1.2. Dân số
Khi nghiên cứu một dân cư nào đó thì thông tin cần thiết, thường được tìm hiểu
đầu tiên là qui mô của nó, tức là tổng số người hay là tổng số dân. Ở đây, mỗi con
người, không phân biệt già, trẻ, nam, nữ đều là một đơn vị để thống kê, tính toán. Tuy
tất cả thành viên của một cư dân nào đó đều có điểm chung là cùng sinh sống trên một
lãnh thổ nhưng họ thường khác nhau về giới tính, độ tuổi, dân tộc, tình trạng hôn nhân...
Vì vậy, sẽ hiểu biết chi tiết hơn về một dân cư nếu phân chia tổng số dân thành nhóm
nam và nhóm nữ hoặc các nhóm khác nhau về độ tuổi, tức là nghiên cứu cơ cấu của dân
cư theo giới tính, độ tuổi… Do lịch sử hình thành và điều kiện sinh sống khác nhau nên
con người cư trú trên các vùng lãnh thổ cũng rất khác nhau, theo nghĩa: nơi thì nhiều và
đông đúc, chỗ lại ít và thưa thớt. Sự phân chia tổng số dân theo từng địa phương, từng
vùng gọi là phân bố dân số theo lãnh thổ. Qui mô, cơ cấu dân số trên một lãnh thổ không
ngừng biến động do có người được sinh ra, có người bị chết, có người di cư đến và có
người di cư đi, hoặc đơn giản chỉ là theo năm tháng, bất cứ ai cũng chuyển từ nhóm tuổi
này sang nhóm tuổi khác.
Dân số là dân cư được xem xét trên các khía cạnh: Qui mô, cơ cấu, phân bố và
những thành tố gây nên sự biến động của chúng như: Sinh, chết, di cư. Do đó, dân số
thường được nghiên cứu cả ở trạng thái tĩnh (tại một thời điểm), trạng thái động (trong
một thời kỳ).
Cần phân biệt các khái niệm “Dân cư” và “Dân số”. Nội hàm của khái niệm “Dân
cư” không chỉ bao gồm số người, cơ cấu (theo độ tuổi và giới tính chẳng hạn) mà còn
bao gồm cả các vấn đề kinh tế, văn hoá, sức khoẻ, ngôn ngữ, thời trang, ẩm thực,.... tức
là nó rộng hơn rất nhiều so với nội hàm của khái niệm “Dân số”.
1.3. Phát triển
Phát triển thường được quan niệm là “sự tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và bền
vững môi trường”. Đối với các nước nghèo thì “phát triển” được hiểu cụ thể hơn, liên
quan đến việc đáp ứng những nhu cầu cơ bản của con người. Phát triển là quá trình đạt
được mức thoả mãn các nhu cầu cơ bản, như: Dinh dưỡng, giáo dục Tiểu học, sức khoẻ,
vệ sinh, nước sạch và nhà ở.
10
Nếu coi phát triển là đối lập với nghèo khổ thì phát triển là “quá trình giảm dần, đi
đến loại bỏ nạn đói ăn, bệnh tật, mù chữ, tình trạng mất vệ sinh, thất nghiệp và bất bình
đẳng”.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |