trồng thủy sản, bảo tồn thủy sinh.

-ANZECC: Tiêu chuẩn môi trường nuôi thủy sản nước mặn của Australian và New Zealand.

-Dấu (-): Không quy định.

vùng tác động của trang trại. Các giá trị phân tích đều nằm trong khoảng giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam (QCVN 10-MT:2015/BTNMT ), tiêu chuẩn môi trường nuôi thủy sản nước mặn của Australia và Newzeland (ANZECC, 2000) và theo Halmar Halide và ctv (2008) tiêu chuẩn chất lượng nước cho nuôi cá biển. Chỉ tiêu BOD5, N-NH₃ và N-NO₂ đều có giá trị rất thấp không ảnh hưởng xấu tới môi trường nuôi. Kết quả phân tích Anova cho thấy không có sự sai khác có ý nghĩa (P > 0,05) của các chỉ tiêu phân tích giữa hai khu vực thu mẫu giám sát nói trên.

Nhìn chung chất lượng môi trường nước vịnh Vân Phong vẫn giữ được sự trong sạch, so với các năm trước đây các chỉ tiêu phân tích trong báo cáo này chưa có sự thay đổi nhiều. Chẳng hạn chất lượng môi trường nước vịnh Vân Phong năm 2012: pH từ 7,05 – 8,10, DO từ 4,96 – 7,51, N-NH₄ từ 0,003 – 0,011 mg/l, N-NO₂ từ 0,0001 – 0,0056 mg/l, P-PO₄ từ vết – 0,005 và BOD5 từ 0,47 – 2,36 mg/l (Doan Van Dau, 2012). Hay các công bố trước đó của Pham Van Thom, Le Thi Vinh (2000), Pham Van Thom (1998) cụ thể: pH dao động từ 7,55 – 8,37, trung bình 8,07; DO từ 5,32 mg/l – 7,14 mg/l, trung bình 6,24 mg/l; P-PO₄ từ 0,0005 mg/l – 0,04 mg/l, trung bình 0,007 mg/l và BOD5 từ 0,34 mg/l – 2,11 mg/l, trung bình 1,3 mg/l.

2. Hiện trạng chất lượng trầm tích khu vực trang trại trình diễn

pH trầm tích khu vực trang trại dao động từ 7,4 – 8,3, trung bình 7,9 ± 0,2. Thế ôxy hóa – khử từ (-89,0) mV – (-25,0) mV, trung bình (- 51,3) ± 11,7 mV. Khu vực bên ngoài tác động của trang trại, pH dao động từ từ 7,7 – 8,1, trung bình 8,0 ± 0,1. Thế ôxy – hóa khử từ (-59,0) mV – (-39,0) mV, trung bình (-49,9) ± 5,3 mV. Nhìn chung pH và thế ôxy hóa – khử cả hai khu vực đều không ảnh hưởng xấu tới môi trường nuôi trồng thủy sản.

Nghiên cứu của Matijević (2009) về đặc điểm hóa học trầm tích vùng biển Adriatic (Địa Trung Hải) cho thấy, không có sự khác biệt rõ ràng về giá trị thế ôxy hóa khử (Eh) giữa khu vực lồng nuôi cá biển và đối chứng. Thế ôxy hóa – khử có giá trị từ 0 mV đến (-185) mV) tương ứng với nồng độ cao của sulfide (H₂S). Theo công bố của Colman & Holland (2000) trong điều kiện thế ôxy hóa – khử có giá trị từ 0 – (-150 mV) môi trường chuyển từ dạng ôxi hóa xang dạng khử. Do tầng trầm tích nằm sâu trong nước biển, thiếu ô xy nên điều kiện môi trường trong lớp trầm tích các mẫu thu ở trang trại cũng như khu vực bên ngoài đều thể hiện môi trường khử nhưng vẫn ở mức nhẹ.

Kết quả phân tích Anova cho thấy không só sự khác biệt có ý nghĩa về mặt thống kê (P > 0,05) của pH và thế ôxy hóa – khử giữa hai khu vực thu mẫu.

Thành phần cơ học trầm tích: Cả hai khu vực thu mẫu đều có kết cất thành phần chính là Bùn-cát, có màu nâu sáng. Trong đó tỷ lệ Bùn (limon) có giá trị cao nhất, tiếp đến là Cát và thấp nhất là Sét (Bảng 3 -8).

