Tiểu luận thực trạng ngôn ngữ chat

Anh cho biết tại thời điểm Bộ Công Thương ban hành Thông tư 20 về siết ôtô nhập khẩu, giới buôn xe còn an ủi nhau bằng các câu đại ý như: “Đâu sẽ có đó, thịt chó có mắm tôm” hay “Miệt mài quay tay vận may sẽ đến”.

Theo anh, cũng là câu nói nhưng nếu biết lựa chọn một cách thể hiện ví von, ấn tượng, câu chuyện sẽ “vào cầu” và thu hút hơn. “Bạn hãy tưởng tượng một vị khách giàu có vào mua hàng, họ cò kè bớt một thêm hai. Nếu bạn nói với anh ta rằng: nhà giàu mà ki bo, chắc chắn sẽ làm họ phật ý. Nhưng thay vào đó bạn ví von rằng: 'Nhà giàu tiếc gì con lợn còi' hay 'ăn chơi sợ gì mưa rơi' sẽ nhẹ nhàng và dễ nghe hơn rất nhiều”, anh Hoàng chia sẻ.(theo vnexpress.net: “Kinh Doanh nhiễm ngôn ngữ ‘Sát thủ đầu mưng mủ’”)

Phát biểu về tính tích cực của ngôn ngữ chat, giáo sư ngôn ngữ học Nguyễn Văn Khang đã nói: “Ngôn ngữ lớp trẻ ngày nay đang đi tiên phong trong đổi mới. Thế hệ trẻ không làm hỏng ngôn ngữ của cha ông, mà trái lại đang làm phong phú nó, làm cho nó dân chủ và sáng tạo hơn. Có cái “quậy” phá rối, nhưng có những cái quậy bắt nguồn từ sự thông minh, “phá cách” một cách sáng tạo. Tất nhiên, cái gì cũng có tính tự phát và cần có sự can thiệp, điều chỉnh của pháp luật và dư luận xã hội… Nếu ta biết giáo dục, định hướng theo chiều tích cực thì “trăm sông sẽ chảy về biển cả”. Tiếng Việt ngày xưa không chỉ vẫn vẹn nguyên, vẫn đẹp mà còn được bồi đắp, giàu đẹp thêm nhiều. Công lao đó, không tính cho lớp trẻ thì tính cho ai?” ³⁹

Chắc hẳn ai cũng đã từng nghe nói về nhận định ngôn ngữ chat làm mất sự trong sáng của tiếng Việt, nhưng liệu có ai từng nghĩ rằng, ngay từ thời cha ông ta, tiếng Việt cũng đã vay mượn rất nhiều từ Hán Việt, tiếng Pháp, tiếng Mĩ để làm giàu thêm cho tiếng mình, vậy thì tại sao khi ngôn ngữ chat xuất hiện với hầu hết các chữ cái được biến hóa từ chính vốn tiếng Việt, lại bị cho là “ô nhiễm”?

Như vậy, nhận định về “mất đi sự trong sáng của tiếng Việt” là không hoàn toàn đúng đối với một số bộ phận ngôn ngữ chat, bởi: “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt phải bắt đầu từ chuẩn hóa tiếng Việt. Chuẩn hóa không phải là đưa những khuôn cứng nhắc, bất di bất dịch rồi lấy đó để “phê phán đúng sai”. Chúng ta cần sớm xây dựng và ban hành chính sách về ngôn ngữ…Ngôn ngữ không chỉ là lời trao gửi thông thường mà còn là văn hóa giao tiếp. Tôi đã tham dự nhiều sự kiện truyền thông mà trong đó ngôn từ lớp trẻ rất phong phú, sinh động… làm nhiều người ngạc nhiên. Vậy còn lời than phiền về ngôn ngữ thiếu chuẩn mực của lớp trẻ? Xin thưa: Đó là một thực tế của quá trình phát triển ngôn ngữ trong một xã hội đang phát triển.” (GS. Nguyễn Văn Khang ⁴⁰)

• 
  Kết luận: Rõ ràng tính tích cực của ngôn ngữ chat cũng nhiều không kém gì những mặt tiêu cực của nó. Điều quan trọng là chúng ta phải biết sử dụng ngôn ngữ chat đúng mực và đúng trường hợp, nó mới phát huy được hết lợi thế của mình.
  

Tóm lại, ngôn ngữ chat là ngôn ngữ của giới trẻ, của tuổi teen, nó là một biến thể của tiếng Việt chính thống (không thể đa dạng và hoàn chỉnh như ngôn ngữ chính thống-tiếng Việt, chủ yếu được sử dụng ở phạm vi giao tiếp nhất định vì vậy nó không phổ biến và khó có thể thay thế cho tiếng Việt), một khi môi trường của tuổi teen vẫn còn thì ngôn ngữ chat sẽ vẫn còn hiện diện, kể cả những tác động của nó.