Các kết quả trên phù hợp với nghiên cứu của Phạm Bá Trung và ctv (2014), theo đó khu vực vụng Cổ Cò – Lạch Cửa Bé có độ sâu lớn nhất là 34m, địa hình bằng phẳng được phủ bởi bùn cát và bùn sét. Theo Trần Thanh Thản (2012), trầm tích tầng mặt vịnh Vân Phong tương đối đa dạng, song ưu thế thuộc về các trầm tích hạt mịn - bùn sét và bùn sét cát.

Khu vực bên trong trang trại: Tổng các bon hữu cơ (TOC) dao động từ 0,39 – 1,04 %, trung bình 0,69 ± 0,21%. Tổng ni tơ (TN) từ 0,15 – 0,38 %, trung bình 0,28 ± 0,07 %. Tổng phốt pho (TP) từ 0,025 – 0,044 %, trung bình 0,033 ± 0,001%.

Khu vực bên ngoài tác động của trang trại: TOC dao động từ 0,00 – 0,06 %, trung bình 0,02 ± 0,03%. TN từ 0,03 – 0,07 %, trung bình 0,05 ± 0,01 %. TP từ 0,011 – 0,006 %, trung bình 0,009 ± 0,002 % (Bảng 3 -8).

Kết quả phân tích Anova cho thấy có sự khác biệt có ý nghĩa về mặt thống kê (P < 0,05) của ba chỉ tiêu TOC, TN và TP giữa hai khu vực nói trên. TOC (F = 139,4; Fcrit = 4,05), TN (F = 182,2; Fcrit = 4,05) và TP (F = 170,1; Fcrit = 4,05). Điều đó cho thấy có sự tích tụ vật chất hữu cơ ở khu vực trầm tích dưới đáy lồng nuôi (bên trong trang trại) so với khu vực bên ngoài, nơi không chịu tác động ảnh hưởng của hoạt động nuôi. Tuy nhiên sự tích tụ vật chất hữu cơ vẫn còn ở mức thấp. Các chỉ tiêu mẫu trầm tích khu vực bên trong trang trại nói trên có giá trị cũng gần tương đồng với kết quả nghiên cứu của Hoàng Văn Long và ctv (2006). Theo đó khu vực gần phía ngoài bán đảo hòn khói hàm lượng TOC dao động từ 0,54 - 1,15 %, TN từ 0,11 - 0,18 %. Khu vực bên ngoài Lạch Cửa Bé TOC từ 0,04 – 0,94 % và TN từ 0,02 – 0,13 %.

Tổng carbon hữu cơ (TOC) trong lớp bề mặt cao cho thấy chúng có nguồn gốc từ bên ngoài được bổ sung và tích tụ lên trầm tích (Hargrave và ctv, 1997). Carroll và ctv (2003) nghiên cứu về nuôi cá hồi tại Na Uy đã kết luận rằng chỉ khoảng 10 % trong số 168 mẫu nghiên cứu, TOC tăng lên do quá trình tự nhiên. Sara và ctv (2004) công bố 47,9% TOC trong chất hữu cơ trầm tích ở biển Địa Trung Hải có nguồn gốc từ hoạt động nuôi cá biển.

Ni tơ trong trầm tích thường được sử dụng như một chỉ thị để đánh giá sự tích tụ vật chất hữu cơ, thực tế Ni tơ trong trầm tích chủ yếu có nguồn gốc từ bên ngoài, không phải từ lắng đọng tự nhiên (Telfer và Robinson 2003). Crawford và ctv (2002) cho rằng nitơ trong trầm tích là chỉ thị thích hợp để đánh giá các trầm tích bị tác động mạnh bởi trang trại nuôi cá hồi.

Huang và ctv (2001) cho biết: TOC, TN và TP có giá trị cao nhất trong trầm tích trang trại nuôi cá biển, tiếp theo là khu vực nuôi động vật thân mềm và nhỏ nhất là khu vực không chịu tác động của nuôi biển. TOC dao động từ 0,96 % - 2,22 %, TN từ 0,06 % – 0,38 % và TP từ 0,03 % - 0,32 % đã bị coi là ô nhiễm chất hữu cơ.

Động vật đáy: Cả ba khu vực đều định danh được 03 nhóm gồm: Nhóm giun nhiều tơ (Polychaeta), nhóm giáp xác (Crustacera) và nhóm da gai (Ophiuoridea). Trong đó nhóm giun nhiều tơ chiếm số lượng lớn nhất, sau đó là nhóm giáp xác và nhóm da gai, không phát hiện được nhóm thân mềm. Mật độ động vật đáy thấp, khu vực trang trại trình diễn dao động từ 25 – 125 cá thể/m², trung gian từ 25 – 100 cá thể/m² và khu vực ngoài vùng tác động từ 25 – 100 cá thể/m². Theo Phan Thị Kim Hồng và ctv (2014) động vật đáy vịnh Vân Phong có sự khác nhau lớn theo không gian, vùng dưới triều đáy mềm có mật độ dao động từ 283 – 5.408 cá thể/m². Vùng ven bờ phía nam vịnh có sinh vật lượng cao hơn nhiều so với vùng gần cửa vịnh.

3. Kết quả đánh giá tác động môi trường khu vực trang trại trình diễn

Theo đó đối với thông số nhóm I (động vật đáy) cả 3 khu vực nói trên đều có mức độ tác động loại “A”, mức độ tác động môi trường nằm trong giới hạn cho phép, do đó khu vực Trang trại trình diễn vẫn có thể duy trì hoạt động nuôi.

Đối với thông số nhóm I, chỉ có 2 trường hợp đánh giá: Loại thứ nhất là mức độ tác động loại “A”, tác động môi trường ở mức độ trong giới hạn cho phép. Điều kiện là có quá ½ số mẫu trầm tích (trong tổng số ít nhất 10 mẫu thu) phát hiện được động vật đáy và chúng không thuộc nhóm giun nhiều tơ (Polychaeta). Loại thứ hai là mức độ tác động loại “0”, tác động môi trường đã quá giới hạn cho phép. Điều kiện là có chưa đến ½ số mẫu trầm tích phát hiện được động vật đáy và chúng không thuộc nhóm giun nhiều tơ. Nhóm giun nhiều tơ thường có số lượng chiếm ưu thế trong trầm tích biển, nhưng chúng không được tính toán khi tiến hành đánh giá tác động môi trường, bởi nhóm này tồn tại được trong điều kiện giàu chất hữu cơ và yếm khí (ISO/TC 234, 2008).

Bảng 3‑9: Kết quả đánh giá tác động môi trường

Khu vực trang trại trình diễn có mức tác động môi trường ở “ Mức độ tác động 2”, đã có sự tác động nhất định đến môi trường từ hoạt động nuôi cá biển, nhưng vẫn ở mức vừa phải và chấp nhận được (ISO/TC 234, 2008).

Khu vực trung gian và khu vực nằm ngoài tác động của trang trại trình diễn có kết quả đánh giá là “Mức độ tác động 1”, mức độ tác động nhỏ hơn so với sức tải môi trường, do vậy sự rủi ro về ô nhiễm môi trường rất nhỏ. Hoạt động nuôi cá biển tại Trang trại trình diễn hiện tại mới chỉ có tác động nhỏ tới môi trường trầm tích dưới đáy các lồng nuôi, chưa có tác động ảnh hưởng tới khu vực xung quanh.

Nuôi cá biển quy mô công nghiệp tại trang trại trình diễn, sử dụng lượng rất lớn thức ăn gồm cả thức ăn công nghiệp và thức ăn là cá tạp. Thải lượng gồm thức ăn dư thừa và phân của cá xuống đáy biển rất lớn. Thông thường trầm tích đáy khu vực lồng nuôi sẽ bị tác động rất lớn. Tuy nhiên do trang tại mới đi vào hoạt động (2013) kết hợp với vị trí xây dựng nằm trong lạch Cổ Cò có độ sâu lớn. Theo Trần Thanh Thản (2012), địa hình đáy biển vịnh Vân Phong có độ sâu từ 20 - 30 m, lạch Cổ Cò từ 15 m đến 20m. Theo Phạm Tiến Đạt (2009), vụng Cổ Cò - lạch Cửa Bé nằm giữa đảo Hòn Lớn và bán đảo Hòn Gốm có độ sâu < 25m, vận tốc dòng chảy thường dưới 30 cm/s, trong những trường hợp gió mạnh (bão, áp thấp nhiệt đới, gió mùa Đông Bắc mạnh) tốc độ dòng có thể đạt trên 40cm/s với tốc độ gió 20m/s. Do nằm trên dòng chảy chính có tốc độ dòng chảy mạnh nên thủy triều đã góp phần phát tán bớt các vật chất lắng đọng, tích tụ dưới đáy lồng nuôi.

3. Xây dựng kế hoạch quản lý môi trường trong những năm tiếp theo

Đối với các cơ sở đặt trên bờ: Trụ sở tại bán đảo Hòn Khói, Khu công trình trên đảo Hòn Lớn cần phải tiếp tục duy trì các hoạt động như đang thực hiện, nhằm tuân thủ các yêu cầu phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm theo đúng với yêu cầu trong mục II (Yêu cầu bảo vệ môi trường đối với dự án) theo Quyết định số 3119/QĐ-BNN-KHCN.

Đối với Trang trại trình diễn: cần thiết phải duy trì thực hiện báo cáo đánh giá giám sát môi trường IEM hàng năm. Do trang trại đã hoạt động được trên 3 năm nên sự tích tụ vật chất hữu cơ ở tầng đáy trầm tích đã bị ảnh hưởng, làm biến đổi thành phần cơ học, hóa học và sinh vật học của trầm tích nên thời điểm thực hiện giám sát có thể thực hiện vào bất cứ thời gian nào trong năm, tùy thuộc vào điều kiện nhân lực và tài chính của trang trại. Tuy nhiên nên thực hiện đúng vời thời điểm đã được khuyến nghị trong bản ĐTM.

Trang trại cần duy trì việc quan trắc môi trường nước hàng ngày đối với các chỉ tiêu: Nhiệt độ nước, Độ muối, DO và độ trong. Duy trì việc ghi chép nhật ký thường xuyên về các yếu tố kỹ thuật nuôi như trang trại vẫn đang thực hiện (số lượng cá chết hàng ngày, thức ăn, thuốc phòng trị bệnh...)

Định kỳ (có thể 1 lần/ tháng) kiểm tra mẫu cá hoặc thu mẫu cá, cố định và gửi tới các phòng thử nghiệm để phân tích phát hiện bệnh kịp thời, giúp cho công tác phòng ngừa dịch bệnh cá nuôi tốt hơn.

Đối với các trường hợp bất thường: sự cố về môi trường hay dịch bệnh cá nuôi, Trang trại cần chủ động thu mẫu cá, mẫu môi trường nước, cố định, bảo quản ngay tại hiện trường. Đồng thời liên hệ với các đối tác để gửi mẫu đi phân tích tìm nguyên nhân. Trường hợp cần thiết có thể tham vấn ý kiến của chuyên gia qua đường điện thoại hoặc thư điện tử về phương pháp thu, bảo quản mẫu, kiểm tra phân tích mẫu.

4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

   1. Kết luận

2. Môi trường nước khu vực Trang trại trình diễn: Nhiệt độ nước, DO, pH, độ muối, BOD5, N-NH₄, P-PO₄ và N-NO₂ đều có giá trị phù hợp với nuôi cá biển, nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam (QCVN 10-MT:2015/BTNMT), tiêu chuẩn Australia và Newzeland (ANZECC, 2000). Môi trường trầm tích: có sự tích tụ vật chất hữu cơ (TOC, TN, TP), tuy nhiên sự tích tụ vẫn còn ở mức thấp.

3. Khu vực Trang trại trình diễn nuôi cá biển đã có sự tác động nhất định đến môi trường nhưng tác động ở mức thấp và chấp nhân được “Mức độ tác động 2”. Khu vực xung quanh trang trại chưa bị tác động “Mức độ tác động 1” nhỏ hơn so với sức tải môi trường. Do vậy nuôi cá biển ở Trang trại trình diễn vẫn được tiếp tục triển khai.

2. Đề nghị

Duy trì quan trắc thường xuyên, hàng ngày các chỉ tiêu môi trường nước: độ mặn, DO, nhiệt độ nước, độ trong. Ghi chép hàng ngày về tình trạng sức khỏe cá, số lượng cá chết và biện pháp xử lý cá chết.

5. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. 
   ANZECC, 2000. Australian Water Quality Guidelines for Fresh and Marine Waters. https://www.environment.gov.au/system/files/resources/53cda9ea-7ec2-49d4-af29-d1dde09e96ef/files/nwqms-guidelines-4-vol1.pdf.
   
2. 
   Carroll, M., Cromey, C.J., Karakassis, Y., Pearson, T., Thetmeyer, H., White,P., 2004. Development of monitoring guidelines and modelling tools for environmental effects from Mediterranean aquaculture. Newsletter 6 – July 2004. Report of a trial testing the semi-quantitative faunal analysis technique in fish farming sites in the western Mediterranean. Akvaplan-niva, Tromsø, Norway.
   
3. 
   Crawford, C., Macdonald, C. and Mitchell, I. 2002. Evaluation of techniques for environmental monitoring of salmon farms in Tasmania. Tasmanian Aquaculture and Fisheries Institute, University of Tasmania, Australia.
   
4. 
   Doan Van Dau, 2012. Background information for Hon Mun marine protected area. Hon Mun marine protected area pilot project. Biodiversity Report No.10
   
5. 
   Hargrave, B.T., Philips, G.A., Doucette, L.I., White, M.J., Milligan, T.G., Wildish, D.J. and Cranston, R.E. 1997. Assessing benthic impacts of organic enrichment from marine aquaculture. Water, Air and Soil Pollution 99.
   
6. 
   Hoàng Văn Long, Nguyễn Quốc Hưng, Đào Văn Hưng, 2006. Đặc điểm và mối quan hệ không gian của một số thành phần trầm tích cơ bản ở thềm trong thuộc vùng biển Nha Trang. Tạp chí Địa chất số 297.
   
7. 
   Huang Xiao-ping, Guo Fang, Huang Liang-min. 2010. Distribution characteristics and pollution of nitrogen and phosphorus in core sediments of marine culture area in Dapeng Cove. Journal of Tropical Oceanography. Vol. 29(1).
   
8. 
   ISO/TC 234, 2008. Fisheries and Aquaculture. Preliminary new work item proposal: Environmental monitoring of marine fish farms.
   
9. 
   Mai Văn Tài, 2016. Báo cáo Giám sát Tác động Môi trường của Trang trại nuôi cá lồng biển quy mô công nghiệp tại Vân Phong, Khánh Hòa năm 2015.
   
10. 
    Mai Văn Tài, 2015. Báo cáo Giám sát Tác động Môi trường của Trang trại nuôi cá lồng biển quy mô công nghiệp tại Vân Phong, Khánh Hòa năm 2014.
    
11. 
    Matijević, S., Kušpilić, G., Morović, M., Grbec, B., Bogner, D., Skejić, S., and Veža, J., 2009. Physical and chemical properties of the water column and sediments at sea bass/sea bream farm in the middle Adriatic (Maslinova Bay). Actaadriat., 50(1).
    
12. 
    Niels Svennevig, 2015. Kế hoạch kinh doanh của trang trại nuôi cá lồng biển của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 1. Hợp phần 1 dự án SRV-11/0027.
    
13. 
    Phạm Bá Trung, Nguyễn Đình Đàn, Trần Văn Bình, Trịnh Minh Cường, 2014. Đặc điểm địa hình đáy và trầm tích tầng mặt vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. Tuyển tập nghiên cứu biển, tập 20.
    
14. 
    Phạm Văn Thơm, 1998. Đặc điểm Hóa môi trường vịnh Vân Phong-Bến Gỏi. Tuyển tập NCB. Tập 8.
    
15. 
    Pham Van Thom, Le Thi Vinh 2000. Environmental quality of coastal waters in Southern central and Esat – south Viet Nam – Occurence of red tide phenomena. In Collection of Marine Reasearch works, 2000.
    
16. 
    Phan Thị Kim Hồng, Hứa Thái Tuyến, Nguyễn An Khang, Đào Tấn Học, 2014. Động vật đáy vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. Tuyển tập nghiên cứu biển, 2014, tập 20.
    
17. 
    QCVN 10-MT:2015/BTNMT. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước biển (National technical regulation on marine water quality). Giá trị giới hạn - Vùng nuôi trồng thủy sản, bảo tồn thủy sinh
    
18. 
    Quyết định số 3119/QĐ-BNN-KHCN. Quyết định về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án “Nâng cao năng lực, nghiên cứu, đào tạo và khuyến ngư cho Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, Pha 3: Nâng cao năng lực nghề nuôi cá biển Việt Nam”.
    
19. 
    Sara, G., Scilipoti, D., Mazzola, A., and Modica A. 2004. Effect of fish farming waste to sedimentary and particulate organic matter in southern Mediterranean are (Gulf of Castellammare, Sicily): a multiple stable isotope study. Aquaculture, in press.
    
20. 
    Telfer, T. and Robinson, K. 2003. Environmental quality and carrying capacity for aquaculture in Mulory Bay Co. Dongegal. Environmental Services, Institute of Aquaculture, University of Sterling, Sterling , FK9 4LA, UK. http://www.marine.ie.
    
21. 
    Trần Thanh Thản, 2012. Đánh giá hiện trạng đa dạng sinh học và cảnh quan khu vực vịnh Vân Phong phục vụ ứng cứu sự cố tràn dầu. Luận văn Thạc sỹ sinh học. Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Trường Đại học khoa học tự nhiên.
    

PHỤ LỤC